آرشیف

ملا خداداد در سال (   1260   ) چشم به دنيا گشود كه مدارس سنتي) مسجد( در  چغچران و در اطراف  آن  به تحصيل ادامه ميدهد. . در ميان مردم بجز خواندن ديوان حافظ و گلستان و بوستان سعدي و شاهنامة فردوسي، خمسة نظامي و مثنوي مولوي، مطالعه و نقل يوسف و زليخاي جامي، ليلي و مجنون، ورقه و گلشاه،… نيز رونق فراواني داشت. البته عدم نفوذ رسانه هاي گروهي و دلگرمي به نظام ارزشي جامعه بسته، سرانجام ثمر هاي منحصر به خود را به بار آورد.
عاشقان پاكباخته اي همچون حسينا، جلالي، عزيز، خليفه صيفور، نورمحمد طالب، عبدالصمد ملنگ، حاجي ملا خواجه محمد که یکی از دبیران دوره امیر عبدالرحمن خان درغور بود و حاجي محمد اقبال جلالي منشی . در آن دوران سر بلندكردند؛ و با سروده هاي پرشور خود شهرت يافتند و عصر طلايي از عشق و سرود و شيدايي معرفي نمودند كه ديگر نظير آن را به ندرت   ميتوان در اين منطقه ديد.
خدا داد  فرزند مهراب ، مشهور به حزيني در سال (  1260   ) ه.ش.به ولایت   عقب نگهداشته شده  غور  در قريه كنديوال مرکز   چغچران  تولد شد و درغور و هرات زندگي كرد. حيات كوتاه و پرتلاطم و سرنوشت استثنايي حزيني، به زودي او را به دنياي افسانه ها پيوند داد.  جزيني، دوره بندي شعر حزيني …و سرانجام به اثر بي توجههي زمامداران و كوردلان  آن دوره ورق ورق در هرگوشه وكنار اين ديار باقي مانده  كه اين كار بسيار مشكل ودشواريست كه به طوري كل آثاري مرحوم  حزيني را جمع آوري كرد.
محترم حاجي (محمد كنداخي ،نوراحمد خان  شويجي, وحاجی عبدالغفور کندیوالی و همسري  مرحوم         سمین عزار   )           گواهي مي داد كه ملا خداداد داراي ديوان كامل شعر بوده وبه اثر درخواست مرشد آن به نام حاجي خليفه محمد يوسف كه در ولايت هرات ميزيست  طالب آن شده و در نتيجه،  او ديوان شعر خودرا  را به هرات فرستاد..
اشعاري ملا خداداد را  نويسند گان و  موسفيدان غور و بويژه ‌‌  (   خلیفه ملا خداد  اخته خانه     )  كه در شاهنامه خواني  وجمع آوري اشعار شاعران علاقه مندي خاص داشت  و دوبيتها وپاره اي از غزلهاي حزيني  را حفظ داشت، ميگويد، خليفه ملا خداداد  بنابر تعليم سنتي ، در كودكي روخواني قرآن و سپس خواندن پنج كتاب و حافظ را در مسجد به پايان رسانده است اما به گفته شاهدي ديگري  او توجه وعلاقه به درس نداشت اما به اثر جهت وكوشش كاكايش تشويق وترغيب ميگردد . ولي، سرانجام، در يك شبي  بهاري ازگفته خودش ، شخصي روحاني در خواب او ظاهر مي شود و او را به سوي درس  فرا مي خواند. ملا خداداد بيدار ميشود ميبند كه هنوز شب است باز به خواب ميرود باري ديگر خوابيكه ديده بود ، تكرار ميگردد .
خليفه خداداد ازخواب ميخيزد و خواب خودرا به كاكاي خود ميگويد. او به خوش حالي تعبري نيك را برايش ميگويد  و اورا بيشتر براي فراگرفتن علم تشويق ميكند .زيرا خليفه ملا خداداد  پدرخودرا به سن 5 سالگي ازدست داده بود. وسرپرستي اورا كاكايش بعهده داشت .
خليفه ملا خداداد بعد از دوره اندكي  توانست كه علوم مروجه كه عبارت بودند از : فقه ، صرف ، نحو ، احا ديث ، تفاسير و علم عقايد را دنبال نمايد. برعلاوه اينكه او يك عالم بلكه او شخص  شاعر و نوسنده  عالي هم بوده ازقراري گفته هاي مردم محل  آثار زيادي ن ازخود نوشته وهمچنان آثاري ديگران بقلم زيباي  خود نيز تحرير كرده  كه يكي آزان جمله مثنوي مولانا جلال لدين بلخي را متوان  نام برد كه بسيار به خط زيبا  مركب به رشته تحرير  درآورده است .
و سرانجام درسال 1320 وفات ميكند. مرحوم خليفه ملا خداداد بين سن 25 الي 27 به دختر بنام سيمن عذار عاشق ميشود و بلاخره به همراي او عروسي ميكند  از او دو پسر ويك دختر  باقي ميماند. كه يك از پسرانش كه به سن 2 سالگي پدرخويش را از دست داده بود درقيد حيات  ميباشد .
واو اشعاري زيادي به حفظ دارد كه از زبان مادر خود و يا از  پاره هاي كه بعداز مرگ پدرش باقي مانده بود مسرايد كه بازهم به اين  تحولات نا بهنگام وروزگار سياه گذشت خيلي زيبا و قابل تمجيد ميباشد.
مرحوم حزيني اشعاري زياد  دروصف زوجه خود نيز  سروده مگر به دوران چنددهه  جنگ ويراني ازبين رفته  مگر انچه كه باقي مانده  بخدمت شما تقديم ميكنم

شعروشاعري رمزيست كه ازاحساس وعاطفه انسانهاي بيدار سرچشمه مي گيرد وبصورت موج عظيمي درجريان زندگي  افراد ازآغاز تاكنون ادامه داشته است كه بيشتري اين رسالت ادبي وتاريخي را قشر خاص كه عمدتآ ازنوابغ بشمار ميروند بدوش كشيده اند.
البته شعر ازذهن شاعر بگونه تراوش مي كند كه حالت طبعي وخدادادي را بخود دارد. اكثر آ شاعران بوده اند كه حتا سواد كافي هم نداشته اند ولي از قريحه آنها اشعار موزون وزيبا درعالم شعرو ادبيات بوجود آمده وسروده هاي شان اعتبار ادبي گرفته است.
كه درنظر برخي ها شگفت انگيز وازديد ظاهري نا ممكن وبعيد پنداشته مي شد. اما برخي عالمان هم بوده اند كه نتوانستند با همه تلاش خود كلام موزون ومقضاي را تركيب بسرايند.
ملا خداداد حزيني يكتن  ازشاعران  محلي باوجود كه از علوم ادبي ومهارت  در فن شعروشاعري برخوردار نبوده ، بازهم آفرينشگري  خوبي درين عرصه شناخته مي شود كه اين همه نماينگري طبع موزون ونيروي دروني وي بوده است.
بدين لحاظ وي توانسته درسلك شاعران عرض اندام نموده بخوبي قريحه آزماي كند.براي اينكه جنبه دروني ومعنويات ازويژه گيهاي اين شاعر بوده ، اما فنون شعري ومعلومات كافي از ظواهر وقاعده بندي قضيه نيز يكي از مهمترين مسايل است كه بايد سرايشگر شعر ازان آگاهي تام داشته باشدتا اينكه بتواند در پيوند اين دو بعد درتركيب وترتيب واژگاني وكلامي زيبا تر بدرخشد.
اشعار موصوف اگر يك سلسله اشتباهات ومشكلات در وزن ، قافيه ، رديف وغيره دارد يا انكه تقليد  لفظي ومعناي ازشاعر ان ديگر كرده است طبعآ بخاطر عدم معلومات مسلكي از كمبودي هاي وي محسوب ميشود.
بنده براي اينكه توانسته باشم با محفوظ ماندن يك از ميراث هاي ادبي محلي كاري درخوري نمايم درپي آن شدم  تا اشعار حزيني را جمع آوري نموده اين مجموعه را برگزينم ، تا اينكه خدا بخواهد مصدر خدمت در جامعه خويش قرار بگيرم .

اي صـنـم سـرمست ديـداري تـوام          هـمـچـوبـلـبـل مسـت گـلزاري تو ام
هـــرصـبــا  درگـلـسـتـــان رخـــت          عــاشـق نـسـريـن رخـساري تــو ام
درمـيـان غـنـچـه هـاي بـوسـتــان          عـاشـق جـادوي خـونـخـواري تو ام
بــا خـيـال قـامـت اي ســـرو نــــاز          درچـمـن هـرشـب گـرفـتـاري تو ام
بــرســـر  بــازار رســواي  بــيـــا          بــا مـتـاع  جـان خـريــداري  تـو ام
بــا جـمـال دلــكـش اي نــازنــيـــن          عــاشــق  ديـــوان ه زاري  تــو ام
درخــرابـات مـغـان هـرشـب نهان          بــاده نــوش جــام اســرار  تـــو ام
هـرصبا اي طـوطي شـريـن زبـان          عــاشـق لـعـل شـكـر بـا ر  تـــو ام
ايـن حـزيـن همچو گل دربـوستان          جـلـوه گـاه درچـشـم خـونبار تـو ام

جـلــوه گــلـــزار دارد يـــار مــــن         سـرو خـوش رفـتـار دارد يـار مـن
عـنــدلـيـب جـان و دل ازبـوي گـل         نــالـهـــا بـســيــاردارد يـــار مــــن
حـسـن زيـبـا بـا تـو تـا چـشـم دلم          بـــوالـعـجــب انـــوار دارد يـارمـن
بــوي مـشـكـيـن تـواي نـازكـبــدن         شــبـنـــم رفـــتــــار دارد يــارمـــن
نـقـطـه خـال سـيـاهـي پـشــت لـب          دلـبـــــري دلــــدار دارد يــار مــن
كحـل مازاغ الـبـصـر باچشم جان          يـــارگــل رخـســاردارد يــار مــن
خــاك پـايـت برسري عرش مجيد          شـرقــهـا بـسيـار دارد يـاري مـن
چـشـم جـان ايـن حـزيني  نـاتوان         لايـــق دــــيداردارد يـــــاري مـــن

اي كه در كون و مكان تـو عالم و داناسـتـي          قـادر قــــدرت نــمــا  ومـالـك دلـهـاسـتــي 
لااله خوانم برتو از صدق دل نيست معبودي           بــــه جــــز تـــــو اي كـــــه الاالله ســـتـي
ازصــفـــــات ذات پــاكـــت قــل هــوالله احـــد           ميدهد هردم گواهي زانكه توتـنـها سـتـي
مــن چــو الله صـمــد هـرلـحـظه ميخوانم ترا           زانكه تو  بي  نياز   شاه بي   پــرواستي
لـم يـلـيـد ولـم يـولــد اي فـرد قـديـم لـم يـــزل           كـس زتـوپـيــدا نـشد توكي زكس پيداستي
لــم يــكــون لـه نـبـاشـد ذات پـاكــت رامـثـال           چونكه تودرذات خود بي مثل بي همتاستي
كـفـوآ احـد هـميـخـواهم توراهرصبح و شام           لاشـريـك وحـــده درشـش جـهـت تنهاستي
ولــدومـــولــود خـلـقـان جـهـان كـس مـگـــو          زانـكـه تـودرآفـريـنـش خـالـق اشـيـاسـتـي
قــادر، جــاويــدانــي پــادشـاه انـس و  جــان          مالـك مـلـك كـه خـود؛ ازحال ما آگاه ستي

اي كه درخلوت سراي جان دل پيداستي             عالم سرخفي ازشش جهت آگاه ستي
تا كي ازكنز خفي كردي ظهورازذات خويش        درصفات خود  محيط جمله گي   اشيا ستي
همچوخورشيد جهان ذرات عالم را نهان            ميكشي اندربرت ازبسكه عالي جاستي
فكر اندرشش جهت ميخوانمت وميدانمت            توبيرون ازشش جهت درعالم اخفاستي
اي كه درنورصفاتت ذات خودكردي عيان          هردوعالم  بهم تومالك ومولا ستي
فاذكروني فكرميخوانم تورا ازجان دل               تو بذكر كم مراخواندي كه تو اعلاستي
گفت آنكس را كه ميخوانيم در صبح و شام         كيست ميداني بگو گر بنده جوياستي
گفت اي گل رخ حزيني فقير وناتوان                آنقدر دانم كه تو ازحال من آگاستي

بگذار ازصرصر اين دنياي دون                    صرف شد عمرعزيزت درحساب چندچون
گرتوباشي سالها دراين جهان بيثمر               عاقبت رفتن بود انا اليه راجعون
گرترا باشد تمام ملك مال اين جهان               كي تواني برد باخود آنحذر اي قافلون
بشنو ازامرخدا سرورسلطان دين                  باشما عالي كنم اي جان من لاترزقون
گرتوخواهي مال واموالت بماند سالها            صرف كن درراه مولي عشره سايقون
ازبراي مال واموالت بمالك بعدازين               ميكند هردم ندا يارب ولاهم خاسرون
نعم صال صاع قول رسول هاشميست            ازبراي مالمان است طيب هم طيبون
گشت كن دردار دنيا ازبراي آخرت                 تا نماني بيند آنجا ترا تزرعون
ازاديب عشق  بشنو هرزمان اي جان من        هرچه ميگويد ترا درگوش كن لايعلمون
اي برادر شربت موت عاقبت خواهد چشيد       گرتوباشي سالها درداردنيا با سمعون
تابكي درخواب غفلت رفته بيدارشو               چون حزيني هرصباح ازديده ريزد جوي خون

جنوني كن كه ازشوق توازدل بركشم آه را       بدرشو ازنظرسوزان تما م كوه صحرارا
اگر يك ذره ازقلب حزين آتش بيرون آرم          مبادا عالمي سوزد بگيرد روي دنيا را
بيا ايدل بگو امشب  تو ازمي خانه و ساقي       بجام ساغر اندازم شراب ارغوان ها را
به اوج لامكان رفتم هماي عشق را ديدم           بسوي او ديدم نديدم مرغ عنقا را
بشوق ديدن عنقا هزاران طاير قدسي              به اوج لامكان انجا گشاده بال وپرها را
بگرداب فنا رفتم وسنگ عشق را ديدم             كه ميخواهد سراسر بهرساعت موج دريارا
بموج دجله مجنون زشوق گوهر مكنون          به غواصي جگر پرخون نميداني حزين ها را

يارسول الله نما رويت كه قربانت شوم             صدقه آن عارض ماه درخشانت شوم
يا رسول الله كشا چشمان بحال زارمن             تاكه قربان نگاه چشم  فتانت  شوم
يا رسول الله سليمان سكندر گفته بود               حاجب وچاكربراق قصر ايوانت شوم
يا رسول الله شب معراج جبريلت چي گفت         صدقه لعل لب  وسيب زنخدانت شوم
گرمراخواني زكلبانت كشم سربرفلك                 صدقه فرموده لفظ درافشانت شوم
اين حزين دارد بدل صد آرزوي مقدمت              صدقه خلق عظيم وچهار يارانت شوم

اي كه ازشوق دلدارگويد يا عظيم                 دست مقصودش رسيد با يارگويد يا عظيم
عارفان آيد زشوق شاهيد گلگون قبا             روزشب درخانه خمار گويد يا عظيم
چون زليخا عاشقان ازشوق آن گل پرهن       اندرون خانه بي اغيارگويد يا عظيم
دربيابان جنون ازشوق آن اهوي مست          كيست ميداني زمجنون وارگويد يا عظيم
بلبل شوريدي  ديدم درين فصل بهار               ازبراي جلوه گلزار گويد يا عظيم
عندليب خسته را ديدم درفصل خزان               نالها دارد  زنيش خارگويد يا عظيم
عاشقان زلف سياه چشم مست دلربا               كيست ميداني كه دربازارگويد يا عظيم
آنكه درطاق خم ابروي جانان سجده كرد           عاشق جانانه سرشار گويد يا عظيم
اي جزيني عاشقان دركعبه كوي نگار              ازبراي جلوه ديدار گويد يا عظيم

عاشقان اي عاشقان در عالم بالا ستم                  خود بخود شيداشدم درذات خود يكتا ستم
هي زما يابي نشان بگذرد از نواي عاشقان          در ملك جان انجهان يا جان ان پيدا ستم
اقي وميخانه ام گاه جام گاه بيچاره ام                 گاه عاشق ديوانه ام گاه شاهد زيبا ستم 
زبان طوطي گاه در زبان قمري ام                     گاه عندليب قديم گاه بلبل گويا گويا ستم

بيا ساقي بده جامي نهاني مست شيدارا                  كه در ميخانه مينوشم شراب خون مينا را
به يك پيمانه جام تواس ساقي به ميخانه                بحيرت رفتم ديدم نگاري باده پييما را
جمال دلكش اورا كجا هركس تواند ديد                  بجز عاشق كه ميبيند بحيرت روي زيبازا
چومجنون ازغم عشقش به خلوت خانه پنهان         بيا اي جان بدستم ده كمند زلف زيبا را
خيال يوسف مصري بسبك عاشقان آنجا                نميداني برد ازكف دل و جان زليخارا
هماي دولت انجم كه هرشب ميكند طيران              به اوج لامكان انجاه كشاده بال و پر ها را
نشان نقطه فردحقيقت را نمي بينم                        بجز محراب ابرويش همان نوري شيدارا
اگر ازكثرت وحدت حزيني رانمي پرسي                 نمي دانم كه من ديدم رخ زلف چليپا را

تا كه در حيرت رسيدم فاني في الله شدم               عاشثق جام لقايي باقي بالله شدم
تا كه من خلوت گزيدم درحريم جان  ودل               لا اله گفتم بسوي بزم الا الله شدم
نحن اقرب آنكه گفت ايدل مراشد شمع جان            تاشنيدم از شهود وحدتش آگاه شدم
اي كه ميپرسي مرا از قطره اي باران عشق          من نميگويم كه من مستغرق دريا  شدم
از حقيقت گر بگويم من ترا اي شمع جان              تخم توحيدم كه اندر عالم اخفا شدم 
تا كه دهقان حقيقت تخم انساني بكاشت                  در ضمير مپوشان از تخم روپيدا شدم
از براي معرفت د رمزرعه اي ملك ملك                 شهر عشقم دايره دادي تا رسواشدم
از جمادات نباتات وديگرحيوان همه                    تا به انساني رسيدم مظهر اشيا شدم
اي حزيني از خم وحدت شراب خوشگوار             تا چشيدم بعد از ان ديوانه وشيدا شدم

اگر خورشيد رخشانت برآرت حاجت مارا         كشايد ماه تابانم زهير روي زيبارا
به خلوت خانه وحدت بحيرت رفتم وديدم           ميحط است نورجانانم تمام جمله اشيارا
دوطاق ابروي يارم كه محراب نياز آمد           ملايك سجده مي آرند همان پيروبرنارا
نهادي داغ بردل عاشقان ر ا يوسف                ربودي ازكفش آمد دل وجان زليخا را
نهادي نام ليلي را براي خاطر مجنون              به تار زلف خود بستي دل مجنون شيدارا
اگربامنزل جانان رسيدم كي شوم بيرون           بيا نه ميكنم آندم وزان پس بست خودپارا
زجام شاهدمن  ساقي اگرجرعه مي نوشم       نيارم درنظرهرگز متاع روي دنيارا
وزان پس ازغم عشقت بخلوت خانه پنهان         بيا ساقي بده جامي اگرداري حزيني ها را

ساقي بريز جرعه مي را به جام ما             مطرب نواز نغمه را به نام ما
زاهد كه ازرموز حقيقت كند ياد                  آمد به ناز عشوه تمكين بدام ما
كردم وضوي خويش به خون جگرتمام         ترسم كه فاش ميكني ايندم تونام ما
خوانم نمازخويش بيك قعود وسجود             اندركس امام امامي امام ما
حاجي طواف خانه كند من طواف يار           سودو زيان گر است بگو كلام ما
شبنم بردكي لاله حزين چي زينت است         شايد كه شگفت گل احمد بنام ما

دواي درد درمانم خدا يا                  كجا باشد نمي دانم خدايا
دواي درد هجران ازكي جويم          به جزوصل جانانم خدايا
يكي ازدرد هجران مثل يعقوب          بريزد اشك چشمانم خدايا
زشوق يوسف جانانه هر دم            زليخا داد جويانم خدايا
چوبلبل هر صبا ناليدنم اين              به شوق آن گلستانم خدايا
چومرغ عندليب هرگاه بيگاه           به شوق باغ بستانم خدايا
چو پروانه اگر مارا رساني            به آن شمع بستانم خدايا
سپارم جان جان شرين رابيكبار      بملك جان بجانم خدايا
وزان پس حزيني را نهاني            اعطا كن گنج ايمانم خدايا
اسير نفس شيطانم خدايا               به هردم زارحيرانم خديا
بگرداب فنا دربحر كثرت             غريق موج طوفانم خديا
گهي درزيرآب گهي به بالا            بدرگاه تو نالانم خدا يا
نباشد درسرم سوداي ديگر           به جز سوداي عرفانم خدايا
بروي بستر غم لشكرخواب           انيس خوار هجرانم خدايا
زآب چشم خون افشان حزيني        به هردم گوهرافشانم خدايا

تا گذشت ازبس زچشم شوق بي پرواي ما          گفت دركويش دلم اي عاشق شيداي ما
كيست دربحر حقيقت غرق درياي محيط             گفتمش غرق محيط است جوهراسماي ما
گفت اسما چيست ميداني بگوايندم عيان             گفتم اسما مظهر آن ذات بي همتاي ما
جوهر اسم اول او است سزاوار عشق              كرد پنهان خويش رادرپرده دلهاي ما
نقطه فرد حقيقت جوهراسما بود                       درميان دفتر جان سرزد از درياي ما
تن چوظرف آب  باشد جان چومانند صدف           گشت پنهان درصدف در دانه يكتاي ما
گفتمش درچشم جانانم نمي داني كه چيست         گفت انوارجمال  عالم اسماي ما
گفت درگوشي دلم بگذرتو ازملك خفي                 تارسي درملك ما درعالم يكتاي ما
گرتوباشي سالها در پرده  اخفا مقيم                  كي رسي درقرب ما درعالم اخفاي ما
اي حزيني شو غلام  اندررهي سلطان دل            تارسي درملك ما درعالم يكتاي ما

تا كي برآيد پيك خوش رفتاري ما                 ساكن بت خانه باش دردير خماري ما
مطرب چنگ رباب ساقي جام شراب             دركجاباشد بگو ان مونس غمخواري ما
گفت دردير مغان هرشب نميداني نهان           درحريم جان و دل اي محرم اسرار ما
صورت چنگ رباب قانون طنبورزراب           ازكي نميداني بگو اي عاشق ديداري ما
گفتم از ني ني زنان تاكي ازروح جان            بيندازند هريكي زان تا كي براسرارما
گفتم ازشمع شراب شاههد ساغر نهان          گرمرا گوي چه باشد اي بت عيار ما
مردعارف ساغراست طالبان پيمانه را          گفت شايد نورذات وشمع هر انواري ما
اين  حزين  همچو بلبل عاشقان اندرفنا         محو حيرت ميشود ازجلوه گل زار ما

جنوني گو چو مجنونم كه دربند افگند پارا             وطن دركوه اوسازم بگير راه صحرارا
وزان پس ازغم عشقت بصحراه جنون                 به پازنجيرغم گيرم بگردن زلف سيلا را
چو فرهاد ازغم  شرين دهم جان ودل خودرا          كشم خنجر زنم دركوه شگافم سنگ خارارا
بيا اي عاشق مسكن چوفرهاد از غم شيرين         بده جان عزيزت را كه تايابي دل آرا را
زشوق نرگس جادوي مست يوسف مصري            ملامت ميكند نادان بهر ساعت زليخا را
زنان مصر راديدم كه از شوق جمال او                 قلم كردند انگشتان چو ديدند ما ه سيما را
خوش آن عاشق كه دربزم وصال يارخوباشد           شكر باشير افشانت به آغوشش كند جاه را
شررآتش عشقش به خلوت گاه پنهاني                  چوخس هرلحظه ميسوزد دل زارحزيني هارا

الهي  دولت كان سخارا                    ز لطف خود بده يارب تو مارا 
از آن گنج نهاني  اي  خدايا               عطا كن   امتان مصطفا  را 
طفيل ذات پاكت اي  خدايا                  بجوش آورتو اين كان عطارا
طفيل حضرت ختم  رسالت                 دو ا كن مقصدد  مقصودا را
طفيل حضرت بو بكر و عمر              به زن با مس  جانم  كيميا ر ا
طفيل حضرت عثمان   وحيدر             زلوح دل بشوي زنگ گناه را 
ز مدح چهار  ياران  پيغمبر                كنم روشن دل شاه و گدارا 
شفيع آرم بدر گاه  تو يارب                دو نو ر  ديده ا ي  خير النسا را
مكن  شرمنده ام در روز محشر         صفاي ده تو اين  روي سياه را
وز ان پس  بار ديگر اي  خدايا            نظر دارم  لقاي مصطفا   را
به  فردايي قيامت روز محشر           بگيرم  دامن شير  خدارا
به اين بيچاره مسكين  حزين            اگر بخشش كني  كوه گناه را

اي شوق دو چشمان  سياه  سحري را              بالا مكن از ناز  گه كشتي   ديگري را
گفتم به زلفين سياه  خال دو ابرو                     ديوان كن مردم صاحب نظر ي  را 
گفتا به آن  لعل لب  نرگس  جادو                     آتش  زده هم  عاشق خون جگر ي را
گفتم اي  شاه  به  به گل چهره اي  زيبا             جامي  ندهي   زان لب  بهر  ه  بري  را
گفتا  كه بجز عاشق  شوريده اي  نهاني            هر كس نه چيشيد   ساغر  شيرو شكري را 
گفتم اي باد صبا گل ر و  يش                          نمود ي جلوه  اي مرا  جلوه  گري را 
گفتم كه   اي بلبل  شوريده نهاني                      ديدي  بر خم  شبنم گلبرگ  پري را
گفتا  كه به آن  عاشق  شوريده  حزيني              تا كي نزنم نا وك  بي بال پري را

عرض دارم من به   نزدت اي مرد  خدا                  راه بنماي  مرا اندر حريم كبريا
راه خود گم  كرده ام حالا  نميدانم كه چيست             يا شوم مردود يا مقبول در گاه  خدا
اين  ندا از غيب  امد  ساعتي  اندر دلم                    صبر كن  يابي مراد خويش را   هر صبحگاه 
عرض احوالت نمايم  نزد ختم المرسلين                 بر كشايد  مشكلت  حضرت مشكل كشا
اين گداي نا توان افتاده اندر  كه درپاي تو               كن بر احوال  خرابش نظر  يا مصطفا
دست خود بر داشت آمين گفت جمله اوليا                دست خود را بر سر رويم  كشيده مصطفا 
بعداز ان اشك  ندامت از دو چشمم شد بيرو ن         چون فتادم در ثناي  خالق  ارض سما 
شكر لله   اي حزيني خواست خود يافتي                  هر كه او گردان نشد حاجتش  گردد روا

آمد بخواب جلوه كنان شاه كشورم             دست سخاكشاده گفتا كه حيدرم
گفتم بريز جام مي اندرپياله ام                  گفتاپياله گيركه سقاي كوثرم
گفتم كه شير وشكردرپياله ريز                  گفتا كه درپياله جان شير شكرم
گفتم طواف كعبه كنم فتح باب                   گفتااگرطواف كني صبح اكبرم
گفتم غلام خادم پيرمغان شدم                   گفتا اگرغلام شدي  بنده پرورم
گفتم نگاه كرم سوي اين گداكن                 گفتاكجاست كه سلطان كشورم
گفتم به چشم جان دل جلوه ازكجاست         گفتا به چشم جان دوست خاورم
گفتم نام خود به حزيني اشاره كن             گفتا اگر اشاره كنم شا ه منبرم

آنگه از بهر حديث سر بزد از عديم                     هردو عالم منور ساخت  ازنور قديم
آنگه  از  كنز  خفي   كرده  ظهر خويش  را          از براي معرفت   با لوح   هستي   زد رقم
آنكه ازنور صفات ذات خود       كرده  عيان          هردو  عالم  را به حرف   كاف نون  بيش  وكم
آنكه از يك برق نورش  از تجلاي  ظهور              نقطه اي  سر زد  قلم   آن نقطه ا ي جان  علم
از براي  معرفت  آن  نقطه  ام الكتاب                  عقل گل شديم   لوح  لوح جان شدم  قلم 
از براي جلوه اي حسن  ازل  معشوق   عشق       ساخت  مرآت  دل جان  را عزير محترم
تا كه در مرآت  جان  ديد ي  جمال خويش            عاشق  حسن  جمال   خورشيدي  بي دردغم
گفتم اي نازك بدن نقط اي ام الكتاب                    چيست ميداني  بگو مارا تو اي صاحب  كرم 
گفت با  جمع دل نقط اي  ام الكتاب                     قطره اي خوني سر زد  از سويت   اي   دلم 
اي حزيني  آنكه   يك نقط  فرد الست                  كد ه پيدا عالم   غيب شهادت را به هم

بيا ساقي كه امشب در خروشم                 بده جامي كه در ميخانه نوشم
زشوق ساغر ميخانه اي  عشق                نميداني به هر ساعت بجوشم
وزان پس  در خرابات مغانم                    بده جامي   كه  تازد  خموشم
زبان بگشادش گفتا در جوابم                   به ارزان كي دهد قيمت  فروشم
وزان پس  زلف مسكين را كشاد ي           زرو ي نازنين مي  فروشم
دو چشم  مست مخمورش  كه ديدم             ربود از كف   عنان  عقل و   هوشم 
وزان درياي  رحمت   را نشاني                فگند  آن   گلرخ   زيبا   بگوشم
وزان پس  بار ديگر يا ر  جا ني               تبسم گرد گف ت اي  خرقه پوشم 
زشوق  باده وحلم   نهاني                       نهاد ي بر لبت   مهر خموشم 
بدو گفتم  كه از جام  وصالت                   نميداني  كه هر شب   باده نوشم 
به شوق  باده نوشم    اي حزيني             كه تا جان  دربدن   باشد بكوشم

مرغ  باغ  لا مكاني   يا نبي                         يا كه از كون  مكاني   يا نبي
در سخن  گفتن به عشا قان  خود                  بلبل شيرين زباني يا نبي
با دو چشم  عندليببان  چمن                         همچو  سرو بستاني    يا نبي 
از نيستان  همچو  طوطي   در دهان              شكر شيرين زباني   يا    نبي
همچو آب زندگاني   هر زمان                      در عروق   چشم جاني   يا نبي
باز بگو روح   قدسي    يا روان                   درتن  پير و جوا ني   يا نبي 
ازسمك  تا  بر سماك    اي نازنين                پادشاه  انس و جاني     يا نبي
اين حزيني   را به ملك وجاودان                   گه بسو ي    خويش خواني   يا نبي

يا رسول  الله   رخ نيكوي   تو                    مي برد  جان   ودلم  را سو ي  تو
يا رسو ل الله   رخت  چو ن  آ فتاب              جلوه   گر باشد مر    از موي   تو
يا رسو ل  الله زجام وحدتت                         مي  چشاندهرزمان   ازروي تو
يادآنكه جرعه ازجامت چشيد                      قطره شد افتاد اندر جوي تو
هرصبح چون بلبل ازبوي گلاب                   واله شيداشدم از بوي تو
مي تپد دريا درون قلب ما                          جاي ديگركي بود جز كوي تو
درطواف كعبه جان دلم                               سجده گاه من خم ابروي تو
يارسول الله حزيني عاشق است                     باجمال نرگس جادوي تو
ساقيا امشب جمال يار ميخواهد دلم               كزبهاري عارضش انوار ميخواهد دلم
باخيال طورسينا همچو موساي كليم              رازوحدت كزلب دربار ميخواهد دلم
شاهد شمع شراب ساقي جام طرب                جمله را درخانه خمار ميخواهد دلم
شرح حال چاره دل رانمي گويم بكس              گر بگويم مونس غمخوار ميخواهد دلم
ازبراي چاره دل نسخه معجون عشق             ازدكان مهوش  عطار ميخواهد دلم
شربت عناب ضرقه مرواريد را                    هريكي را ازگل رخسار ميخواهد دلم
نسخه معجون عشق ايمروز اگربخشد شفا       اندك اندك ميخورم بسيار ميخواهددلم
شربت شرين زبان حزيني گلرخان                  آشكارا از سري بازار ميخواهد دلم

درخرابات  مغان خانه كنم يا نكنم              شوق آن شاهد كاشانه كنم يا نكنم
ساقي از روز ازل  جام ميم نوشاند             شوق آن ساغر پيمانه كنم  يا نكنم
همچو بلبل  درگلستان مشوش هر دم       شوق آن نرگس مستانه كنم يا نكنم
همچو مشاط شه شهاب الدين غور           زلف مشكين ترا شانه كنم يا نكنم
بعدآن درصدف عارضت يار عزيز                  شوق آن گوهر يك دانه كنم يانكنم
درخم ابروي تو اي مونس جان                  نيت سجده شكرانه كنم يا نكنم
چون زليخا بحرم حرم كعبه نهان                شوق آن يوسف  جانانه كنم يانكنم
اي حزيني زبس آينه اسرار نهان               كشف جان دل ديوانه كنم يا نكنم

ساقي زجام وحدت شوق شراب دارم                هردم چو باده نوشان بي حد شتاب دارم
گفتا زجام وحدت هركس كه باده نوش است         درنارعشقش هردم همچو كباب دارم
گفتم جلوه گل درتنم همچوبلبل                         گفتا زهر سنبل عطر گلاب دارم
گفتم بماه رويت عاشق نظاره دارد                    گفتا به چشم عاشق چندين سحاب دارم
گفتم ز زلف كثرت باشد حجاب عاشق                گفتابوجه وحدت چندين نقاب دارم
گفتم درون خانه با چنگ آن چغانه                   هردم چو نابنانه شوق رباب دارم
گفتا به عاشقانه هرشب درون خلوت               با شمع وشاهد مي ناز عتاب دارم
گفتم به شمع جان سوز پروانه خيالم                خودرا اگر نسوزي كي پيچ تاب دارم
گفتار گلشن جان هر صبحدم حزيني                بوي نسيم زلفم با مشك ناب دارم

الهي مشكلم را كن توآسان                كه افتادم به زير بار عصيان
ندارم طاقت بارگران را                     كه هستم عاجزو مسكين وحيران
اگربار گناهانم شماري                     بود افزون تر ا زريگ بيابان
دران ساعت اگرگيري حياتم              خدايا خود توكن آنجاه آسان
خداوندا بفرداي قيامت                      مراشرمنده نگذاري بميدان
شفيع آرم بدر گاه تويارب                  دو گيسوي سياه عنبر افشان
اگردرياي رحمت موج زن شد            بشويد جمله عالم را گناه هان
خداوندا اگر باشد قبولت                   دعاي عاجز مسكين حيران
الهي بنده گانت را اعطاكن                بهشت جاودان با حور غلمان
وزان پس اين حزيني را خدايا           عطا كن گوهر مقصود ايمان

دست خط ونمونه از خليفه خدادا مرحومي