آرشیف

2020-2-1

محمداکرام اندیشمند

خوابی که تعبیر نمی شود!

نیروهای بریتانیا به فرماندهی ژنرال آلنبی در دسمبر 1917 وارد بیت المقدس شدند. در جنوری 1918 "هوگارت" نماینده دولت بریتانیا در جده با ملک حسین مذاکره کرد. وی حمایت بریتانیا را از مهاجرت یهودیان به فلسطین محدود خواند و پادشاه حجاز را به تأمین استقلال وحاکمیت اعراب اطمینان داد. اما چنین نشد و مهاجرت یهودیان به فلسطین گسترش فزاینده یافت، هر چند که اعتراض فلسطینی ها و اعراب بصورت فزاینده بالا رفت.
انگلیس ها برای حل مشکل گام های را برداشتند.  یک کمسیون مامور بریتانیا در جنوری1937 گزارش خود را با پیشنهاد تشکیل دوکشور جداگانۀ یهودی و فلسطینی ارائه داشت واین طرح در سال1945 ازسوی حزب کارگر بریتانیا مجدداً عنوان شد. کمیته ویژه سازمان ملل که قیمومیت فلسطین را از بریتانیا در سال 1947 بدوش گرفت نیز طرح مشابه را پیشکش کرد. اما شورای عالی عرب به تمام این طرح ها پاسخ رد داد، در حالی که آژانس یهود در فلسطین و کنگره یهودیان آنرا پذیرفت.
سرانجام درچهاردهم می 1948 اسرائیل بصورت رسمی تشکیل یافت. یک روز بعد(15می1948) نیروهای عربی متشکل از ارتش مصر، اردن، سوریه، عراق، لبنان، یمن، داوطلبانی از عربستان سعودی و فلسطینیان از چند جبهه به اسرائیل حمله کردند. این جنگ پس از هشت ماه که عرب ها در آغاز، پیروزی هایی بدست آوردند با شکست آنها پایان یافت. اسرائیل در این جنگ اراضی بیشتر را از اعراب گرفت.
دومین جنگ اعراب و اسرائیل در می1967 رخ داد. جمال عبدالناصر رئیس جمهور ملی گرای مصر با شرکت سوریه، اردن، عراق و کویت در صدد حمله بر اسرائیل شد. نیروی هوایی اسرائیل پیشاپیش در یک تهاجم  سریع و ناگهانی فرودگاه های این کشورهارا بمباران کرد. سپس نیروی زمینی اش در یک جنگ شش روزه اعراب را شکست داد و مناطق: صحرای سینا، کرانۀ باختری رود اردن، بلندی های جولان، نوارغزه و بیت المقدس را تصرف کرد. یک ملیون فلسطینی در این جنگ آواره شدند. در سال های بعد شمار آوارگان فلسطینی بیشتر و بیشتر شد.
سومین جنگ اعراب و اسرائیل با حملۀ مشترک مصر به ریاست جمهوری انور السادات و سوریه به ریاست جمهوری حافظ الاسد در اکتوبر 1973 بوقوع پیوست. نیروهای عربی پس از پیروزی اولیه از سوی قوای اسرائیل عقب رانده شدند.
کشورهای عربی پس از سه جنگ با اسرائیل امید خود را به پیروزی نظامی از دست دادند. انورالسادات رئیس جمهور مصر با مناخیم بگین صدراعظم اسرائیل توافق نامۀ صلح  را به میانجگیری ایالات متحده امریکا در 17 دسمبر 1978 در کمپ دیوید امریکا امضا کرد. اسرائیل را به رسمیت شناخت و اسرائیل از صحرای سینا عقب رفت.
ملک حسین پادشاه اردن  در سال 1994 عیسوی با اسرائیل پیمان صلح بست و روابط دیپلوماتیک برقرار کرد. دیگر برای عرب ها، فلسطین به عنوان یک موضوع ملی و در اولویت شان قرار نگرفت. یاسر عرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین که این سرخوردگی و تسلیم پذیری برادران عرب خود را دید، با اسرائیل در سال 1995 عیسوی پیمان صلح اسلو را امضا کرد و اسرائیل در مقابل متعهد شد تادرآینده دولت مستقل فلسطینی را به رسمیت بشناسد. برای مقدمات آن، اسرائیلی ها ادارۀ مناطق فلسطینی را در داخل فلسطین مانند نوار غزه و ساحل رود اردن به فلسطینی ها داد، هر چند بیت المقدس شرقی که از سوی فلسطینی ها پایتخت آینده کشور فلسطین خوانده می شد/می شود؟ از امضای پیمان بیرون ماند.
امروز دونالد ترامپ طرح تشکیل کشور فلسطین در کنار اسرائیل را به عنوان "معاملۀ قرن" رونمایی کرد؛ معامله ای که تشکیل کشور فلسطین را به یک رویای دست نایافتنی و خواب تعبیر نایافته برای فلسطینیان مبدل ساخت.  
کشوری را که ترامپ برای آیندۀ فلسطین و فلسطینی ها در معاملۀ قرن ترسیم کرد، هیچ شباهتی به یک کشور متعارف و واقعی ندارد. کشور فلسطین در طرح معاملۀ قرن ترامپ متشکل از چند بخش جدا از هم در چنگال اسرائیل است. در چهار طرف هر بخش آن کشور اسرائیل و دولت اسرائیل قرار دارد. پارچه های جدا بافته شدۀ فلسطین تنها از دهلیز های که به شکل خیابان و تونل ساخته می شود و در نظارت و کنترول اسرائیل است، ارتباط بر قرار می کنند. فلسطین با کشور اردن مرز مشترک ندارد و فلسطینی ها در نقشۀ معاملۀ قرن ترامپ توسط پل های ملک حسین و امیر محمد که تحت کنترول اسرائیل است می توانند به اردن بروند. شهرک های غیرقانونی اسرائیل در مناطق فلسطینی در این نقشه تخلیه و تخریب نمی شوند. کشور فلسطین، فاقد نیروی نظامی و اسلحه است. در نقشۀ ترامپ علی رغم آنکه نواز غزه در حاشیۀ بحیرۀ مدیترانه قرار دارد، اما فلسطین نمی تواند بندر بحری داشته باشد و فلسطینی ها می توانند تحت نظر اسرائیل از بنادر حیفا و اشدود اسرائیل استفاده کنند. نوار غزه با کرانۀ باختری بخش شرق  کشوری به نام فلسطین توسط یک تونل 36 کیلومتری از طریق خاک اسرائیل وصل می شود. در معاملۀ قرن ترامپ بیت المقدس بصورت یک پارچه پایتخت اسرائیل است که ترامپ دو سال قبل سفارت واشنگتن را به آنجا منتقل ساخت.
طرح صلح معاملۀ قرن ترامپ که برای دوطرف اسرائیل و فلسطین رونمایی شد، تنها یک طرف آن  نتانیاهو صدراعظم اسرائیل در این رونمایی بود. طرف دیگر طرح صلح یعنی فلسطینی ها غایب بودند و سازمان ملل متحد نیز با تمام قطعنامه هایش در این هفتاد سال نادیده گرفته شد.
فلسطینی ها معاملۀ قرن ترامپ را رد کردند و شعار دادند که فلسطین فروشی نیست، اما کشورهای عربی دیگر چنین نگفتند. نمایندگان بحرین، عمان و امارات متحده عرب در کنار ترامپ ونتانیاهو بودند. دبیر کل اتحادیۀ عرب از بررسی طرح سخن گفت و عرب های دیگر حرفی نداشتند. اما توماس فریدمن نویسندۀ یهودی طرفدار اسرائیل امروز در روزنامۀ نیویارک تایمز امریکا این طرح را یک اقدام انحرافی دو شخصیت کثیف تلقی کرد که هر دو در کشورهای شان این روزها مشکل مشابه دارند: ترامپ به استیضاح روبرو است و بنیامین نتانیاهو در محکمۀ اسرائیل دوسیه یا پروندۀ  فساد مالی دارد.
صرف نظر از دیدگاه و باور توماس فریدمن بر ضد ترامپ و نتانیاهو و قطع نظر از مخالفت و تردید فلسطینی ها، معاملۀ قرن، دست نتانیاهو را در تطبیق این طرح باز می گذارد و زمینۀ تشکیل واقعی کشوری به نام فلسطین را برای همیشه از میان می برد. فلسطینی ها هم چنان در آوراگی و سلطۀ اشغال باقی می مانند و برادران عرب شان مشغول عیش و نوش با دوستان اسرائیل شان می شوند. جمهوری اسلامی ولایت فقیه در ایران و رجب طیب اردغان در ترکیه فقط شعار می دهند تا از نام فلسطین در کشورهای شان موج سواری کنند.