آرشیف

2020-3-14

عصمت الله راغب

ویروس کرونا و وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه ما
در کشور ما که از لحاظ امور بهداشتی نسبت به کشورهای جهان اول و همسایه‌ها به مراتب پس مانده هستیم، شاید یکی از بهترین روش‌ها برای مقابله با این ویروس مهلک و کشنده وقایه باشد. به یقین وقتی به این ویروس مبتلا شدید راه دیگری جز تسلیمی به مرگ باقی نخواهد بود، اما فعلاً آنچه که همه راه‌ها را برای مردم ما بسته است سویه پایین فرهنگی و اجتماعی جامعه ماست:
1از چندی بدینسو که خطر مبتلا شدن به این ویروس به سرعت در حال گسترش است، عده‌یی کوچک از جامعه می‌کوشند تا بخاطر رعایت مسایل حفظ‌الصحه خودشان را از مبتلا شدن به این ویروس نجات دهند، اما همین عده فعلا در خط مقدم نفرت اجتماعی و مردمی قرار دارند. به عنوان یک واقعیت عینی و مشهود، وقتی این عده انسان‌ها در روابط اجتماعی‌شان نمی‌خواهند با دیگران مصافحه و معانقه کنند، بی‌درنگ مورد اهانت، توهین و تحقیر قرار می‌گیرند، شما می‌دانید پشت سر همه این مسایل تنها فرهنگ اجتماعی جامعه است که به عنوان یک عامل فعال عمل می‌کند.
2حواله دادن همه چیز به تقدیر؛ بارها به دوستان برخوردیم که وقتی گفته می‌شود، متوجه خودت باش! مسایل حفظ‌الصحه را مراعات کن!، به جواب تان می‌گوید؛ هرچه تقدیر بود همان می‌شود، شما ایمان تان ضعیف است و ده‌ها مورد از این مسایل. در حالیکه اگر همین موضوع از یک شهروند مسلمان مصری و ایرانی بخاطر جلوگیری از مبتلا شدن به ویروس کرونا که مسئله حیات انسان در میان است در خواست شود، نظر به سویه بلند فرهنگی که دارند قطعاً پاسخ آن چیزی نخواهد بود که یک شهروند مسلمان افغانی در افغانستان ارایه می‌دهد.
3آمادگی‌های سطح پایین وزارت امور بهداشت نیز یکی از نگرانی‌های جدی مبارزه با این ویروس است. کدام عقل سلیم می‌پذیرد که چین در همسایه‌گی افغانستان که مرکز شیوع این ویروس در جهان است، تا اکنون تمام جهان را به فغان در آورده است، اما در افغانستان آمارهای را که وزارت صحت به خورد مردم می‌دهد، از چهار و پنج نفر بالا نمی‌رود؛ در حالیکه روزانه به صدها و هزارها نفر از کشورهای مثل ایران و پاکستان در این کشور بدون انجام آزمایش‌های بهداشتی رفت و آمد دارند. گزارش‌های وزارت صحت نشان دهنده آن است که یا وزارت در این بخش قادر به تشخیص مبتلایان به این ویروس نیست و یا هم مبتلایان بنابه حاکمیت فرهنگ پایین دوست ندارند به شفاخانه‌ها مراجعه کنند و تحت تداوی قرار بگیرند.
4به یقین اگر روزصدها نفر هم بابت مبتلا شدن به این ویروس جان‌های خود را از دست بدهند، مردم از رفتن به تجمعات مخصوصاً از اشتراک در مراسم‌های مربوط به ارزش‌های دینی و سیاسی دست نخواهند کشید، در حالیکه امروز برای اولین بار است که کعبه خدا در عربستان سعودی و همینطور نماز جامعه در تهران تعطیل است، اما وضعیت فرهنگی جامعه ما اجازه نمی‌دهد تا حکومت بتواند مردم را از رفتن به تجمعات مذهبی و سیاسی منع نماید.
5از آنجایی‌که فرهنگ حاکم در روح دولت داری افغانستان نیز برخاسته از همین فرهنگ پایین جامعه است. حتا دولت‌مداران نیز تا هنوز در این عرصه هیچ تدابیر پیشگیرانه‌یی را روی دست نگرفته اند. در اروپا فوتبال تعطیل، رفت و آمد در تجمعات تعطیل، در سعودی کعبه شریفه تعطیل، در ایران همچنان بسیاری از مراکز پر ازدحام تعطیل، در امریکا حالت اضطرار، در افغانستان تا هنوز آب از آب تکان نخورده است. همه این بی‌پروایی‌ها نشان دهنده آن است که در اینجا کسی به فکر جان مردم نیست، هرچه است از سیاست است و برتری‌جویی‌های ناشی از آن.
6زعمای محترم! کرونا مرز بین فقیر و ثروت‌مند، شهروند عادی و زمامدار را به رسمیت نمی‌شناسد، اگر دل تان برای مردم نمی‌سوزد، لطفاً بخاطر خود کاری انجام دهید.
 
پ.ن: نیاز ما به تغییر فرهنگ حاکم در جامعه افغانستان مانند خوردن غذا برای تداوم حیات است. تا فرهنگ جامعه ما تغییر نکند و ما از این فقر فرهنگی حاکم نجات پیدا نکنیم، نه مصونیت جانی مان حفظ است و نه هم نظام سیاسی مطلوب را به میان آورده می‌توانیم و نه هم شاهد توسعه پایدار در کشور مان می‌باشیم.
 
با حرمت
Esmatullah Raghib
24/12/1398