آرشیف

2015-1-25

عبدالواحید رفیعی

کــــار اطفا ل واثرات آن

 

یکی از معضلات وطن ما کاراطفال خورد سن است این اطفال دراوان ککودکی بجای انکه به مکتب بروند وبه درس وتعلیم بپردازند .به کار فرستاده می شوند .برخلاف انچه که درماده سی ودوم کنوانسیون آمده است مبنی برانکه : ماده سی ودوم – طفل باید دربرابرکاری که رشد وسلامت اورا تهدید می کند ، حمایت شود . دولت ها باید حداقل سن وشرایط کار اطفال را مشخص کنند

دراکثر موارد ، طفل یگانه کارگرومنبع عایداتی خانواده است ، به این دلیل که یگانه سرپرست مالی خانواده است و یگانه منبع عایدات خانوده است ، مثلا پدر پیر است ، ناتوان و معلول است یا اصلا مرده است .

طرف دیگر قضیه آن است که اکثر مردم کسبه کارگرایش بیشتری برای استخدام وبه کارگیری اطفال برای کار دارند ازآن جهت که کودکان مزد کمتری می گیرند وبازدهی برابروحتی درمواردی زیاد تر از بزرگسالان دارند . درکارهایی مثل جمع آوری محصولات زراعتی ازجمله تریاک کودکان از کارگرانی است که از مرغوبیت بیشتر وبهتری نزد صاحبان کار برخوردارند چراکه درکنارزنان هم خوبتر کارمیکنند وهم برای زنان محدودیت شرعی وعرفی درروابط ندارند وزنان دراین شرایط بهتروازازادتر کار میکنند ، به قول خودشان درکنارکودکان دست وپایشان بازتراست . به همین علت کودکان بیشتر به کار گرفته می شوند .

عوارض وخطرات کاراطفال

از اثر ودرنتیجه کار، اطفال درمعرض عوارض وخطراتی قرارمی گیرد که به نحوی سلامتی وحیات طفل را تحدید می کند :

بامواد کیماوی ودود مثل تغیررنگ دادن پشم کارمیکنند .دراکثر کارگاههیای وطن این روند ادامه دارد ونیز درکارگاههای پشم وقالین بافی وکرک پاکی و….

شبانه کارمیکنند ااین مورد بیشتر در خارج از افغانستان دیده می شود که اطفال افغانی در کارگاههای کشورهای بیگانه مثل ایران وپاکستان به صورت شبانه روزی کار میکنند واین کارها ممکن 18 تا 16 ساعت در شبانه روز نیز برسند نمونه ی آن درتولیدی هی کفش وکیف وپوشاک ونیز کارخانه های پلاستیک زیاد دیده می شود ودراین کارگااه ها بیشتر از اطفال مهاجر افغانی استفاده می شود .

انتقال بارسنگین این یی از موارد خیلی زیاد وسیع است که درهمه جا چه درشهر وچه درقریه جات دیده می شود کار درمارکتهای تجاری وحمل ونقل گونی های پر، کارتنهای سنگین وصندوقهای مواد تجاری ونیز درقریه جات انتقال هیزم به پشت وانتقال وانتقال آب روی دوش از فاصله های دور دیده می شود .درقریه جات تعدادی از دختران وپسرهای کوچک را می بینی که با بشکه های 17 کیلویی پر آب روی شانه شان تا یک کیول مترهم با همان حالت راه می روند . وازفاصله های دوروکوهستانی بارهای هیزم را به پشت حمل میکنند .

یکی از اثرات کار برای اطفال آن است که نمی توانند به مکتب بروند . اکثر اطفال دراثر گرفتاری وناچاری خانواده مجبوربه کارمی شوند وازمکتب بازمی مانند که یک طبق کنوانسیون حقوق طفل یک از حقوق انها است .

درسرگ کارمی کنند ؛ این مورد درشهرها زیاد دیده می شود که به کارهای از قبیل ساجیق وسیگار فروشی گرفته تا پاک کاری شیشه های موتر واسپند دود کنی وازانی قبیل شغل های کاذب….

ماده یازده –دولتها باید ازانتقال غیر قانونی اطفال به کشورهای دیگر ممانعت کنند .

درخارج ازافغانستان و یا دور از والدین کار میکنند این ازبدترین مورد کار اطفال است امروزه اکثر اطفال قریه جاتوطن خصوصا زون جنوب غرب از سن 13 سالگی به بعد به صورت غیر قانونی وقاچاق به کشورهای ایران وپاکستان می روند که درانجا به کارهای کاذب وبا درامد کم گرفتارمی شود ونیز عده ای که توان عبور ازمرز را ندارند ، در شهرهای بزرگ مثل کابل وهرات وقندهار و… درهوتل ها ورستورانها مشغول کارها هستند که عواقب بدی نیز دارد . دراین مورد نیز دولت براساس ماده یازده هم کنوانسیون حقوق طفل مسئولیت دارد . درماده یازده هم آمده است :

دول طرف کنوانسیون باید برای مبارزه علیه انتقال غیر قانونی وعدم بازگرداندن اطفال به خارج راروی دست بگیرند .

اینگونه افراد وکودکان با رهایی درشهر ها واختلاط با افراد گوناگو ن اکثرا به بزهکاری روی می اورند وبه عادات بدی نیز گرفتار می شوند که از سیگارکشیدن شروع که گاهی مبتلا به سیگار گرفته تا دزدی و…….. می شوند از همین مکان های رها وبی سرپرست چون کودک خودرا آزاد ورها احساس می کند دست به هرگونه عملی وکاری می زند که درنتیجه سر اززندان درمی آورند .دوری از خانه ونبود والدین سبب دوپیامد وعارضه می شود یکی انکه این اطفال به بزهکاری روی می آورند دوم انکه عمله دست باند های استفاده جو می شود و به صورتی به بردگی کشیده می شود .

درجستجوی آشغال ومواد فاظله می گردند بیشتر اطفال شهر های درطبقه پایین به اینگونه شغل رومی آورند این زمانی است که کار دیگری میسر نیست ومعمولا اطفال خیلی خورد حدود هفت ساله وشش ساله به صورت گروپی که اکثرا اعضای یک فامل اند به این کار مشغول اند .ودرضمن حرکت از نقطه ای به نقطه ازشهر درمیان آشغال ها به دنبال متاعی میگردند .

ماده سی وسی – اطفال باید درمقابل استفاده ازمواد مخدروشرکت درتولید وتوزیع آن محافظت شوند .

ماده ده میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی دربند 3 چنین آمده است :

"تدابیر خاص درحمایت ومساعدت به نفع کلیه اطفال غیر ممیز وممیز بدون هیچ گونه تبعیض به علت نسب یا علل دیگر باید اتخاذ شود . اطفال غیر ممیز وممیز باید درمقابل استثمار اقتصادی واجتماعی حمایت شود .

واداشتن اطفال به کارهایی که برای جهات اخلاقی یا سلامت آنها زیان آوراست ویا زندگی آنها را به مخاطره میاندازد یا مانع رشد طبیعی آن می گردد باید به موجب قانون قابل مجازات باشد ."

به کشت تریاک مشغولند اطفال درشهرهای فراه وهلمند اکثرا درمزارع تریاک به کار گرفتارند این اطفال از اثر کار روی مزارع تریاک بنا به آنچهکه خوددیدم خصوصا درفراه رفتته رفته ندانسته وناخواسته به تریاک اعتیاد پیدا میکند ، چراکه درسلسله ی جمع اوری تریاک یک مرحله ا ی است شیره گیری ، که تریاک هارا زغوزه آن جدا میکنند دراین پروسه بعدا از هرچند ثانیه کارگر باید تیغه فلزی آلوده به تریاک را با زبان تر کند . در این روند کارکرا ن ناخواسته معتا د می شود که اکثراطفال و زنان کارگر نیز از این ناحیه به تدریج معتاد می شوند .این درحالی است که طبق ماده سی وسوم کنوانسیون حقوق اطفال ، دولت موظف است اطفال را حمایت کند . درماده سی وسوم آمده است : ماده سی وسی – اطفال باید درمقابل استفاده ازمواد مخدروشرکت درتولید وتوزیع آن محافظت شوند" همچنین درماده سی ودوم آمده است : طفل باید دربرابرکاری که رشد وسلامت اورا تهدید می کند ، حمایت شود . دولت ها باید حداقل سن وشرایط کار اطفال را مشخص کنند ."

ونیز درماده ده دربند سه هم همین مسئله یاد آوری شده است .

درروشنی ناکافی کارمیکنند- این مورد نیز مخصوص شهرها می باشد که درزیرزمنی های نمور ونمناک وتاریک وادار به کار می شود

باوسلیل خطرناک کارمیکنند مثل کار درکارگاههای مکانیکی وآهنگری وبافندگی و…. که با وسایلی خطرناک درگریبان اند

درسرما وگرما ونیز درمعرض سروصدا ی زیاد قراردارند این مورد نیز هم درقریه ها است هم درشهر ها آنها نه دربرابر سرمای زیر صفرولایات مرکزی مثل غوروبامیان ، پناه ومحافظی دارند ونه دربرابر گرمای بالا 40 تا 45 درجه ی هرات و فراه وقندهار محافظت می شوند درهمه گونه شرایطی از آنها کارکشیده می شود .

عامل قاچاق اند این کار بیشتر در شهرهای مرزی مثل اسلام قلعه وفراه ونیمروز دیده می شود شاما اگر یک سری به اسلام قلعه بزنید کودکانی زیادی را می بینید که مشغول کار اند ویا بهتر بگویم بیشتر مشغول جستجوی فرصت اند تا از تانکرها وموترهای که از ایران می آیند تیل دزدی کنند ودرشهرهی فراه خصوصا ولسوالی پشت رود اکثر اطفال به قاچاق تیل از مرز ایران به افغانستان مشغول انند . که از یک طرف موادی از افغانستان به داخل ایران قاچاق می کنند که شامل مواد مخدرهم می شود واز طرفی تیل واموال تولید ایران را به داخل کشور قاچاق میکنند .

گدایی –گدایی بیشتر درشهرها دیده می شود که اکثرا گاهی به معیت والدین به گدایی مشغول اند که شامل انواع مختلف گدایی میشود که نمون بسیار بارزوانزجار آور آن درکنار سرگهای عمومی وپیاده روها دید ه می شوند ، که به صورت بی هوش افتاده است ویکی از والدین درکنار او نشسته است که این را می توان بدترین نووع بهره کشی از اطفال توسط والدین نام برد صورت دیگری از گدایی حرکت دسته جمعی اطفال درکوچه ها درب خانه ها است که این کاریعنی گدایی نیزناقض صریح ماده نوزده هم است که درآن آمده : دولتها موظف هستند طفل را ازهرنوع بدرفتاری والدین یا سرپرستان دیگر محافظت کنند وبرای جلوگیری از هرنوع سو استفاده از طفل اقدامات مناسب اجتماعی را انجام دهد ." ونیز درماده سی ودوم آمده است :

ماده سی ودوم – "طفل باید دربرابرکاری که رشد وسلامت اورا تهدید می کند ، حمایت شود . دولت ها باید حداقل سن وشرایط کار اطفال را مشخص کنند ."

ازانجا که با این کار زمینه بازی وتفریح اورا می گیرد ماده سی ویک را نقض میکند که امده است : ماده سی ویک – طفل حق بازی ، تفریح ومشارکت درفعالیت های فرهنگی وهنری را دارد .

به صورت شبه نظامی کار میکنند

تهیه آب وهیزم درقریه جات وکاردرمزارع بیشتر این نوع کاردرقریه جات است

ازدواج قبل از سن بلوغ درحوزه جنوب غرب بیشتر اطفال مجبور می شوند به صورت

ازدواج اجباری ( خصوصا برای دختران ) شونند که به صورت های زیر اتفاق می افتد

تبادله ازداج می شودند

برای حل منازعه مجبوربه ازدواج می شوند

برای حل مشکلا ت اقتصادی ازقبیل پرداخت قرض ، داده می شود

سوی تغذیه

ماده بیست وهفتم – هرطفل حق دارد از سطحی اززندگی برخوردارشود که رشد جسمی ، ذهنی ، روانی ، واجتماعی اورا تامین کند .

کنوانسیون حقوق طفل

ماده سه – درهراقدامی باید منافع عالیه طفل درنظرگرفته شود ودرصورتیکه والدین یا سرپرستان طفل دراین زمینه کاتاهی کنند دولت ها باید حمایت ومداقبت لازم را از اطفال به عمل آورند .

ماده یازده –دولتها باید ازانتقال غیر قانونی اطفال به کشورهای دیگر ممانعت کنند

ماده هژده هم – پدروماد ر دررشد وپرورش اطفال مسئولیت مشترک دارند ودولت ها باید دراین امر به آنان کمک کند .

ماده نوزده – دولتها موظف هستند طفل را ازهرنوع بدرفتاری والدین یا سرپرستان دیگر محافظت کنند وبرای جلوگیری از هرنوع سو استفاده از طفل اقدامات مناسب اجتماعی را انجام دهد

ماده بیست وهفتم – هرطفل حق دارد از سطحی اززندگی برخوردارشود که رشد جسمی ، ذهنی ، روانی ، واجتماعی ارا تامین کند .

ماده بیست وهشتم –برخورداری ازتعلیم وتربیه حق هرطفل است ودولتها باید امکان آموزش ابتدایی رایگان واجباری رای برای همگان فراهم آورد .

ماده بیست ونهم – هدف تعلیم وتربیه باید رشد شخصیت وتوانایی های طفل به کاملترین صورت باشد وطفل را برای زندگی فعال دریک جامعه آزاد ودموکراتیک آماده سازد .

ماده سی ویک – طفل حق بازی ، تفریح ومشارکت درفعالیت های فرهنگی وهنری را دارد .

ماده سی ودوم – طفل باید دربرابرکاری که رشد وسلامت اورا تهدید می کند ، حمایت شود . دولت ها باید حداقل سن وشرایط کار اطفال را مشخص کنند .

ماده سی وسی – اطفال باید درمقابل استفاده ازمواد مخدروشرکت درتولید وتوزیع آن محافظت شوند .

اعلامیه جهانی حقوق بشر

ماده شانزده هم – آزادی ازدواج هرزن ومردی بالغی حق دارد بدون هیچگونه محدودیتی از نظر نژاد ، ملیت ، تابعیت ، یا مذهب با همدیگر زناشویی کنند وتشکیل خانواده دهند .درتمام مدت زناشویی وهنگام انحلال آن زن وشهردرکلیه امورمربوط به ازدواج ، دارای حقوق مساوی می باشند . ازدواج باید با رضایت کامل وآزاد انه زن مرد واقع شود .

ماده ی بیست چهارم –حق تفریح :هرکس حق استراحت وفراغت وتفریح ومستحق محدودیت معقول ساعات کار ومرخصیهای ادواری با اخذ حقوق می باشد .

ماده بیست وشش –هرکس حق دارد که از آموزش وپرورش بهره مند شود آموزش وپرورش لااقل تا حدودیکه مربوط به تعلیمات ابتدایی اساسی است باید مجانی باشد آموزش ابتدایی اجباری است …..دربند سه این ماده امده است :پدرومادردرانتخاب نوع آموزش وپرورش فرزندان خود نسبت به دیگران اولویت دارند.

ماده بیست ونهم –هرکس درمقابل آن جامعه ای وظیفه دارد که رشد آزاد ووکامل شخصیت اورا میسر می سازد

دول طرف کنوانسیون حق طفل را به تحصیل به رسمیت می شناسد . برای بدست آوردن این حق دولتها باید به خصوص براساس فرصتتهای برایر وبه تدریج :

تعلیمات ابتدایی را اجباری ورایگان دردسترس همگان قرار دهند .

اقداماتی را درنظر گیرند تا تا پایبندی وحضور منظم به مکتب تشویق شود

ماده سی ودو – دول طرف کنوانسیون باید حق طفل را به حمایت دربرابر استثمار وانجام هرکاری که می تواند مشقت بار باشد ویا با تحصیل طفل تداخل نماید یا به رشد جسمی ،ذهنی روحی معنوی واجتماعی طفل ضرر برساند به رسمیت بشناسد .

ماده 33- دول طرف کنوانسیون باید تدابیر لازم را بشمول ازاقدامات قانونی ، اداری اجتماعی وآموزشی اتخاذنمایند تا از اطفال دربرابراستعمال غیر قاننی مواد نشئه آور ومخل روان طوری که دراسناد پیمانهای مربوط آمده است ودربرابراستفاده از اطفال برای تولید وانتقال چنین مواد حمایت صورت گیرد