X

آرشیف

جايگاه پدر ومادر در خـانـــــــواده

 
 
  ازآنجا که اصل وجود هر انساني از پدر و مادر است ، ‌مي توان گفت درميان پيوندهاي خويشاوندي ، هيچ کس به اندازه پدر و مادر به انسان نزديک نيست . همچنانکه هيچ کس به اندازه آنها ، با انسان مهربان نيست . پدر و مادر بعد از خداوند ، حق حيات بر گردن فرزند دارند . اين دو موجود مهربان ، فرزند يا فرزندان خود را از دوران ضعف و ناتواني آنها يعني از دوران کودکي تا زمان توانمندي ياري مي رسانند و همه امکانات خود را سخاوتمندانه نثار فرزندان مي کنند . بنابراين نقش حياتي و ارزشمند پدر و مادر در پرورش و رشد فرزند ، بر کسي پوشيده نيست و بر فرزندان لازم است که قدر زحمات پدر و مادر را بدانند .
جايگاه پدر و مادر در تمام اديان آسماني و حتي مکاتب غيرالهي ، مورد احترام و تکريم قرار گرفته است . پيامبر و اهل بيت آن حضرت و همچنين آياتي از قرآن کريم ، به طور مکرر ، مقام و منزلت والدين را بيان کرده و به انسانها سفارش مي کنند که از احترام به پدر و مادر و نیکی به آنها غفلت نورزند . در چند سوره از قرآن کريم ، نيکي به والدين ، بلافاصله پس از مبحث توحيد آمده است . اهميت اين موضوع تا بدان پايه است که در روايات اهل بيت پيامبر (ص) توصيه شده که حتي اگر پدر و مادر کافر باشند ، رعايت احترامشان لازم است . در سوره انعام قسمتي از آيه 151 مي خوانيم : " … چيزي را شريک خدا قرار ندهيد و به پدر و مادر نيكي کنيد … "
در روايات بسياري به نقل از پيامبر و اهل بيت آن حضرت ، نيکي به والدين مورد تاکيد قرار گرفته است و حق هريک از آنها بر فرزند به تفصيل بيان شده است . ‌در روایتي از پيامبر اسلام (ص) مي خوانيم : " رضايت خدا با رضايت والدين است ."
در تاريخ آمده است که روزي مردي خدمت رسول خدا (ص) رسيد و گفت : اي رسول خدا ، ‌من گناهکارم و اعمال ناپسند بسياري انجام داده ام ، ‌آيا مي توانم توبه کنم ؟ پيامبر (ص) به او فرمود : " آيا هيچ يک از پدر و مادرت زنده هستند ؟ " گفت : آري ، پدرم زنده است . پيامبر فرمود : " برو ، به او نيکي کن تا آمرزيده شوي ." وقتي او راه افتاد ، پبامبر (ص) فرمود : " اي کاش مادرش زنده بود ". يعني نيکي به مادر از اهميت بسيار زيادي برخوردار است .
برپايه روايات ديني ، احسان به والدين ، سبب طولاني شدن عمر ، همنشيني با نيکان در آخرت و همچنين موجب مغفرت الهي مي شود . اینک به جنبه هایی از کارکردهای تربیتی والدین اشاره می کنیم .
هريک از پدر و مادر از جايگاهي خاص در ساختار خانواده برخوردارند . آنها با توجه به موقعيتشان در محيط خانواده ، نقش هایی متفاوت و در عین حال مکمل را ایفا می کنند . در جاهایی حضور مادر ، پررنگ تر و در مواردي حضور پدر مؤثرتر است . به هر حال آنها مي توانند به طور مشترک نيز بر مناسبات خانوادگي تاثير بگذارند . در ساختار يک خانواده کامل ، يعني خانواده متشکل از پدر و مادر و فرزندان ،‌ معمولا" پدران نان آور خانواده هستند و مسئوليت تامين معاش و نيازهاي اقتصادي خانواده برعهده آنان است . گرچه امروزه به علت سختي زندگي ، زنان نيز دوشادوش مردان در تامين بخشي از هزينه هاي زندگي ، سهيم هستند ، اما مردان ، اوقات بيشتري را در خارج از کانون خانواده مي گذرانند . این امر ممکن است سبب کمرنگ شدن رابطه ميان پدران و فرزندان شود . پدر به عنوان سمبل اقتدار در خانواده ، نقش مهمي در تربيت روحي و رواني فرزندان دارد . رابطه پدر با هريک از فرزندان دختر و پسر ، از اهميت خاصي برخوردار است .
 
گزارشی در این باره:
پدر مي تواند راهنماي فکري خوبي براي پسر باشد . او مي تواند پسر را براي ايفاي نقشهاي مردانه ، تربيت كند . برپايه تحقيقات انجام شده ، پسرها از سن سه سالگي مي کوشند رفتار خود را شبيه پدر كنند . پسر به محبت پدر و احساس تفاهم با او نيازمند است . پدران بايد از تمايل پسران براي تقليد از آنها در طرز راه رفتن و يا لباس پوشيدن و صحبت کردن ، استقبال کنند . اين تقليدها را نبايد نكوهش کرد . تقليد از گفتار و رفتار پدر ، ممکن است به يادگيري ارزش ها و سنتهاي اجتماعي بيانجامد . بهترين رابطه بين پدر و فرزند پسر ، برپايه دوستي و صميميت شکل مي گيرد . ارتباط نزديک و صميمي پسر با پدر و حمايت هاي فکري او ، سبب مي شود که فرزند پسر احساس کند از پشتوانه اي محکم برخوردار است . البته در اين حمايتها نبايد افراط شود ، زيرا فرزند شخصيتي وابسته پيدا مي کند .
رابطه پدران با دختران نيز از اهميت خاصي برخوردار است . دختر مرد آرماني اش را از طريق پدر شناسايي مي کند . رفتار پدر با همسرش ، نقش زيادي در نگاه دختر به زندگي مشترك در آينده دارد . دختراني که رفتار احترام آميز پدر با مادر را در خانه مي بينند ، از ازدواج و آينده خود تصويري مثبت در ذهن خواهند داشت . پدران مي توانند راهنماي فکري خوبي براي فرزندان دختر خود باشند . پدر بايد به دختر محبت کند ، او را دوست بدارد و اين دوستي را به صورت آشكار ابراز كند . اين محبت ها در رشد عاطفي فرزند دختر ، بسيار مؤثر است . برخي پژوهش ها نشان داده که عدم وجود عاطفه و محبت ميان پدر و دختر ، سبب مي شود كه او اين محبت را در خارج از فضاي خانه جستجو کند . اين امر ، زمينه را براي بسياري از انحرافات و کجرويها فراهم مي كند .
درمورد نقش مادر در خانواده بايد گفت که مادر ، مؤثرترين عامل تربيت و تامين کننده سلامت روحي ، رواني و جسماني فرزندان است . نقش اساسي مادران در تربيت موجب شده است که در نظام تربيتي و حقوقی اسلام ، به مادران توجهي خاص شود . محبت مادر به فرزند چنان تاثيرگذار است که هيچ چيزي نمي تواند جاي آن را بگيرد . نوازش مادر يکي از غذاهاي روحي کودک است و مادر بايد به اندازه لازم ، فرزند خود را از اين غذاي روحي بهره مند سازد . مادر از نظر رواني و عاطفي ، سرشار از محبت است و توان بالايي در ابراز احساسات و عواطف دارد . حال اگر از اين توان ، درست استفاده شود ، در تحکيم پيوند خانوادگي و چگونگي شکل گيري روابط اجتماعي فرزندان نقش سازنده اي خواهد داشت . مادران بويژه درارتباط با دختران از کارکردهاي تاثيرگذار تربيتي برخوردارند . روان شناسان معتقدند که پرورش صفاتي از قبيل اعتماد به نفس ، عزتمندي ، خودباوري برعهده مادراني کارآمد و فهيم است . چرا که اين فرشتگان محبت از طريق مسيري که با مهر خود مي گشايند ، راه پرفراز و نشيب تربيت را هموار مي كنند . مادر در تلطیف احساسات فرزند بویژه فرزند پسر ، نقش مهمی دارد . گاهی تند خوئیها و پرخاشگریهای پسران ، در یک مکالمه ساده و آرام بخش با مادران ، فرو می نشیند . مادران به دليل عواطف قوی ، به گلايه ها و مشكلات فرزندان ، بهتر توجه می کنند و رازدارانی امین در خانواده هستند . به علاوه ، مادران مي توانند درزمينه الگو دهی به دختران ، بسیار موثر و جهت دهنده عمل کنند . البته به شرطی که در ایجاد رابطه محبت آمیز با آنها موفق شده باشند.
خواننده  عزيز وگرامي سايت جام غور!
اين چنين است که به فرموده پيامبر گرامي اسلام (ص) ، پدر و مادر ، بزرگترين حق را بر گردن انسان دارند . به همین دلیل آموزه هاي اسلام بر شناخت و رعايت حقوق والدين و به خصوص مادر تاکيد بسيار دارد . آياتي از قرآن نيز به رنج و زحمت مادر در بدنيا آوردن کودک و پرورش او اشاره مي كند . جايگاه ارزشمند والدين در پيشگاه خداوند ، خواه ناخواه ، آدمي را به تواضع دربرابر این موهبتهای الهی و رعايت ادب و احترام و نيکي به آنان وا مي دارد .
                                                                                   والسلام
 
 

X

به اشتراک بگذارید

Share

نظر تانرا بنویسد

کامنت

نوشتن دیدگاه

دیدگاهی بنویسید

مطالب مرتبط

پیوند با کانال جام غور در یوتوب

This error message is only visible to WordPress admins

Reconnect to YouTube to show this feed.

To create a new feed, first connect to YouTube using the "Connect to YouTube to Create a Feed" button on the settings page and connect any account.