آرشیف
اسبابی که موجب محرمیت می گردند، یا بواسطه ی نسب می باشد و یا بواسطه ی سبب و یا بواسطه ی رضاع و از آنجا که مساله ی رضاع بیشتر محل بحث ما بود ، بدان پرداخته وبطور مفصل روی آن صحبت کردیم، در این جا جهت ارتباط بحث محارم، به بحث های آینده می خواهم خلاصه آنرا یادآور شوم . در بحث محارم گفتیم که:
یکی از اسبابی که موجب محرمیت می گردد مساله ی رضاع و شیر دادن به طفلی است که سن او کمتر از دو سال می باشد، این امر موجب حرمت ازدواج گردیده و جواز نگاه بین شیر خوار واقارب متعلقه را فراهم می سازد؛ هر چند که این امر موجب اثبات برخی از احکام دیگر همچون میراث و نفقه و…نمی گردد، وگفتیم : رضاعی که موجب محرمیت می گردد دارای سه رکن است
الف: مرضع و شیر دهنده
1 :لازم است که شیر دهنده زن باشد، بنابراین شیر مرد و یا شخص خنثی غیر مشکل به واسطه ی ندرت آن و عدم صلاحیت چنین شیری برای غذای رضیع ، موجب محرمیت نمی گردد، همچنین شیر حیوانات نیز موجب تحریم نمی گردد.
. سن شیر دهنده 2 :
زن شیرده باید بیش از نه سال داشته باشد،بنابراین شیر دختری که کمتر از نه سال دارد موجب تحریم نمی گرددد،البته مالکیه این شرط را نپذیرفته و قائلند که شیردختر صغیرنیز موجب محرمیت می گردد
عدم اعتبار وطی زن 3 :
در فقه حنفی لازم نیست که شیر زن بواسطه وطی بوده باشد؛ بلکه اگر زنی بدون اینکه از شوهرش صاحب فرزند شده باشد، دارای شیر باشد و طفل شیر خواری را شیر دهد موجبات محرمیت بین شیر دهنده و شیر خوارمحقق می گردد.
حیات زن شیر ده 4
در فقه حنفی ومالکی لازم نیست که زن زنده باشد، بلکه اگر زنی مرده باشد و از شیر وی به کودکی بخورانند باز موجب محرمیت می گردد
در فقه شافعی معتبر است که زن زنده باشد، لذا شیردادن زن مرده موجب محرمیت نمی گردد.
ب: رضیع و طفل شیر خوار
-
: معتبر است که شیر به معده ی شیر خوار برسد، به هر شکل که شده و هرچند که طفل بیدار نباشد، زیرا ملاک روئیدن گوشت و محکم شدن استخوان و رفع گرسنگی می باشد که این امور با خواب بودن نوزاد نیز محقق می گردد
2 : شیرخوار نباید بیش از دو سال داشته باشد، لذا شیر دادن بعد از دو سالگی موجب تحریم نمی گردد. در مقابل این قول، قول مالکیه قرار دارد که تا دو سال و دو ماه را نیز موجب تحریم دانسته و همچنین قول ابوحنیفه که این میزان را تا دو سال نیم دانسته استج: شیر
-
عدم اعتبار مکیدن پستان: 1
آنچه در این میان معتبر است رسیدن شیر به معده ی شیر خوار می باشد، حال چه این امر با مکیدن پستان باشد، و چه با ریختن به دهان و یا بینی کودک شیر خوارخالص بودن شیر: 2
شیر باید خالص باشد و مخلوط با مایعی دیگر نباشد، اما اگر این امر به مقدار کمی باشدکه اوصاف شیر را از بین نبرد، باز موجب تحریم می گردد، اما اگر به میزانی باشد که شیر صفت خود را از دست دهد و غلبه با مایعی باشد که در شیر ریخته شده باشد، در ثبوت تحریم با چنین شیری اختلاف نظر دارند
حنفیه و مالکیه قائل به عدم تاثیر می باشند، اما در مقابل شافعیه قائل به ثبوت حرمت می باشند در صورت حصول این شرط که مقداری از شیر به شکم طفل برسد. ودر فقه حنبلی نیز در این مورد اختلاف نظر است
همچنین اگر شیر با غذایی مخلوط گردد همین اختلاف موجود می باشد، لذا حنفیه قائل به عدم تاثیر چنین شیری در ثبوت محرمیت می باشند
3 : اشتراط تعدد دفعات شیر دادن و عدم اعتبار آن
در اینکه با پنج مرتبه شیر دادن رضاع محقق می گردد اختلاف نظری ندارند، اما اگر دفعات کمتر از پنج بار باشد اختلاف نظر وجود دارد..
حنفیه و مالکیه و در روایتی از احمد و کثیری از صحابه و تابعین رضی الله عنهم معتقدند که صرف شیر خوردن ولوبا یک قطره یا یک بار مکیدن هم باشد، موجبات تحریم را فراهم می سازد، بنابراین بر اساس نظر این بزرگواران ، آنچه شرط است رسیدن شیر به شکم طفل است
اما در مقابل شافعیه و حنابله قائل به عدم تحریم چنین رضاعی می باشند.
بعد از ذکر خلاصه محارم به بحث لبن فحل می پردازیم .
لبن فحل
یا
شیر متعلق به شوهر
فحل در لغت:
مذکر قوی از هر نوع حیوان را گویند . |
حالا که دانستیم شیر مال فحل است ، آیا بطور مطلق مال فحل است یا شرایط دارد، پس باید بدانیم که :
کدام شیر موجب میگردد که شوهرشیردهنده، پدر رضاعی طفل شیرخوار گردد ؟
آیا شرط است که شیر به سبب حمل و تولد، در سینه ی زن بوجود آمده باشد، یا تنها نکاح و همبستری کافی است؟
در این خصوص اختلاف نظر بین فقهأ وجود دارد که به شرح نظریات شان می پردازیم :
حنیفی ها
شوهر شیر دهنده زمانی پدر رضاعی طفل محسوب می گردد که شرایط آتی وجود داشته باشد
*باید شیر شیر دهنده ، بعد از حامله شدن توسط شوهر و بعد از ولادت باشد . *اگر مردی با زنی ازدواج کرد و از آن زن صاحب فرزند نگردید ، لکن سینه های خانمش شیر کرد و طفلی را شیر داد ، طفل شیر خوار در این صورت فرزند رضاعی شوهر نبوده ، فقط فرزند رضاعی شیردهنده است ، و اصول و فروع و محارم شیردهنده بر این طفل حرام می گردد، در این حال فرقی نمی کند که پیدا شدن شیر در حالی باشد که هنوز باکره است یا بعد از همبستری با شوهر بوجود آمده باشد.
* اگر حامله شد ، لکن متولد نگردید ، این حمل در ثبوت شیر از شوهر کافی نیست ، زمانی شیر شوهر محسوب می گردد، که فرزندش متولد شده باشد ، (دیدگاه امام شافعی صاحب بر خلاف این نظر است) در این صورت شوهر این زن ، پدر طفل شیر خوار نیست و می تواند با اصول و فروع این شیر خوار ، بغیر از اصول و فروعش از شیر دهنده ازدواج نماید.
* اگر مردی زنش را طلاق داد و از طلاق دهنده شیر داشت و بعد از انقضای عده با مرد دیگری ازدواج نمود و شوهر دوم همرایش همبستری کرد و از شوهر دوم فرزندی متولد گردید، در حالیکه هنوز شیر شوهر اولش استمرار داشت ، در این صورت بدون اختلاف ، شیر، از شوهر دوم است ، واگر طفلی را شیر دهد فرزند رضاعی شوهر دوم می باشد ، اما در صورتی که از شوهر دوم حامله نگردید، بدون خلاف شیر مال شوهر اول است ، لکن اگر از شوهر دوم حامله گردید اما فرزندش متولد نگردید، صحیح این است که تا زمان تولد فرزندش ، شیر مال شوهر اول میباشد و اگر طفلی را قبل از تولد فرزندش شیر می دهد ، فرزند رضاعی شوهر اول محسوب میشود .
*اگر شخصی زنی را به نکاح گرفت وزن از این مرد صاحب فرزندی شد و فرزندش را شیر داد ، بعد از آن شیرش خشک شد و قطع گردید، و بعداً دوباره شیر دار شد، و متعاقباً طفل بیگانه ی را شیر داد، در این صورت ، طفل بیگانه فرزندرضاعی شوهرش نیست ، زیرا شیر شوهر قبلاً قطع شده است ،لذا این طفل می تواند، با اولاد این مرد که از غیر شیر دهنده باشد، ازدواج نماید و بنابراین اگر زنش را طلاق داد و شیر سینه هایش خشک شد و قطع گردید وبعد از آن با شخص دیگری ازدواج نمود و قبل از حامله شدن صاحب شیر گردید شیر از شوهر اول نیست.
مذهبی شافعی |
حکمت تحریم:
تحریم بواسطه ی رضاع به سبب این است که تکون و تقویه اجزاء بنیه انسانی در زمان شیر خوارگی، از شیر می باشد ، لذا شیر ، در وجود طفل شیر خوار گوشت می رویاند و استخوانش را محکم می گرداند، یعنی جسمش توسط شیربزرگ می شود ، بنا بر این سبب انتشار حرمت می گردد، چنانچه حدیث رسولخدا ص مؤید این مطلب است ( لا رضاع الا ما انشز العظم و انبت اللحم) ترجمه: رضاع نیست مگر آنچه که استخوان را محکم کند و گوشت را برویاند.
در حقیقت انشاز عظم و انبات لحم برای طفلی که غذای او شیر است ، توسط شیر محقق می شود و به همین واسطه شیر دهنده مادر شیر خوار میگردد زیرا در واقع شیر خوار جزئی از اوست.
دلایل ثبوت حرمت رضاع برای شوهر شیر دهنده: |
مآخذ : الفقه علی المذاهب الاربعة
الفقه الاسلامی وادلته.
نوشتن دیدگاه
دیدگاهی بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
مطالب مرتبط
پر بیننده ترین مقالات
مجلات و کتب
پیوند با کانال جام غور در یوتوب
صفجه جام غور در فیس بوک
Problem displaying Facebook posts.
Type: OAuthException
Subcode: 460
گزارشات و مصاحبه ها
-
قاری رحمت الله بنیان گزار گروه داعش و سرکرده گروه طالبان ولایت غورطی یک عملیات نیروهای امنیتی افغان در ولایت فاریاب کشته شد
-
کارگاه سه روزه آموزش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه برای نیروهای امنیتی و دفاعی در ولایت غور
-
گرامیداشت شانزدهمین سالروز تأسیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در ولایت غور
-
امضاء تفاهمنامه نشر برنامه های حقوق بشری با چهار رادیو در ولایت غور