آرشیف

2020-3-28

علم عبدالقدیر

امراض ساری، طاعون، و باء و کرونا از منظر دین

مقدمه:
درین نوشته به چند مطلب عمده و اساسی مرتبط به امراض ساری از منظر شرعیت و دین اسلام اشاره میکنیم.
از منظر دین منبع و دلیل نزول و شیوع این امراض ساری چیست؟
آیا معالجه وتداوی این امراض به شکل وقایه ویا معالجه شرعا مجاز است ویا خیر حکم ترک برخی احکام وعبادات در وقت شیوع این امراض چیست؟
آیا این امراض عذاب اند ویا یک تنبیه وهوشدار وبیدار باش.ونقش انسانها در خلق این امراض چیست.؟
نگاه شارع به امراض ویروسی : آیا وباء ، طاعون وامراض ویروسی عذاب آسما نیست وآیا این مریضی مرز های دینی وقومی را برسمیت میشناسد یا عام است؟
عدۀ بر این عقیده اند که وباء وکرونا یک نوع عذاب خدا بر بندگانش هست.در یک کلیمه باید عرض کنم که وباء یک مصیبت است که گاهی بشریت را فرا میگیرد اما به هیچصورت عذابی از جانب خدا بر بندگانش نیست چون ساحه نفوذ ورسوخ  این کرونا ملت ومذهب خاصی نیست حتی بین گنهکار وبی گناه فرق نمیگذارد، دیندار وبی دین را یکسان میفشارد .عدالت الهی بر بنیاد این ارشاد خداوند ج صورت میگیرد..ولا تذر وازرة وزر أخری . هیچکس بخاطر گناه کسی دیگری مجازات نمیشود.لذا به خاطر گناه حکومت چین که بر مسلمانان ایغور ستم روا داشته چرا ایران مجازات شود چرا پاکستان وتر کیه واروپا مجازات شود؟ نه خیر اطلاق عذاب بر این مصیبت ها درست نیست.ما در سونامی اندونیزیا شاهد از بین رفتن دهات وشهر های بودیم که نه ظلم کرده بودند ونه هم فساد پیشه بودند اما نا بود شدند.
امراض ساری عذاب یا هوشدار؟ شیوع امراض واگیر مانند وبا وکرونا  وامثالهم  در جهان  یک تنبیه وهوشدار است از جانب خالق به مخلوق : بلی انسانها گاهی مغرور وخود کامه  میشوند طوری که خودرا خالق ومالک  جهان می پندارند در انجام اعمال شان هیچ حد ومرزی را برسمیت نمیشناسند همان است که نشانه های از قدرت الهی بگونه های مختلف ظاهر میگردد تا انسان حد خودرا بشناسد وبدانند خودش موجودی ضعیفی است که بلطف ومرحمت خالق در روی زمین توسن سر کش را جولان میدهد اما گاهی دستش به سوراخی میرود وبه زمین میافتد  در چنین حالتی به دستگیر نیاز دارد فرق نمیکند این دستگیر خدا باشد ویا همنوعش  واین تجدد در اندیشه در هر صد سال یکبار تکرار میگردد.. { ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ }، وقال ــ عزَّ شأنه ــ: { وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ }خلاصه این مصیبت ها حاصل دست رنج خود انسانهاست که خود وهمنوعان خودرا مبتلا میسازند.اما دین اسلام برای کسا نیکه خودرا قر نطین میکنند واز شیوع این مرض بنوع جلو گیری میکنند یک اجر وپاداش اضافی وعده کرده که معادل اجر یک شهید وتبدیل این مصیبت به رحمت است…چون این حس که به انسانها ضرر نرسد خیلی عالیست.
تداوی امراض ساری جائز است ویا خیر ؟ برخی را عقیده بر این است که امراض ساری عذابی از جانب خداست وبر بنیاد همین منطق تداوی را مبارزه با خواست وارادۀ الهی میدانند. البته این دیدگاه نه شرعی است ونه هم منطقی .شرعی بخاطر نیست که با عدالت الهی منا فات دارد ومنطقی به دلیل نیست که همین مسلمانها بخاطر شفا یابی مریض ها ودور شدن مصیبت با ذبح گاو وگوسفند خیرات میکنند ودست به دعا میشوند.اگر قراربر این باشد که کرونا وامراض ساری را عذابی از جانب خداوند ج بدانیم پس مبارزه علیه این عذاب همانطوریکه با دوا حرام است با دعا وخیرات نیز حرام است..شاید عدۀ بگویند با دعا وخیرات خداوند ج بحال ما رحم میکند واین مصیبت را از سر ما  بر میدارد.درست روزی شاید عمر این مصیبت به پایان برسد ومسلمانان ادعا کند که  بر داشتن این مصیبت از اثر دعا وخیرات ما بود پس دلیل نا بودی وختم این عذاب در کشور های غیر اسلامی چه بوده است؟
نظر واقعی اسلام در مورد طبابت مریض ها: بخاطر تداوی مریض وشفا یابی آن هر چه در توان دارید انجام دهید .صد ها دعا بخاطر شفا یابی مریض ها توصیه شده وحتی آیات قرآن شفا بخش مریض ها توصیف شده ..پس دین اسلام طرفدار رفع هر مصیبت از انسان  وتداوی هر مریضی هست خواه وباء باشد ویا امراض دیگر از طریق وقایه باشد ویا هم معالجه…پیامبر اسلام  ص بخاطر جلو گیری از شیوع امراض ساری ووقایه جدی برای اشخاصی که خودرا قر نطین نموده اند اجر به اندازه یک شهید را وعده داد.وقرآنکریم فرمود اگر کسی یک انسان را از مرگ نجات داد مثل این است که برای همه انسانها روح وحیات بخشیده است.
مِنْ أَجْلِ ذَٰلِكَ كَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا ۚ وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَٰلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ.
ترجمه: بدین سبب بر بنی اسرائیل حکم نمودیم که هر کس نفسی را بدون حق و یا بی‌آنکه فساد و فتنه‌ای در زمین کرده، بکشد مثل آن باشد که همه مردم را کشته، و هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات دهد) مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده. و هر آینه رسولان ما به سوی آنان با معجزات روشن آمدند سپس بسیاری از مردم بعد از آمدن رسولان باز روی زمین بنای فساد و سرکشی را گذاشتند.
 
مریض ویروسی و تکالیف شرعی :
با موجدیت عرض عذر تکلیف شرعی از عهده مسلمانها بر داشته میشود .از اثر لطف ورحمت بیکران الهی اجر وپاداش مطابق قصد واراده شان داده میشود..پیامبر بزرگوار اسلام فرموده است. ( إنما الاعمال بالنیات وإنما لکل إمرء ما نوی.
بدرستی که ارزش اعمال بستگی به پاکی وصداقت نیست انسان دارد، و پاداش  اعمال هر شخص همان است که نیتش را کرده باشد…نیت واراده از اصول اساسی اعمال است.
1- ابوداود این حدیث  را نیمی علم فقه دانسته واما شافعی گفته است که ثلت علم دین است وبیهقی گفته بلی منشاء اعمال قلب زبان واعضای بدن است ونیت یکی ازین سه منبع است.:
جلوۀ این حدیث در شرائط فعلی: اگر به دل نیت خیر داشتی ولی نسبت معاذیروموانع نگفتی ویا هم انجام ندادی .بر حسب فرمودۀ پیامبر اسلام برایت همان پاداش واجر داده میشود که نیتش را کرده بودی.مثلا.
شخصی مشتاق مسجد وجماعت است اما از ترس شیوع امراض واگیر وساری مانند طاعون، وباء و کرونا نمازش را در خانه میخواند.در چنین حالتی خداوند ج برایش اجر کامل مسجد وجماعت را عنایت میفر ماید.

الخائفون والمصابون لا يقربون المسجد:آنا نیکه از ابتلاء به امراض ساری میترسند ویا مبتلا شده اند به مسجد وجماعت نزدیک نشوند.

علماء ومجتهدین کشور های اسلامی أعم از  دانشگاه اسلامی جامع الاظهر مصر ودارالا فتاء عربستان سعودی وامارات متحده عربی وقطر همه بخاطر جلو گیری از مرض وباء وویروس کرونا توقف نماز جمعه را شرعا دستور دادند. استلال شان ایات واحادیث زیادی بوده که برخی را نقل میکنم 

لقوله عليه الصلاة والسلام: (إذا سمعتم الطاعون بأرض فلا تدخلوها وإذا وقع بأرض وأنتم فيها فلا تخرجوا منها) متفق عليه. هرگاه خبر طاعون را در یک شهر شنیدید  وارد آن شهر نشوید واگر داخل آن شهر بودید از آن بیرون نشوید…چون احتمالا دارد بشما ضرر برسد ویا کسی از اثر مریضی شما متضرر شود. .ضرر رساندن در اسلام جواز ندارد.لقوله صلى الله عليه وسلم: (لا ضرر ولا ضرار) رواه ابن ماجه. وفي كل ما ذكر إذا لم يشهد الجمعة فإنه يصليها ظهراً أربع ركعات…بجای نماز جمعه فقط چهار رکعت فرض را در خانه ادا کنید.همچنین در حدیث دیگر(ما روي في الصحيحين: «أن عبد الله بن عباس قال لمؤذنه في يوم مطير: إذا قلت: أشهد أن محمدا رسول الله، فلا تقل حي على الصلاة، قل: صلوا في بيوتكم، فكأن الناس استنكروا، قال: فعله من هو خير مني، إن الجمعة عزمة، وإني كرهت أن أحرجكم، فتمشون في الطين والدحض». پیامبر اسلام فرموده در روز باران وگل بعد از شهادت برسالت پیامبر ص .حی علی الصلوة نگو ئید  پس بگوئید نماز را در خانه های تا ادا کنید.این حدیث دلالت بر این دارد که جماعت ها در حین تکلیف ومشقت وترس از نفس ومال  ترک میشود ولی ثواب آن به صاحب نیت داده میشود.
پس وقایه از امراض ساری واجب است خداوند ج میفر ماید "ولا تلقوا بأيديكم إلى التهلكة" خودرا بدست خود به هلاکت نیاندازید وهم حدیث شریف است که پیامبر ص فرموده : "فِرَّ من المجذوم فرارك من الأسد)از امراض ساری آنطور فرار کن که از ترس شیر فرار میکنی.".