آرشیف

شمار زیادی از باشندگان ولایت غور در غرب کشور اکنون برق مورد نیاز شان را از طریق دستگاه‌های انرژی آفتابی (سولر) تأمین می‌کنند. باشندگان غور می‌گویند که ۹۰ درصد مردم این ولایت در مرکز و ولسوالی‌ها از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند.

غلام‌حیدر ۶۲ ساله، باشنده‌ی یکی از ولسوالی‌های غور برای خرید وسایل انرژی آفتابی در شهر فیروزکوه، مرکز این ولایت آمده است. او می‌گوید: «اکنون تمام مردم ولایت غور از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند، چون برق دیگری وجود ندارد. مردم در آبیاری هم از آن استفاده می‌کنند. واقعا امروزه انرژی آفتابی سهولت‌های خوبی را برای مردم ایجاد کرده است.»

صفدرعلی، باشنده‌ی ولسوالی لعل‌وسرجنگل غور هم می‌گوید که تمام ساکنان این منطقه از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند. او می‌گوید: «تمام مردم ولسوالی لعل‌وسرجنگل از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند؛ برای روشن‌کردن خانه‌ها و آبیاری زمین‌ها.»

این تنها باشندگان ولسوالی‌های ولایت غور نیستند که برای روشن‌کردن خانه‌های‌شان از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند، بلکه ساکنان شهر فیروزکوه نیز از آن استفاده می‌کنند. در شهر فیروزکوه فیصدی کمی از مردم تنها برای سه الی چهار ساعت، آن‌هم از طرف شب از برق جنراتور دولتی استفاده می‌کنند.

پیشینه‌ی استفاده از برق در غور

باشندگان ولایت غور در گذشته‌ها به شیوه‌های مختلف خانه‌های‌شان را در شب روشن می‌کردند. باشندگان این ولایت می‌گویند در گذشته‌های دور مردم این ولایت برای روشن‌کردن خانه‌های‌شان از دیگدان استفاه می‌کردند.

عبدالبشیر ۷۸ ساله، یکی از باشندگان غور می‌گوید: «در گذشته که ما بچه بودیم، در وسط خانه‌ها دیگدان‌های بسیار کلان ساخته می‌شد و در شب در آن آتش می‌کردند. که هم برای روشنی و هم برای گرم‌کردن خانه استفاده می‌شد.» بعدها باشندگان ولایت غور برای روشن‌کردن خانه‌های‌شان از چراغ موشک، چراغ‌های الکین، استفاده از گاز و اکنون از انرژی آفتابی به‌صورت گسترده استفاده می‌کنند.

این باشندگان غور می‌گوید: «در گذشته مردم با مشکلات زیادی مواجه بودند، اکنون سهولت‌های بسیار خوبی ایجاد شده است. زمانی که مردم از چراغ‌های الکین استفاده می‌کردند، بعد از نماز عصر یک نفر مؤظف بود که چراغ را ببیند؛ تیل دارد یا خیر و شیشه‌اش را پاک کرده و برای روشن‌کردن خانه آماده‌اش کند. گاهی که شیشه‌ی چراغ می‌شکست، نفر شیشه را از بازار به لنگی‌اش بسته کرده می‌آورد تا نشکند. بسیار دوره‌های خوب اما پرچالش بود.»

بازار گرم فروش وسایل انرژی آفتابی

از چند سال بدین‌سو استفاده از انرژی آفتابی در میان باشندگان غور افزایش چشم‌گیری یافته است و با گذشت هر روز، به شمار استفاده‌کنندگان آن افزوده می‌شود. یکی از فروشندگان وسایل برقی در شهر فیروزکوه می‌گوید که فروشات وسایل انرژی آفتابی بسیار زیاد شده، زیرا تمام مردم از آن استفاده می‌کنند. او افزود: «چند سال قبل دکان‌هایی که وسایل برقی می‌فروشند کم بود، اما اکنون بسیار زیاد شده است. چون مردم از این وسایل استفاده می‌کنند. فروشات افزایش یافته و وسایل هم قیمت شده است.»

شماری از باشندگان غور از افزایش بهای وسایل انرژی آفتابی در بازارهای این ولایت ابراز نگرانی کرده و می‌گویند که به‌دلیل فقر و چالش‌های اقتصادی، مردم توانایی خریداری این وسایل را ندارند، اما مجبور هستند که جهت روشن‌کردن خانه‌های‌شان بخرند.

رحمت‌الله، از باشندگان غور می‌گوید: «استفاده از انرژی آفتابی سهولت‌های خوبی ایجاده کرده است، اما قیمت وسایل آن هم روزبه‌روز افزایش می‌یابد. در شرایط کنونی که فقر و مشکلات اقتصادی در ولایت غور بیداد می‌کند. مردم توانایی خرید وسایل آن را ندارند، اما قیمت‌ها کنترل شود. انرژی آفتابی بسیار خوب است.»

در حال حاضر دستگاه‌های تولید انرژی آفتابی از کشورهای چین، آلمان، هندوستان و برخی از کشورهای دیگر وارد کشور می‌شود.

منابع غنی آب، اما خانه‌های تاریک غوریان

غور در غرب کشور از ولایت‌های کوهستانی افغانستان است که دو دریای بزرگ و مشهور کشور «هریرود و مرغاب» در آن موقعیت دارد، اما تا اکنون ساکنان این ولایت از نور برق آبی محروم بوده و مجبور هستند برای روشنایی خانه‌های‌شان از انرژی آفتابی استفاده کنند.

دریای هریرود یکی از دریاهای مهم و مشهور افغانستان است که با طول هزار و ۱۰۰ کیلومتر از مناطق مرتفع ولسوالی لعل‌وسرجنگل غور سرچشمه گرفته و با گذر از ولایت‌های غور و هرات، از مرز مشترک افغانستان و ایران می‌گذرد و وارد خاک ترکمنستان شده و در ریگزارهای این کشور جذب می‌شود.

هریرود از دریاهای مهم حوزه غرب کشور است که میان رشته‌کوه‌های سفیدکوه و سیاه‌کوه از شرق به سمت غرب در جریان می‌باشد. منبع اصلی این دریای بزرگ افغانستان دریای لعل‌وسرجنگل است که از کوه بابا سرچشمه می‌گیرد و به‌سوی شهر فیروزکوه جریان پیدا می‌کند، سپس در ولسوالی دولتیار غور دریاهای دیگری نیز با آن یک‌جا شده و دریای بزرگ هریرود را تشکیل می‌دهد.

بند بزرگ سلما بالای دریای هریرود ساخته شده است که بر اهمیت این دریا افزوده است. همچنان قرار بود بند گرم‌آبک پوزلیچ در شرق شهر فیروزکوه نیز بالای دریای هریرود ساخته شود. با آن‌که کار ساخت آن آغاز شده بود، دوباره متوقف شد و آرزوهای مردم غور به یأس و ناامیدی مبدل شد؛ ساکنان این ولایت سال‌ها فریاد زدند تا این‌که کار ساخت آن بند آغاز شد. همچنان قرار بود دو بند آبگردان دیگر نیز در ولایت هرات بالای دریای هریرود ساخته شوند، اما با سقوط حکومت پیشین عملی نشد.

دریای مرغاب یکی دیگر از دریاهای مشهور افغانستان است که در ولسوالی مرغاب ولایت غور واقع شده و از دریاهای پر آب کشور به‌شمار می‌رود. دریای مرغاب از دو شاخه سرچشمه می‌گیرد: شاخه‌ی شمالی از دامنه‌های شرقی تیربند ترکستان که از منطقه‌ی چراس آغاز می‌شود و بعد از عبور از برخی از روستاهای ولسوالی مرغاب در روستای فالبی به شاخه‌ی جنوبی آن وصل می‌شود.

شاخه‌ی دوم دریای مرغاب از انتهای شرقی فیروزکوه از روستای سندیز ولسوالی مرغاب شروع شده و پس از عبور از چندین روستای دیگر این ولسوالی در منطقه‌ی فالبی با شاخه‌ی تیربند ترکستان یک‌جا می‌شود. این دو شاخه پس از یک‌جاشدن راهش را به‌سوی غرب می‌کشاند و با گذشت از ولسوالی چهارسده به ولایت بادغیس سرازیر می‌شود که در این مسیر چندین رودخانه‌ی دیگر نیز با دریای مرغاب یک‌جا می‌شوند.

باشندگان ولایت غور می‌گویند که ساکنان این ولایت هیچ استفاده‌ای از دریای مرغاب نمی‌کنند و ساکنان بادغیس از آن صرفا در کشاورزی استفاده می‌کنند. این دریای بزرگ با گذشتن از ولایت بادغیس در همسایگی غور به ریگستان‌های غز ناپدید می‌شود.

در فراز این دریای بزرگ کشور تا اکنون هیچ بند آبگردان ساخته نشده که باشندگان ولایت‌های غور و بادغیس بتوانند از برق آن استفاده کنند. تنها باشندگان مسیر این دریا از آب آن در بخش کشاورزی، بیشتر در ولسوالی بالامرغاب بادغیس استفاده می‌کنند. باشندگان غور می‌گویند که اگر بالای این دریا بند ساخته شود، می‌تواند برای چندین ولایت برق دهد.

در کنار این دو دریای بزرگ و مشهور افغانستان در ولایت غور، شماری از دریاچه‌های خرد و بزرگ دیگری نیز در مناطق مختلف این ولایت وجود دارد که توانایی تولید برق را دارند.

شماری از باشندگان شهر فیروزکوه با انتقاد از مسئولان حکومت‌های گذشته جهت بی‌توجهی در ساخت برق در این ولایت می‌گویند که تنها چهار ساعت آن‌هم در شب برق دارند که نمی‌تواند نیازمندی‌های‌شان را تأمین کند.

مراد، از باشندگان شهر فیروزکوه می‌گوید: «در ۲۰ سال گذشته پول‌های زیادی به افغانستان سرازیر شد ولی متأسفانه هیچ کاری برای ساخت برق در ولایت غور صورت نگرفت و مردم در شهر فیروزکوه تنها در شب از برق جنراتور استفاده می‌کنند. در روستاها و ولسوالی‌ها همه‌ی مردم از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند.»

احمدخان، یکی دیگر از باشندگان غور می‌گوید: «ولایت غور با آن‌که دو دریای بزرگ در آن موقعیت دارد اما در زمان حکومت‌های گذشته هیچ کاری برای ساخت برق در این ولایت صورت نگرفته است. تنها کاری بند برق گرم‌آبک پوزلیچ آغاز شد ولی به‌دلیل نامعلوم کار آن متوقف شد. تا اکنون از آن خبری نیست. همان‌طور کار ساخت پنج میگاوات برق آفتابی هم گم شد.»

پس از توقف کار ساخت بند گرم‌آبک پوزلیچ در شرق شهر فیروزکوه، حکومت مرکزی ساخت پنج میگاوات برق آفتابی را جایگزین آن کرد، اما کار این پروژه هم پس از مدت کوتاه متوقف شد. مسئولان پروژه‌ی بند برق پوزلیچ گفته بودند که کار آن ۱۷ درصد پیش رفته است، اما به‌دلیل اختلاف میان شرکت «روس الکترو» و دست‌بدست‌شدن این پروژه کار ساخت آن متوقف و شرکت روس الکترو با ۶۰۰ هزار دالر پول این پروژه به روسیه فرار کرد.

باشندگان غور بارها برای ساخت بند برق گرم‌آبگ پوزلیچ و شاهراه مرکزی دست به اعتراضات مدنی زده و دادخواهی کرده‌اند، اما صدای‌شان شنیده نشد. به‌گفته‌ی باشندگان غور، به‌دلیل نبود برق اکنون هیچ کارخانه‌ای در این ولایت فعال نیست.

منبع: اطلاعات روز