آرشیف

2022-12-24

امین کاوه

نکوهش یا تعامل؛ شهروندان از سیاست‌های دوگانه جامعه جهانی در برابر طالبان انتقاد می‌کنند

 

شهروندان کشور برخورد جامعه جهانی در قبال طالبان را «سیاست دوگانه» توصیف می‌کنند و از نماینده‌گان کشورهای جهان می‌خواهند تا موقف‌شان را در برابر شهروندان افغانستان و چگونه‌‌گی حمایت از حاکمیت طالبان بر این کشور روشن بسازند. شماری از باشنده‌گان پایتخت و ولایت‌های دیگر کشور پس از واکنش‌های گسترده جامعه جهانی به ممنوعیت کامل زنان و دختران از آموزش و تحصیل، می‌گویند که جامعه جهانی باید تعریف واضحی از طالبان داشته باشد. به گفته آنان، در حالی که همه جهان می‌دانند طالبان تغییر نکرده‌اند و سیاست‌های سخت‌گیرانه این گروه نسبت به گذشته شدیدتر شده است، اما هنوز با این گروه در تعامل‌اند و به‌گونه مستقیم برای تقویت این گروه هفته‌وار پول تزریق می‌کنند. آنان از جامعه جهانی می‌خواهند که دست از سیاست طالب‌پروری بردارد و خطر این گروه علیه امنیت جهانی را جدی بگیرد.

احمدالله سدیس، یکی از شهروندان کشور، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید که جامعه جهانی در قبال افغانستان سیاست دوگانه دارد. به گفته او، جهان نباید به سیاست «نکوهش و تعامل» ادامه بدهد. از نظر او، جامعه جهانی در حالی که می‌داند طالبان هیچ تغییر نکرده‌اند و باور به ارزش‌های مدرن و واقعیت‌های جامعه امروزی افغانستان ندارند، هفته‌ای ۴۰ میلیون دالر برای این گروه می‌فرستد. او تاکید می‌ورزد که این پول طالبان را جسورتر و فربه‌تر ساخته است و به همین دلیل از چیزی هراس ندارند.

زهره (نام مستعار) یکی از دختران معترض، در حالی که از شدت خشم ‌و اندوه گلویش را بغض گرفته است، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «جهان در کنار طالبان است. اگر جهان با این گروه تعامل نکند، پول روان نکند، طالب‌ها یک روز در برابر مردم تاب آورده نمی‌توانند. امریکا و هم‌پیمانانش هم می‌بُرند و هم می‌دوزند. همین است که طالب به آپارتاید جنسیتی‌اش ادامه می‌دهد.» به گفته این دختر معترض، تا زمانی که جهان نسبت خود را با طالبان از دید سیاسی محض تعریف کند، طالب از هیچ «جنایت و سخت‌گیری»‌ای اظهار ندامت نمی‌کند. این معترض می‌افزاید: «جهان به رغم این‌که منفعت خویش را در حمایت از طالب ببیند، اما دیر نخواهد بود که تهدید طالب فراگیرتر و جهانی‌تر شود.»

صلاح‌الدین ربانی، رهبر حزب جمعیت اسلامی، نیز در واکنش به نکوهش ایالات متحده از ممنوعیت تحصیل زنان، گفته است: «انتشار یک توییت در اعتراض به تصمیم جدید طالبان، کافی نیست.» رهبر جمعیت اسلامی به‌گونه غیرمستقیم از واشنگتن خواسته است تا ارسال هفته‌ای ۴۰ میلیون دالر کمک به طالبان را قطع کند. آقای ربانی در توییتی نگاشته است: «آیا این بار ایالات متحده خود را تنها به انتشار یک توییت در اعتراض به تصمیم جدید طالبان علیه زنان افغانستان – که آن‌ها را از حق اولیه تحصیل‌شان محروم می‌کند- محدود می‌سازد؟ آیا ایالات متحده از پرداخت میلیون‌ها دالر به‌صورت هفته‌وار به رژیم طالبان حمایت خواهد کرد؟» رهبر حزب جمعیت، وزیر خارجه امریکا را در توییت تگ گرفته و افزوده است: «تاریخ نشان داده است که تضرع هرگز کارساز نبوده است.»

این در حالی است که طالبان پس از ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران، درب کتاب‌خانه‌ها و آموزشگاه‌ها را نیز به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته‌ و توزیع اسناد تحصیلی و آموزشی به زنان و دختران را منع کرده‌اند. وزارت تحصیلات عالی این گروه پس از صدور دستور منع تحصیل دختران، استدلال کرده است که برخی از رشته‌های تحصیلی برای دختران در تضاد با «عزت افغانی و اصول اسلامی» است. تعلیق آموزش دختران توسط طالبان، از سوی بیشتر نهادهای بین‌المللی حقوق بشری مصداق «جنایت علیه بشریت» و نمونه‌ای از «جرایم بین‌المللی» توصیف شده است. در همین حال، شمار زیادی از استادان دانشگاه‌ها در اعتراض به ادامه ممنوعیت تحصیلی دختران، استعفا داده‌ و بیشتر کشورهای جهان این تصمیم طالبان را نکوهش کرده و غیرانسانی خوانده‌اند.

طالبان پس از اعمال محدودیت‌های جدی بر فعالیت‌های زنان، سند ممنوعیت و حذف کامل این قشر اجتماعی از نهادهای تحصیلی و آموزشی را منتشر کردند. وزارت تحصیلات عالی طالبان روز سه‌شنبه، ۲۹ قوس، مکتوب متحدالمالی را به همه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ارسال کرده که در آن گفته شده بر‌اساس فیصله کابینه این گروه، دختران و زنان تا اطلاع ثانوی از رفتن به مرکزهای تحصیلی منع شده‌اند.

یک روز پس از اعلام این تصمیم، ندامحمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان، گفته است که برخی از رشته‌ها برای دختران در تضاد با «عزت افغانی و اصول اسلامی» بود. او روز پنج‌شنبه، ۱ جدی، در گفت‌وگو با رادیو ـ تلویزیون ملی زیر حاکمیت این گروه، خاطرنشان ساخته که کارها در بخش تحصیلات عالی بربنیاد برنامه‌های آنان عملی نشده‌ است. از نظر شهروندان اما این اقدام طالبان نشان می‌دهد که محدودیت‌های دشوارتری بر زنان وضع خواهد شد و حتا به گفته آن‌ها حق «نفس کشیدن» را از آنان خواهند گرفت.

سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان در این گفت‌وگوی تلویزیونی دلایل بسته شدن دانشگاه‌ها و نهادهای آموزشی را «وجود خوابگاه‌‌های زنان، آمدن آنان از یک ولایت به ولایت دیگر بدون محرم، رعایت نشدن حجاب شرعی از سوی دانشجویان و ادامه صنف‌های مختلط» خوانده است.

بیشتر دختران و زنان دلایل ارایه‌شده از سوی وزیر تحصیلات عالی طالبان را تداوم «بهانه‌گیری‌های» این گروه می‌خوانند. شمار زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی در واکنش به این اقدام طالبان، هشتگی را همرسانی می‌کنند که محدودیت طالبان بر شهروندان را نشان می‌دهد. در این هشتگ به‌گونه طنزآمیز آمده است: «اسپند بند، بلا بند، شاه نقش‌بند، مکتب بند، دانشگاه بند، بانک بند، سفر بند، خوشحالی بند، کار بند، سلمانی بند، انتقاد بند، آزادی بیان بند، قواله‌خط بند، نکاح‌خط بند، همه‌چیز بند، نور چه ‌شی غواری.» طالبان همزمان با ممنوعیت کامل زنان از حق تحصیل، مراکز آموزشی خصوصی را که پیش از این برای دانش‌آموزان فرصت فراگیری زبان انگلیسی و کمپیوتر را مساعد ساخته بودند، نیز بسته‌اند.

منع ورود زنان به مراکز آموزشی خصوصی

همزمان با ممنوعیت کامل زنان از حق تحصیل، وزارت معارف طالبان به‌گونه رسمی دروس کورس‌های آموزشی برای دختران بالا‌تر از صنف ششم را نیز ممنوع اعلام کرده است. این وزارت روز پنج‌شنبه، ۱ جدی، با صدور مکتوبی به امضای مولوی حبیب‌الله آغا، سرپرست این وزارت، اعلام کرده که براساس تصمیم کابینه وزیران طالبان، دروس مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم و همچنان کورس‌های آموزشی برای دخترانی که بالاتر از صنف ششم باشند، تا دستور بعدی ممنوع است.

گریه‌های دردناک محرومیت از آموزش و تحصیل

پس از اعلام دستور تازه طالبان مبنی بر بستن دروازه‌های دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی خصوصی به روی زنان‌، شمار زیادی از دختران و زنان از شدت درد به‌گونه گروهی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی را با فریاد ترک کرده‌اند. نوارهای تصویری متعددی از سوی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان می‌دهد دختران برای این‌که نمی‌توانند به تحصیل ادامه بدهند، با صدای بلند و به‌شکل گروهی گریه می‌کنند. در نوارهای جداگانه که از طریق رسانه‌ها دست‌به‌دست می‌شود، صدای گریه کودکان، جوانان و آموزگاران زن به گوش می‌رسد. شمار زیادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی اشک‌های دختران را غیرقابل تحمل می‌خوانند و انتظار دارند که همه مردم در مقابل طالبان بایستند و نگذارند این گروه بیش از این به گفته آن‌ها سیطره جهل و افراطیت را در کشور بگسترانند.

اخراج دانشجویان دختر و لت‌وکوب استادان مستعفی

طالبان پس از اعتراض‌های گروهی، دانشجویان دختر را از خوابگاه‌های دانشگاه‌های دولتی به‌گونه اجباری اخراج کرده‌اند. در نوارهای تصویری که از خوابگاه دخترانه دانشگاه کابل منتشر شده، دختران دانشجو از شدت نگرانی و اندوه با صدای بلند هم‌صدا گریه می‌کنند. همزمان، طالبان دانشجویان دختر دانشکده طب دانشگاه ننگرهار را از خوابگاه این دانشگاه اخراج کرده‌اند. این دختران روز چهارشنبه هفته گذشته پس از اعلام دستور منع تحصیل دختران از سوی طالبان، دست به اعتراض زده بودند.

از سوی دیگر، پس از نشر مکتوب محرومیت دختران از تحصیل، تاکنون دست‌کم ۲۳ استاد دانشگاه‌ از سمت‌شان کنار رفته و خواستار بازگشایی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و تحصیلی به روی دختران شده‌اند. یکی از این استادان با فرستادن تصویرش به رسانه‌ها، گفته است که پس از اعلام استعفا، به شدیدترین شکل ممکن از سوی طالبان شکنجه شده است. او به دلیل مشکلات امنیتی گسترده‌تر، نخواست هویش فاش شود.

سرکوب و تهدید به مرگ معترضان از سوی طالبان

طالبان دختران و زنان معترض را علاوه بر سرکوب شدید، بازداشت و تهدید به مرگ کرده‌اند. در یک نوار تصویری که به‌طور مخفیانه از برخورد طالبان با دختران و زنان معترض ضبط شده و به نشر رسیده است، یک جنگ‌جوی طالبان دختران را تهدید به مرگ می‌کند. او خطاب به دختران معترض می‌گوید: «او می‌گم گپ نزن، به خدا می‌کشمت.»

با این وصف، جنگ‌جویان طالبان روز پنج‌شنبه، ۱ قوس، در بیشتر نقاط کشور به حالت آماده‌باش قرار گرفتند. این گروه اعتراض شمار زیادی از دانشجویان در ولایت‌های مختلف را سرکوب و آن‌ها را تهدید کرده است. جنگ‌جویان این گروه در کابل دو دختر معترض را از موترهای لینی پایین کرده و با خود برده‌اند که تاکنون از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست. بازداشت، تحقیر و تهدید به مرگ از سوی طالبان، اقدامی تازه نیست. این گروه در جریان بیش از یک‌ونیم سال گذشته، به‌طور پیوسته دختران و زنان معترض را بازداشت، سرکوب و تهدید به مرگ کرده و از آنان اعتراف اجباری گرفته است. هم‌اکنون چندین دختر و زن معترض در حالت بیماری در زندان‌های طالبان به ‌سر می‌برند و هیچ خبری از جرم و زمان حبس آنان در دست نیست.

تحصیل جایز برای دختران رهبران طالب و ناجایز برای زنان افغانستان

طالبان در حالی زنان را از زنده‌گی جمعی و حقوق آموزشی محروم کرده‌اند که دختران شماری از رهبران این گروه در بیرون از افغانستان تحصیل می‌کنند. پیش از این بارها این عمل طالبان مورد انتقاد شدید شهروندان کشور قرار گرفته است. آنان از رهبران این گروه می‌پرسند که چرا تحصیل در خارج برای دختران طالبان جایز و ابتدایی‌ترین حقوق برای زنان در داخل کشور ممنوع است. این شهروندان در اعتراض به دستور تازه‌ طالبان می‌گویند که دختران رهبران طالبان در کشورهایی تحصیل می‌کنند که دانشگاه‌های آن‌ها بر‌اساس معیارهای غربی پیش می‌روند و هیچ‌یک از معیارهای اسلامی مورد نظر طالبان در آن‌جا رعایت نمی‌شود. در ادامه این اعتراض‌ها، راهول شیوشانکار، روزنامه‌نگار مشهور هندی، به‌تازه‌گی دریافته است که رهبران طالبان دختران خود را برای تحصیل به خارج از افغانستان می‌فرستند.

نماینده‌گان تفکر بدوی

شماری از معترضان زن و نویسنده‌گان کشور در مورد ممنوعیت تحصیلی دختران از سوی طالبان، دیدگاه‌های مختلف ارایه می‌کنند. برخی از آن‌ها به این باورند که ذهنیت جامعه افغانستان تحت «سیطره ذهنیت بدوی و سنتی» است. از نظر آنان، مخالفت با حضور زنان در عرصه‌های مختلف، ریشه در باورهای سنتی شماری از مردم دارد و برای همین اعتراض سراسری و قیام عمومی علیه طالبان شکل نمی‌گیرد. این زنان و مردان معترض می‌گویند که در دو دهه گذشته «سنت زن‌ستیزی» در نتیجه تلاش‌های زنان با خلق اندیشه و حضور آن‌ها در عرصه‌های مختلف کم‌رنگ شده بود، اما با سلطه طالبان مجدداً تقویت شده و مانع خلق اعتراض و «شورش علیه طالبان» گردیده است. اما بیشتر شهروندان به این باورند که طالبان یک گروه افراطی و نماینده یک تفکر «بدوی»‌اند و آنان به دلیل قتل و سرکوب‌های پیهم این گروه مجبور به سکوت شده‌اند. به باور آنان، شهروندان منتظر فرصت‌اند و با گشودن کوچک‌ترین روزنه امید، در مقابل طالبان ایستاد خواهند شد.

انحراف و مصروف‌سازی ذهنیت جامعه و تعمیم سیاست‌های طالبانی

در همین حال شماری از کارشناسان و شهروندان افغانستان، به این باورند که طالبان با هدف قرار دادن حقوق انسانی و اساسی شهروندان، به دنبال انحراف افکار عمومی و مصروف‌سازی ذهنیت جامعه‌اند. به باور این شهروندان، طالبان در بیش از یک‌ونیم سال گذشته به‌طور مستمر این سیاست را اعمال کرده‌ و از خلق تفکر و ایجاد پرسش در مورد حکومت‌داری و انجام فعالیت‌های ضد امنیت جهانی از سوی این گروه، جلوگیری کرده‌اند. به گفته آن‌ها، طالبان با این روش از جامعه جهانی باج گرفته‌اند. از نظر آنان، طالبان با مصروف‌سازی ذهنیت عامه و انحراف افکار عمومی، سرگرم فربه‌سازی گروه‌های تروریستی و منع پرسش از ساختارها و نهادهایی‌اند که در دانش مدرن و حکومت‌داری نوین هیچ تعریف مشخص و جایگاه قابل قبول ندارند.

واکنش احزاب و چهره‌های سیاسی و فرهنگی

در همین حال شماری از احزاب و چهره‌های سیاسی، فرهنگی و هنری با نوشتن دیدگاه‌های‌شان در شبکه‌های اجتماعی و صدور بیانیه‌ها، این اقدام طالبان را نکوهش کرده و ضد زن خوانده‌اند. احمد مسعود رهبر جبهه مقاومت ملی، حامد کرزی رییس جمهور پیشین، صلاح‌الدین ربانی رهبر جمعیت اسلامی، عبدالرب رسول سیاف چهره جهادی، دکتر رنگین دادفر سپنتا مشاور امنیت ملی حکومت پیشین و شماری دیگر از مقام‌های دولت پیشین این اقدام طالبان را نکوهش کرده‌اند.

محمد‌امین احمدی، پژوهشگر امور دینی و عضو پیشین هیأت گفت‌وگوکننده صلح دولت جمهوری، ممنوعیت تحصیل دختران را «آپارتاید شدیدتر از آپارتاید آفریقای جنوبی» توصیف کرده است. او در رشته‌توییتی از جامعه جهانی خواسته است که این «آپارتاید» را به رسمیت بشناسد و تلاش جهانی در این زمینه را روی دست بگیرد.

واکنش برخی از نویسنده‌گان جهان

در کنار ده‌ها نویسنده، هنرمند، آوازخوان و فرهنگی کشور، برخی از نویسنده‌گان مشهور جهان که آثار آن‌ها در افغانستان خواننده‌ و طرف‌دار دارد، نیز از این اقدام طالبان ابراز نگرانی کرده‌ و آن را سلب حق انسانی زنان در افغانستان شمرده‌اند.

خالد حسینی، نویسنده معروف امریکایی افغانستانی‌تبار، تعلیق تحصیل دختران را «فاجعه» خوانده است. او در توییتی نوشته است: «سلب حقوق زنان افغان، صدمات نسلی به جامعه افغانستان وارد می‌کند.»

الیف شافاک، نویسنده ترکی، نیز به تعلیق تحصیل دختران توسط طالبان، واکنش نشان داده و آن را «وحشتناک و زن‌ستیزانه» خوانده است. او در انستاگرام خود نوشته است: «این یک لحظه غم‌انگیز و دلخراش برای حقوق زنان است.»

 واکنش‌های جهانی

پس از دستور ممنوعیت تحصیل دختران از سوی طالبان، جامعه جهانی این تصمیم طالبان را نگران‌کننده خوانده‌ است. اکثر کشورهای غربی و شماری از کشورهای منطقه و همسایه افغانستان، گفته‌اند که از مبارزه زنان افغانستان برای اعاده حقوق‌شان حمایت خواهند کرد. تاکنون اکثریت کشورهای جهان در برابر دستور منع تحصیل دختران واکنش نشان داده و خواستار رعایت حقوق زنان از سوی طالبان شده‌اند.

واکنش گروه جی‌۷

وزیران خارجه هفت کشور قدرت‌مند صنعتی جهان (آلمان، فرانسه، ایتالیا، جاپان، بریتانیا و ایالات متحده امریکا) روز پنج‌شنبه، ۱ جدی، در بیانیه‌ای گفته‌اند که برخورد طالبان با زنان و دختران در افغانستان در سطح «جنایت علیه بشریت» است. وزیر خارجه آلمان که کشورش ریاست دوره‌ای این گروه را بر‌عهده دارد، گفته است که بستن دانشگاه‌ها به روی زنان، افغانستان را به «سوی عصر حجر می‌برد.»

وزیران خارجه ۱۲ کشور قدرت‌مند جهان

وزیران خارجه ۱۲ کشور قدرت‌مند جهان، ممنوعیت ادامه تحصیل دختران را حذف از زنده‌گی عمومی خوانده‌اند. وزیران خارجه کانادا، استرالیا، فرانسه، آلمان، ناروی، هالند، اسپانیا، سویس بریتانیا، امریکا، ایتالیا و جاپان هشدار داده‌اند که بستن درب دانشگاه‌ها به روی دختران، این گروه را منزوی‌تر خواهد ساخت. آنان با صدور بیانیه‌ای، افزوده‌اند که طالبان با صدور فرمان‌های پیهم برای وضع ممنوعیت علیه زنان، بی‎توجهی خود در مقابل حقوق مردم افغانستان را آشکارتر می‌سازند.

اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا تصمیم طالبان را به‌شدت محکوم کرده است. جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفته است که این اقدام طالبان یک حرکت بی‌سابقه در جهان است که حقوق و آرزوهای افغان‌ها را نقض و افغانستان را از کمک‌های زنان به جامعه محروم می‌کند.

امریکا

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، روز پنج‌شنبه، ۱ جدی، در واکنش به منع تحصیل دختران از سوی طالبان، به‌گونه هشدارآمیز گفته است، اگر طالبان در مورد ممنوعیت تحصیل زنان تجدید نظر نکنند، برای این گروه «هزینه» خواهد داشت. وزیر خارجه ایالات متحده افزوده است که در هماهنگی با کشورهای دیگر، درباره این مساله تصمیم خواهند گرفت.

کانادا

وزارت خارجه کانادا نیز این تصمیم طالبان را نکوهش کرده است. این کشور بستن درهای دانشگاه‌ها به روی دختران را ظالمانه خوانده و گفته است که طالبان با این اقدام، چشم‌انداز زنده‌گی بهتر را از  زنان سلب می‌کند.

بریتانیا

نخست‌وزیر بریتانیا محرومیت دختران از تحصیل را «گام بزرگی به عقب» توصیف کرده است. ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، گفته است که به‌عنوان یک پدر، نمی‌تواند دنیایی را تصور کند که در آنان زنان از تحصیل محروم باشند. او در توییتی نگاشته است که جامعه جهانی همه چیز را می‌بیند و طالبان براساس اقدام‌های‌شان قضاوت می‌شوند. با این حال اکثریت کشورهای اروپایی، دستور ممنوعیت تحصیلی دختران از سوی طالبان را نکوهش کرده و آن را نقض صریح حقوق بشر و تعهد‌شکنی طالبان در قبال جهان خوانده‌اند.

هند

هند از قدرت‌های منطقه‌ای است که پس از سقوط افغانستان به‌ دست طالبان، با این گروه روابط محتاطانه برقرار کرده است. این کشور نیز از ممنوعیت تحصیل دختران ابراز نگرانی کرده است. آریندام باگچی، سخنگوی وزارت خارجه هند، خواستار ایجاد یک دولت فراگیر در افغانستان شده است تا بتواند حقوق برابر زنان و دختران را در تمام بخش‌های جامعه افغانستان تضمین کند.

 کشورها و سازمان‌های اسلامی

شماری از کشورها و سازمان‌های اسلامی، در واکنش به دستور ممنوعیت تحصیلی دختران در افغانستان از سوی طالبان، تصمیم این گروه را خلاف «آموزه‌های اسلامی» خوانده‌اند. این کشورها که شماری از آن‌ها از حامیان سنتی و کنونی طالبان نیز به شمار می‌روند، اقدام این گروه را «حیرت‌آور» توصیف کرده‌اند.

ترکیه

ترکیه منع تحصیل دختران توسط طالبان را «غیرانسانی و غیراسلامی» عنوان کرده است. مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، ضمن نکوهش ممنوعیت تحصیل دختران توسط طالبان، گفته است که تصمیم این گروه «نه اسلامی است و نه انسانی، و هیچ توجیه منطقی هم ندارد.»

امارات متحده عربی

امارات متحده عربی که به نقل از کارشناسان مسایل سیاسی یکی از حامیان بین‌المللی طالبان به حساب می‌رود، نیز منع تحصیل دختران را خلاف آموزه‌های اسلامی خوانده و آن را محکوم کرده است. لانا نصیبه، نماینده خاص امارات در سازمان ملل، گفته است که تصمیم طالبان تلاش‌های جامعه جهانی برای تعامل با این گروه به خاطر مردم افغانستان را به خطر می‌اندازد.

ایران

ایران، از هم‌پیمانان منطقه‌ای طالبان، نیز این اقدام «دوست خویش» را نکوهش کرده است. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، گفته است که تهران انتظار دارد طالبان «سریعاً با رفع موانع» زمینه ادامه تحصیل را برای دختران مساعد سازند.

عربستان سعودی

این کشور که از حامیان سنتی طالبان شمرده می‌شود، نیز از طالبان خواسته است تا تصمیم ممنوعیت تحصیلات عالی دختران را «فوراً لغو» کنند. وزارت خارجه عربستان روز چهارشنبه، ۳۰ قوس، گفته است که این تصمیم طالبان کشورهای اسلامی را «حیرت‌‎زده» کرده است.

شورای حکمای مسلمان

شورای حکمای مسلمان نیز ممنوعیت ادامه تحصیل دختران در افغانستان را محروم‌سازی زنان از «حقوق شرعی» خوانده است. آن شورا که ریاستش را احمد الطیب، شیخ بزرگ الازهر بر‌عهده دارد، با ممنوعیت تحصیلی دختران افغانستان از سوی طالبان مخالفت کرده است. شورای حکمای مسلمان گفته است که طالبان با اعمال این سیاست «زنان را از حق اساسی و شرعی آموزش محروم» می‌سازند.

سازمان ملل متحد

سازمان ملل متحد تصمیم طالبان در مورد منع تحصیل دختران را ویرانگر خوانده است. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، روز چهارشنبه هفته گذشته گفته است که تصمیم طالبان در مورد تحصیل زنان و دختران «عمیقاً شوکه‌کننده» است. او تاکید کرده است: «محرومیت از آموزش، ناقض حقوق برابر دختران و پسران است.» گوترش تاثیرات این اقدام را برای آینده افغانستان «ویرانگر» توصیف کرده است.

نهادهای حقوق بشری

سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری منع تحصیل دختران و زنان در افغانستان را نکوهش کرده و آن را نقض صریح حقوق بشر و از مصداق‌های «جنایت علیه بشریت» خوانده‌اند. این نهادها از طالبان خواسته‌اند که به حقوق زنان افغانستان احترام بگذارند و فوراً این تصمیم خود را لغو کنند.

دیده‌بان حقوق بشر

دیده‌بان حقوق بشر منع تحصیل دختران از سوی طالبان را «زن‌ستیزانه» توصیف کرده و گفته است که دیده می‌شود این گروه علاقه‌ای به تغییر ندارد. این نهاد از طالبان خواسته است که فوراً تصمیم ممنوعیت تحصیل دختران را لغو کنند.

شورای اروپا

شورای اروپا نیز نقض حق آموزش زنان و دختران را «جنایت علیه انسانیت» خوانده است. در اعلامیه نماینده عالی این شورا آمده است که همه مردم افغانستان باید بدون هیچ نوع تبعیض به حق آموزش دسترسی داشته باشند. شورای اروپا گفته است که طالبان سیاست نقض سیستماتیک و گسترده را در پیش گرفته‌اند.

با این حال، گروهی از گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل روز چهارشنبه، ۳۰ قوس، با صدور اعلامیه‌ای، محرومیت زنان از تحصیل را «آزارواذیت جنسیتی» خوانده‌اند. این گزارشگران ویژه حقوق بشر دستور ممنوعیت تحصیل را یکی از مصداق‌های جنایت علیه بشریت توصیف کرده‌اند. علاوه بر این نهادها، بیشتر سازمان‌های فعال در عرصه حقوق بشر و فعالان حقوق بشر در جهان نیز این اقدام طالبان را مصداق «جنایت علیه بشریت» خوانده‌ و خواستار تلاش جهانی برای رفع این تصمیم ضد حقوق بشری شده‌‌اند.

طالبان در حالی دستور محرومیت کامل تحصیل زنان را همه‌گانی کرده‌اند که با تسلط این گروه بر کشور، زنان به‌تدریج از همه عرصه‌های زنده‌گی جمعی حذف شده‌اند. طالبان در نزدیک به یک‌سال‌و‌نیم گذشته، حقوق اساسی زنان و دختران را سلب کرده‌اند. در این مدت با وجود اعتراض‌های پیهم جامعه جهانی، هیچ نرمشی از سوی طالبان در قبال سیاست‌های زن‌ستیزانه این گروه به میان نیامده است.

پیش از این ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر غایب طالبان، اعلام کرده است که در اجرای تطبیق «شریعت اسلامی» هیچ مصلحتی را در نظر نخواهد گرفت و «نظام سچه اسلامی» را در افغانستان پیاده خواهد کرد. او پس از آن اجرای دستور «حدود و قصاص» را صادر کرد که همه‌روزه ده‌ها شهروند در دادگاه‌های صحرایی این گروه محاکمه می‌شوند.

روزنامه ۸صبح به‌تازه‌گی به سند تغییر نصاب آموزشی از سوی طالبان دست یافته است که نشان می‌دهد این گروه هیچ‌یک از ارزش‌های نوین نپذیرفته و حتا تصمیم به حذف نام دانشمندان و مخترعان غربی از کتاب‌های مکتب‌ها گرفته و گفته است که به ‌جای آنان «جنگ و جهاد» باید توسط کتاب‌ها ترویج شود.