آرشیف

2019-1-4

عبدالکریم غریق

محمد بن عبدالرحمن بغدادِي ذهبِي ملقب به مُخَلِّص:

ابو طاهر محمد بن عبدارحمن بن عباس بن عبدالرحمن بن زکریا بغدادی ذهبی ملقب به مُخَلِّص در ماه شوال سال 305 هجری قمری مطابق سال 918 میلادی زاده شد.(1و5) نامبرده به کار و صنعت خالص ساختن طلاء اشتغال داشت، از آن جهت ملقب به مخلص گردید.(2و 3) موصوف محدثی معمر، صدوق، ثقه، صالح و کثیرالحدیث بود، و بنا به تشویق پدرش از ابی القاسم عبدالله بن محمد بغوِي و نیز از ابِي بکر بن ابی داود سجستانِي، أبِي محمد یحیی بن محمد بن صاعد، احمد بن سلیمان طوسِي، عبیدالله بن عبدالرحمن سُکرِي، رضوان بن احمد صیدلانِي، ابی حامد محمد بن هارون حضرمِي، ابی عمر محمد بن یوسف قاضِي، محمد بن نیروز أنماطِي، ابی بکر بن زیاد نیشابورِي، احمد بن عبدالله بن سیف سجستانِي، ابراهیم بن حماد، عبدالواحد بن مهتدی، ابی جعفر احمد بن اسحاق بن بهلول، اسماعیل بن عباس، قاضی محاملِي، برادرش ابی عبید قاسم و جماعتی دیگر امثال ایشان حدیث روایت نموده، و از او عبدالله بن حسین لالکائِي، هبة الله بن حسن لالکائِي، ابومحمد خَلّال، ابوسعید سمان، ابوطالب محسن بن شه فیروز فقیه، عبدالعزیز بن محمد بن حسین قطّان، احمد بن محمد نقور، عبدالعزیز بن علی أنماطِي، ابوالحسین بن مهتدِي بالله، علی بن احمد بسرِي، ابونصر محمد بن محمد بن علی زینبِي صوفِي، أبوبکر برقانِي، أبوالقاسم أزهرِي، هبة الله بن حسن طبرِي، قاضی ابوالقاسم تنوخِي، أبوالحسین بن بقور و مردمان زیادی دیگر روایت کرده اند. علی بن محسن می گوید: ابوطاهر مخلص برایم گفت: من در صبحدم شب دوشنبه هفت شب باقی مانده از ماه شوال سال 305 هجری قمری متولد گردیدم، و در اول ماه ذی قعده سال 312 هجری قمری از پسر دختر منیع(ابوالقاسم بغوی) و بعد از وی از ابِي بکر بن أبِي داود، ابن صاعد و دیگران حدیث شنیدم. حسن بن ابی طالب و احمد بن محمد عَتِیقِي می گویند: ابوطاهر مُخَلِّص در ماه رمضان سال 393 هجری قمری مطابق سال 1003 میلادی وفات یافت. حسن بن ابی طالب سن او را 88 سال آورده، و احمد بن محمد عتیقی او را شیخی صالح و ثقه گفته است.(1،2 و3) تصانیف ابوطاهر مخلص عبارت اند از: 1 – الإبتغاء فِي أخبار المدینة المنورة. 2 – منتقِي در هفت جزء در حدیث. 3 – الفوائد المنتقاة الغرائب الحسان.(4و 5)

منابع و مآخذ:
1 – الأنساب – جزء پنجم – حرف میم – صفحه 228 – تالیف امام ابی سعد عبدالکریم سمعانی – عربی.
2 – تاریخ بغداد – جلد سوم – صفحه 558 و 559 – به شماره 1074 – تالیف خطیب ابوبکر بغدادی – عربی.
3 – سیر اعلام النبلاء – جلد سوم – صفحه 1052و 1053 – به شماره 3569 – طبقه بیست و یکم – تالیف امام ذهبی – عربی.
4 – کشف الظنون – جلد ششم – صفحه 46 – تالیف حاجی خلیفه – عربی.
5 – اعلام زرکلی – جزء ششم – صفحه 190 – تالیف خیرالدین زرکلی – عربی.