آرشیف

2014-12-24

استاد فضل الحق فضل

پیام و نوای غور باستان حضور جلالتمآب محترم حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان

بـه نــا م خــــد ا و نــــد د ا نـــا ی ر ا ز
زبـا ن دا ن عــا لـــم چـه بـسـتـه چـه بـا ز

ز کـهــســا ر جــام و ز مــنــدیــش و غــور
بـگــو یــــم ســــلا م و پـیــا مــی ز د و ر

پـــیــــا مــی ا ز آ ن خــطـــۀ د لـــفــگـــا ر
حــضـــو رت ا یـا نــخـــبــۀ ر و ز گــــا ر

خــــد ا را ! تــو ا ی پـیـشـــوا ی و طـــن
شــنـــو ! عـــرض حـا ل رعــیــت ز مـــن

فــرا مـو ش دوران شـــد ه مـلــک غـــور
نـبــا شـــد ســـرا غـــی ز بــرق و ز نـــور

بـود غـــور قــلــب و طـــن ا ی زعـــیــــم
دریـغ ا ســت زیـسـتـن بـه قــرن قـــد یــم

و گـرنـه شــود مـُلــک و مـلــت خـــرا ب
ز درد و ز مـحـنــت ز رنــج و عـــذ ا ب

ر هـی هـفـتـخــوا ن شــد رۀ جــا م غـــور
سـحــر کـی شـود ای خــد ا شــا م غـــور؟

ز بـنــد و ز بــر ق و ز را ه و ســــر ک
چـه گـو یــم کـه ا صــلا ّ نـــد ا رد د رک

ز قـحـطــی و فــقـــر و زخـشــکـــی ســا ل
نـمـا نــد ه بـه مـــردم مـوا شــی و مــا ل

نه کـشـت و نه غـله نه خــرمــن نه کـا ه
و طـن خشـک و د هـقـا ن مـیـهــن تـبـا ه

ز کــوه و ز صـحــرا ز د شــت و د مــن
هـو یـــد ا سـت آ ثـا ر ر نــج و مـحـــن

چه گـو یـم که چـون و چـنـا ن ا ســت غـــور
فـرا مـوش عـصـــر و زمـــا ن ا ســت غـــور

ز بــعـــد پــلان ، نـیـمــی قـــرن ا نـتــظــا ر
نـشـــد شــمـــۀ د ر عــمـــل آ شــــکــا ر

کـنــون ا ز حـضــورت چـنــا ن آ رزو ســت
که ا حـسـا ن و لـطـفــت به مـا آ بـرو ســت

بـنـا کــن تـو شـا هــــراه غـــو ر و هـــرا ت
ز ذ لــٌـت بــــده مــلــتــت را نــجـــا ت

کـه جـبــر هـــا ی تـا ریــخ و جـغـــرا فــیـــا 
فــســـرده د ل کـــــوه و صـحــــرا ی مــــا 

پــس ا ز وعــــد ه هــــا و بـســـی ا نـتـظــا ر 
هــنــو ز هـــم نـــد ا نـــیــــم ا نـجــا م کـــا ر

ز قـحـطـی و خـشکـی نـمـا نــد مـا ل و حـا ل
فــــروخـتــنــد ا ر زا ن مــوا شــی و مــــا ل 

ا زیــن خـشــکــســـا لـــی بـنــا لــــد د رخـــت
شـــده خــشـــک وبــی بــا ر وزرد و کــرخــت

کــنــو ن غــیــر هــجــرت ز د ا ر و د یــا ر
چـه با شــد عــلا جـی د ر ا یـن روز گـا ر؟

چـه د ا نــی فــلا ح و صـــلا ح و طــــن ؟
به د هــقـــا ن بــی ســــر پــنــا ه و طـــن

گــسـیـخـتـه ز هــــم رونــق کـا ر و بــا ر
بـشـــد مــلــت بــی نــو ا خـــوا ر و زا ر

خـــد ا گــر چـه ر ز ا ق مــطـــلـــق بـــود 
و لــی کــو شــش و کــا ر بـــر حــق بـــود 

به فـضــل و به ا حســا ن به مـا کـــن نـظــر
که ا یـنـک د چـا ر یـم بـه صــد هــا خـطــر

استاد فضل الحق فضل 
دیـار فـیــــروز کــوه غـــور اســـد ســا ل 1392 هـجـــری شـمـســـی

 

 

تـوضـیـح مـطـلــب :
ایـن نا مه به منآ سـبـت خـشـکـسـا لـی وقحـطـی سال روان که به احتمـال قوی فاجعه های انسانی را در زمسـتـا و بهـار سال آینده که نه تخم بذری هست ونه گاو ونـه هــم کـسـی توان کار را در مزرعه دارد سـروده شده است .زیرا زنده گی مردم غور بصورت کل ذریعه شغـل مشـتـرک ما لداری وزراعـت تأ مین میشود یعنـی یک شخص به حد اوسط دارای حدودا 20 راس گوسفند و2-4 فرد گاو میباشند که توسط گاو کشـت میکند واز طریق محصولات شیر وگوشت مواشی سایر مایحتاج زنده گی ساده بخور ونمیرش را فراهم مینماید. طی سال روان که خشکسالی بوده علوفه وجود نداشت وحاصلات به صفر تقرب کرده است .اکثریت مردم گاوهای قلبه ای و حتی وگاو های شیری وگوسفندان شان را به قیمت ارزان به فروش رسانیده اند وآمادۀ مهاجرت شده اند که احتما لا این امر در بعضی قراء وقصبات که امنیت آ ن خوب نباشد مـمکن منجر به مهاجرت های کتلوی جانب ولایات هرات وقندهار وهلمند ونیـمـروز شوند وآنهایی که در محلات ودهکده های دوور از مراکز ولسوالی ها زنده گی میکنندتمام جوانان ونوجوانان شان به منظور کار یابی به کشورهای ایران وپاکستان میروند. خـلاصه شـیـرازۀ زنده گی دهقانان که زنده گی آنها به زراعت ومالداری وابسته بوده وازین طریق امرار معیشت میکردند از هـم گسـیخته است و اگر ا قـد ا م عاجـل وفوری در زمینه صورت نگیرد درسالهای آینده غور باز هم دچار فاجعـه های عظیم انسانی خواهـد شد که مبا دا خاطرات سالهای 1350 و1351 را در ذهن های ما که خود ما شاهـدان صحنه های دلخراش در آن زمان بوده ایم زنده نـمـا یـد وآن روزهای دشوار را پیش چشمان ما جلوه گر سـازد که حدودا بیش از 5 هزار انسان که بیشترین آنها را زنان وکودکان معصوم تشکیل میداد از گرسنگی جان را به جان آفرین سپرده بودند , درقدیم ضرب المثلی بود که قبر گرسنه را کی دیده است ؟ بلی یک قـبـر چه که من صـد ها وحتی هزار ها قبر گرسنه را شخصا در آن سالهای دیده ام و همین اکنون آن خاطرات تلخ با شواهد عینی آنها پیش چـشـمـانم مجـســـم میـگـردد و بـیـش از 38 جسد را که از گرسنگی جانهای شان را در پیش چشمان ما ازدست داده بودن شخصا خودم با جمعی از دوستان به خاک سپرده ایـم و قبرستان آنها نیز همین حالا درقرب وجوار گردنه دهن کندیوال کنار کلوپ پولیس قرار دارد که پیشنهاد میکنم تا ریاست اطلاعات وکلتور این قبر هارا بسان موزیم حفظ نماید وبه عنوان یک نمونۀ تلخی از بی تفاوتی مقامات دولتی در قرن 20 و21 بپذیرند . همچنان هزاران فامیل از قراء وقصبات شان به ولایا ت کابل هرات هلمند قند هار ونیمروز مهاجر شدند. . .
هـکـذا خشکسالی وقحطی سالهای 80-81 نیز باعث مهاجرت وبیجا شدن بیش از 16 هزار فامیل از ولایت غور به ولایا ت کابل هرات, هلمند ،قند هار ونیمروز شد . که خوشبختانه درین سالهای اخیر جامعه جهانی و ملل متحد با انجام خدمات واقدامات عاجل جلو آغاز فاجعه های انسا نی را گرفت ودر قسمت اسکان مجد مهاجرین وبیجا شده گان خدمات قابل قدری را از قبیل ساختن سر پناه ، دادن کمک های غذایی وغیر غذای و انتقال رایگان مهاجرین وپرداخت کرایه وسفریه وغیره کمک های را انجام دادند . ولی این بار خشکسالی مردم را غافلگیر کرده وقسمت اعظم اشجار مثمر وغیر مثمر مردم خشک شد و حاصلات غلات به صفر تقرب کرده وبیش از 70 فیصد مال ومواشی مردم که با عث تداوم زنده گی دهقانان به دهات میشد به قیمت ارزان به فروش رسید وصرف وخرچ فامیل ها شد . چاهها وچشمه ها وکاریزها به شکل غیر قابل انتطار همزمان با آغاز رشد حاصلات خشک شد. بنابر تجارب حاصله سال آینده سال نهایت دشواری وفاجعه آفرین برای مردم فقیر وساکنین قراء وقصبات آسیب پذیر در ولایت غور میباشد. برای حفظ متقدم لازم دانسـتـم این مطلب را با علاقمندان واهل ادب وفرهنگ وسیاست و مقامات دولتی شریک بسازم که نشود که خدا ی ناخواسته حوادث ناگوار سالهای دشوار تکرار شود. وگر نه**

هــمــیــن عــرضـم بـیـا بسپـا ر در گــو ش ** ( مــرا یـــا د و تــرا بـا د ا ! فــرا مــوش )