آرشیف

جها ن خو ن ر یز بنیا د ا ست هو شد ا ر           سر سا ل ا ز محر م آ فر ید ند .
مو سم گل است و جشن نو ر و ز ی                د لتا ن شا د و لبتا ن خند ا ن  با د .
 نو ر و ز د لستا ن د ر کشو ر عز یز و با ستا نی ما ریشه و پیشینه تا ریخی و کهن د ا ر د و د ر د ر ا زا ی ز ما ن یکی ا ز گر ا می تر ین جشن ها  بو د ه است . د ر اسا طیر پر جا ذ به و ا ر جمتد ما اشا ر ه ها ی به ا ین ر و ز و جشن فر خند ه شد ه که ز یبا تر ین و عا لیتر ین آ  ن افسا نۀ تخت نشینی  جمشید است د ر بلخ با می یا بلخ با ستا ن با بیر قها ی ا ز حر یر سبز ,مرد م ما ا ز قد یم حتی قبل ا ز دو ر ۀ ا ؤستا  و ز ر تشتی ها بیر قها را میشنا ختند و استما ل میکر د ند ودر سرود یکه بنا م آر یا دختر یما کد فیسس نخستین پا د شا ه با ختر سر و د ه اند نا م بیر قها ی پر طا ؤس و نیز ه سه سر با علا مت آ فتا ب و مهتا ب د ر بیر ق و ر و ی نیز ه ها ذ کر شد ه است .در  د و ر ۀ ا ؤستایئ  ، د ر فش یا بیر قها ی بلند ی بخد ی و بلخ قد یم خوا ند ه می شد د ر شهنا مۀ مشهو ر فر د و سی از بیر قها ی معر و ف پهلو ا نا ن با علا مت سیمر غ ، اژ د ها ، پلنگ ، گر گ و غیر ه یا د شد ه است .  د ر آئین و کتا ب اؤ ستا ئی آ مد ه است  گفتا ر نیک — ، پند ا ر نیک –، کر د ا ر نیک  که بر این سه ا صل  تکیه میکر د که د ر بر گیر ند ۀ تما م خصو صیا ت د ین ا سلا م بو د ه است .
د ر ین ر و ز جها ن آ فر و ز یما  یا جمشید د ر بلخ یا ( با کتر یا ، با ختر یش ، با ختر یا بخد ی )  بر سر یر سلطنت می نشیند وسخن سر ا ی نا مد ا ر عهد غز نو ی  د استا ن آ نر ا د ر سر د فتر د فتر ها و شا ه نا مه چنین می آ و ر د: به فّر کیا نی یکی تخت ساخت = چه ما یه بد و گو هر ا ند ر نسا خت . 
 
که چو ن خوا ستی د یو بر د ا شتی          ز ها مو ن به گر د و ن بر ا فر ا شتی .
چو خو ر شید تا با ن میا ن هو ا            نشسته بر او شا ه فر ما ن ر وا .
جها ن انجمن شد بِر تخت ا وی            فر و ما ند ه ا ز فّرۀ بخت او ی  .
به جمشید بر،  گو هر افشا ند ند           مر آ نر و ز ر ا ز و ز نو خوا ند ند .
سر سال نو ،هر مز فر و ر د ین           بر آ سو د ه ا ز رنج تن ، د ل ز کین
به نو ر و ز نو ، شا ه گیتی فر و ز          بر آ  ن  تخت بنشست پیر و ز ر و ز .
بز ر گا ن بشا د ی بیا راستند                  می و ر و د و ر ا مشگر ا ن خو ا ستند
چنین  جشن فرّ خ ، ا ز آ ن ر و ز گا ر           بما ند ه ا ز آ ن خسر و ا ن یا د گا ر
 
نو ر و ز که سر آ غا ز بها ر ، جشن طبیعت و ز ما ن جنبش و جو شش و کا شت وبر د اشت وسر آ غا زز ند گی   د و با ر ۀ نبا تا ت وحیو ا نا ت  است با هیچ کیش وآ ئینی ا ر تبا ط ند ا ر د و بقو ل ا بو ریحا ن ا لبیر و نی نا بغه عهد غز نویا ن ، پیش ا ز جمیشد هم نو ر و ز بز ر گ و معظم بو د ه ا ست .
آ و ر د ه ا ند که د ر عهد سا ما نیا ند ر ر و ز نو ر و ز مو بد مو بد ا ن با جا م ز رّ ین  می ، انگشتر ی ،د ر هی ودینا ر خسر وا نی و یک د سته سبز ۀ نو ر سته ،شمشیر و کما نی ، د و ا تی و قلمی که لا ز مۀ سلطنت پند ا شته  می شد نز د شا ه می آ مد وبه ستا یش و نیایش می پر د ا خت سپس بز ر گا ن د و لت وا عیا ن مر د م   یک بیک با ر یا ب می شد ند و به سخنا ن مو بد مو بد ان گو ش مید د ا د ند که خطا ب به شا ه میگفت :  شا ها د یر ز ی ، شا د با ش ، ا نو شه خو ر به جا م جمشید سر ت سبز با د و جو ا نیت جا و د ا ن .  د ر سنگ نبشته ها ی کو شا نیا ن  آ مد ه که آ تشی  بنا م نو بها ر می ا فر و ختند وا ز با م تا شا م به شا د ی و نیا یش می پر د ا ختند د ر سینه د و کتیبه کو شا نی نقش است که جشن آ غا ز سا ل د ر کا پیسا ی پر و ا ن پا یتخت تا بستا نی آ ن سلا له بر گز ا ر میگر د ید .  د ر عهد اسلا می خا صه هنگا م فر ما ن ر و ا یی خلفا ی بغد ا د نو ر و ز خو ش آ ئین با فرّ و شکو ه خا صی تجلیل می شد .د ر ز و زگا ر عبا سیا ن  نو  رو ز عید رسمی بو دو مر ا سم با ج و خر ا ج  د ر همین  ر و ز صو ر ت میگر فت .   د ر رو ز گا ر آ ل سا ما ن نو رو ز نیز با دبد به وطنینه شا ند ار خا ص تجلیل می شد و اینر وز ر ا به جمشید منسو ب مید ا نستند چنا نچه ا بو علی محمد بلعمی م
متو فی 3 6 3 هجر ی و ز یر منصو ربن نو ح سا ما نی بفر ما ن شا ه تا ر یخ  ابو جعفر محمد بن حر یر طبر ی را که به تر جمه تا ریخ طبر ی  یا بلعمی مشهو ر است .د ر ین ا ثر گر ا نقد ر ر وا یتی بد ین سا ن است :  پس جمشید علما ر ا گر د آ و ر د که چیست این پا د شا هی ر ا بر من پا یند ه وبا قی د ا ر د  ؟ گفتند د ا د گستر ی میا ن خلق خد ا ی . پس د ا د بگستر د .سپس علما ر ا گفت که ر و ز د اد خو ا هی که من می نشینم شما همه نز د من آ یئد تا هر چه ر و ا با شد مر ا بنما یئد تا آ ن کنم نخستین ر و ز که بد ا د خو ا هی ر فت هر مز ر و ز بو دنخستین  ر و ز ما ه فر و ر د ین، پس آ نر و ز را ا ونو ر و ز نا م کر د ند و تا کنو ن سنت جمشید است :  د ر عهد غز نو یا ن و غو ریا ن این ر و ز عا لم ا فر و ز با چنا ن شکو ه وجلا ل بر گز ا ر میگر د ید که نظیر آ د ر هیچ د و ر ۀ ا ز د و ر ه ها ی تا ر یخی  مشر ق ز مین د ید نشد ه است . د ر تا ریخ بیهقی و سخن  سر ا یا ن آ ن عصر  گو ا ه ر ا ستین مد عا وشا هد قو ل ما ست .د ر دفتر ها ی آ ن ز ما ن ا ز شعر سر ا یی ها ، هنر نما یی ها  طبع آ ز ما یی ها ی ا ر با ب ذ و ق  ود ر یا فت صله ها از شا ها ن و ا مر ا ، هد ا یا ی نو ر و ز ی بز ر گا ن و فر ما ن ر و ا یا ن بد ر با رو چگو نگی منا صب و خلعت ها ، تخفیف میعا د ز ند ا نیا ن و یا عفو آ نا ن تا مجلس سو ر و سر و ر ، پا یکو بی  و مستی وغیر ه یا د شد ه است .چنا نچه فر خی د ر ین اشا ر ه بجشن  نو ر و ز  .: ا ز ین فر خند ه فر و ر د ین و خر م جشن نو ر و ز ی –  نصیب خسر وعا د ل سعا د ت با د پیر و ز ی .    یا  فر خند ه با د بر ملک این ر و ز گا رعید  — و ین فصل فر خجسته و نو ر و ز د لستا ن .           د ر عهد فر ما ن ر وا یی آ ل با بر ، وتیمو ر یا ن هر ا ت و سلاله کر د یا کر ت نو رو ز  جمشید ی ا ز چنا ن ا حتر ا م و عنا یتی  و عز تی  بر خو ر د ا ر بو د که مر ا سم تا ج گز ا ر ی و سا لگر د جلو س شا ها ن  د ر ین ر و ز پر نشا ط و افتخا ر آ میز بر گز ا ر میگر د ید  .شا ها ن افغا ن چو ن  لو د یها  سو ریها ، خلجیها نیز این ر و ز پر میمنت  را نیز گر ا می مید اشتند .  مر د م ما تا امر وز مقد م میمو ن نو ر و ز ر ا به عنو ا ن جشن ملی ، ر و ز د هقا ن ، میلۀ نو ر و ز جشن سا ل نو ، و سر آ غا ز فصل بها ر  وز ما ن تجد ید حیا ت طبیعت ، د ر شهر ها و ر و ستا ها با شو ر وهلهله و شا د ی فر ا و ا ن جشن میگیر ند و بصو ر ت بسیا ر طبعی و سنتی مر ا سم نو ر و ز ر ا که گنجینه  ا ی ا ز آ یئن ها ی  د لپذ یر از نیا کا ن ما بما میر ا ث با قیما ند ه ا ست  ا ز نها ل شا نی و قلبه کشی  تا سمنک پز ی و تهیه هفت میو ه بجا می آ و ر ند .  نو ر و ز د ر کشو ر ا یر ا ن به عنو ا ن بز ر گتر ین عید ی ملی  با مر ا سم و آ د ا ب خا صی و با شکو هی هر چه عظیم تر تجلیل میشد  مگر ا ین جشن  د ر پنج کشو ر آسیا ی میا نه  از بکستا ن ، تا جیکستا ن ،تر کمنستا ن ، قز اقستا ن وقرقزستا ن  منع بو د ه ا ست  ا ما با و جو د سخت گیر ی ها این ر و ز بنا م فا ر سی  آ ن[  نو ر و ز] بر سر ز با ن ها بو د  . ومر د م آ ن و لا ا ین آ یئن مشتر ک  ا جتما عی و مر د می ر ا نها نی ا ستقبا ل میکر د ند  و بعضی مر ا سم آ نر ا بر نگ و آ هنگ دیگر بر گز ا ر  می نمو د ند .
      ا ین کشو ر ها پس ا ز حصول   استقلا ل د و با ر ه این سنت  دلپذ یر نیا کا ن فر ز ا نه خو د ر ا احیا کر دند 0
و اکنو ن آ نر ا بنا م جشن نو ر و ز تجلیل  و فر ا ر سید ن آ نر ا بیکد یگر شا د با ش ومبا ر کبا د میگو یند .  نو ر و ز د ر قلمر و عثما نی بعنو ا ن یک عید ر سمی د ر سر ا سر تر کیه شنا خته میشد . ا و ر نگ زیب شا ه متعصب هند ر سم و آیئن نو ر و ز ر ا د ر آ ن سر ز مین  بر ا ند ا خت و بجا  ی آ ن   ز مینه را بر ا ی جشن ها ی هنو د ما نند بنست ، هو لی ود یو ا لی مسا عد سا خت .
چو ن نو ر و ز عمر ی بد را زی اقو م آ ر یا یی دا ر د و ریشۀ عمیق  د ر تا ریخ و فر هنگ ما ،ا ز آ ن لحا ظ بسیا ر ی از ر و ید ا د ها ی جا لب و تا ر یخی ، د ینی و اسا طیر ی را به آ ن مر تبط مید ا نند  مثلا میگو یند خد ا وند آ د م را د ر همین ر و ز خلق کر د ه و د ر ین ر و ز کیو مر ث  نخستین بشر ر و ی ز مین بز عم  آ ر یا یئیا ن بپا د شا هی ر سید ه .د ر همین ر و ز نیشکر بد ست جمشید شکسته و خو ر د ه شد ه  و آ بش معلو م ومعر و ف گر د ید که ا ز آ ن شکر سا ختند  ( از همین با بت است که خو ر د ن شکر د ر نو ر و ز و هد یه کر د ن شکر ا ز ر ا ه  تبر ک بیکد یگر مر سو م شد  ) د ر همین ر و ز زر د شت بعمر ی سی سا لگی  دین بد یهی ر ا   آ شکا ر کر د .  د رهمین ر و ز است که کشتی نو ح از طو فا ن بلا جست  ود ر کو ه جو د ی  نشست .  گو یند د ر همین ر و ز  نو ر و ز حضر ت مو سی وحی  گر فته ا ست .  آ و ر د ه اند که د ر همین ر و ز حضر ت عیسی  به پیغمبر ی مبعو ث گر د ید د ر همین ر و زحضر ت سلیما ن ا نگشتر خو د ر ا که ر ا ز حشمت و حکمت ا و بو دبعد ا ز چهل ر و ز با ز یا فت  و یا خلقت آ د م د ر همین ر و ز پا یا ن یا فت  و ..
ا بو ر یحا ن ا لبیر و نی د ر آ ثا ا لبا قیه  ( ص  5 2 3 ) بر و ا یتی از قو ل عبد الصمد بن  علی نقل میکند که : د   رر و ز نو ر و ز جا می سیمین که پر ا ز حلو ا بو د بر ا ی جد ش پیغمبر  ص  هد یه آ و ر د ند آ ن حضر ت پر سید که این چیست  ؟ گفتند ا مر و ز ر و ز نو ر و ز ا ست .پر سید نو ر و ز چیست  ؟گفتند عید بز ر گ آ ر یایئی ها ا ست فر مو د آ ر ی د ر ین ر و ز بو د که خد ا و ند عسکر ه ر ا ز ند ه کر د . پر سید ند عسسکر ه چیست  ؟  فر مو د عسسکر ه هز ا را ن مر د م بو د ند که ا ز تر س مر گ تر ک د یا ر کر د ه سر به بیا ن نها د ند  و خد ا و ند به آ نا ن گفت بمیر ید ، بمر د ند پس آ نها ر ا ز ند ه کر د و ابر ها ر ا فر مو د که به آ نا ن ببا ر ند و ا ز این ر و ست که پا شید ن آ ب د ر ین ر و ز رسم شد ه  . پس ا ز حلو ا تنا و ل کر د وجا م حلو ا ر ا میا ن اصحا ب خو د تقسیم کر د وگفت کا ش هر ر و ز بر ما نو ر و ز بو د وظا هر ا ا ین ا ولین با ر است که وا ژ ه نو ر و ز بز با ن مبا ر ک جا ر ی شد و بعر بی ر ا ه یا فت  .و ا ین ر و ا یا ت نه تنها نو ر و ز ر ا عز یز کر د بلکه به بقا و د و ا م آ ن افز و د.
گر ا مید اشت و تجلیل ا ز رو ز ها ی آ غا ز سا ل یا نو ر و ز  د ر بین اقو ا م وقبا یل  و عشا یر پشتو ن و تا جک واز بک و  تر کمن وهز ا ره ونو رستا نی وبلو چ وهمه ا قو ام وقبا یل کشو ر ما ا عم از شهر نشین ، دهنشین چا در نشین و کو ه نشین  کم و بیش تفا و ت د ار د  بطو ر عمو م د رآ ستا نه بها ر بز گر ا ن و دهقا نا ن با استفا د ه از فصل مسا عد و آ ب وهو ا ی گو ا ر ا به کشت و ز ر ع ، شخم زنی و نها ل شا نی و قلبه کشی  و بذ ر افشا نی می پر دا ز ند و بخا نه وجا مه خو د تو جه می کنند  و لبا سها ی نو پا کیز ه می پو شند و از خویشا و ند ا و دو ستا ن وعز یز ا ن با کما ل مهما ن نو ا ز ی که خا صه وخصلت  افغا ن ها ست پذ یر ا ی می کنند دستر خو ا ن یا سفر ه خو د ر ا با طعا م ها ی لذ یذ می آ ر ا یند د ر شب نو ر و زغذ ا ها ی خیلی خو ب ولذ یذ با کمیت ز یا د  و انو ا ع مختلف  را می پز ند و اعضا ی خو ا نو ا د ه ها یکجا با هم ا ین غذ ا ها را صر ف میکنند و با گر می وصمیمیت ای شب را تجلیل مینما یند وآ نر ا فا ل نیک میگیر ند  د ر گذ شته مر د م قبل ا ز فر ا رسید ن سا ل نو گند م ر ا سبز میکر د ند و د رشب ا ول سا ل نو آ نر ا سمنک جو ر میکر د ند که آ هنگ معر و ف آ ن د ر گو ش ها آشنا است که .سمنک د ر جو ش ما کفچه ز نیم  – همه گی د ر خو ا ب ما د فچه زنیم .
        د ر افغا نستا ن قبل ا ز رسید ن سا ل نو  یا نو ر و ز آ ما د ه گی ها ی میگر فتند هفت میوه یا هفت سین  جو ر میکر دند  سنجت ، با دا م ،کشمش  ، پسته ، کشته ، عنا ب  ا نجیر  ، سیب ، سبز ی  ، سیر  وغیر ه تر میکنند  و د ر ر و ز نو رو ز بر ا ی هر یک ا ز مهما نا ن که به تبر یکی آ مد ه ا ند مقد ا ر را تعا ر ف میکنند . با ید متذ کر شد که قبل ا ز فرا رسید ن نو ر و ز خا نه تکا نی یکی ا ز دیگر عا د ا ت و ر سم ر وا ج ها ی بسیا ر مهم است که ا ز فر ش و ظر ف گر فته تا تما م وسا یل را پا ک وتمیز منما یند
 .
شعر ا ی مختلف هر کد ا م د ر و صف بها ر سر و د ه ها ی د ا ر ند  
حا فظ -:
خوشتر زعیش و صحبت و باغ و بهار چیست      ساقی  کجاست گوسبب انتظار چیست
منو چهر ی .:
آ مدت نوروز و آمد جشن نوروزی فراز    کامگار اکار گیتی تازه از سرگیر وباز.
  سعد ی    .:.:
آ د می نیست که عا شق نشو د فصل بها ر –  هر گیا هی که به نو ر و ز نجنبد خطب است .
بید ل .:
آ تش ر نگی که د ا ر داین چمن بی د و د نیست  . – آ ب میگر د د بچشم شبنم ا ز بو ی بها ر .
مو لا نا .:
ا ی نو بها ر عا شقا ن د ا ر ی خبر ا ز یا ر ما – ا ز تو آ بستن چمن و ی ا ز تو خند ا ن با غ ما .
استا د خلیلی .:
آ مد بها ر جا ن فز ا با بو یها با رنگها  — با گر یه ها با خند ه ها با صلحها با جنگها ..
 
نو روز در کابل  هما طوریکه گفته آمدیم نوروز در وطن عزیز ما تاریخ خیلی قدیم وکهن  دارد  مردم کابل اینروز را بامراسم بسیار  شاندار برگزار میکنند مانند عید قربان و رمضان دسترخوان هموار میکنند  و از میوه های خشک تازه و کیک کولچه دسترخوان ها را می آرایند و هرکس درین روز بدیدن بزر گان و ا فارب و دو ستان خود رفته  وروز خجسته را برا شا ن تبریک میگو یند  و از میو ه ها ی دستر خو ا ن نو ش جا نو اطفا ل ا ز طر ف بز ر گا ن مبلغ ر ا بنا م عید ی نو ر و ز ی  تحفه میگیر ند ا ین ر و ز  د ر رو ز ا و ل نو ر و ز د ر د ا منه سخی یا کا ر ته سخی با بلند کر د ن جهند ه سخی و د ر شا ه شهید  و  تپه بی بی مهر و نقا ت د یگر شهر  کا بل بر گز ا ر میگر دد .
د ر مز ا ر سر یف که بنا م میله گل سر خ معر و ف است د ر ین ر و ز از سر تا سر افغا نستا ن د ر ین شهر با ستا نی جمع میشو ند با بلند کر ن جهند ه خلیفه چها ر م اسلا م حضر ت علی کر م لا و جه که مد ت چهل ر و ز ر ا د ر بر می گیر د که ا ز جمله آ هنگها ی معر و ف هنر مند ا ن ما که خو ا ند ه اند ..
ر و ز نو ر و ز ا ست خد ا جا ن جنهد ه با لا میشو د .- ا ز کرا ما ت سخی جا ن  کو ر بینا میشو د .
یا – سیل گل سر خ به سخی جا ن است . – آ ن شهر مز ا ر پر مهما ن ا ست .
یا خو ا ند معر ف سلما ، سا ر با ن و دیگر هنر مند ا ن هم خو ا ند ه اند .
بیا بر یم بمز ا ر ملا محمد جا ن – سیل گلی لا له ز ا ر  و ا ه  و ا ه د لبر جا ن .
 د ر جلا ل آ با د این ر و ز بنا م گل نا رنج یا د میشو د و د ر منا ظق مختلف شهر بر گز ا ر میگر دد .
د ر قند ها ر بنا م با با صا حب    و یا  با با و لی و  با غ پل و چهل ز ینه  یا د میشو د که خو ا ند ن  معر و ف آ ن
 چپه کا کل میلی د پا ر ه با غ پل ته ز ی – مید ه مید ه قد م ر ا اخلی سیلی گل ته ز ی .
کله خو ز ی د خو ا جه ملک یا مر نجا ن په لو ر – یا د ه د ا لی  یا د ه سرد ی یا ده د ا ما ن په لو ر 
د ه چهل ز ینو په سر کی د ر ته و لا ر یم –که ر ا ته و نه خو ا ند ی مد ا به ژ ا ر م
که شا ه ما ر ز لفی شا نه کا په نو ر و ز – کل عا لم به د یو ا نه کا په نو ر و ز
د مجنو ن په شا ن به سر ی نا ر ی و کر م – که لیلا  مخ  ر ا شکا ر ه کا په نو ر وز  عبد ا لر حیم هو تک .
نو ر و ز د ر هر ا ت چها ر شنبه ا و ل ر ا بنا م جها ر شنبه سو ر ی سو ر ی یا د میکنند و خا نه تکا نی هما نطو ر یکه قبلا ذ کر شد د ر یکی ا ز آ هنگها ی معر و ف استا د امیر محمد که خو ا ند ه ا ست .  وقتی شنید م آ مد ی خا نه تکا نی (تکو نی ) کر د ه ا م – با این د ل دیو ا نه ا م (د یو نه ) شیر ین ز با نی کر د ه ام .- د یگر نر و پیشم بما ن د یگر نشو نا مهر با ن .و این میله با ستا نی د ر شهر هر ا ت بنا م تخت سفر ، شید ایی و میر دا ود بر گز ا ر میگر د د .
نو ر و ز د ر غو ر : با آ مد ن نو ر و زمر د م و فا میلها  آ ما د ه گی میگیر ند د ر قر ا و قصبا ت  قبل ا ز آ مد ن نو ر و ز حیو ا نا ت خو د را ر نگ میکر د ند یعنی حیو ا نا ت سفید  و ابلق  را با گلی سر خ و یا رنگها ی سر خ  ر نگ میکر د ند که نما یند ه گی ا ز آ مد ن نو ر و ز میکند و خا نه تکا نی میکنند تا غم و رنجی ر ا که د ر سال که پشت سر است   د و ر به ا ند ا ز ند وز ند گی نو ی را که خا لی ا ز رنج و غم ا ست آ غا ز نما یند..
د ر سا بق سمنک  یا سمنی جو ر میکر د ند و مرد ما ن قر یه چند فا میل با هم یکجا مشتر کا سمنک می پختند .د ر شب نو ر و ز هر کس به ا ند ا ز ه تو ا ن وقد ر ت خو د غذ ا ها ی لذ یذ  وپر مز ه جو ر میکنند و تما م اعضا ی خو ا نو ا د ه آ نر ا به خو شحا لی نو ش جا ن میکنند تا که تما م سا ل ر اخو ش وخوشحا ل سپر ی نما یند  و آ نر ا فا ل نیک میگیر ند ود ر غذ ا کو شش میشو د تا سبز ی ها ی که د ر بها ر میر و ید یعنی سیچ و خا لکک ا ستفا د ه نما یند و د ر قد یم لا یا م عقید ه بر آ ن بو د که د ر ین شب ملا ئکی به هر خا نه می آ ید و از ا مو ا ل و مو ا د ی خو ر ا کی د ید ن میکند و به هر کسی که خو شش آ مد د عا ی خیر و بر کت مینما ید . میگفتند د ر رو ز نو ر وز با ید خو شحا ل و خند ا ن  بو د تا تما م سا ل خو شحا لی نصیب تا ن  با شد . ود ر ر و ز نو رو ز نها ل شا نی و یا قلبه کشی مینما یند  ود ر شهر ها با پا د ر میا نی د و لت و یا و ز ار ت ز ر ا عت  رسم و گذ شت حیو ا نا ت  ومحصو لا ت ز را عتی و بر ای کسا نیکه محصو لا ت خو ب د ا ر ند ا ز طر ف ا ر گا نها ی ز یر بط  جا یز ه د ا د ه میشو د .و از طر ف مر د م اسپ د و ا نی ، بز کشی  ، نیز ه با زی ، پهلو ا نی  ، تخم جنگی ، ونشا ن ه ز نی و غیر ه صو ر ت میگیر د مگر این جشن مر د می و عنعنو ی ما سا ل ها از طر ف مر د م ما با شکو ه ومر ا سم خا ص بر گز ا ر می شد با تأ سف که د ر د و ر ا ن پا د شا هی طا لب ها این عنا صر متعصب ومتحجراین جشن عنعنو ی و مر د می و آ با یی و اجد اد ی ما  که ا  ز نیا کا ن ما بمیر ا ث ما ند ه است تا په ر ا بشا نه و سینه خو د ز د ه د ید( که په اسلا م کی نو ر و ز مطا بقت  نلر ی) یعنی نو رو ز به اسلا م مطا بقت ند ا ر د و از طر ف پا کستا نی ها و عر ب ها وتند ر و ا ن ا سلا می و افر ا طی این جشن ملی مر د می و آ با یئی و اجد ا د ی ما منع اعلا ن شد .و این اسلا م قو می که یک قو مبخا طر سر کو ب کر د ن ا قو ا م وملیت ها ی د یگر  وبخا طر بر آ و ر د ه سا ختن آ ر ما ن ها ی شو م خو د و اجنبی ها یعنی پا کستا نی هاو عر ب هابا ید ا ز ینسلا ح تیز  وبر ند ه استفا د ه کر د ه و هر کسیکه بخا ست شو م آنها گر د ن نه نهد تحت نا م اینکه ا ز اسلا م سر تا بی کر د ه بنا بو د ی کشا نید ه شو د  .خو شبختا نه تا د یر نشد تا ریخ چهر ه ها ی  کثیف آ نها ر ابر ملا وآشکا ر سا خت .در خا تمه نو رو ز بر همه  مر د م ا فغا نستا ن مبا ر ک با د .
 
رو کر د ها .
افغا نستا ن د ر مسیر تا ریخ .
مقا له پو ها ند  د کتو ر  جا و ید .
مقا له بمنا سبت سا ل نو  و نو رو ز  2 8 3 1 .ملکز ا د ه
سا یت فا ر سی  بی بی سی به منا سبت نو ر و ز  
محمد عارف ملکزاده