آرشیف

2014-11-22

عصمت الله راغب

آزادی بیان در دین اسلام

ازینکه فیسبوک یاشبکه اجتماعی یک نهادآموزشی خوبی دربین کاربران آن برای تشریک نظریات ودیدگاهاست همه روزه به بهانه های مختلف خودرا درمروربه مطالب دوستانم درفیسبوک مکلف میسازم، واهتمام بخرج میدهم تاازهرروزنه که باشد کلمه ی را ازکلمات دوستانم بیاموزم ولی گاه وقت به مطالب برمیخورم با آنکه بعضی ازدوستان ما ازاسلام عزیزدفاع کرده باشندبایک دیدانتقادافراطگریانه،اشاره به آزادی بیان میکنند که به زعم خودیشان آزادی بیان را مدیون دموکراسی میدانند درحالیکه آزادی بیان مدیون کاراین نظام ساخته دست بشر(دموکراسی)واین نظام که قدامت تاریخی آن هم کمترازعمریک انسان است نیست ونمی باشد. بلکه این آزادی را مدیون مرشدوناجی بشریت،نبی الورا وشفیع الامم میدانیم که بابزرگترین معجزه کفرشکن خودکه ماراازمظالیم اجتماعی،گمراهی وضلالت به سوی روشنایی سوق داد وبااستنادازهمین منابع که برمیگرددبه سوی ربانیت که همه چیزازآن اوست واین تحفه ی ربانی منان بودکه به دوست خودکتاب بخشیدورهنمون اش کردتااین منجی بشریت اسوه حسنه دربین ماباشدبنابراین ازهمین منابع دستورات درمورد آزادی بیان داریم که پیامبراسلام ارشادمیفرماید(بهترین جهادگفتن حق دربرابرظالم است)که این خودپیام دارد برتحریض وترغیب ما برآزادی بیان که شماباگفتن حق ازهیج کس نه هراسیت وگفتن حق را بهترین جهادعنوان میدهد.با این سلسله دهااسناددیگرموجوداست که اسلام مارا به گفتن حق و آزادی بیان تاکید کرده است آزادی که مطابق به فطرت انسانی ورعایت عفت کلام بوده باشدنه آنکه حق وناحق دیگران را دشنام وناسزاگویم وادعاکنیم که این آزادی بیان است بلکه این تعرض برشخصیت دیگران ،توهین وتحقیربرادرمسلمان آزادی بیان نیست بلکه یک رسوایی فاحش برمقام والای انسانی وهمچنان برفاعل آن است بنابراین ما بهترین و جالبترین روایت ونمونه هاازعادلین اسلام به ارمغان داریم که ازجمله ازدوران خلافت حضرت عمرفاروق که بهترین مصداق برای آزادی بیان درصدراسلام است به این اسلوب که روزی حضرت عمرفاروق درخطبه خودخطاب به اصحاب کرام فرمود:بشنویدواطاعت کنید،اماازبین اصحاب کرام حضرت عبدالله بن مسعودبزرگترین مفسرعالم گفت نه میشنویم ونه اطاعت میکنیم،گفتن همچوپاسخ دربرارحضرت عمریکه ازسایه اش شیطان فرارمیکردچقدرسخت بودولی رعایت آزادی بیان بودکه حضرت عمرضمن استقبال ازجرئت عبدالله بن مسعود بایک حوصله مندی تمام گفت که چرا؟حضرت عبدالله فرمود: رخت وکالایی را که دیروزتوزیع کرده بودید امروزپیراهن همان رختهابجان(تن) شمادرازی میکنددرحالیکه قدشماازمابلندتراست.حضرت عمرباارایه ی اسنادوشواهدبه حضوراصحاب که پسرم عبدالله اضافه گی کالای خودرا به من بخشیده بودواین اضافه گی بخشش ازرختهای پسرم است تاقناعت حاضرین فراهم شدوگفتندحالامیشنویم واطاعت میکنیم.دوستان حالا ببینم که این خودبزرگترین نمونه ازآزادی بیان،عدالت،مسولیت وانتقادپذیری را دربین مابه نمایش میگذارد وقتی تمام اعمال گذشته واسلاف مابدین منوال بوده است که هرکدام آنهابهترین الگوونمونه درزنده گی اجتماعی وانسانی ماست چه نیازی که پشت دموکراسی بگردیم واین همه مزایارا ازآدرس دموکراسی جستجوبکنیم دین مادین عدالت است،رعایت حقوق بشراست، رعایت حقوق بشرکه مطابق به دستورات قران کریم بوده باشدو نمونه گرفتن ازمتون دینی درتمام عرصه هاخودبوجودآورنده ی عدالت اجتماعی درزنده گی ماست واین دین است که تمام دستوراتش مطابق به فطرت انسانی بوده وهمه چیزرا درمیکانیزم خودتنظیم نموده که عدول ازاین چارچوب جزذلت وبدبختی برای مامسلمانان دیگرچیزی پاداش نخواهدداشت.

بااحترام عصمت الله "راغب"
13/11/1392