آرشیف

2023-2-6

علم عبدالقدیر

دار وندار امارت اسلامی طالبان

 

امارت اسلامی طالبان  با مدیران روحانی تک قومی وتک قشری  در جهان الگو و نمونه ندارد ، مبنی مشروعیت در حکومت طالبان فقط قهر وغلبه است نه انتخابات وحمایت مردم وشناسائی جامعه جهانی درین نوشته آنچه را طالبان انجام داده اند وآنچه را نتوانستند انجام دهند ویا نمیتوانند انجام دهند بطور تفصیلی مشخص وبر جسته میسازیم به نظر میرسد پایه های سیاسی  نظام طالبان  خیلی متزلزل وبی ثبات است  حامیان سال های اول یعنی عربستان سعودی وامارات متحده سفارت های خودرا در کابل بستند یعنی فضای سیاسی حکومت کابل ابری وخاکستری است با آنکه طالبان رهبر واحد دارند وحکومت واحد بنام امارت اسلامی دارند اما عملا دچار اختلاف شدید اند در اندیشه ودیدگاه وتئوری ده حکومت اند اما زیر یک کلیمه بیعت با امیر در عمل یکجا شده اند. ذوق وسلیقه گروپ های  شان متفاوت است، هر گروه با دولت های مختلف تماس دارد وگروه های مختلف نظامی از کشور های خارجی مهمان هریکی ازین گروپ هاست مثلا القاعده مهمان شبکه حقانی است، داعش  هم طرفدارانی در بین طالبان افغان وپاکستان دارد، حزب التحریر وجمعیت اصلاح افغانستان مواد خام القاعده وداعش اند که در بین حکومت طالبان نفوذ کرده اند این عناصر ومؤلفه ها شبیه یک جرقه آتش  اند که هر لحظه امکان شعله ور شدنش موجود است.طالبان از رهگذر سیاسی نه مشروعیت داخلی دارند ونه هم بین المللی.

دار وندار حکومت داری طالبان:

  • امنیت :طالبان تقریبا بر تمام خاک افغانستان تسلط دارند درین مدت امنیت نسبی را در افغانستان آورده اند اما تهدیدات امنیتی همچنان سر جایش باقیست. یعنی بسیاری از احاد جامعه خودرا امن حساب نمیکنند خصوصا کسا نیکه در حکومت سابق کار کرده اند ویا اینکه از لحاظ قومی وسوابق سیاسی با گروه های شمال ارتباط دارند  مهمترین دست آورد طالبان امنیت در ولایات، شاهراه ها وبر داشتن موانع از بین شهر ها ومراکز ولایات افغانستان ، تلاشی خانه ها وخلع سلاح مردم  ودرین اواخر نو آوری های در داخل شهر کابل است که میتواند دلیل تنفر بیشتر مردم از حکومت سابق وجرقه کوچک امید واری به طالبان باشد  اما افغانستان تنها کابل نیست جامعه که فعلا بیست وهشت ملیون گرسنه دارد ودستش بسوی جامعه جهانی دراز است.

طالبان نام تمام نهاد های رزمی ونظامی حکومت سابق را تغییر داده اند ودر کنار قل اردو های وزارت دفاع  لشکر های خاص خودرا  بنام بدری ومنصوری والفتح واستشهادی با خصوصیات  که خود شان میدانند فعال نگهداشته اند.یعنی هم از لحاظ نظامی وهم از رهگذر فر هنگی وسیاسی تا جا ئیکه توانسته اند فر هنگ سازی کرده اند  مثلا بازار بوش را بنام مجاهد بارا تبدیل کردند وپل سوخته را که نماد افتضاح حکومت سابق بود بعد از تخلیه معتادین وپاک کاری بنام پل امید نامگذاری کردند.

  • سیاست : طالبان از لحاظ سیاسی یک نظام دیکتا توری با دیوار ضخیم استخباراتی است تا جا ئیکه تا هنوز بزرگترین تحلیل گران وخبراء سیاسی نمیدانند رهبر طالبان زنده است ویا مرده.حکومت انحصاری قومی در سطح رهبری مثلا  طالبان حکومت خودرا با یک رئیس الوزراء وزیر دفاع وچند وزیر دیگر  معرفی کردند اما همه ملا وروحانی و90 فیصد از یک قوم اند واز تقسیم پست ها معلوم میشود سهام دار اصلی مردم هلمند وقندهار وشبکه حقانی است. یعنی حکومت  طالبان هم قسما سهامی به نظر میرسد  ولی مانند سائر امور شان مرموز وغیر معلن است. هیچ کشوری حکومت طالبان را برسمیت نشناخته  تعامل سیاسی واقتصادی با جهان ندارند جزء کشور های همسایه که همه تلاش استفاده ابزاری از حکومت نو پا وبی قاعده طالبان اند.
  • قانون :امارت اسلامی طالبان اصلا به هیچ قانون مدون دولتی اعتنا نمیکنند تمام اجرأات شان بر اساس دساتیر مفتی ها ورهبران شان صورت میگیرد هرچه با روحیه  امارت برابر باشد همان قانون است یعنی اطاعت مطلق از امیر عقیده به رشد استشهادی وحذف سیستما تیک سائر اقوام از برنه ورهبری حکومت این است استراتیژی طالبان.

بیشترین فرامین طالبان علیه زنان بوده:

حذف زنان از کا بینه و پست های مهم دولتی، لغو وزارت امور زنان، محروم ساختن زنان و دختران از حق تحصیل ، ورزش،وسفر  ممنوعیت را نندگی ،.ودر آخر اجباری ساختن نوع پوشش برای زنان وپوشاندن روی مجریان زند در تلویزیون ها وبهترین حجاب نشستن در خانه برای زنان توصیه شده.نگاه طالبان به زنان تنها جنسیتی است واینکه زنان بخاطر کار های خانه ونشستن در خانه آفریده شده اند.از نظر طالبان  زن که از خانه بیرون میشود جوهر عزت وشرف واصالت انسانی را باخته دیگر ارزش انسانی ندارد فقط تعریف شان از زن روابط جنسی ونشستن در زندان خانه است وبس.

  • طالبان واقتصاد: دانش اقتصادی طالبان خیلی پیچیده نیست فقط جمع آوری عشر، زکوة از دارائی های مردم وجمع آوری ما لیات از تجار دیگر کدام پروژه اقتصادی را نه طراحی کردند ونه هم میکنند. طالبان همانطوریکه در حوزه سیاست از جهان جدا اند در مسائل اقتصادی هم  با جهان از طریق بانک ها  تعامل کرده نمیتوانند جون تا هنوز تحریم ها از بالای طالبان بر داشته نشده منتها در ارزیابی شفافیت 24 درجه از حکومت قبلی بهتر اند وعشر وزکوة وما لیات را درست جمع آوری میکنند  در کنار آن پروژه های حکومت سابق را با سرعت تمام اجرا میکنند وکمک هم از جامعه جهانی میگیرند……………………………………………………..

طالبان وتعامل با مردم: امارت اسلامی طالبان با داشتن حکومت تک قشری ، تک قومی وتک سمتی  نسبت به سائر مردم نگاه حاکم ورعیت را دارند نه شهروند، لذا برای تشویق وحمایت مردم هیچ بر نامه ندارند فقط در توزیع کمک های جامعه جهانی سهم میگیرند کوشش میکنند کمک هارا به مناطق بفرستند که  در دوران جنگ پناه گاه شان بوده  به همین دلیل مردم شهر نشین نسبت به طالبان عقده مند شده اند وفاصله بین طالبان وشهر نشینان هر روز زیاد تر میشود.

طالبان وجامعه جهانی: مسلما طالبان در تعامل با جامعه  به یک بحران وبن بست سیاسی رسیده اند .حدود یک ونیم سال  از حاکمیت شان میگذرد به مبانی مشروعیت سیاسی از داخل فکر کرده ونه هم از خا رج ،نه از طریق تا ئید مردم  مشروعیت دارندونه هم از طریق هم آهنگی با نورم ها وارزش های جامعه جهانی  مانند انتخابات ورفرندوم لذا طالبان به بحران مشروعیت سیاسی  گرفتار اند واین قضیه حکومت شانرا ضعیف وشکننده ساخته. هر چند ملا متقی وزیر سر پرست حکومت طالبان در وزارت خارجه ادعا کرده که در بیشتر از 15 کشور دنیا نما ینده های جدید فرستاده اند. به ‌گفته متقی، دولت سرپرست با این کشورها رابطه خوبی دارد. وی از کشورهای پاکستان، روسیه، ایران، ازبکستان، چین، عربستان سعودی، قزاقستان، ترکیه، ترکمنستان و قطر به‌عنوان کشورهایی نام برد که میزبان دیپلمات‌های جدید افغان هستند. این در حالی است که روز یکشنبه 5 فبروری و دو شنبه 6 فبروری عربستان سعودی وامارات متحده عربی سفارت های خودرا در کابل بستند.

طالبان وهمسایه ها : با آنکه همسایه های افغانستان بطور غیر رسمی نمایندگان طالبان را در سفارت خانه ها پذیرفته اند واگریمان شانرا قبول کرده اند اما این رابطه اتکتیکی وکوتاه مدت بوده  در دراز مدت از هم جدا میشوند.نه طالبان به پاکستان وایران وروسیه اعتماد کرده میتوانند ونه هم این کشور های به طالبان نگاه مثبت دارند فقط نگاه همه نگاه ابزاری است تا طالبان را علیه منافع رقبائی سیاسی شان استفاده کنند.

  • طالبان وپا کستان: طالبان بطور مستقیم نیروی نیابتی پاکستان اند اما روابط شان با پاکستان ثابت وپایدار نمی ماند دلیل اول اینکه طالبان بطور سنتی خط دیورند را برسمیت نمیشناسند، دوم تحریک طالبان پاکستان که در جنگ های افغانستان در کنار طالبان افغان صد ها وهزاران قربانی داده اند همسنگران استراتیژیک بدنه طالبان اند این معضل راه طالبان وپاکستان را جدا میسازد.
  • طالبان وایران: روابط ایران با طالبان همیشه مغرضانه وریا کارانه بوده مثلا در دوران حضور امریکا در افغانستان جمهوری اسلامی ایران وبطور خاص نیرو قدس سپاه پاسداران در تمام ابعاد از طالبان حمایت کرده در بعد سیاسی، استخباراتی، مالی ولوژستیکی وحتی نظامی  اما حالا که امریکا ئیها از افغانستان بیرون شده اند  ایران تلاش دارد ازین نیرو بر خلاف منافع امریکا وغرب استفاده کند والا میداند طالبان از رهگذر ایدیو لوژیکی، زبای وقومی با ایران فاصله دارد وهر راز گاهی شیعان افغانستان با اجرائی عملیات منظم وساز مان یافته کشته میشوند وطالبان عقیدتا با تشیع دشمنی دارند.

طالبان وروسیه: روابط طالبان وروسیه از نوع روابط ایران با طالبان مایه میگیرد وهدف روسیه از حمایت ریا کارانه طالبان همانا تحریک طالبان بر خلاف غرب وضربه زدن منافع آمریکاست.ورنه هیچنوع مشرکات بین طالبان وروسیه نیست. به همین تر تیب چین که با تغلا وتلاش میکوشد طالبان را بر خلاف امریکا تشویق کند واز شر ایغور های مسلح که در کنار طالبان اند در امان بمانند. چین بخاطر ترس از حمایت طالبان از ایغور ها فقط طوری یک جانبه دست همکاری با طالبان دراز کرده.در پروژه کانال قوش تپه کمک میکند در استخراج نفت از چا های حوزه دریا آمو در سر پل وجوزجان وفاریاب فعال شده وگذشته از آن بعد از سقوط نظام جمهوري و استقرار طالبان در  افغانستان خيلي خرسند است و كوشش دارد تا از طريق طالبان وعملی ساختن پروژه جهانی یک جاده ویک کمر بند  پادشاه آسيا و بعداً تمام جهان شود

چين تحركات استخباراتي و سياسي  ذيل را فعلا براي از بين بردن موانع تجارتي اش در داخل افغانستان انجام ميدهد.

١- ترتيب تسهيلات تكنالوژي براي طالبان

٢- سروي تمام نهاد هاي استخباراتي دولت افغانستان

٣- دست رسي به نصب سيستم استراق سمع براي طالبان با تخنيك چينايي

٤- كمك براي طالبان براي كنترول سيستم راه دار هوايي

٥- تشريك اطلاعات مهم در مورد اعضاي حكومت قبلي و داعش براي طالبان

٦- بازار يابي براي مواد مخدر

٧- استخدام هكر هاي چينايي براي طالبان

٨- آماده ساختن پول نقد براي بعضي رهبران طالبان

سفارت چين در كابل مكاني براي اجراي وظايف فوق است

خلاصه این نگا ها وهمکاری ها استراتیژیک نیست فقط همکاری تا کتیکی واستفاده ابزاری از طالبان بخاطر جلب منفعت ودفع ضرر است مثلا  پاکستان  با حمایت از طالبان میخواهد افغانستان را بی ثبات وعمق استراتیژی دوامدار خودرا عملی کند وهم کشور های آسیائی میانه را تهدید واز جامعه جهانی باجگیری کند، ایران هم تلاش دارد تا طالبان را با القاعده هم آهنگ سا خته علیه منافع امریکا بکار اندازد به عین تر تیب روسیه وچین  هم با همین نگاه ابزاری در تلاش بهره گیری از موجودیت طالبان علیه منافع امریکا در منطقه اند.

  • طالبان وجهان مدرن غرب: طالبان با تمام ارزش های مدرن ومدنی جهان غرب مخالف وحتی دشمن اند، طالبان با تشکیل حکومت تک قومی وتک گروهی، گذاشتن نام امارت اسلامی بر حکومت شان ، لغو کمیسیون حقوق بشر، صدور فرامین متعدد علیه زنان ودختران، ونه گفتن بر دموکراسی راه خودرا از غرب جدا ساخته.وطالبان فعلا در انزوای شدید قرار دارند.با ملاحظه پایه های سست ومتزل حکومت داری طالبان آینده حکومت داری طالبان من حیث دولت خیلی تاریک است ونمیشود دولت را بر این پایه های لرزان استوار ساخت.

پایه اجتماعی: طالبان بطور بالقوه در قلب مردم شهر نشین برخی مردم جای ندارند، فقر وبیکاری ،بلند رفتن نرخ مردم را نا راض ساخته ، زنان ، فعالین مدنی وفعالین رسانه ها وجامعه مدنی ومدافعین حقوق بشر همه مخالف طالبان اند.از طرف دیگر طالبان از رهگذز موقعیت اجتماعی به حوزه ها تقسیم شده اند مردم جنوب بیشتر با شبکه حقانی رابطه دارند به همین تر تیب طالبان شمال وطالبان حوزه قندهار وهلمند هم یک دست نیستند محبوبیت طالبان با گذشت هر روز کاهش میابد.بسته شدن مکا تب بروی دختران وکار بروی زنان محبوبیت طالبان را خیلی کاهش داده است.

امارت اسلامی طالبان با مقرری های های قومی وجا بجایئئ نیرو های قومی در ولایات ومناطق مختلف تقریبا بروی حامیان خود آب سرد پاشیده اند وعقده های درونی طرفداران جاجیک وایماق وازبک وهزاره شان در حال تر کش است است که احتمالا در گیری های را در پی خواهد داشت.