آرشیف

2016-8-7

عبدالکریم غریق

خَنسَاء دختر عمرو سلمی شاعرۀ برجسته، سخنوری توانا و رزمندۀ شجاع

   
 تُمَاضِر مکنی به ام عمرو و ملقب و معروف به خنساء دختر عمرو بن شَرِید بن رَبَاح بن ثَعلَبَه (یقظه) بن عُصَبَه بن خُفَاف بن امرئ القیس بن بُهثه بن سُلَیم سلمی از زنان معروف اسلام و عرب است، و به واسطه سرودن مرثیه های که برای برادرانش معاویه و صخر که در زمان جاهلیت به قتل رسیده بودند سروده بود شهرت جهانی یافت.
    خنساء زنی صحابیه و شاعر مخضرمۀ بوده، و از مشهور ترین شاعران عرب می باشد، که زمان جاهلیت و اسلام را در یافته است، موصوفه در سال 575 میلادی در بادیه نجد متولد گردید.(13)
    ابن خلکان در کتاب وفیات الاعیان و عدۀ زیادی از دیگر مورخان اسم موصوفه را تُمَاضِر به ضم تاء مثناء و فتح میم و بعد الف و ضاد مکسوره و بعد راء گفته اند،(18) که به معنی شیری است، که زبان را به سوزش می آورد، اما عوام عرب آن را به لفظ تَمَاضُر نیز تکلم می کنند. نامبرده بیشتر به لقبش که همان خنساء است شهرت دارد، و خنساء از مادۀ خنس است که به معنی بینی کوتاء است، و به کسی گفته می شود، که بینی کوتاء دارد، و تماضر نیز بینی کوتاء اما بسیار زیبائی داشت، که او را به واسطه کوتاء بودن بینی اش خنساء لقب دادند، و به این نام مشهور گردیده است.  خنساء را به معنای گاو وحشی نیز گفته اند، و می گویند: گاو وحشی چشمانی زیبا دارد، و چشمانش در بین اعراب مثل است، و گفته اند: تماضر دختر عمرو سلمی هم چشمانی بزرگ و زیبا داشت، لهذا او را بواسطه چشمان زیبایش خنساء لقب دادند. و ابو إسحاق ابراهیم بن علی حصری قیروانی متوفی سال 413 هجری قمری در کتاب زهر الآداب و ثمرة الألباب می نویسد: لفظ خنساء کنایه از آهو است چنانکه آهو بینی کوتا و چشمانی بزرگ و زیبا دارد تماضر نیز بینی کوتاء و چشمانی بزرگ و زیبا داشت، که برایش جمال و زیبائی خاصی داده بود، لهذا شیفتگانش او را ملقب به خنساء یعنی آهو کردند .(13) 

 

ادامه مطلب در اینجا