آرشیف

2020-1-16

علم عبدالقدیر

در حواشی بحث حجاب
حجاب یعنی چه؟:.هر چند کلیمه بنام حجاب در قرآن کریم نداریم اما از مفهوم آیات متعدد قرآنکریم حجاب یعنی احترام به حریم خصوصی افرادجامعه ومحیط زندگی واینکه دیگران اعم از زن ومرد از زخم چشم، زخم زبان وضرر دستت در امان باشند..
از لحاظ آموزه های قرآنکریم مرد وزن یکسان مکلف به داشتن حجاب اند تا حریم خصوصی دیگران را بوسیله چشم، زبان ودست خویش بخطر نیاندازند.یعنی مصئونیت .
قرآن بمثابه اصول اساسی من حیث یک اصل کل همین دستور را داده.اما جزئیات را پیروان دین یا مجتهدین به اساس روایت ویا درایت خویش خط کشی قچی ورسامی کرده اند که برمیگردد به فهم وسلیقه هر مجتهد ودانشمندی دینی . به همین دلیل ما در مورد تعریف حجاب، اندازۀ حجاب محل حجاب، مشخص ساختن زینت زن که باید ظاهر نشود دچار اختلافیم…در تمام تفاسیر واحکام فقهی درین مورد اختلاف است.واین اختلاف به هر پژوهشگر دینی حق میدهد تا نظر خودرا درین زمینه اظهار کند. یکی جهان را از سوراخ سوزن میبنید حجره وحریم زندگی اش برایش جهان اسلام است وانسانهای روی زمین هم کسانی اند که پیشروی شان نشسته اند والله واکبر میگویند.یکی به انسان وآموزه های اسلام از افق وسیعتر می بیند ، نگاهی به جهان، تحولات وانکشافات سریع ونیاز مندی انسانها دارد  و برای تمام انسانها شرائط متفاوت قائل است به همین دلیل میکوشد  اسلام را دین جهانی وقابل تطبیق در تمام شرائط زندگی معرفی کند.آنطوری که  خداوند  ج انسانهارا مخاطب قرار داده عمل میکند بین زن ومرد تبعیض قائل نیستند.میگویند نماز جمعه بر زنان واجب است زکوة بر زنان واجب است ، حج با شرائطش واجب است.وخارج شدن زن از خانه بر حشسب ضرورت که کم نیست لازم است.این را میگو ئیم دیدگاه مثبت ومنفی ویا نگاه تحجر یعنی حجره ای ونگاه وسیع با بینش ودرک کلی از جهان.

آیا حبس خا نگی حجاب است؟ مفهوم آیه( وقرن فی بیوتکن)  چه میشود؟ من در همان پست تذکر داده بودم اگر زنان دائم در خانه باشند ایه مبارکه غض البصر یا پوشیدن وبستن چشم از محرمات مصداق پیدا نمیکند چون در داخل خانه نیازی به غض البصر نیست وهم اگر زنان مجبور باشند در خانه بنشینند دران صورت اجبار بوده که ازین حجاب هیچ اجری نصیب شان نمیشود.از طرف دیگر بیرون رفتن با لباس مناسب مغیر حجاب نیست.. از جا نب دیگرمردان وزنان یکسان به بستن چشم از محارم مکلف اند پس معلوم میشود این وضعیت در بیرون ودر بین اجتماع اتفاق می افتد نه در داخل خانه وحالا بخاطر احترام به دوست ما  به تر جمه وتفسیر آیه 33 و34 سورۀ احزاب می پردازیم که حدودا هفت دستور به خانم ها وأهل بیت پیامبر ص دارد.وما هم از پیروان پیامبر ص هستیم
. [سوره الأحزاب (33): آيات 32 تا 34]
يا نِساءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً (32) وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى‏ وَ أَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتِينَ الزَّكاةَ وَ أَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً (33) وَ اذْكُرْنَ ما يُتْلى‏ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آياتِ اللَّهِ وَ الْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كانَ لَطِيفاً خَبِيراً (34)
 توجه(خداوند در آیات فوق هفت دستور مهم به همسران پيامبر ص مى‏دهد.)
قسمت اول آیه: لستن کأحد من النساء إن اتقیتن. شما ما نند هیچ یکی از زنان دیگر نیستین اگر تقوی پیشه کنید! این عدم مشا بهت شاید از رهگذر فزیکی نباشد بلکه از رهگذر گفتار ، رفتار وکردار وتقوی است.محل ومورد نزول آیه خاص به خانم های پیامبر ص ارتباط دارد.اگر حکم را عام بگیریم وزنان ما هم مانند زنان پیامبر ص باشد..مفهوم  قسمت اول آیه چه میشود در حایکه آیه نفی مشا بهت را افاده میکند؟ یعنی قرآن شریف فر موده که زنان پیامبر ص در انجام واجرای احکام  مانند هیچ یکی از زنان دیگر نمی باشند اگر.من و ملا مجیب الرحمن ادعا کنیم که حکم آیه عام است  باید زنان ما عینا مانند زنان پیامبر رفتار کنند پس مغایر مفهوم قسمت اول آیه  ادعا کرده ایم.
آیا صحبت زن با مرد اجنبی ممنوع است؟ از مفهوم آیه ذیل معلوم میشود که مطلق صحبت ممانعت ندارد آنچه منع شده شیوه وچگونگی صحبت است آنهم به دلیل وجود ویروس مرض تمایل جنسی در مردان است .

قسمت دوم آیه:  َلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً..32
باز هم خطاب به زنان پیامبر ص است که شما  با خضوع وتواضع صحبت نکنید.کیفیت وشیوۀ  سخن شما ملیح وهوس انگیز نباشد،محتوی سخن هم نیک وشایسته باشد ) از مفهوم این آیه فهمیده میشود که زنان حتی خانم های پیامبر ص حق دارند با مردان صحبت کنند این سخن گفتن حتما در بیرون ویا هم در وازۀ خانه است واگر داخل خانه باشد هم  هم صحبتی در قرآن ممنوع نشده. اما در آیه فوق شیوه سخن گفتن ومفهوم سخن من حیث  تر بیت اخلاقی بیان شده که خیلی عالی است…میدانم با آنکه زنان پیامبر ص با مردان صحبت میکردند .ملای مسجد ما به خانمش اجازه سخن زدن به هیچکس را نمیدهد.
خوب چرا شیوه سخن گفتن زنان در برابر مردان اجنبی باید نرم وملیح وگوارا نباشد.. دلیلش را قرآنکریم  وجود مرض  در قلب برخی مردان بیان کرده  آنجا که  میفر ماید:  چون از اثر سخن نرم وملیح شما مردان که قلب بیمار مغز آگنده با گمان بد دارند طمع هوس رانی میکنند) اینجا مردان را مقصر دانسته نه زنان را.مردانی که اگر یک زن از دلسوزی برایش بگوید بینی ات را پاک کن فکر میکند زن عاشق بینی اش شده وبعد با ریختن زهر چشم وزدن نیش زبان  تا سرحدعشق وازدواج وحتی اختطاف بسویش میتازد .لذا مردان زود تر از زنان پردۀ حرمت را میدرند، پس بهتر است اول به مردان گفته شود در بیرون چشم خودرا از زنان اجنبی بپو شانید  چون زنان بخاطر شما از خانه بیرون نمیشوند.چشم خودرا از چشم وصورت شان دور نگهدارید ، آنها هم مخلوق خدا اند حق دارند از نور آفتاب ومهتاب که خداوند بخاطر انسانها آفریده اسفاده کنند..حق دارند ضرورت شخصی خودرا از بازار بگیرند، حق دارند، با مردم به شیوه که قرآن گفته صحبت کنند.(. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلا تَجَسَّسُوا وَلا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا)
آیا حبس خا نگی حجاب است؟

آیه 33 اصل مطلب:(( وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى.) قرار بگیرید ویا با وقار باشید یعنی  با نشستن در خانه وقار وسنگینی خودرا حفظ کنید .وبا نمایش برج گونه  شبیه دورۀ جا هلیت  قبل از اسلام خودرا ملعبه وخورد نسا زید.تبرج جا هلیت اولی یک مراسم خاص بوده که زنان با آرایش وپوشیدن لباسهای نیمه بر هنه طی یک نمایش خودرا به دیگران نشان میدانند مانند برج پیش روی مردم استاد میشدند..این حکم نه به معنی ممنوعیت خروج   است ونه هم به معنی قرار گرفتن دایمی در خانه.آنچه ممنوع شده خروج بخاطر تبرج یا نمایش جذاب وچشمگیر زیبائی وجود ببرای دیگران است. مانند مدل های امروزی طوریکه در دورۀ جا هلیت قبل از اسلام رائج بوده .حالا هم بهتر است زنان از نمایش صورت ولباس خود به دیگران اجتناب کنند که این کار با عث سبکی  شخصیت شان میشود.
‏ وَ أَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتِينَ الزَّكاةَ وَ أَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً (33)
ترجمه: و نماز را بر پا داريد و زكاة را ادا كنيد، و خدا و رسولش را اطاعت نمائيد، خداوند فقط مى‏خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملا شما را پاك سازد.)
اگر در ميان عبادات روى نماز و زكات، تكيه مى‏كند به خاطر آنست كه نماز مهمترين راه ارتباط و پيوند با خالق است، و زكات هم در عين اينكه عبادت بزرگى است پيوند محكمى با خلق خدا محسوب مى‏شود.
نکته:زنان پیا مبر ص به دادن زکوة ما مور شده اند  یعنی از سر مایه وپول خویش زکوة یامالیه بدهید  مقتضای نص این است که زنان باید فعالیت اقتصادی داشته باشند تا ثروتمند شوند وازان زکوة بدهند ویا هم مالیه امروزی .اشتغال به امور اقتصادی نیاز مند بیرون رفتن در اجتماع است با  داشتن لباس اسلامی که تا هنوز روی فورم آن توافق نشده که این لباس چگونه لباسی است.
در پايان آيه مى‏افزايد:" خداوند فقط مى‏خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت  پیا مبر ص دور كند و كاملا شما را پاك سازد" (إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً).
تعبير به" انما" كه معمولا براى حصر است، دليل بر اين است كه اين موهبت ويژه خاندان پيامبر ص است…وآنها میتوانند این دسا تیر را زیور وجود خود بسازند..یعنی آیات اول هم به زنان پیامبر ص ارتباط داشت وبا تا کید آخری  اهل البیت بما فهماند که این دستور بطور خاص برای اهل بیت وخانواده پیامبر ص است. چون اهل البيت" به اتفاق همه علماى اسلام و مفسران، اشاره به اهل بيت پيامبر ص است، و اين چيزى است كه از ظاهر خود آيه نيز فهميده مى‏شود، چرا كه" بيت" گرچه به صورت مطلق در اينجا ذكر شد، اما به قرينه آيات قبل و بعد، منظور از آن، بيت و خانه پيامبر ص است «2».ما پیروان پیامبر ص هستیم نه خود مان مانند پیامبر ص شده میتوانیم ونه هم أهل بیت ما مانند أهل بیت پیامبر ص میشود.
.
راه حل چیست؟بهترین راه حل احساس مسئولیت مشترک اخلاقی ودینی بنی نوع بشر أعم از زن ومرد است تا نا شناخته وبدون اجازه وارد حریم خصوصی یکدیگر نشوند این میشودمفهوم حجاب متعارف.
اگرهم مردان وهم زنان به مفاد آیه ذیل (آیه 30 سوره نور)عمل کنند قطعا خطر بوجود نخواهد آمد. در آیه ذیل خداوند اول مردان را مکلف ساخته بعدا زنان را .
قل للمؤمنين يغضوا من ابصارهم و يحفظوا فروجهم ذلك ازكى لهم ان اللّه خبير بما يصنعون (30)
ترجمه:به مردان مؤمن بگو ديدگان خويش را از نگاه به زنان اجنبى باز گيرند و فرجهاى خويش را نگهدارند اين براى ايشان پاكيزه تر است كه خدا از كارهايى كه مى كنيد آگاه است….. یعنی مردان چوب نگیرند وشمشیر زبان را بسوی زنان تیز نکنند فقط به آیه فوق عمل کنند مشکل حل است.
.بعد ازین آیه خداوند به پیامبرش فرموده به زنان هم عین مطلب را بگو.
و قل للمؤمنات يغضضن من ابصارهن و يحفظن فروجهنّ و لا يبدين زينتهنّ الا ما ظهر منها..
ترجمه:و به زنان با ايمان بگو چشم از نگاه به مردان اجنبى فرو بندند و فرجهاى خويش را حفظ كنند و زينت خويش را جز آنچه آشكار است آشكار نسازند.
اگرمرد ها بطرف زنان نگاه آلوده به فساد نداشته باشند وآنرا با سخنان گندیده به زنان انتقال ندهند وسر انجام دست درازی نکنند هیچ اتفاق بدی نمی افتد…به همین تر تیب زنان که خیلی نادر است. در جامعه افغانی که حفظ حجاب بیشترین غوغا است .مخاطب زنهاست وعامل اصلی مرد ها.
یکی پیدا میشود که بگوید زنان چرا از خانه بیرون میشوند.؟ باید عاجزانه عرض کرد که اگر زنان از خانه بیرون نشوند آیه های فوق هیچ مصداق ندارد.هدف آیه فوق درس اخلاق وآداب اجتماعی است که در بیرون خانه ودر بین اجتماع اتفاق می افتد.اگر زنان در خانه محبوس باشند دیگر چشمی کسی صدای کسی ودست کسی به آنها نمی رسد وآیه قرآنکریم هم مفهوم بیرونی نخواهد داشت.
مسئله جالب دیگر اینکه: قرآن زنان مؤمن ومردان مؤمن را یکسان مخاطب قرار داده اما مرد ها پیوسته در منبر معصومیت استاد میشوند وزنان را مقصر میدانند؟ البته این مسئله ریشه تاریخی در حفظ اقتدار حاکمان دارد که بحث جدا از موضوع امروز است.