آرشیف

2021-10-6

لطیف آزاد

(( اسکی یا زیرکفشی )) در دولت محروسه (امپراطوی) غوریان حدود سالهای 616-680 م.

 

در بسیاری از مناطق پُر برف جهان مردم برای رفت و آمد بر روی برف به ویژه برای شکار حیوانات در زمستان مجبور بودند  وسیله ای اختراع کنند تا بتوانند بدون فرو رفتن در برف حرکت نمایند. اسکی یا زیر کفش ها: عبارت است از تخته های که طول آنها گاهی به دو متر می رسد ولی عرض آنها از پهنای پنجه پا تجاوز نمی کند. نوک آنها برگشته و به انتهای تیزی ختم میشود. ضخامت تخته در وسط آن که محل قرار دادن پا به شمار می آید، دو برابر سایر نقاط است. پا داخل کفشی کُلُفت و ضخیم قرار می گیرد که توسط بندهای چرمی محکمی در جایگاه خود به اسکی ثابت میشود. اسکی بازان چوب های بلندی به طول یک و نیم متر به نام ((باتون)) در دست می گیرند که منتهی الیه تحتانی آن به نوک آهنین تیزی ختم می شود و کمی بالاتر از آن حلقه بزرگی از فلز یا چوب قرار دارد که توسط تسمه های محمکی به چوب اسکی متصل شده است و مانع فرو رفتن باتون در برف می گردد. عمل این باتون ها حفظ تعادل بدن هنگام اجرای حرکات مختلف و تشدید سرعت است. این بازی در کشورهای اروپا از حدود 300 سال پیش آغاز شده.

امیر تمیور گرکانی (1335-1405م) در خاطرات خود موسوم به “منم تیمور جهانگشاه” تعریف می کند وقتی شهر فیروزکوه پایتخت کشور (غور) را است کوهستانی، واقع در جنوب غزنین مسخر کرد قاصدی وارد فیروز کوه شد به وی گفتند که آن مرد هنگام ورود به شهر کفش هایی بزرگ از تخه برداشته و به آن وسیله از روی برف مجبور کرده است. امیر تیمور آن گفته را باور نمی کند تا این که خود آن مرد را می بیند. امیر تیمور در وصف قاصد چنین می نویسد: قاصد مردی بود از سکنه کوه نشین غور و قامتی بلند و چهره ای سیاه داشت. هنگامی که من او را دیدم کفش های بزرگ خود را در دست گرفته بود آن کفش ها دو تخته مسطح به شمار می آمد آن مرد تخته ها را به پای من بست تا این  که در برف فرو نرود. در بعضی نقاط روی برف می لغزید و من تا آن موقع آن گونه کفش ندیده بودم ولی تا اموال کلزادی پادشاه غور گفت: سکنه کوه نشین غور در فصل زمستان که برف راهپیمایی را مشکل می کند، با آن کفش از برف می گذرند.

آن مرد نامه های را از طرف حاکم محلی برای کلزادی پادشاه غور آورده بود که بعداً مامور رسانیدن دو نامه که یکی آن از طرف کلزادی برای حاکم محلی از خاطر نجات  دادن پسر تیمور و نیرویهایش در برف گیرهای مناطق کوهستانی غور و دیگری از طرف تیمور برای پسرش عُمَر از چگونگی واقعات اتفاق افتیده بود براه افتاد و کلزادی پادشاه غور گفت که او خواهد توانست بعد از چهار یا پنج روز نامه را به مقصد برساند.

محقق: لطیف « آزاد »