آرشیف

صفات بندگان خوب خدا در قرآن

در این نوشتار، به ذكر صفات عباد‌الرحمن می‌پردازیم و تذكر این نكته ضروری است كه خصوصیات و ویژگی‌هایی كه در این آیات (63 ـ 75 سوره‌ی فرقان) برای آنان ذكر شده است، برخی به جنبه‌های اعتقادی و برخی دیر به جنبه‌ی اخلاقی، اجتماعی و فردی پرداخته. روی هم رفته مجموعه‌ای از والاترین ارزش‌های انسانی هستند.
 

1. تواضع و فروتنی

عباد‌الرحمن آنانی هستند كه با تواضع و فروتنی به روی زمین راه می‌روند. در واقع نخستین توصیفی كه از عباد‌الرحمن شده است، نفی كبر و غرور و خود‌خواهی است كه در تمام اعمال انسان و حتی در چگونگی راه رفتن او آشكار می‌شود.
 

2. حلیم و بردباری

زمانی كه جاهلان به آنان خطاب جاهلانه كنند، با سلام و بیان خوش جواب می‌دهند. افراد نادان و جاهل وقتی به این انسان‌های شایسته می‌رسند و به آنان سخنان زشت می‌گویند و مسخره‌شان می‌كنند، آنان با صبر و بردباری به آن‌ها پاسخ شایسته می‌دهند.
 

3. شب‌زنده‌دار

یآنان كسانی هستند كه با دل و جان، شب را با سجده و قیام صبح می‌كنند. نیمه‌ی شب با خدا راز و نیاز می‌كنند و با وجود خستگی روز و شیرینی خواب، بدون ریا و تظاهر با پروردگارشان راز و نیاز كرده و روح و جان خویش را از آلودگی‌ها پاك می‌كنند.
 

4. ترس از مجازات و كیفر الهی

آنان دائم با دعا و تضرع می‌گویند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر‌گردان كه عذابی سخت و مهلك است. آنان شب‌ها را با یاد خدا صبح كنند و روز را با نیكی به خلق شب كنند و دائم در حال دعا هستند.
 

5. اعتدال در انفاق

آنان هنگام انفاق به مسكینان ،اسراف نكرده و بخل هم نمی‌ورزند؛ بلكه در بخشش و احسان، میانه‌رو و معتدل می‌باشند و از هر گونه افراط و تفریط در كارها، مخصوصاً در مسائل انفاق به دور هستند.
 

6. توحید خالص

آنان كسانی هستند كه معبود دیگری را با خداوند نمی‌خوانند. آنها از هر گونه شرك و دوگانه و یا چند گانه پرستی به دور هستند حضرت علی(ع) می‌فرماید: هر‌كسی خدا را یاد كند، خدا او را یاد می‌كند؛ و همانا دوام ذكر خدا، دل و اندیشه را روشن می‌سازد.
 

7. احترام به نفوس

نفس و جانی را كه خداوند محترم گردانیده، جز به حق نمی‌كشند و هرگز دستشان به خون پاكی آلوده نخواهد شد.
 

8. پرهیز از زنا

دامان عفتشان هرگز آلوده نمی‌شود و زنا نمی‌كنند. آنها بر سر دو راهی كفر و ایمان، ایمان را بر سر دو راهی امنیت و نا‌امنی، امنیت را؛ و بر سر دو راهی پاكی و آلودگی، پاكی را انتخاب می‌كنند. آن‌ها محیطی خالص از هر گونه شرك، نا‌امنی، بی‌عفتی و نا‌پاكی با تلاش و كوشش خود فراهم می‌سازند.
 

9. عدم حضور در صحنه‌ی باطل

آنان كسانی هستند كه شهادت به باطل نمی‌دهند، در قرآن كریم و روایات از آن به عنوان یك گناه عظیم یاد شده است.
 

10. كریمانه از لغو گذشتن

چون با لغو مواجه شوند، بزرگ‌وارانه از آن می‌گذرند. لغو، هر عمل یا گفته‌ای است كه هدف عقلانی نداشته باشد. بنابراین عباد‌الرحمن، اگر از جایی بگذرند كه اهل لغو و انسان‌های غافل به هرز‌گی و لغو‌گویی سرگرم باشند، مجذوب عیش و نوش آنان نگردیده و با متانت و بزرگواری می‌گذرند و در لغو و هرزگی آنان شركت نمی‌كنند و فساد جدیدی به وجود نمی‌آورند. در حقیقت آنها نه در مجلس باطل حضور پیدا می‌كنند و نه آلوده‌ی لغو و بیهودگی می‌شوند.
 

11. تدبّر در آیات الهی

هر گاه آیات پروردگارشان به آنها گوشزد شود كر و كور روی آن نمی‌افتند. چشمی بینا و گوشی شنوا به هنگام برخورد با آیات پروردگار دارند.
 

12. دعا و در‌خواست‌ها

از خداوند، همسران و فرزندان صالح و شایسته درخواست می‌كنند.
پیوسته از درگاه خداوند می‌خواهند و می‌گویند: پروردگارا! از همسران و فرزندان ما كسانی قرار ده كه مایه‌ی روشنی چشم ما گردند.
عباد‌الرحمن توجه خاصی به تربیت فرزند و خانواده‌ی خویش دارند و برای خود در برابر آن‌ها مسئولیت فوق‌العاده‌ای قائل‌اند.
امام صادق‌(ع) می‌فرماید: رسول خدا‌(ص) فرمود: فرزند صالح و شایسته، گیاه خوشبویی است از جانب خداوند كه آن را میان بندگان خود تقسیم فرموده.
 
ترتیب کننده : ویدا عزیزی
21/5/1390