آرشیف

2014-11-21

دوکتور محمد عابد حیدری

یادداشتی بر سومین یادداشت آقای حبیبی
   جنابمحترم آقای حبیبی سلام علیکم۰صحت و سعادتمند باشید۰
خوشحالیم که سومین یادداشت شما را«یادداشت چند کلمه ای اولی تان در سایت موجود است۰یادداشت دومی تان که بجواب کسی بنام عبدالله از کابل و چند نفر دیګر تحریر شده بود ، از صفحه سایت بیرون کشیده شده» در ارتباط به تدویر قریب الوقوع سمینار علمی- تحقیقی ایکه قرار است به همت فرهنګیان غور در مورد امپراتوری غوری بر ګذار ګردد ،بمطالعه نشستیم۰ با احترام به نظریات جنابعالی که فکر میکنید سازنده اند،خدمت شما و همه خواننده ګان محترم باید بعرض رسانیده شود که:
   زمامداران غوری در طول تاریخ سیاسی آندیار بنامهای ملک،امیر، شاه و سلطان یاد شده اند۰حدود جغرافیای سیاسی اکثریت مطلق آنها از محدوده ای افغانستان امروزی بیشتر نبوده،اما وقتیکه سلطان بزرګ،غیاث الدین غوری زمام امور را بدست ګرفت،موفق شد امپراتوری بسازد(تشکیل دهد)که وسعت آن از مرز های عراق تا مشرقی ترین نقاط نیم قاره هند،واز آب جیحون تا کنار دریا هرمز میرسید۰این امپراتوری بزرګ از طرف مقام  خلافت بغداد برسمیت شناخته شد و روابط دیپلوماتیک بین فیروز کوه-بغداد تامین ګردید و سفرا تبادله شد۰(۱)اګر من و تو بګویم و یا هم نګویم، این دوره دیګر امپراتوری بوده،نه دولت مستقل که معمولآ متضاد دولت مستعمره را تفهیم میکند۰که دولت مستعمره ای در غور وجود نداشته است۰از دید شما دولت مستقل یعنی چه؟اینکه شما علاقمند هستید بجای کلمه«امپراتوری» کلمه«دولت مستقل » را بکار ببرید و تصمیم دارید عنوان سمینار را تغیر دهید،کار خود تان است۰
   اینرا نباید از خاطر دور داشته باشید که عنوان سمینار و عناوین مقالات آن که از طرف جمعی از دانشمندان شامل کمیته تدارک سمینار که من اکثریت مطلق ایشانرااز نزدیک میشناسم چون«فیروزی صاحب،افضلی صاحب،صافی صاحب،عزیزی صاحب،سروری صاحب ودیګران که با معذرت همین لحظه اسمای مبارکشانرا بخاطر ندارم »که بدون شک و شبهه همه این دانشمندان جلیل القدر مااز صلاحیتهای علمی –اکادمیک معین برخور دار اند، تعین ګردیده،علاوه از سایت جام غور،به همت مدیر مسوول آن د ر چندین صفحه انترنتی دیګر هم بدست نشر سپرده شده است۰ بنده مصلحت نمی بینم دو باره به همه سایتها،پیام بفرستیم که ما فرهنګیان غور با جمعی از دانشمندان محترم اکادمی علوم افغانستان در مورد عنوان سمینار و عناوین مقالات آن اشتباه کرده ایم«که قطعآ نکرده ایم»،لطفآ اشتباه ؟تصحیح شده ای؟ مانرا نشر کنید ۰این دیګرهویت ما فرهنګیان غور ،دانشمندان محترم اکادمی علوم را ازیکطرف واز جانب دیګر صلابت کاری سمینارعلمی مذکور  را نیز خدشه دار خواهد ساخت ۰هر آنچه را شما مصلحت میدانید،همان کنید ۰زیرا یادداشت شما پیغام دهنده ای صلاحیت کلیدی شما  در کار سمینار میباشد۰اما تا حدودی که من در جریان ام،چنان هم نیست۰ (بخاطر غنای بیشتر کار های تحقیقاتی سمینار، علاوه کردن عناوین جدید هیچ مشکل ندارد ومعمول هم بوده و است۰از جانبی پس وپیش کردن همین کلمات متن فعلی عنوان سمینار جنجال بر انګیز نیست و آنچه را که هدف است ،میتوان با کار تحقیقی دانشمندان تحت همین عنوان سمینار و عناوین مقالات،بدست آورد ۰ درینصورت به تغیر و تبدیل دیګر ضرورت احساس نمیګردد۰)
   محترم حبیبی صاحب اګر از موضوع عنوان وعناوین بګذریم وبخوانش یادداشت تان ادامه دهیم،شماره دوم آن تکانم داده ونهایت حیرت زده ام ساخت۰هیچ باور نمیکنم این شماره تراوش مغز متفکر شما باشد۰امید وارم مانند اولین پیام تان که در دومین پیام تان نوشته بودیدکه دکمه تلیفون همراه تان اشتباهآ بجای حرف«ظ» حرف«ز» فشرده شده،شماره دوم سومین پیام تان چنان شده باشد۰در غیر آن پناه بر خدا۰بخاطر آګاهی خواننده ګان متن کامل شماره دوم سومین یادداشت تانرا اینجا میآورم:
(«درین سمینار هرګز به هیچوجه مسایل سیاسی و انګیزه های قومی،نژادی لسانی دامن زده نمیشود وبه هیچکس اجازه داده نخواهد شد که چنین مسایل را مطرح نماید۰»)بار دیګر پناه به خدا۰سبحان الله۰کلمه«دامن زدن» در فرهنګ سمینار های علمی- تحقیقی جای نداشته،کاملآ بیګانه است۰درسمینار بحث علمی صورت میګیرد وبه دامن زدن ویا هر تلاش غیر علمی دیګر مجال داده نمیشود و نخواهد شد۰
    دوستان باور کنید کلمات چون ،مسایل سیاسی،انګیزه های قومی، نژادی،لسانی۰۰۰را باربار خواندم و از خود پرسیدم این همه یعنی چه؟   وقتیکه مینوسیم امپراتوری ویا به نوشته  شما(دولت مستقل) این هر دو کلمه یعنی چه؟طوریکه همه میدانیم باید کلمات (امپراتوری)و(دولت)را در قاموس اصطلاحات سیاسی مطالعه کرد که چه معنی دارند،نه در قاموس علوم دیګر مثلآ علوم زراعتی،وترنری۰۰۰وغیره۰اګر این ادعا صحت داشته باشد،حتی عنوان سمینار سیاسی است۰ دیګر نمیشود بر مسایل سیاسی خط کشید۰
    وقتیکه میګویم تمدن،فرهنګ،کلتور،ثقافت،این همه میراث اقوام،نژادها،زبانها(بقول شما لسانی) ،ګروه های خورد وبزرګ اتنیکی است که از نسلی به نسل دیګر انتقال ګردیده است ،نه ساخته شده در فابریکات غول پیکر و مدرن امروزی۰ تا قومیت،نژاد وزبان یک ګروه انسانی شناخته نشود،چګونه میتوان یک تمدن و فر هنګ را بآن ګروه(قومی-اتنیکی) منصوب کرد ۰در شناخت هر ګروه وهر شخص هویت قومی،نژادی،زبانی و۰۰۰در صدر همه قرار دارد۰مثال ساده،اوباما:
     بارک حسین اوباما از یک پدر مسلمان سیاه پوست کنیايي،مادر عیسوی سفید پوست امریکايي بدنیا آمده،عضو حزب دموکرات امریکا وسناتور بود۰(۲)او وارث فرهنګ کنیايي-امریکايي است۰فعلآ هم ریس جمهور امریکا۰ همه مصطلاحات چون«سیاسی،نژادی،قومی،زبانی» که شما کاربرد آنها را در جریان کار سمینار قدغن کرده اید ،معرف هویت اوباما است۰او بدون تثبیت هویت سیاسی،نژادی،زبانی و۰۰۰ اش دیګر قطعآ اوباما نیست۰
صواب نیست که با ممانعت کردن از مطرح نمودن مسایل سیاسی،زبانی۰۰۰در کار سمینار/ امرا ،سلاطین،شاهان و امپراتوران غوری را این چنین غر غره کرد۰
    هرګاه هویت قومی،زبانی،نژادی۰۰۰غوریها مهم و مطرح بحث نبوده،
پس چرا مرحوم عبدالحی حبیبی و محمد امین خوګیانی ماه ها بیخوابی کشیده،در ګرمای طاقت فرسای کندهار به نوشتن کتاب« پټه خزانه » مبادرت ورزیدند ،تا به سلاطین غور بمیل خویش هویت بتراشند۰اګر موضوع زبان،نژاد و قومیت غوریها مهم نبوده و نیست،پس چرا شخصیت  مشهور چپ دیروز افغانستان(آقای کشتمند) با آنکه در طریقت سیاسی او بجای وابستګیهای نژادی-زبانی،ارزشهای ایدیالوژیکی مطرح است،باز هم  تلاش کرده به غوریها هویت بتراشد و درین هویت بخودش هم جای پا پیدا کند۰اګراین موضوع که شما مطرح کردن آنرادر سمینار اجازه؟!؟ نمیدهید ،مهم نیست،پس چرا هر کس وناکس،هر رنګمال و نلدوان و۰۰۰ بخود اجازه میدهد  بنګارد که غوریها و سلاطین آندیار یکسره ترکتبار بودند۰
    ممانعت جر و بحثهای علمی-تحقیقی در موارد فوق که برای بار نخست زمینه آن مساعد میګردد و بهترین وقت بررسی علمی آن مهیا میشود،بواسطه هر کسیکه صورت بګیرد،بنظر من انجام عمل انتحاری استکه علیه تمام دار و ندار غوریها(یعنی هویت نژادی – زبانی) انجام میشود۰همانطوریکه در جامعه ما تفنګسالاران حکومت میکنند،سمینار های علمی – تحقیقی باید محل حاکمیت قلمسالاران باشد۰ ضمننآ ،
    اندکی در مورد خودم که صلاحیت خویشرا خود دارم:
در هر نوع سمینار،نشست علمی،مجلس وګرد همايي که به ارتباط غور و غوریها باشد ودر آن به هیچکس اجازه داده نشود که در مورد هویت قومی،نژادی.زبانی وسیاسی غوریها وسلاطین غوری چیزی بګوید،من قطعآ وقطعآ اشتراک نخواهم کرد۰ مصلحت نمی بینم که هشتهزار کیلو متر مسافه را طی نموده،پولم را مصرف کرده و مسوولیت بزرګ تاریخی را نیز بدوش بګیرم۰خدمت همه بعرض برسد که دست و پای من توان حمل زنجیر های سیاه محکومیت تاریخ را ندارد۰نمیخواهم بحیث شاګرد تاریخ  این مسوولیت را بعهده ګرفته،نزد نسل امروز و فردای غور و افغانستان ملامت ګردم۰ بار دیګر و با یک سطر دیګر از یادداشت تان۰
آقای حبیبی بر عکس شماره دوم یادداشت سوم شان مدعی بوده و مینګارند:«ما میخواهیم مدنیت دوره غوری را در مقالات علمی محققین و دانشمندان درین سمینار بمردم افغانستان و جهان معرفی نمایم۰»من نمیدانم هدف تان چیست؟ شما شخصآ چند لحظه فکر کنید۰هرګاه هویت سیاسی،نژادی،قومی وزبانی یک شخص و یا یک ګروه اتنیکی معلوم نباشد و یا معلوم نګردد،چه فکر میکنید صحبت کردن در مورد مدنیت آنها دیګر یک۰۰۰بیش نخواهد بود۰بزرګان را عقیده بر آنست که بقای یک ګروه اتنیکی،یک ملیت و یک ملت دربقای فرهنګی آن یعنی حفاظت،پرورش ، رشد وبعضآ هم باز نګری های انتقادی مسایل فرهنګی که اګر با معیار های علمی در تطابق قرار داشته باشدکه حثیت صیقل را داراست، میباشد۰ازجمله ای این میر اثهای فرهنګی  میتوان از زبان،رسم ورواجها،آثار خطی ، هنر های معماری،سکه ها،خط نوشته ها ، سنګ نوشته ها۰۰۰وغیره اسم برد۰ بحث منطقی قومیت،نژادوزبان بمفهوم خود شناسی است و خود شناسی بمعنای همه شناسی۰چیزیکه شما بحث در مورد آنرا ممنوع قرار داده،به ضم خود تان به هیچکس اجازه نخواهید داد تا چنین مسایل را مطرح نمایند۰
    در جهانیکه ما در آن زنده ګی میکنیم تمام کتله ها وګروپهای اتنکی،قومی،نژادی وزبانی در تلاش معرفی هویت های ذکر شده ای خویش بوده،با تدویر سمینار ها وسمپوزیمهای علمی – تحقیقی سرمایه های هنګفتی را درین راه بمصرف میرسانند تا هویت فرهنګی خویشرا بدیګران معرفی دارند،زیرا فقر فرهنګی جانګداز تر از فقر اقتصادی است۰ فقر فرهنګی را نمیتوان با پول جبران کرد۰درد استخوانسوز  بی هویتی فرهنګی را ملتهای میدانند که در یک بخش نه یک بخش فاقد آن اند۰
دور نمیرویم۰کشور همسایه ما پاکستان بحیث یک قدرت اتمی جهان،بدون مبالغه از بی هویتی فرهنګی- تاریخی رنج میبرد۰طوریکه دیدیم با تخریب و تحریق میراثهای فرهنګی دیګران،در تلاش ساختن فرهنګ خودی است۰  (تخریب و تحریق تندیسهای بامیان وموزیم کابل را میتوان مثال آورد۰)     چه فکر باید کرد که چرا پاکستان اولین راکت اتمی اشرا بنام «غوری» مسمی کرد و به همین ترتیب بعدی هارا بنام غزنوی و ابدالی نامګذاری کرده است۰این به آن معنی نیست که پنجابیها ګویا به غزنویها،غوریها وابدالیها احترام قایل اند، بلکه آنها برنامه دارند تا در دراز مدت  هویت فرهنګی و افتخارات تاریخی مانرا«چیزیرا که شما علاقه ندارید در جریان کار سمینار مورد بحث قرار بګیرد۰» بسیار به ساده ګی تصاحب کنند۰
باتحریروپا فشاری بر این مطلب که پرداختن به مسایل سیاسی و انګیزه های قومی،نژادی ولسانی بر اساس معیار های علمی و منطقی وظیفه ای جدی تک تک ماست۰با استفاده از فرصت پیش آمده (تدویر سمینار) که به ابتکار فرهنګیان غور وهمکاری اکادمی علوم افغانستان و بخصوص زحمتکشیهای صمیمانه دانشمندان عضو کمیته کار سمینار،باید از هیچنوع تلاش مثمر و هدفمند دریغ صورت نګیرد۰صاحب این قلم با تحریر سطور فوق در پیشګاه تاریخ غور و غوریها رفع مسوولیت کردم۰
نوت:دوستان و خواننده ګان محترم بدلیل عجله در تایپ نمودن متن،امید است اغلاط تایپی را به کم سوادی محاسبه نکنند۰ موفق باشید۰
 
                               
۱۷/فبروری/۲۰۰۹
 
رویکرد ها:
(۱)بررسی اوضاع سیاسی- نظامی غوریها۰تالیف صاحب این قلم۰
(۲)سایت فارسی بی بی سی۰ بیوګرافی بارک اوباما۰

مطالب مرتبط

پر بیننده ترین مقالات

مجلات و کتب

جام غور در شبکه های اجتماعی

گزارشات و مصاحبه ها