آرشیف

2014-12-30

انجینر محمد نظر حزین یار

شب یلـدا: چلـه کــــــــلان
 
آخرین روز ما قوس و شب اول ماه جدی که به عقیده بعضی ها بلند ترین شب زمانه است به شب یلدا مسمی است ، در این شب اعضای چند فامیل نزدیک گردهم جمع شده زیر یک صندلی ( کرسی) می نشینند و از دیوان حافظ برای خود فال انتخاب می کنند آنانیکه خورد تراند نیت کرده و به بزرگی که کتاب حافظ بدست آنست می گویند فال مرا بخوان و این با با با نزاکت غزلیات حافظ را می خواند و دیگران برسم تأئید سرهای شانرا می جنبانند و برای نیت کننده در صورتیکه شعر موزون  و روان باشد  دست خوشی یا مبارکی می گویند .
اکثر این محافل در کشور ایران رواج بیشتر داشته و به تعبیر های مختلف آنرا برگزار می کنند ، اما در کشورما و بخصوص در هرات باستان که نزدیکی های فرهنگی با آستان خراسان یا مشهد دارد نیز این شب مقلدانه تجلیل میگردد ، در این شب علاوه از غذا های معمولی ( کچری گوشت لند) میوه جات چون تربور ، انار ، سیب ، مالته و میوه های خشک چون پسته ، خسته ، چهار مغز و آجیل ها مانند خسته کدو، تربوز…. نیر در سفره یلدا چیده شده و با مقابله نمودن جوک ها ، خواندن اشعار ، دلقک بازی ها و نمایشات کوتاه شب طولانی را به آخر می رسانند.

 شب یلدا ( چله کلان)

همآنطوریکه گفته شد این شب به عقاید و مفکوره های گوناگون بر گذار میگردد، یکی از این برداشت ها ی فولکلوریک گریز از نحسیات و یاشب و روز های سخت و سرد زمستانی است که آنرا به فال نیک گرفته و ازخداوند فصل میمون و مصئونی را میخواهند که از آخرین ساعات این شب به آغاز گرفته اند و دعا می کنند که خداوند هیچ گزندی به ایشان در این زمستان نصیب نگرداند.
برخی ها روز و شب های ملایم خزانی را که به رنگهای گوناگون آغاز گردیده بود و به لوچ شدن درختان و خشکیدن سبزه ها انجامیده جشن میگیرند وآنرا گرامی میدارند .
عقاید مذهبی دیگری را از زردشت و بعضی ادیان آتش پرست نیز در این شب به استقبال می کشند که اکثرأ حالت استوره ای و گاهأ خرافی داشته است ، زیرا خداوند عالم زمان را آفرید و به زمان قسم یاد کرد که انسان در زیان است بجز کسانیکه ایمان بخداآورده و عمل نیک انجام داده و در این وقت سال به بینوایان مساعدت انسانی کنند از زیان در امان خواهند بود .

 شب یلدا ( چله کلان)

به هر صورت این گونه جشن ها و برگذاری ها گریز از یک زمان به زمان دیگر یست که ما بخود قناعت میدهیم که باید چنین می بود و شاید چنان می شد…
در حال و هوای کنونی برگزاری چنین شب ها فقط سپری کردن لحظاتی است که آدم ها آلام ،رنج ها و نا هنجاری های زمان را صرف به ورطه ای فراموشی سپرده ، از لجبازی وسیاست های کنونی کشور شان خود را دور ساخته و دم را غنیمت می دانند زیرا هیچ فردی را اطمینان به آینده در شرایط کنونی نیست ، جز هوسبازان و قدرت مندانیکه خود را مالک سایر آدم های این مرز وبوم می شمارند و بر تقدیر دیگران مسلط اند . همه شب ها یلدا و همه روز ها بهار لاله زار.