آرشیف

به ارتباط مهمان نا خوانده

 
برادران مسلمان و فرهنگیان محترم قلمدار، خوش نویس و خوش گو!
درین اواخر از مهمانِ نا خواند ای آوازه های دلخراشی را میشنوم – آوازه "والنتان دی"!  این چه و یا کی است؟
 
روز والنتاین
 روز والنتاین، (روز عشاق و یا روز عشق‌ورزی) در فرهنگ مسیحی سده های میانه و سپس فرهنگ مدرن غربی روز ابراز عشق است. این مناسبت هر سال در روز ۱۴ فوریه  برگزار می شود.
سابقهٔ تاریخی روز والنتین به جشنی که به افتخار والنتین در کلیساهای کاتولیک برگزار می‌شد، باز می‌گردد. روز والنتین برگرفته از سنن روم باستان و مسیحیت می باشد.  اکثریت مریدانش،  به او والنتین قدیس می گویند.
این ابراز عشق معمولاً با فرستادن کارت والنتین یا خرید هدایایی مانند گل سرخ انجام می‌شود.
 
افسانه والنتین
والنتین قدیس و مریدانش
 تاریخچه کامل و دقیق والنتین در دست نیست و آنچه از پیشینه این روز می‌دانیم با افسانه درآمیخته‌است. امروزه   کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده‌است که حداقل سه قدیس به نام والنتین یا والنتیوس وجود داشته‌اند که همگی به قتل رسیده‌اند، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگوئی تاریخچه این آئین دارند.
طبق یک افسانه مشهور در سده سوم میلادی، در روم باستان در دوران فرمانروایی کلاودیوس دوم کشیشی به نام والنتین می زیسته است.  کلودیوس عقیده داشت مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای مردان جوان امپراتوری روم قدغن می‌کند.   والنتین معتقد بود  که این حکم ناعادلانه است؛ لذا مخفیانه عقـد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می‌کرد. هنگامی که کلاودیوس این امر را دریافت، والنتین را به مرگ محکوم کرد.
افسانه دیگر می گوید شاید کشیش والنتین به علت نجات دادن و فراری دادن مسیحیان از آزار و شکنجه رومیان  کشته شده باشد. مطابق یک افسانه، کشیش وانتین خود عاشق دختر زندانبانش شده و نخستین کارت والنتین را خود او قبل از مرگش برای آن دختر فرستاد و در آن نوشت «از طرف والنتین تو».
 
پیشینهٔ تاریخی
کشیش والنتاین احتمالا زمانی حدود سال ۲۷۰ میلادی به قتل رسیده‌است. در حالی که برخی بر این رأیند که روز والنتین، سالگرد مرگ یا به خاکسپاری والنتین است، گروه دیگر معتقدند کلیسای کاتولیک به منظور مسیحی سازی یک سنت باستانی و مشرکانه لوپرکالیا که در روم مرسوم بوده، این تاریخ را برگزیده‌است.  تا اواخر قرن پنجم میلادی در امپراتوری روم جشن لوپرکالیا بمناسبت باروری برگزار می‌شد.   در سال ۴۹۸ میلادی،  پاپ ژلازیوس یکم برگزاری جشن لوپرکالیا را ممنوع کرد.  وی روز ۱۴ فوریه را به عنوان روز والنتین اعلام کرد، تا با اعمال مشرکانه مقابله کند.
در سده‌های میانه اروپا، بخصوص در انگلستان و فرانسه، والنتین یکی از محبوب ترین قدیسان بوده‌است. بخصوص همزمانی شروع جفت گیری پرندگان با روز والنتین، این باور را که روز والنتین بواقع روز عشاق است، تشدید کرد.
قدیمی ترین یادبود والنتین که امروز در دست می‌باشد، مربوط به چارلز، دوک اورلئان است. وی که در پی شکست در نبرد اجینکورت در برج لندن زندانی بود نامه‌ای را در سال ۱۴۱۵ برای معشوقه اش نوشت که اکنون در مجموعه دستنویس‌های کتابخانه بریتانیایی نگهداری می‌شود.
 
شهرهای منسوب به والنتین قدیس
بر اساس باورهای کنونی، بقایای والنتین قدیس که در سده ۱۹ میلادی در قبرستانی باستانی در ایتالیا کشف شد هم‌اکنون در سه شهر رم، دوبلین و گلاسگو نگهداری می‌شود. بخشی از این بقایا پس از انتقال به یک تابوت طلایی توسط پاپ گرِگوری شانزدهم به کلیسای کاتولیک وایت فرایر در دوبلین پایتخت جمهوری ایرلند اهدا شد. بخش دیگری از این بقایا که گفته می‌شود شامل استخوان‌های والنتین قدیس است توسط یک خانواده متمول فرانسوی در سده نوزدهم به کلیسای فرانسیس مقدس در شهر گلاسگو در اسکاتلند منتقل شد. خارج از حلقه‌های مذهبی از مردم عادی کمتر کسی از وجود این بقایا در شهر اطلاع داشت تا اینکه در سال ۱۹۹۹ تصمیم به انتقال این بقایا به کلیسای دیگری به نام The Blessed John Duns Scotus گرفته شد. این اقدام توجه گستردهٔ رسانه‌ها و به طبع آن عموم مردم را به دنبال داشت به‌طوری که شهر گلاسگو به خاطر میزبانی والنتاین قدیس «شهر عشاق» لقب گرفت و از سال ۲۰۰۲ این شهر در روز والنتین میزبان فستیوالی به نام «فستیوال عشق» می‌باشد.
 
رسوم والنتین
از هدایای مرسوم در این روز هدایای شکلاتی را می‌توان نام برد. در کشورهای اروپایی و آمریکائی دادن شکلات به عنوان هدیه روز والنتین از شهرت خاصی برخوردار است.  تزئین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز به شمار می‌رود.
 
در دیگر فرهنگ‌ها
برخی بر آنند که والنتین فراتر از سنتی غربی است که پیش از این در بسیاری کشورهای جهان موجود بوده ‌است. در کشور چین، روزی مشابه والنتین موجود است که تحت عنوان «شب هفت‌ها» نامیده می‌شود. برابر با افسانه‌ای چینی، پسر گاوچران و دختر بافنده، در هفتمین روز هفتمین ماه از تقویم قمری در آسمان با یکدیگر ملاقات کردند. آخرین «شب ِ هفتها» در ۳۰ اوت ۲۰۰۶ بود. روایتی دیگر از این روز با اندکی تفاوت نسبت به چین، در ژاپن نیز موجود است که از آن به عنوان «تاناباتا» یاد می‌گردد و برابر با هفتم ژوئیه تقویم خورشیدی‌ست. در کشور مصر، روز عشق دیگری موجود است که برابر با ۴ نوامبر هر سال است. در کره جنوبی، در ۱۱ دسامبر هرسال، روزی تحت عنوان «روز پِپِرو» موجود است که در آن زوج‌های جوان هدایایی به یکدیگر تقدیم می‌کنند.
در ایران باستان دو جشن از جهاتی با والنتین مشابهت داشته است. یکی جشن مهرگان که در شانزدهم مهر ماه برگزار می شده و در آن مردم به یکدیگر هدیه می داده اند و دیگر جشن اسفندگان یا سپندارمذگان بوده که پنجم اسفند برگزار می شده و مردان به همسران خود هدیه داده و از آنها تجلیل می کرده و بر تخت می نشانده اند.
 
انتقادها
برخی از علمای مسلمان بخصوص از اهل سنت از آن رو که این یک رسم رومی و مسیحی است بزرگداشت آن را بدعت شمرده و حرام دانسته‌اند. گروهی نیز روز والنتین را به علت ترویج مصرف گرایی تقبیح می‌کنند.  این افراد جنبشی را به نام ضد والنتین گرایی ایجاد کرده و افراد را تشویق به اهدای هدایای ارزان یا رایگان می‌کنند. از دید برخی در ایران نیز ولنتاین مظهر تجمل گرایی و مصرف گرایی شده‌است. به نظر آن‌ها جوانان بیش از آنکه به ابراز محبت بپردازند به ارزش مادی هدایا توجه دارند؛ لذا هدیه بسیار گرانقیمت را مظهر علاقه می‌پندارند.
 
ایران
در ایران از سال ۱۳۸۹ تولید انواع پوستر، بروشور، جعبه و کارت‌های تبلیغاتی با نمادهای قلب، نیم قلب، گل رز قرمز و هر گونه فعالیتی مبنی بر اطلاع‌رسانی در این روز ممنوع است و از سوی مراجع قانونی با واحدهای متخلف برخورد قانونی می‌شود.  گروه های پیدا می شوند که،  به جای آن جشن سپندارمذگان را که برگرفته از سنت‌های باستانی ایرانی است و در ۲۹ بهمن برگزار می‌شود، روز والنتین را می خواهند ترویج دهند، ولی ایرانی ها در مجموع،  جشن مهرگان را روز عشق حقیقی و واقعی در فرهنگ ایرانی می‌داند .
 
عربستان سعودی
در عربستان سعودی فروش محصولات مربوط به روز والنتین مانند گل رز در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۸ ممنوع شد و پلیس  این کشور از مغازه داران خواست تا چنین چیزهایی را به فروش نرسانند.
 
مالز ی
در مالزی  مقامات حکومتی و رجال دینی به‌دلیل آنچه که «نامتناسب بودن» این جشن با فرهنگ مسلمانان آن کشور می‌دانند، با به‌راه‌اندازی کمپین ضد ولنتاین، تلاش کرده‌اند تا از رخنه کردن و ریشه دواندن این مراسم در جامعه اسلامی خود جلو گیری نموده و روز ولنتاین را نهی کنند. در چند ایالت مالزی، مقامات در صدد وضع قوانینی هستند که مانع از برقراری رابطهٔ جنسی ـ پیش از ازدواج ـ میان دخترها و پسرهای مجرد در هتل‌ها شوند.  مردم آن کشور با مواضع ضد ولنتاین حکومت خود اظهار رضائیت می کنند..
 
واما در کشور ما، اوغانستان، درین ارتباط ، من اطلاعات سراسری ندارم و تنها دو – سه سالی شده که  می شنوم اززبانِ شیرین سخن و می خوانم از قلم  توانا و خوش نویس استاد محترم و عزیزِ ما،( ساقی ) که روز
" والنتین" به خانهً ما ( غور)، به عنوان مهمان نا خوانده درآمده و استاد عزیزم با کمان احترام به این قدیسِ غربی ها، مارا که نه تنها علم  نداریم ، بلکه به زعم غربی ها، عشق را نمی دانیم، صادقانه و احترمانه تبریک می گویند. درین ارتباط ، فقط یک پرسش دارم و آرزو دارم، از هر کسی که باشد و یا  خواهد، جواب منطقی – فرهنگی داشته باشم:  وقتی، ما در تلاشیم، با سرور و شادی کنان، "والنتان دی" را در کشورِ بدام افتاده ای در تونل تاریک ِ عقب ماندگی و خفـَت و در چنگال همان صاحبان و یا مریدان  والنتین قدیس غرب و در خانهً اشغال شدۀ نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی توسط همان دشمنان ؛ مروج ساخته، به مغز های کور ما ترزیق می نمائیم؛ آیا می دانیم و یا خواهد دانستیم که مرتکب چه خیانتِ تاریخی و نا بخشودنی  به فرهنگ و تاریخ مان می شویم؟!    به عقیده من، عشق وجود دارد و عشق حقیقی، واقعی و جاودانی در فرهنگ ما است. والنتینی ها ی که  خیلی دارند، بر ما  ظلم می کنند، باید از ما عشق را بیاموزند.
عشق واقعی را باید از سیه موی و جلالیِ ما (  مثال آورم ) آموخت که افسانه ای نه، بلکه واقعی و جاودانی است. بیائید ، از خود، روزی را برای عاشقان واقعیِ مان تعین و مروج ساخته،  داشته باشیم. مانند، بگونه مثال، چینی ها و یا جاپانی ها و یا وغیره ها!
با احترام برادرانه برای استاد محترم ساقی و همه دوستان و فرهنگیان عزیز!
 
منابع

 پایگاه پژوهشی آریابوم – جشن مهرگان
 پایگاه پژوهشی آریابوم – جشن اسفندگان
 بی‌بی‌سی فارسی
آوای دل
«ابراز عشق به زبان بیگانه» ‎(فارسی)‎. ebtekarnews.com.
 Valentine's day» ‎(انگلیسی). history.com