آرشیف

2015-2-5

امین الله سعيدي

سخنان ســـعــدی شیرازی

هرکه سخن نسنجد ،از جوابش برنجد.
هر که با بدان نشیند ،اگر طبیعت ایشان را هم نگیرد به طریقت ایشان متهم گردد.
هر که با بدان نشیند نیکی نبیند.
عالم ناپرهیزکار، کور مشعله دار است.
هر چه نپاید، دل بستگی را نشاید.
هر که بر زیردستان نبخشاید، به جور زبردستان گرفتار آید.
ده درویش در گلیمی بخسبند و دو پادشاه در اقلیمی نگنجند.
هر که خیانت ورزد، پشتش در حساب بلرزد.
خانه دوستان بروب و درِ دشمنان مکوب.
بی دوست زندگانی چنان ذوقی ندارد.
اگر شب ها همه قدر بودی، شب قدر بی قدر بودی.
هیچکس نزند بر دختر بی ثمر سنگ.
صد چندان که دانا را از نادان نفرت است، نادان را از دانا وحشت است.
از نفس پرور، هنروری نیاید و بی هنر، سروری را نشاید.
دنیا نیرزد به آنکه پریشان کنی دلی.
همه کس را عقل خود به کمال نماید و فرزند خود به جمال.
مشک آن است که خود ببوید، نه آنکه عطار بگوید.
دوستی را که به عمری فرا چنگ آرند، نشاید که به یک دم بیازارند.
دل دوستان آزردن،مراد دشمنان برآوردن است.
شیطان با مخلصان برنمی آید و سلطان با مفلسان.
رأی بی قوت، مکر و فسون است و قوّت بی رأی، جهل و جنون.
قدر عافیت کسی داند، که به مصیبتی گرفتار آید.
ملوک از بهر پاس رعیّتند، نه رعیت از بهر طاعت ملوک.
هر که با داناتر از خود بحث کند تا بداند که داناست،بدانند که نادان است.
مال از بهر آسایش عمر است، نه عمر از بهر گرد کردن مال.
خشم بیش از حد گرفتن، وحشت آرد و لطف بی دقت، هیبت ببرد.
برادر که در بند خویش است، نه برادر و نه خویش است.
هر کس را که زَر در ترازوست ، زور در بازوست.
هر که در زندگی، نانش نخورند، چون بمیرد، نامش نبرند.
هرکس خود را نصیحت نکند ، به نصیحت دیگران محتاج است .
به چای خوردن تو پیش آدم بعدی قسم به اینهمه که در سَرم مُدام شده قسم به من!
انديشه کردن که چه گويم,بهتر از پشيماني خوردن که چرا گفتم.
هر آن سری که داری با دوست در میان منه چه دانی وقتی دشمن تو گردد و هر گزندی توانی به دشمن مرسان که باشد وقتی دوست گردد.
به گرسنگي مردن بهتر كه نان فرو مايگان خوردن .
آدمی با کینه ، زندگی را بر دوستان نیز تنگ می کند .
مال از بهر آسایش عمر است نه عمر از بهر گرد آوردن مال.
از نظر هرکسی عقل او کامل است و فرزندش در چشم او زیبا جلوه می کند .
سفله چون به هنر با كس بر نیاید به غیبت كارها سازد .
نه چندان درشتی كن كه از تو سیر شوند ،نه چندان نرمی كن كه بر تو دلیر شوند .
دشمن چواز هر حیله ای در ماند ، سلسله ی دوستی بجنباند . پس كارها بكند به دوستی كه هیچ دشمن نكند به دشمنی .
سر دشمن به دست دشمن دیگر كوب كه از دست هردو خلاصی یابی .
سخن میان دو دشمن چنان گوی كه چون دوست گردند شرمنده نباشی .
عقل در دست نفس چنان گرفتار است که مرد در دست زن گريز راي .
دو کس دشمن ملک و دین‌اند، پادشاه بی‌حلم و زاهد بی‌علم
اندیشه کردن به این که چه بگویم، بهتر است از پشیمانی از این که چرا گفتم . .
مردی نه اینست که حمله آورد ، بلکه مردی آنست که در وقت خشم خود را بر جای بدارد و پای از حد انصاف بیرون ننهد .
آنکه هفت اقليم عالم را نهادهر کسي را آنچه لايق بود داد.
نادان را به از خاموشي نيست و اگر اين مصلحت بدانستي ، نادان نبودي .
در میان دو کس دشمنی میفکن ، که ایشان چون صلح کنند تو در میانه شرمسار باشی .
آنکه را سخاوت است به شجاعت حاجت نیست .

بدست آهن تفته کردن خمیر
به از دست بر سینه ژیش امیر

بیا تا بر آریم دستی ز دل
که نتوان بر آورد فردا ز گل

خدا کشتی آنجا که خواهد برد
اگر ناخدا جامه بر تن درد

سر گرگ باید هم اول برید
نه چون گوسفندان مردم درید

بدی را بدی سهل باشد جزا
اگر مردی " احسن الی من اساء"

چیست دانی سر دلداری و دانشمندی
آن روا دار که گر بر تو رود بپسندی

به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل
که گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم

همه عیب خلق دیدن نه مروت است و مردی
نگهی به خویشتن کن که تو هم گناه داری

گرت از دست بر آید, دهنی شیرین کن
مردی آن نیست که مشتی بزنی بر دهنی

داروی تربیت از پیر طریقت بستان
کآدمی را بتر از علت نادانی نیست

مبخشای بر هر کجا ظالمیست
که رحمت بر او جور بر عالمیست

هر آنکس که بر دزد رحمت کند
به بازوی خود کاروان میزند

جفاپیشگان را بده سر به باد
ستم بر ستم پیشه عدل است و داد

دو برادر يکی خد مت سلطان کردی و ديگری بزور و بازو نان خوردی باری توانگر گفت درويش را که چرا خدمت نکنی تا از مشقت کار کردن بر هی گفت تو چرا کار نکنی تا از مذلت رهايی يابی که خردمندان گفته اند نان خود خور و نشستن به که کمر زرين بخدمت بستن…
حکیمی را پرسیدند از سخاوت و شجاعت کدام بهتر است، گفت آن که را سخاوت است به شجاعت حاجت نیست.
اسکندر رومی را گفتند دیار مشرق و مغرب به‌ چه گرفتی؟ گفت: هر مملکت را گرفتم رعیتش را نیازردم و نام پادشاهان جز به ‌نیکویی نبردم.

بااحترام
امین سعیدی
فیروزکوه – ولایت غور / زمستان /4 فبروری 2015