آرشیف

اراده و نتیجه عمل آن٬ از مبانی بینیش عمیق انسانی یا وصل روحی عقلی انسان از ربوبیت رب٬ که قطعا نتیجه دنیای تمدن و اخروی آن معنویت است. و تضاد اراده سالم از ریشه منفوریت و غریزه خودی و قاطعیت در برابر تغییر و خویش را محکوم کردن به مرگ٬ که حتی اضطراب و استرس و اوج آن تا خودکشی را٬ در عدم تغییرست که از این منفوریت تنزل پیدا کرده٬ می توان دید.

اما با این غریزه فوق اراده فرد متعصب که از بد شانسی یا از علت سطح پاین آگاهی تام جامعه توده٬ به قدرت برسد٬ و در پی این غریزه سرنوشت ملتی به جهت که به زعم خودش می پندارت درست است٬ بکشاند چیست؟

حالا اگر انتقال قدرت در ۲۰۲۱ توسط اشرف غنی به طالب در حیطه روحیه قومی مطالعه شود – روی دیگر سکه طالبان پاکستانی و غریزه پشتون های آنسوی سرحد است. و این را در ادبیات آصف کاکر در مورد پشتون پاکستانی که اخیراً اظهار داشت می توان دید.

رویکرد حقوقی و حقوق معاهدات بر مشکل سرحدی ما:

که اگر به مرجع بی طرف یعنی دیوان دادگستری بین المللی لاهه سپرده شود٬ ماقبل ارجاع دادن به دادگاه در روی متن معاهده٬ طبق گزارشات٬ مسئله حل است. یعنی ضرورت ابطال معاهده دیده نمی شود. چون در تذکره شهروندان آنسوی سرحد نوشته نشده: شما به مدت معین تا این تاریخ شهروند پاکستان هستید. یعنی معاهده سرحدی در محدوده زمانی از لحاظ ماهیت رابطه ملت و دولت که می شود= ملیت به دور از خرد است٬ چون دولت زاده طبعی انسان ها است و قطع این رشته ناممکن است٬ مگر عناصر سازنده جز تجزیه راه دیگر نداند٬ هرچند تجزیه گزینه در حقوق بین الملل بوده٬ در افغانستان باورم اینست:‌ که وضعیت را بدتر از اکنون می کند.

رویکرد سیاسی:

قطعا و مکرراً پشتون های آنسوی سرحد اتصال شانرا با افغانستان با ادبیات قاطعانه رد کرده اند.

در نتیجه:

بحث اکثریت و حرص اکثریت شدن بصورت تام٬ و به تقویت آن و غریزه فردی تعصبی سرنوشت چهل میلیون انسان را به کجا کشانید؟ هر چند افکار و اهداف ملی غریزه های منفوریت اکثریت سلطه گرای بر اقلیت را٬ به توسعه کشوری مبدل ساخته است٬ اما افغانستان و با این نوع رویکرد ها در سیر نزولی و تنزل نقض بشری خواهد ماند.

راه حل:

در صورت تاسیس حاکمیت ملی و دولت مقتدر و با ثبات٬ در روابط کشوری منطقه وی مردم با مردم بیدون سرحد٬ چون اتحادیه اورپا٬ روابط فرهنگی و قومیت که در حیطه حقوق بین المللی فرهنگی قابل هضم است در اوج رسانید. با فرهنگ و باور مشترگ با همسایگان ما حتی شاهد ازداج های خواهیم بود که از فیض وحدت منطقه وی و فرامنطقه وی٬ افغانستان را به حالت مطلوب یا ایده حال رسانید.

محمدآصف فقیری

نویسنده و پژوهشگر