آرشیف

2014-12-20

پوهندوی دکتورشفیق الله انوری

بمناسبت تجلیل روزجهانی تغذیه

حقوق موادغذایی اساسی بشر  بمنظور امرارحیات در سال ۱۹۷۶میلادی ازطرف سازمان ملل مطابق پیمان بین المللی ازنگاه  اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی بصورت رسمی تدوین گردید وهمه ساله بتاریخ شانزدهم برج اکتوبر درسراسرجهان تجلیل میگردد . باوجود این فعلآ نیز درحدود یک میلیارد انسان کرۀ زمین ازگرسنگی رنج برده وتحت خط فقرزند گی مینماید . موجودیت قحطی فعلی درشمال افریقا مبین پرابلم گرسنگی درجهان بوده است . طبق ارایۀ راپور سازمان ملل نوسانات درقیمت های موادغذایی اساسی ، گرسنگی رادرکشورهای روبه انکشاف اولترازهمه درقارۀ افریقا شدت میبخشد . درداخل سازمان ملل بخش حقوق بشرآن بااین مشکل بسیارجدی برخورد مینماید . ناگفته نباید گذاشت که عمال وبازیگران دیگرجهانی ، طورمثال بانک جهانی ، صندوق بین المللی پول ، سازمان تجارت جهان ونیزکلوپ کشورهای گروه  بیست ( امریکا ، فرانسه ، آلمان ، چین ، روسیه ، اندونیزیا ، ترکیه ، ارجنتاین ، هند ، افریقای جنوبی ، اتحادیۀ اروپا، بریتانیا ، ایتالیا ، جاپان ، عربستان سعودی ، استرالیا، برازیل ، کانادا ، کوریای جنوبی ومکسیکو ) وگروه هشت یا۸ کشورصنعتی جهان ( کانادا ، فرانسه ، آلمان ، ایتالیا ، جاپان ، روسیه ، بریتانیا ، ایالات متحدۀ امریکا ) وجوددارند که نهایت قدرتمند تراند وسفارشات وتوصیه های سازمان حقوق بشر ملل متحد را به ند رت ویااینکه بصورت کل آن راموردتطبیق قرارنمیدهند . همچنان در سطح جهان سیستم های متنوع حقوقی ازقبیل حقوق بشر، سرمایه گذاری وتجارت نیزوجوددارد . سیستم های سرمایه گذاری وتجارتی دارای میکانیزم های تحریمی بوده که فشارزیاد راواردنموده میتوانند .  اینها بالفعل درمقایسه با سیستم حقوق بشر بسیارزیاد نیرومندتراند . معهذا بنابرموجودیت اینچنین تخطی ها واستفادۀ ناموزون ازقدرت باید به حقوق بشر درسطح جهان امتیازات بیشترداده شودوناقضین آن تحت پیگرد قانونی قرارگیرند تا بدینطریق امنیت مواد غذایی تأمین گردد . درینجا قابل یادآوری میدانم که درحال حاضر تأمین امنیت موادغذایی ازطریق خرید زمین های مزروعی درجنوب توسط سرمایه داران کشورهای صنعتی وکشورهای تازه صنعتی شده ( برازیل ، هند ، چین وکوریای جنوبی ) تضعیف میگردد ،زیرا امروزساحات قابل ملاحظۀ زمینهای مزروعی درکشورهای روبه انکشاف ودرحال توسعه برای تولید صادرات موادغذایی حیوانی بمنظورتغذیۀ مواشی کشورهای صنعتی پیشرفتۀ جهان کشت میشوند . تولید موادسوخت پطرول ودیزل بطریق بیولوجیکی نیزتأثیر فوق العادۀ رابالای بلندبردن قیمت غله جات دارد . تیل تخم نباتات تیلداربعدازاستخراج بامواد دیگرمخلوط گردیده و منحیث موادسوخت وسایط نقلیه مورداستفاده قرارمیگیرد وبدینترتیب قسمت قابل ملاحظۀ ساحات مزروعی بجای اینکه برای تولید غله جات زرع گردد، بمقاصد دیگری استعمال میگردد .بنابر دلایل متذکره ساحات مزروعی برای تهیۀ موادغذایی اساسی درکشورهای روبه انکشاف تقلیل مییابد . درصورت کم ساختن مصرف گوشت درکشورهای صنعتی جهان ، زرع قسمتی ازین ساحات مزروعی بمنظورتولید موادغذایی دراکثرنقاط کرۀ زمین میتواند گرسنگی راتقلیل بخشد . درپهلوی حفاظت اقلیم تأمین امنیت موادغذایی اساسی بشر نیزمهم بوده است . این تنها مسؤلیت منطقوی ویا ناحیوی نبوده ، بلکه مسؤلیت تمام نفوس کرۀ زمین میباشد تاقبل ازوقوع حادثۀ گرسنگی جلو تأثیرات ناگوارآن گرفته شود .
برای اینکه بصورت مؤثر مقابل گرسنگی اقدامات سازندۀ روی دست گرفته شود بهترخواهدبودتا درک گردد که این مشکل درکجا وبه چه شکل حاد آن وجوددارد . وضع تغذیوی ازنگاه سیاست های توسعوی وانکشافی برمبنای شاخص گرسنگی با استفاده ازارقام احصائیوی در۱۲۲کشور جهان ارزیابی میگردد . این شاخص درجۀ شدت گرسنگی رادرجهان اندازه گیری مینماید . درینجا سوالی مطرح میگردد که چطور درحقیقت میتوان تعدادگرسنه گان جهان رااندازه نمود واولترازهمه بایددانست که گرسنگی چیست ؟ به اساس تعریف سازمان موادخوراکه وزراعت جهان (FAO) ، هرگاه یک انسان دریک روز کمتراز ۱۸۰۰کیلوکالوری انرژی رابدسترس داشته باشد به وی کلیمۀ گرسنه اطلاق میگردد . درپهلوی گرسنگی ، سوء تغذی نیزیک بعدپرابلم مشابه میباشد .درواقعیت امر وقتیکه غذا معده راپرمینماید ، اما دارای مقدارکم موادمعدنی ، ویتامین ها وپروتینها میباشد ، درینصورت میتواندعواقب خطرناک مخرب رادربرداشته باشد . بنابرین شاخص  گرسنگی جهان همزمان ازسه نوع  تشکیل گردیده است . بااستفاده از ترکیب شاخص ها ازاشتباهات تصادفی اندازه گیری های گرسنگی کاسته میشود . شاخص اول فیصدی سهمیۀ سوء تغذی رادرنفوس اندازه گیری مینماید وآنهای رادربرمیگیرد که ضرورت انرژی شان را برآورده ساخته نمیتوانند . شاخص دوم سوء تغذی اطفال رادربرمیگیرد . درینجا اطفالی مدنظرگرفته میشوند که سن آنها کمتر از پنج سال ووزن کمترداشته میباشند . به اساس ارقام احصائیوی سازمان صحی جهان ربع تمام اطفال درکشورهای درحال توسعه وانکشاف باسوء تغذی دست وپنجه نرم میکنند . درحقیقت این سوء تغذی منجر به مرگ نگردیده  بلکه انکشاف جسمی وروحی اطفال مصاب رابطی میسازد . تحقیقات ومطالعات علمی ثابت نموده که اکثراین اطفال دراثرسوءتغذی ازاختلالات دماغی وامراض مختلف سیستم عصبی رنج میبرند .  شاخص سوم عبارت ازمرگ ومیراطفال است . درینجا اندازۀ مرگ ومیروتلفات اطفال زیرسن پنج سال رادربرمیگیرد . این شاخص تعاملات وتأثیرات کشندۀ رادراطفال دراثرقلت وکمبود موادمغذی ومحیط زیست غیرصحی نشان میدهد . ارقام احصائیوی ضروری برای ارزیابی هرسه نوع شاخص گرسنگی جهان ازسازمان های صندوق کمکی اطفال سازمان ملل (یونسیف ) ، سازمان موادخوراکه وزراعت وسازمان صحی جهان  بدست می آید . شاخص گرسنگی بین رقم صفر(بدون گرسنگی) و۱۰۰(خرابترین گرسنگی) قراردارد . درحقیقت امر هیچنوع ازاین دورقم افراطی بوقوع نمی پیوندد . یک شاخص اضافترازرقم ۳۰ حالت گرسنگی بسیاروحشتناک ومخرب رانشان میدهد . این رقم به اصطلاح زنگ خطردرچهارکشورافریقایی است : جد، اریتیریا ، بروندی وکانگو  . مرحلۀ دیگر آن « بسیارجدی» بوده که ۲۲ کشورجهان رادربرگرفته ودرآن کشورقدرت اتمی هند نیزدخیل است . در ۳۳ کشورجهان وضع گرسنگی به طور « جدی» تعین شده ودرکشورهای مانند چین ویامراکش درجۀ دشواری گرسنگی « ملایم» است . اکثرکشورهای گرسنۀ سابق مانند ایران ویابرازیل توانسته اندتا شاخص گرسنگی شانرابه کمتراز رقم  ۵  « کم» پائین آورند .
 
 
مأخذ :

1.Herre,R.(2011) :Keine Rücksicht auf die Hungernden. ND-Zeitung.66.Jahrgang/Nr.240.Berlinausgabe.Freitag.14.Oktober.Seite 2 .
 2.LAMBECK,F.(2011): Von gravierend bis  wenig . ND-Zeitung . 66.Jahrgang/Nr.240.Berlinausgabe.Freitag.14.Oktober.Seite 2.

 
  
ش. انوری
برلین . آلمان ۱۹/۱۰/۲۰۱۱