X

آرشیف

د ۱۳۵۷ کال ثور او څو تاریځی واقعیتونه

کله چي د روڼ آندو تر منځ ددغي ورځي نوم اخیستل کیږی ، سمدستي یو دوه قطبي حالت را مخته کیږي . یو شمیر یې ډانګ پلاس ودریږي او هر څه یې د یوه مخه ردوی او بد رد ورته وایي . بله ډله بیا په پټو سترګو ورته ګوری او د یوې زرې نیمګړتیا هم ور پکښې لیدلای نشي او په نظر یې هرڅه سم پر مخ تللی دي . 
ددغه کال او په تعقیب یې د ۱۳۷۱ کال د ثور په میاشت درې پیښي وشوې چي په یوه یا بل ډول یو د بل علت یا معلول ګرځیدلای شي .
۱ ــ د خیبر ترور او وژنه : 
که څه هم دا ناوړه عمل د وري میاشتي په وروستیو کی تر سره شو خو اصلي پیښو یې په ثور کي دوام و موند . دا وژنه ښایی د ټولني په روڼ انده قشر کی د ځینو تضادونو محصول وي ، خو د هیواد په دودیز سیاست او واکمنۍ کي د ستر بدلون لامل و ګرځیده . ددغي پیښي په اړوند د خیبر د جنازې پر مهال سوله ایزي بېساري کتلوي پراخي مظاهري دا وښوده چي د دودیز سیاست د بدلون د پاره په ټولنه کي څرګند بنسټ منځته راغلی دی . 

۲ ــ د ثور د ۷ نیټې اوښتون :
د خلق دموکراتیک ګوند د هیواد د پیاوړي لیکوال نور محمد تره کي په مشرتوب تر دغه مهاله د هیواد په روڼ آنده قشر کي دومره ژوري ریښې ځغلولي وي چي ساری یې نه وو لیدل شوی . د شاهي دودیز رژیم په وړاندي د داؤد خان تر کودتا وروسته ، په هیواد کي ښی لاسي افراطي نظریاتو د هیواده بهر په ځانګړي توګه په پاکستان او تر یوه حده هم ایران کي د استخباراتي کړیو لخوا ملاتړ و موند چی د داؤد خان واکمنۍ ته ګواښ شو او پر ضد یي څرګند ګامونه محسوس وه . داچي داؤد خان تل شوروي پلوی سیاست چلاوه او د واک په پیل کي یې د پرچم پر ګوند تکیه کړې وه ، په همدې خاطر د خلق دموکراتیک ګوند هم د یوه کیڼ لاسي نهضت په توګه د اخوانیانو لخوا تر سخت تهدید لاندي راغي . ددغه تهدید د مخنیوۍ لپاره د ګوند مشرتابه اړینه و ګڼل څو په اردو کي د ځان د دفاع پخاطر پلویان و لټوي او تر منځ یې سیاسي کار و کړي . ددغه کار د پاره یې حفیظ الله امین چي یو زړور سیاستوال وو ، و ټاکه . دده د نه ستړي کیدونکي کار له مخي په لنډه موده کي نژدي ټول اردو خلقي و ګرځید . 
کله چي د خیبر د جنازي په وخت د مظاهرې له کبله دګوند رهبري د داؤد خان زندان ته ولویده ، د حفیظ الله امین په قومانده د نظامي پاڅون په پایله کي د ۱۳۵۷ کال د ثور په ۷ نیټه سیاسي واک د خلق دموکراتیک ګوند لاس ته ورغی . 
دغه واک چي نژدې ۱۸ میاشتي و غځید ، اصلی منځپانګه اته ګوني فرمانونه وه . سره لدې چي دا ټول فرمانونه د خلګو په ګټه او د شرعي احکامو سره برابر وه خو دا چي ګوندی چارواکو د عملي سیاست تجربه ندرلوده ، صلاحیتونه احساساتي کادرونو ته وسپارل شوه ، د فرمانونو په عملي کولو کي د نااړین تشدد نه کار واخیستل شو . دغه کار د یوي خوا ، په کور دننه او بهر کي د ګوند او اولس د مخالفانو لخوا پراخو تبلیغاتو له بلي خوا د خلګو تر منځ یو لړ نارضایتونه منځته را وستل . دغه چاري او د واک پر سر د مشرانو خپل منځي شخړي د ثور د اوښتون اساسي نیمګړتیاوي او د ناکامۍ بنسټیز لاملونه ګڼلای شو . البته د کرملین په امر د سره اردو یرغل او د هیواد اشغال خلقي حاکمیت ته د ۱۳۵۸ کال د مرغومي په شپږم ماښام د پای ټکی کښیښود او یوې ستري غمیزي ته یې لاره هواره کړه .

۳ ــ د ۱۳۷۱ کال د ثور ۸ نیټه :
دغي ورځي چي اصلي لامل یې د سره اردو لخوا پر دوست هیواد افغانستان باندي د یرغل او بیا د وتلو پر وخت نا سنجول شوي سیاست وو ، په وطن کي یې داسي اور بل کړ چي لمبې یې دا اوس هم اسمان ته خیژي او تر ۴۰ کالو وروسته یې د پای څرک نشته . دا خبره هم څرګنده ده چی د امریکایي ائتلاف په مټ د هیواد اشغال د غمیزي بار نور هم دروند او روان ناورین لا پیاوړي کړ .
دا وه د هغو پیښو او واقعیتونو یادوونه چي د ثور د ۷ نیټې په پلمه یې لنډیز په څو کرښو کي وړاندي شو .
 ـــ د هیواد د سوکالي او د سولي د ټیګښت په هیله !

پوهنمل حاجي محمد نوزادي 

X

به اشتراک بگذارید

Share

نظر تانرا بنویسد

کامنت

نوشتن دیدگاه

دیدگاهی بنویسید

مطالب مرتبط

پیوند با کانال جام غور در یوتوب

This error message is only visible to WordPress admins

Reconnect to YouTube to show this feed.

To create a new feed, first connect to YouTube using the "Connect to YouTube to Create a Feed" button on the settings page and connect any account.