آرشیف

2020-5-13

نظیر ظفر

( خوبان فرهنگ )

 

داکتر فیض الله ایماق فرزند شاه مردانقل

فر هنگیان و هنر مندان در تمام جوامع بشری در جملهٔ خوبان  جامعه بشمار می آیند و سر ما یه های معنوی جامعه بشری محسوب میگردند.   
از جمله این خوبان ودلباخته گان فرهنگ که عمر عزیزش را صرف خدمات فرهنگی نموده یکی هم محترم داکتر فیض الله ایماق است.         
داکتر فیض الله ایماق فرزند شاه مردانقل؛ در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در باغبوستان اولسوالی قورغان اندخوی ولایت فاریاب چشم به جهان گشود. و بعد از ختم مکتب ابتدایی در اولسوالی قورغان؛ شامل مکتب متوسطه ابن سینای کابل گردید و بعداً شامل لیسه  دار المعلمین کابل شد و سپس با ختم مو فقانه دانشگاه ژورنا لیزم در کابل، دپلوم ماستری و دوکتورای   شانرا در رشته ٔ ادبیات  اوزبیکی و فیلالوژی از دار الفنون
ملی او لوغ بیگ تاشکند اوزبکستان به دست آوردند.
ایشان ضمن نوشتن رسالهٔ  دوکتورا ، سه  سال تمام به حیث استاد زبان دری در انیستیتوت شرق شناسی تاشکند ایفای وظیفه نموده متود درسی را نیز به محصلان  فاکولتهٔ موصوف آماده ساختند.
ف. ایماق در ابتدا به وظیفه مقدس آموزگاری در کابل  اشتغال داشته، بعداً به حیث مدیر پرو گرامهای تربیتی روزنهٔ رادیو افغانستان تقرر یافتند و همچنان به سمت اولین آمر ، مدیر عمومی و اساسگزار  پرو گرامهای محلی ( اوزبیکی؛ تورکمنی؛ بلوچی؛ پشه یی و نو رستانی ) در رادیوی افغانستان  انجام وظیفه نمودند. گفتنیست نشرات محلی در پهلوی سایر نشرات رادیو افغانستان ۱۰ میزان سال ۱۳۵۰ خورشیدی به نشرات خود آغازید .          
جناب داکتر فیض الله ایماق به زبانهای اوزبیکی؛ دری، و روسی ید طولایی
 داشته و اشعاری هم در زبانهای دری، اوزبیکی و پشتو نیز سروده اند.
داکتر فیض الله ایماق ۹ سال تمام در سفارت افغانستان مقیم تا شکند زیبا  به حیث اتشه فر هنگی ایفای وظیفه نموده،  ضمناً ۱۴ سال به صفت نطاق
و برنامه ساز ورزیدهٔ زبان دری در رادیوی بین المللی اوزبیکستان مصدر خدمت شدند.
باید گفت  آیدین  « روشن شده از نور مهتاب» نشریه ای ماهانه بود که در زمان شوروی سابق  با متن اؤزبیکی با خط عربی / فارسی برای اوزبیکان خارج کشور، در تاشکند به چاپ میرسید. آقای ایماق در زمان اقامتش در آن کشور مهماندوست، سه سال تمام به صفت مدیر این جریده ایفای وظیفه کرده است.  اگر دورهٔ تحصیل و مدت کار محترم ایماق را در کشور متذکره بر شماریم ۲۵ سال را در بر میگیرد.
 بی بی حاجی انابت ایماق خانم، یلدا جان ایماق دختر، در پهلوی شوهر و
 پدر شان محترم ایماق نیز در  رادیوی بین المللی تاشکند به حیث نطاق ایفای وظیفه میکردند.
جناب ایماق  نویسنده، فولکلوریست  وپژ وهشگر توانای کشور تا کنون۱۷ اثر در کشور های افغانستان، اوزبیکستان و کانادا تالیف نموده اند و ۸ اثر دیگر شان  آماده نشر است  که مختصراً میتوان ازکتابهای چاپ شده شان خلق دردانه لری که در سال ۱۳۵۵ مستحق اولین جایزهٔ خوشحال خان ختک گردید؛ترجمه شربت توس- داستان واسیلی شکایوف و پادو- داستان ماکسیم گورکی از اؤزبیکی به دری؛ سوزوان، قاموس دو جلدی تحت عنوان ( فرهنگ تورکی اوزبیکی به فارسی / دری و سوز دل. دایرة المعارف پنج جلدی تورکی  اؤزبیکی  به فارسی / دری محترم ایماق که
در نوشتن  آن بیش از چهل سال عمر عزیز خویش را سپری نموده، نیز
آماده چاپ می باشد.
 ایشان با قریحه سر شاری که دارند گاه گاهی شعر هم میسرایند ، بعصاً در شعر تخلص «نهال» را برمی گزینند. با وجودیکه ایشان تورکتبارند در نطاقی به زبان دری در رادیوی اوزبیکستان مقام اول را کسب نموده جوایز
زیادی را از ادارهٔ رادیوی بین المللی تاشکند بدست آورده اند.
 ایشان اشعاری نیز به زبانهای دری ، اوزبیکی و پشتو سروده  اند.  اشعار ، مقالات تحقیقی، بیانیه ها و مصاحبه های ایشان در سال  ۱۳۹۳
تحت عنوان « دل سؤزلری – سوز دل » از طرف ( بنیاد غضنفر) با سه عنوان اثر دیگرشان جمله « چهار کتاب» در کابل اقبال چاپ یافت.
تو فیقات فر هنگی که نصیب ایشان گردیده با وجود قریحه و بذل مساعی خود شان؛ دستگیری و خد مات محترمه  بی بی حاجی انابت ایماق خانم شان درین عرصه تاثیر گذار بوده است .                                    
محترم ایماق  از ۱۵ سال به این طرف در کشور کانادا زنده گی داشته ، در این کشور همچنان  بیکار نه نشسته به کار های فرهنگی  داوطلبانه و ولتیر مشغول بوده، در سال ۲۰۱۲ مدال الماس و طلا و در سال ۲۰۱۴ تقدیرنامهٔ  دولت کانادا  را بدست آوردند که خبر آن در میدیای داخلی و   
خارجی به نشر رسیده است.
در سال ۲۰۰۹ ترسایی جهت انتخاب رییس ففتا« فدراسیون فرهنگی تورکان افغانستان» در شهر گووالف آنتاریوی کانادا گردهمایی تورکتباران افغان کانادایی  صورت گرفت. دراین انتخابات داکتر ایماق با اخذ اکثریت آرا، به حیث رییس عمومی تورکتباران افغانستان  در سراسر کانادا  انتخاب گردید. جناب ایماق در راجستریشن و رونق این انجمن فرهنگی بیش از پیش بذل مساعی نمود، ودر نتیجه از طرف رییس عمومی واساسگزار فدراسیون مذکور داکتر همت فاریابی که در کشور هالند حیات بسر می برند  و همچنان دولت ایالت آنتاریو مستحق تقدیرنامه گردیدند.
داکتر ایماق شخص فرهنگ دوست بوده ، از چندین سال باینطرف  به حیث  عضو فعال انجمن های ادبی و فرهنگی افغانها در تورنتو،   دوستداران فرهنگ، اتحادیهٔ محاسن سپیدان، آسمایی؛ همچنان خانقاه های چشتیه و نیاریهٔ  تورنتو پذیرفته شدند. هفتهٔ یکبار به این انجمنها و خانقاه ها حضور بهم رسانیده، به قرآت اشعار و بیانیه ها می پردازند.  
محترم ایماق انسان خیر خواه بوده ، دست باز دارد.او در سال ۱۳۸۹     چهارصد جلد کتب مختلفه کتابخانه شخصی خویش را به کتابخانه عامه ٔ کابل اهدأ کرد که خبر آن در مطبوعات داخلی و خارجی به نشر رسیده است.
الحاج فیض الله ایماق شخص متدین و خدا پرست بوده ، تاکنون  توانسته است هفت بار به زیارت مکه مکرمه و مدینهٔ منوره مشرف شود.وی در سال ۲۰۱۹ از بیت المقدس اولین قبله ٔ مسلمانان جهان نیز دیدن کرد.
او فعلاً تقاعد کرده، ازمعاش تقاعدی اش ماهانه یک مقدار پول را به نیازمندان مادروطنش افغانستان می فرستد تا بینوایان امرار حیات نموده ، دست به تگدی و گدایی نزنند.
آقای ایماق از اخلاق عالی برخوردار بوده،از دشمنیها، غیبت و پشت سر گویی سخت رنج برده، با هیچکس عداوت و دشمنی ندارد. تعدادی از کوته نظران که به کارکرد های فرهنگی او حسد برده، با نامهای مستعار به نوشته های او در جراید و ویب سایتها  ایراد گرفته بودند، ایماق به شکل 
جوان مردانه در کتابهایش ازین اشخاص به نیکی یاد کرده است.
داکتر ایماق در انتخاب لباس و سلیقه  نزد دوستانش ورد زبانهاست. رییس انجمن هنری و فرهنگی آسمایی دریک شعرش تحت عنوان « بزم  دوستان» چنین   مینگارد:
چو «ایماق» سرفرازو نکته دان کیست؟
نظیرش  در  صفوف  این و آن کیست ؟    
بود  او  آدمی   بــی  کبــــر و با  مهـــر
چـو شاخ  پر ز میــوه،  سر  نهـد  زیر؟  
چه گــــوید  بنده  از  لیس  و  لبــاسش؟
مدل  ها   میگـــزند   انگشت  بــرایش؟
 حالا او به خاطر حفظ جانش از ویروس کرونا در خانه قرنطین وخانه نشین شده است.
داکتر فیض الله ایماق دانشمند متواضح؛ رفیق بی نهایت صمیمی و کمی شوخ مشرب و یک فرهنگی زحمتکش است که متاع دنیا را هیچگاه گرانتر از متاع فر هنگی قیاس نکرده اند و با سر مایه قناعت امرار حیات میکنند.
خرسندم که در زنده گی این فرهنگی یادی از او و کار کرد هایش میکنم و از خداوند بی نیاز طول عمر و سعادت دارین برایش آرزو میکنم.         
اینک دو نمونهٔ از اشعار داکتر فیض الله ایماق:                                
                

هجران

جان  و دلنی  عاقبت،  یؤلینگده   قربان  ایله  دیم
کؤز یاشیمنی سر به سر ، بغریم کبی قان ایله دیم

ناله ٔ  زاریم   مینینگ   بارور   فلک لر   قاشیگه
لیک ایشیتمه یسن جفاجو،  شونچه  افغان ایله دیم

استخوانیمدین  قلم  ایله ب،  یوره ک   قانی  بیلن
عرض حالیمنی  یازیب،  تقدیم  سلطان  ایله  دیم

ای کؤزیم نینگ روشنی، جانلر فدا بؤلسین سنگه
عمر لر مجنون کبی،  اؤزیمنی  سرسان  ایله دیم

عمری اؤتدی انتظاره، باقمه دینگ«ایماق » ساری
بیر کیلر سن دیب یؤلینگده ، قنچه ارمان ایله دیم

 

کشتی عشق

بخت و طالع مگرم ، برسر کار آمده است
بهر  پرسش  زرهٔ لطف،  نگار  آمده است

کار ما  بود  چو  بسمل،  به  تپش  اما  یار
به  تماشای   من  خستهٔ   زار   آمده  است

غوطه  در  بحر  فراقش زدم و غرق شدم
کشتی  عشق  که دیده،  بکنار  آمده  است

از خزان زردی گل هست ز فیض قدمش
بر سر مرقد من، فصل  بهار  آمده  است

نقد   جان   تحفه   بپایش  نکنم  آه  چکنم
کان  جفاجو،  بدیار  من  زار  آمده است

دل  من  بند  بزلفش  مگر  از بی خبری
بت صید افگن من، بهر شکار آمده است

شام گه رفت زپیشم،  بت  خورشید جبین
تا سحر نالهٔ من،  از  دل  زار  آمده است

با چنین چشم چو آهو، حذر از صید رقیب
بی خبر برطرفم ، رو به فرار آمده است

بسکه محوم من « ایماق » به مهر رخ او
کی  توانم  که   ببینم  بچکار  آمده  است

***
 
نوشتهٔ نذیر ظفر