آرشیف

2014-12-26

استاد محمود بی پروا

مبحث دوم: معیارهای اسلامیت از دیدگاه قرآن

 
(به ادامه قبلی)
  
در این مبحث به مطالعه سورۀ الاسرا می پردازیم تا به بینیم که خداوند عالم چگونه پیغمبر محبوب خودرا از خصوصیات بندگان خویش با خبر ساخته است.
از ابتداء  سورۀ الاسرا خداوند متعال اجرای هدایاتی را بشرح زیر به انسانان لطف فرموده است:
قرانکریم واقعا انسانان رابه شیوه وروش عالی وپایدار رهنمائی میکند وبه مسلمانانی که کارهای نیک وشایسته میکنند مژده میدهد که اجر ومزد بزرگی برای ایشان خواهد بود. ولی آنهای که به آخرت باور ندارند عذاب وسختی شدیدی را متوجه حال ایشان میگرداند. انسان همانطور که خیررا می طلبد ، شررا نیز میخواند چونکه شتاب زده عمل میکند. خداوند شب را تیره وتار وروزراروشن آفریده است تا بنده گانش درروشنی کامل دست به انجام کارهای خوب ونیک بزنند وچنان نکنند مثل اینکه چون شب تیره وتار نزد آفریده گار باشد. هکذا شب وروز دو نشانه ئی اند تا از روی آنها شمار سالها، حساب عمر ورویدادهای تاریخی را بندگانش بدرستی وصفائیت بدانند.
خداوند کارنامه هرانسان را بگردن خودش بسته  ودرروز آخرت آنرا پیش رویش باز میکند تاخود به بیند وقضاوت کند که چی کارهائی انجام داده است. هرکس اگر کارخوب کرده باشد بخود کرده واگر بد کرده نیز بخود کرده است. درمیدان عدالت خدواندی هیچ کسی بردارندۀ بدی وگناه دیگری نمی باشد.
آنانیکه دست به عیاشی وفساد میزنند زمینه نابودی خویش را خود آماده میگردانند. آنوقت است که خداوند بزرگ حساب کار ایشان را یکطرفه میسازد وهمان دیار وسرزمین را ازبیخ وبن نابود میگرداند چنانچه قوم نوح، لوط ، عاد وثمودرا محو ساخت زیرا خداوند به اعمال وگناهان بنده گانش کاملا آگاه وبینا میباشد.
هستند بنده گانی که دنیای زود گذر وناپایداررا از خداوند میخواهند والله (ج) بزودی بهره ئی نصیب شان میسازد ولی درپشت سر آن دوزخ سوزانده را ماوای ایشان  میگرداند لیکن دستۀ دیگری از بنده گان خداوند وجوددارند که آخرت را از پرودگار خویش می طلبند ودراین راه تلاش وکوشش فراوان میکنند . الحق پروردگار عالمیان حق شناسی ایشان رابجاآورده وپاداش نیک به ایشان اعطا میگرداند وانان را به فردوس برین وجاودان مستقر میسازد. بناء لطف وشفقت کردگار متوجه حال هردو دسته ( دنیا طلبان وآخرت خواهان)انسانها میباشد اما درجۀ آخرت پاداشی است دایمی وزوال ناپذیر.
خداوند متعال خطاب به پیغمبر برگزیده وممتاز خویش ، بنده گان مومن وخداشناس واقعی را بخاطر دست یافتن بدرجات آخرت در اجرای کارهای زیر امر مینماید:
1.  بجز ازخداوند معبود دیگری را نشناسید. چون تنها یک خدا است وبس. معبودان دیگری را شناختن وبخدا شریک گردانیدن کار بی اندازه زشت وبد میباشد چنانکه اعراب قبل از اسلام 360 بت را می ستودند وانهارا خدایان مختلف میدانستند.
2.  غیر ازخداوند کسی دیگررا نپرستید و به پدر ومادرخود نیکی کنید. هرگاه یکی ازانها ویا هردوی ایشان به سن پیری برسند باایشان حتی اوف نگوئید، خورده گیری باانها نکنید بلکه سخن نیک وشایسته با ایشان بزنید.
3.  با پدرومادر مهربان،فروتن وعاجز باشید وازپروردگار خود بخواهید تا هردوی ایشان را غریق رحمت خویش گرداند چنانکه شمارا درخردی پرورانده وکلان ساختند. چون هر چه که در دل دارید ، پروردگار شما میداند لذااگر شایسته ونیک باشید او شمارا می امرزد وتوبه های شمارا قبول مینماید.
4.  حق خویشاوندان را بدهید وناداران ومسافران را کمک ومعاونت نمائید و یلاخرچی مکنید زیرا آنانی که یلاخرچی میکنند به یقین برادران شیاطین اند . بدانید که شیطان همیشه وتا دنیا هست به پرودگار عالمیان ستیزه کار ودشمن میباشد.اگر به آنان کمک وهمکاری کرده نمیتوانید ، باایشان به نرمی وملایمی سخن بگوئید تا باعث رنجش دل های ایشان نشود زیرارنجانیدن قلوب دیگران از صفات یک مسلمان به دور است.
5.  زیاد سخت و محکم گیر ونیز بی اندازه سخی و گشاده دست مباشید که خداوند افراط وتفریط را خوش ندارد. بخل ورزیدن یا سخت بودن علامة ناباورمندی بخداوند ولی دست باز داشتن زیاد، پشیمانی بدنبال دازند.به یقین خداوند عالم بخواست خود بیکی دروازه رزق ورحمت را زیاد میسازد وبدیگری تنگ میگرداند چونکه تنها اوست که بحال بندگان خود بینا وآگاه میباشد.
6.  فرزندان خودرا ازترس ناداری وتنگدستی مکشید زیرا روزی دهنده خدا است واوست که بهمه انها وشما روزی میدهد. بلی ، کشتن اولاد گناه بس بزرگ ونابخشودنی میباشد.
7.  به زنا رو میاورید که این عمل خیلی زشت وفجیع است. آنانی که از این امر خداوند سرکشی کرده اندبه بینید که چه فجایع بزرگی را به بشر بوجود آورده اند که ازجمله یکی مرض ایدز میباشد قسمیکه بشر امروزی از معالجۀ آن عاجز آمده است.
8.   کشتن یک انسان بناحق کاملا حرام است. جنین نکنید که شخصی را بناحق بکشید ورنه به بازماندگانش قدرتی از جانب خداوند متعال داده میشود تا انتقام بگیرد. پس انها نباید در قتل وکشتار زیاده روی نمایند بل باید بدانند که خداوند ایشان را یاری میرساند واگر از افراط کار بگیرند باز هم همان خدا است که به مظلوم واقع شدگان همین یاری را باز خواهد داد.
9.  مال یتیم را بهیچ وجه نخورید وبه آن جز بطریق نیکو نزدیک مشوید. مقصد از طرق نیکو یکی به قرضه گرفتن میباشد یاعاریت تا اینکه یتیم به سن بلوغت برسد. درآن هنگام مالش را که گرفته اید بشکل درست درحضور شاهدان مومن وپاک نفس برایش بسپارید وبعهد خود وفا کنید که از پیمان بستن شما پرسیده میشود.
10. درهنگام معامله یا داد وستد ترازو را کاملا رعایت نموده طوریکه از یکطرف ترازوی تان برابر ودرست باشد واز سوی دیگر اندازۀ آن پوره وکامل  زیرا این کار ازهرنگاه به سود شما میباشد وفرجام نیک دارد چونکه باور واخلاص مردم را بشما افزونی بخشیده ومورد توجه مشتریان زیادی قرار میگیرید.
11. در بارۀ چیزی که معلومات درست ندارید، از پیش خود پرحرفی و بلند پروازی نکنید ورنه از گوش، قلب وچشم شما پرسیده خواهد شد واین اعضای بدن شما به معلومات غلط دهی شما شهادت خواهند داد.
12.  متکبرانه وخود خواهانه در روی زمین راه مروید زیرا نمیتوانید که زمین را بشکافید ویا به بلندی کوه ها برسید.
13. تهمت بکسی نبندید اگر مسلمان واقعی میباشید. چنانچه کفار به آنحضرت(ص) میگفتند که خدای محمد از فرشته هادختر هائیرا بخود گرفته ودیگران را به پسران اختصاص داده است. چقدر تهمت بد وناروا میباشد. بدانید که شما گپ های بسیار کلان ونابخشودنی ازراه تهمت میزنید.
14. تمام این هائی که تااینجا گفته شد، در نزد پرودگار شما خیلی ها بدو ناقبول میباشد.
15. این اوامر از حکمت های عالی و بلند برخوردار میباشند . الله (ج) باردیگر به حضرت محمد(ص) وحی و به وی خطاب فرمود : آگاه باش که بخداوند یگانه ویکتا معبود دیگری قرار مده ورنه با اندوه وبی عزتی تام بدوزخ افگنده می شوی وبه عذاب دایمی خداوند گرفتار.
ازاین جا واضح فهمیده میشود که کافر آنست که خدای واحد را نمیشناسد واحکامش را بجا نمی آورد وبرخلاف عدالت وبرابری خداوندکارمینماید . پس دوزخ جای همچو کسان است.
آیات متبرکه را ( سورة الاسراء آیات 22 الی 40 ) با ترجمه درزیر میخوانید:
لاَّ تَجْعَل مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولاً ﴿22﴾ معبود ديگرى با خدا قرار مده تا نكوهيده و وامانده بنشينى (22)
وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا ﴿23﴾ و پروردگار تو امر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر خود احسان كنيد اگر يكى از آن دو يا هر دو در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها حتى اوف مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى (23)
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴿24﴾و از سر مهربانى بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو پروردگارا آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خردى پروردند (24)
رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا ﴿25﴾ پروردگار شما به آنچه در دلهاى خود داريد آگاه‏تر است اگر شايسته باشيد یقینا او آمرزنده توبه‏كنندگان است (25)
وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا ﴿26﴾ و حق خويشاوند را به او بده و مستمند و در راه‏مانده را دستگيرى كن و ولخرجى و اسراف مكن (26)
إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا ﴿27﴾ چرا كه اسرافكاران برادران شيطانهايند و شيطان همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است (27)
وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاء رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلاً مَّيْسُورًا ﴿28﴾و اگر به اميد رحمتى كه از پروردگارت جوياى آنى از ايشان روى مى‏گردانى پس با آنان سخنى نرم بگوى (28)
وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا ﴿29﴾ و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار هم گشاده‏دستى منما تا ملامت‏شده و حسرت‏زده بر جاى مانى (29)
إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاء وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا ﴿30﴾ بى‏گمان پروردگار تو براى هر كه بخواهد روزى را گشاده يا تنگ مى‏گرداند در حقيقت او به حال بندگانش آگاه بيناست (30)
وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُم إنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْءًا كَبِيرًا ﴿31﴾
و از بيم تنگدستى فرزندان خود را مكشيد ماييم كه به آنها و شما روزى مى‏بخشيم آرى كشتن آنان همواره خطايى بزرگ است (31)
وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِيلاً ﴿32﴾ و به زنا نزديك مشويد چرا كه آن همواره زشت و بد راهى است (32)
وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا ﴿33﴾
 و نفسى را كه خداوند حرام كرده است جز به حق مكشيد و هر كس مظلوم كشته شود به سرپرست وى قدرتى داده‏ايم پس او نبايد در قتل زياده‏روى كند زيرا او از طرف شرع يارى شده است (33)
وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولاً ﴿34﴾
و به مال يتيم جز به بهترين وجه نزديك مشويد تا به رشد برسد و به پيمان خود وفا كنيد زيرا كه از پيمان پرسش خواهد شد (34)
وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً ﴿35﴾ و چون پيمانه مى‏كنيد پيمانه را تمام دهيد و با ترازوى درست بسنجيد كه اين بهتر و خوش فرجام‏تر است (35)
وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً ﴿36﴾
و چيزى را كه بدان علم ندارى دنبال مكن زيرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد (36)
وَلاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولاً ﴿37﴾ و در روى زمين به نخوت گام برمدار چرا كه هرگز زمين را نمى‏توانى شكافت و در بلندى به كوهها نمى‏توانى رسيد (37)
كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا ﴿38﴾ همه اين كارها بدش نزد پروردگار تو ناپسنديده است (38)
ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَلاَ تَجْعَلْ مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا ﴿39﴾
اين سفارشها از حكمتهايى است كه پروردگارت به تو وحى كرده است و با خداى يگانه معبودى ديگر قرار مده و گرنه حسرت‏زده و مطرود در جهنم افكنده خواهى شد (39)
أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلاً عَظِيمًا ﴿40﴾
آيا پنداشتيد كه پروردگارتان شما را به داشتن پسران اختصاص داده و خود از فرشتگان دخترانى برگرفته است‏حقا كه شما سخنى بس بزرگ مى‏گوييد (40) .
 
والسلام
 
ادامه دارد
 
تحریر وترجمۀ آیات از انترنیت: پارس قرآن، کتاب الکترونیکی قرآن مجید، متن فارسی قرآن.
 
توضیحات از:  محمود بی پروا.
 
تصحیح وتعدیل از: الحاج مولوی عبدالکریم " برهانی".
 
چغچران ، ماه ثور سال 1390 برابر با می 2011.