آرشیف

2014-12-20

پوهندوی دکتورشفیق الله انوری

هزینۀ تسلیحات نظامی در جهان
به اساس راپور بانکی مون سرمنشی سازمان ملل جهان ، مصارف تسلیحات ومهمات نظامی کشورهای عضو سازمان ملل ، در د ه سال گذ شته در حدود ۵۰ فیصد یعنی به    ۵ ، ۱ بیلیون دالر امریکایی بلند رفته است ، درحالیکه با چنین مقدار پول به عوض اسلحه ومهمات جنگی میتوان حادترین پرابلم های انکشافی و توسعوی مانند مبارزه مقابل فقر وتهید ستی ، تأمین سیستم صحت عامه ویا مبارزه بر ضد گرم شدن اقلیم را در کشورهای فقیر ونادار جهان که مردمان آنها با مشکلات ونابسامانی های گوناگون اجتماعی دست وپنجه نرم میکنند ، حل نمود . قراراحصائیۀ سازمان یونسکو دریک دقیقه به تعداد ۱۰ طفل ازاثرگرسنگی وسوء تغذی درجهان میمیرد ، درحالیکه درین سرعت زمانی به مبلغ (۱۵۰۰۰ ) ایرودرسراسر جهان برای جنگ تحت نام دفاع بمصرف میرسد . درسطح جهان سالانه مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد ایروبمنظورمسابقات تسلیحاتی مصرف گردیده ، درحالیکه همزمان به تعداد شش میلیون طفل ازاثرگرسنگی جان های شرین شانراازدست داده وبه خاک سپرده میشوند .رویهمرفته ۶ ، ۲ میلیارد انسان بدون دسترسی بادستگاه های حفظ الصحوی وبه تعداد ۱ ،۱ میلیارد بدون آب آشامیدنی صحی زیست مینمایند . بنابرعدم موجودیت ۱۶ میلیارد دالرامریکایی سالانه به تعداد ۴، ۱ میلیاردانسان ازکسب دانش وتعلیم و تربیه محروم میگردد . ناگفته نباید گذاشت که به تعداد ۱۰ میلیون طفل ازاثر امراض سهل العلاج رنج برده وسرانجام به دیارنابودی میروند .  امروز هزینه های تسلیحاتی دوازده مرتبه بیشتر ازهزینه های بمنظور کمک های انکشافی وتوسعوی بوده وعلل عمدۀ عدم توازن اجتماعی واقتصادی درسطح جهان است . تحقیقات بین المللی به اثبات رسانیده اند که سرمایه گذاری دربخش های صحت عامه وتعلیم وتربیه در مقایسه با سرمایه گذاری در تسلیحات نظامی ۲ -۳ مرتبه زمینۀ کاریابی رامساعد میسازد . بنابرین ملحوظ تسلیحات نظامی بیمعنی بوده واز نگاه اقتصادی نیزمضرو دشمن بشریت است . همچنان برای  تمامی جنگهای دروغین جهان بهترین وسیلۀ قدرت سیاسی واقتصادی میباشد .  انستیتوت تحقیقاتی صلح ستا کهولم (SIPRI)       رقم مصرف متذ کره راحتی برای سال ۲۰۱۰ میلا دی بصورت مجموعی ۳ ۶ ، ۱ بیلیون دالر امریکایی محاسبه نموده است .
علاوه بر آن از ده ها سال بدینسوپائین آوردن بودجۀ نظامی دول جهان در آجند أ جلسات بین المللی به ارتباط خلع سلاح قرار داشته که حتی بدون کم وکاست یک دالر امریکایی ویا یک ایرو  به اتفاق آرأ تصویب میگردد . مسابقات تسلیحاتی هنگام جنگ سرد شرق وغرب بصورت منظم روی میکانیزم های اعمال و عکس العمل های دوجانبه بازتاب میگردید . پیشنهادات بمنظور پائین آوردن مصارف نظامی اغلب جنبۀ  تبلیغاتی داشت وهر یک از طرفین یکدیگر شانرا درینمورد پیش میکشیدند . دولت های پیمان وارسا میخواستند که ازمجموع مصارف مطلق نظامی کاسته شود . در مقابل نما یندگان پیمان نظامی ناتوکشورهای سوسیالیستی را ملامت مینمودند که بیشتر مصارف نظامی شانرا در بودجۀ تسلیحاتی نشان نداده ، بلکه در دیگری از بخش ها مانند صنایع ثقیله مخفی مینمودند . ازین جهت درابتدا ضروری بوده که مصارف نظامی رانشان داده وبا همد یگر مقایسه نمایند . به ابتکار شان معیار مقایسوی مصارف نظامی در چوکات سازمان ملل ساخته شده وسرانجام یک سیستم گذارش معیاری انکشاف یافت .
دولت های سوسیالیستی وبسیاری از کشور های روبه انکشاف هنگام جنگ سرد این را بمثابۀ مانور انحرافی خاص رد مینمودند .  بطور مثال در اضلاع متحدۀ امریکا نیز مصارف سلاح های اتمی دربودجۀ نظامی دخیل نبوده ، بلکه در بودجۀ وزارت انرژی وجود دارد . با سیاست بازسازی دراتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تحت رهبری میخائیل گورباچف از نیمۀ سالهای ۱۹۸۰ میلادی بدینطرف سری نگاهداری مطلق رازهای سیاسی بصورت نسبی کاهش یافت ، هم ماسکو وهم متباقی کشورهای اروپای شرقی در سیستم گذارش معیاری سهم گرفتند تا اینکه اینچنین مناقشات که موضوع درگیری جنگ سرد شرق وغرب را تشکیل میداد ، توقف یافت . در سال ۱۹۸۹ میلا دی کمیسیون خلع سلاح سازمان ملل جهان حتی درین راستا اصول وپرنسیپ های را بمنظور پائین آوردن بودجۀ نظامی تصویب نمود .
 
جدول زیل کشور های جهان را با بلندترین مصارف تسلیحات نظامی نشان میدهد .
 
                 کشور          میلیارد دالر امریکایی
اضلاع متحدۀ امریکا                      ۶۶۱ 
چین                         ۱۰۰
فرانسه ۹ ، ۳ ۶
انگلستان ۳ ، ۸ ۵
روسیه ۳ ، ۳ ۵
جاپان                          ۵۱      
آلمان ۶ ، ۵ ۴
عربستان سعودی                     ۲ ، ۱ ۴
هندوستان ۳ ، ۶ ۳
ایتالیا ۸ ، ۵ ۳
 
 
منبع : انستیتوت تحقیقاتی صلح ستاکهولم ( SIPRI-Jahrbuch 2010)
 
ادارۀ د فاع ، امنیت و کار مشترک (DSCA) درکشور اضلاع متحدۀ امریکا تحت اثر پینتاگون قرار داشته که تجارت سلاح های امریکایی رادرجهان خارج تنظیم نموده وبدون اجازه وموافقۀ آن هیچنوع معاملات تجارتی رسمی تسلیحات نظامی صورت گرفته نمیتواند . این اداره د ربودجۀ سال روان میلادی حد اکثر ارقام را دررابطه با صاد رات اسلحه اطلاع داده است . از برج اکتوبر سال ۲۰۱۰ میلادی تا برج سیپتیمبر سال ۲۰۱۱ میلادی حجم صادرات تسلیحات نظامی به ۶ ، ۴۱ میلیارد دالرامریکایی بالغ گردیده که تقریبآ ۵۰ فیصد بیشتر از سال ماقبل آن میباشد . رئیس ادارۀ دفاع ، امنیت و کارمشترک بنام ویلیم لندی (William Landay) علاوه نمود که جنگ لیبیا منجر به تقاضای حاد به اسلحه گردید . کشور های دخیل در بمباردمان با این اداره داخل تماس شدند تا ذخایر اسلحه ومهمات نظامی شان رامملو سازند . بنابرین دلیل روند تصویب ارسال تسلیحات را سرعت بخشید ند . درشروع سال ۲۰۰۰ میلادی صادرات اسلحۀ امریکایی به ارزش ۱۰ میلیارد دالر میرسید ودر نیمۀ مد ت ده سال مقدار آن بصورت سرسام آوری بلند رفت . از سال ۲۰۰۵ میلادی تا سال ۲۰۱۰ میلادی حجم صادرات اسلحه وخدمات نظامی به ۹۶ میلیارد دالر رسید . به اساس گزارش انستیتوت تحقیقات صلح ستاکهولم ، کشور اضلاع متحدۀ امریکا مانند سابق با داشتن صادرات ۳۰ فیصد از جملۀ بزرگترین کشور صادرکنندۀ تسلیحات نظامی درجهان بشمار میرود . درین آواخر بزرگترین مشتری خارجی اسلحه ، کشور امارات متحدۀ عربی بوده که به ارزش ۳ ، ۳ میلیارد دالر امریکایی راکت های پاتریوت را ازامریکا خریداری نموده است . اکنون بزرگترین تجارت تسلیحات ومهمات نظامی در تاریخ امریکا با عربستان سعودی بوده که ازآنجمله به تعداد ۸۴ پروند طیارات جیت جنگی جدید نوع اف -۱۵ ، وهمچنان خریداری ۷۰ پروند طیارات جنگی هیلوکوپتر آپاچی نیز پلان گردیده است . روی همرفته قرارداد نصب دستگاه های رادار، مهمات جنگی با مرمی های هدایت شده توسط لازارپیشبینی گردیده که حجم مجموعی آن به مبلغ ۶۰ میلیارد دالرامریکایی بالغ میگردد . این تسلیحات نظامی در طی مدت ۱۵ – ۲۰ سال به کشور شاهی عربستان سعودی اکمال میگردد . بنابرین این کشوردرمقام نهم کشورهای واردکنندۀ اسلحه قراردارد . تجارپیشۀ بزرگ اسلحه ، اضلاع متحدۀ امریکا ،  از تجارت مرگبار اسلحه اش تشویش ندا رد زیرا درحال حاضر درسراسرجهان اضافتر از۱۳۰۰۰ درخواستی با ۱۶۵ کشورجهان به ارزش مجموعی مبلغ ۳۲۷ میلیارد دالر امریکایی راامضأ نموده است .
نیروهای نظامی کشور هند درسطح جهان از جملۀ چهار بزرگترین اردوی جهان به شمار رفته که درحال حاضربا وسایل ومهمات حربی مدرن مجهز میگردد . این کشورکه یک قدرت اتمی بوده  به مبلغ اضافتراز۴  میلیارد دالرامریکایی به تعداد ۱۰ پروند طیاره ترانسپورتی وانواع مختلف اسلحه ومهمات نظامی را ازامریکا خریداری نموده و همچنان درپنج سال گذشته نیزسلاح های مختلف النوع رااز سراسرجهان وارد نموده است . ناگفته نباید گذاشت که کشور همسایه ودشمن جانی هند یعنی پاکستان نیزکاملآ با سلاح های ثقیله مسلح بوده وبین سالهای ۲۰۰۶ و۲۰۱۰ میلادی نیز ازجملۀ بزگترین واردکنندۀ سلاح بشمارمیرفت . در حقیقت هند  با داشتن ۴۰ میلیارد دالرامریکایی هزینۀ نظامی ، سال گذشته درمقام نهم کشورهای دارای بزرگترین بودجۀ نظامی قرارداشت .
امریکا با هزینۀ ۶۶۱ میلیارد دالرامریکایی د رسطح جهان یګانه کشوریست که ۴۳ فیصد بودجۀ نظامی جهان را تشکیل داده وبه اساس تخمینات محققین انستیتوت صلح ستاکهولم شش چند کشورچین مصارف نظامی آن میباشد . بودجۀ پینتاگون بنابردلایل مبارزه برضد تروریزم بصورت سرسام آوری درمقایسه با سال ۲۰۰۱ میلادی درحدود ۸۱ فیصد بلند رفته است .مصارف وقرض دولتی دراضلاع متحدۀ امریکا به ۳ ،۱۴ بیلیون دالرامریکایی بالغ گردیده است . علاوه برین درحال حاضر ۸ ، ۴ فیصد عاید ناخالص داخلی آن درامورنظامی وجنگ بمصرف میرسد .  کشورچین ۷ فیصد هزینۀ تسلیحات نظامی رادرسطح جهان دارد . کشورهای روسیه ، فرانسه وانگلستان ازنگاه هزینۀ نظامی درمقام چهارم قرارمیگیرند . جمهوریت فدراتیف روسیه به حجم ۲۳ فیصد اسلحه ومهمات جنګی را درجهان صادر نموده وازجملۀ دومین کشوربزرگ صادرکنندۀ اسلحه محسوب میگردد . کشور آلمان باداشتن صادرات ۱۱ فیصد ازجملۀ سومین کشوربزرگ صادرکنندۀ تسلیحات نظامی درجهان بشمارمیرود . این کشور ۳ ، ۱ فیصد عاید ناخالص داخلی رابرای تسلیحات نظامی و۳۸ ، ۰ فیصد انرابرای کمک های انکشافی مصرف مینماید .
کشورهای صنعتی بزرگ وپیشرفتۀ جهان درسال گذشته یک بردهم حصۀ مصارف تسلیحاتی شانراکه تقریبآ مساوی به ۱۲۹ میلیارد دالرامریکایی بوده وبصورت انفرادی ۳۲ ، ۰ فیصد عاید ناخالص داخلی شانراتشکیل میدهد برای کمک های انکشافی وتوسعوی تخصیص داده اند .
سازمان های کمک کنندۀ بین المللی  مانند اکسفام کشورهای غنی رابنابرتخطی ازعهد وپیمان شان درارتباط کمک وحمایت به کشورهای فقیرونادارجهان متهم میسازند . درکشورهای جهان سوم نیزاولویت های غلطی موردتطبیق قرارداده میشود . درسال ۲۰۱۰ میلادی درقارۀ افریقا بصورت تخمینی درحدود ۳۰ میلیارد دالرامریکایی بمنظور تسلیحات نظامی مصرف ګردیده که درمقایسه با سال ۲۰۰۹ میلادی ۲ ، ۵ فیصد ازدیاد را نشان میدهد . به استناد راپور انستیتوت تحقیقات صلح ستاکهولم در هزینۀ تسلیحاتی قارۀ امریکای لاتین درعدم موجودیت تهدیدات واقعی نظامی وجنگی درسالهای ۲۰۰۱ – ۲۰۰۹ میلادی درمنطقه درحدود ۸ ، ۵ فیصد افزایش بعمل آمده است . روی همرفته درمناطق بحرانی شرق نزد یک نیزمبلغ هنگفت پول برای خریداری اسلحه ومهمات بمصرف میرسد . اولترازهمه عربستان سعودی هزینۀ تسلیحات ومهمات جنگی را از۶ ، ۱ میلیارد به ۴۱ میلیارد دالرامریکایی بالا برده است .
کشورهای بزرگ تولید کنندۀ اسلحه ومهمات نظامی بدون درنظرداشت عواقب ناگوارانها بین سالهای ۲۰۰۶ و۲۰۱۰ میلادی اکمالات اسلحوی شانرادر حدود ۲۴ فیصد بلند بردند . دانشمندان ومحققین تحقیقات صلح درین مورد اخطاریه صادر مینمایند که دراثر قبضۀ کشورهای صنعتی پیشرفته ویاکشورهای تازه صنعتی شدۀ جهان (چین ، هند) برمنابع  طبیعی پرارزش موادخام  کشورهای جهان سوم خطر بروز منازعات ، مشاجره ها، خشونت وبی ثباتی درین کشورها حاد میگردد .
 
 
مؤخذ :
1.KÖTTER,W.(2011):Rüstung verschwendet Reichtum.ND-Zeitung,Berliner-Ausgabe,66.Jahrgang/Nr.107,9.Mai,Seite 8 .
2.Nick, H. (2011) :Das Übel Rüstung.  .ND-Zeitung,Berliner-Ausgabe,66.Jahrgang/Nr.107,9.Mai,Seite 4 .
3.Standke,O.(2011):USA mit großem Abstand Rüstungsweltmeister. ND-Zeitung,Berliner-Ausgabe,66.Jahrgang/Nr.132,8.Juni,Seite 2 .
4.Standke,O.(2011):Bombengeschäft für die USA. ND-Zeitung,Berliner-Ausgabe,66.Jahrgang/Nr.136,14.Juni,Seite 1 .
5.Standke,O.(2011):Deutsche Kampfpanzer für Saudi-Arabien. ND-Zeitung,Berliner-Ausgabe,66.Jahrgang/Nr.153,4.Juli,Seite 1 .
6.Standke,O.(2011):Eine Waffenstarrende Königsdiktatur. ND-Zeitung,Berliner-Ausgabe,66.Jahrgang/Nr.155,6.Juli,Seite 2 .
7.Stockholmer Friedensforschungsinstitut (SIPRI) Jahrbuch 2010 .
 
 
ش. انوری
برلین ، آلمان ۳۰/۷/۲۰۱۱