آرشیف

2019-6-21

۲۳ قسمت یازدهم حکومت دکتور نجیب الله .مشی مصالحه ملی :

دوکتورنجیب الله درشرایط وزمانی جانشین ببرک کارمل گردید جونوسیاسی درجهان روبه حرکت وکشور ما هنوزمیدان جنگ وخون نبرد بود و روزانه دها شهروند کشورما بخاک وخون کشیده میشد. که خوددکتورنجیب الله هم به نحودروضعیت موجود سهم دشت ولی کم وکان ازچشم دیدمردم ورسانه دورترقرار داشت وبشت پرده استخیبارات پنهان بود .ودراولین روزهای قدرتش حرف وسخن از بازسازی صلح آشتی به میان آورده وبعدازسفربه مسکووملاقات با میخایل گرباچوف رهبرشوروی مورخ ۲۰ جولای ۱۹۸۷ یک سلسله طرحای واقدانات بادرنظرداشت تفیرات درسطح دنیآ ونتایج  سفرش به مسکو و روی دست گرفت و لحن سریع تر درقبال سازش ومصالحه با مخالین مسلح درحال جنگ بادولت بودند صحبت کرد . مشی مصالحه ملی را اعلان  کرد  که دربرگیرنده مقاصد واهداف ذیل بود  ایجاد دولت فراگیر به اشتراک مخالفین ؛ ایجاد وسپردن پست های کلیدی درسطح وزارت خانه برای مجاهدین ؛ توافق بریک دوره موقت وانتقال ورفتن بسوی یک انتخابات آزاد  جهت تحقق این برنامه از اول جنوری ۱۹۸۷ آتش یک جانبه اعلان نمود اما جواب پیشنهاد آتش دکتور نجیب الله را نیروهای مجاهدین به مرمی پاسخ دادند .طرح ودید گاهی درباره مشی مصالحه ملی به واکنش متفاوت در داخل وخار ج  مواجه گردید حتی تعداد ازرهبری ح د خ ا با این طرح مخالف بودند ویگانه راه رسیدن به پیروزی دفاع مسلحانه از انقلاب میدانستند . نیروهای مجاهدین نه تنها به مصالحه پاسخ مثبت ندادن بلکه به ادامه جنگ  تاکید  داشتند درگردهمآئی بزرگ که قوماندانان جهادی  درغرب افغانستان به رهبری ونقش مرکزی اسماعیل درکوپایه های غوردایرنمودند  برادامه جنگ تاکید کردند .باوجود مخالفت وادامه جنگ حکومت دکتور نجیب الله به اصلاحات خویش ادامه بتاسی از طرح مشی مصالحه ملی بتاریخ ۳۰ نوامبر۱۹۸۷ لویه جرگه قانون اساسی تدویر روی ساختارنظام سباسی دولتی افغانستان ؛ درباب مذاکره وگفتگوبا مخافین بحث نمود ونام دولت افغانستان  ازجمهوری دموکراتیک به جمهوری افغانستان تبدیل نمود؛  تشکیل احزاب وسازمان های سیاسی وآزادی مطبوعات ( نشرجراید ومجلات آزادی بیان ) درقانون اساسی  مسجل وتضمین گردیده بود .احزاب ماننازا ؛سزاء کجا وحزب افغانان هویت خویش افشاء فعالیت آعازنمودد لویه دکتورنجبیب الله را بحیث رئیس جهور افغانستان انتخاب نمود . وکنگر ح د خ ا تدویر وخط مشی جدید اتخازنمود نام آنرا ازحزب دموکرایک خلق افغانستان به حزب وطن تغیرنام  داد بیرق آنرا ازرنگ سرخ به رنگ آبی تبدیل نمود. درعرصه خارجی همچنان تلاشهای گسترده روی دست گرفته شد  رهبری شوروی و افغانستان موضوع مذاکرات ژینو را که د رزمان کارمل آغازگردیه بود سرعت زیادتر داده بتاریخ ۱۴ اپریل ۱۹۸۸ به امضاء رسید که درین توافقنامه چهارموضوع سراحت لازم داشت (عدم مداخله کشورهای همسایه دراموذداخلی افغانستان ؛خروج شوای شوروی ؛ بازگشت مهاجرین به کشورشان وتضمین های بینن المللی بتاسی ازمواد مندرج درتوافقات ژنیوکه قوای شوروی از ۱۵ می ۱۹۸۸ الی ۲ فبروری ۱۹۸۹ به مدت یکسال افغانستان ترک گفتند که از۱۵ می ۱۹۸۹ اولین دسته از سربازان شوروی مقیم درجلال آباد افغانستان به قصد شوروی ترک وبتاریخ ۲ فبروری ۱۹۸۹ پروسه خروج قوای شوروی از افغانستان تکمیل گردید حکومت کابل جهت سهیم ساختن شخصیت های مستقل وتقسیم قدرت دکتورمحمد حسن شرق را بحیث صدراعظم پیشنهاد وازپارلمان رای اعتماد گرفت. اما سال ۱۹۸۹ دشوارترین سال برای حکومت دکتور نجیب الله بود . توام با تکمیل پروسه خروج قوای شوروی از افغانستان تمام کشورهای غربی سفارت خانه های ازکابل بستند

بلی فبروری سال  ۱۹۸۹ سال دشواربرای دولت دکتورنجیب الله ونیروهای مسلح آن کشوربود ارتش شوروی افغانستان را ترک نمودند سفارت خانه های کشورهای بخاطرعدم امنیت بسته شدند. دولت دکتورنجیب الله بخاطر کنترول اوضاع نظامی وسیاسی حکومت حسن شرق لغووحالت اضطرار اعلان نموده سلطان علی کشتمند برای باردوم بحیث صدراعظم انتخاب شد

گروه های جهادی بکمک ملیشه ها واستخبارات نظامی  پاکستان وسائرگروه های هراس افگن مانند عرب ها ؛ چهچین ها وگروه های ازبکتبا رازکشورهای آسیائی میانه حمله وسیع بالای ولایت ننگرهار آغازکردند ولی دولت کابل با تمام که داشت ازننگرهارد فاع نمود. همزمان حمله ننگرهار برای اولین بارحکومت مجاهدین درمنطقه ولسوالی شیوه ولایت ننگرهاردورهم جمع شدند  ودولت عربستان نخستین دولت بود که حکومت مجاهدین به رسمیت شناخت واز جانب ایالات متحده امریکا شخص بنام پیتر تامسن سفیر؛ آن کشوردرامور حکومت مجاهدین انتخاب گردید. ولی جنگ بین نیروه های مجاهدین وحکومت دکتورنجبیب الله ادامه داشت دوحکومت موازی اما اختلافات درون حکومتی بین هردوجانب وجوداشت به گمان اقلب رای زنی ها بعدازخروج قوای شوروی میان گروه ها شخصیت جهت پیداء نمودن جائی پای برای فردائی مباداء داشته یعنی اختلافات بین تنظیم های جهادی وحکومت دکتور نجیب الله  زیاد شده میرفت میتوان که تلاشها ازایدیولوژی گذشته و گرایش زبانی وقومی کرده بود که ناشی ازهمین اخلافات گلبدین حکمتیارکه سمت وزارت خارجه مجاهذین داشت ؛ بتاریخ ۵ اگست ۱۹۸۹ اعلان نمود که حکومت مجاهدین از اعتبار ساقط است اودیگربا این حکومت کار نخواهند کرد اینجاه درکابل صف بندی های جدید بین حزب ودولت ایجاد گردیده بود که نتایج بدی درقبال داشت جناح خلق وپرچم هرکدام آنها به گروپ های جداء تقسیم شده بود گروپ ببرک کارمل ؛ طرفداران دکتور نجیب الله وگروپ حفیظ الله امین به  بدستوردکتورنجیب الله اززندان بادرنظرداشت مشی مصالحه ملی آزاد شده و  درمقامات حزبی ودولتی استخدام شده بودند ازدکتورنجیب الله حمایت میکردند گروپ تره کی که خودرا جناح قدرتمند درحزب د خ ا حساب مینمودتد کم وکان با گروپ کارمل هم سخن گردیده در ضدیت با نجیب  الله قرارمیگرفتند. درنتیجه این اختلافات بتاریخ ۴ مارچ ۱۹۹۰ کودتای نافرجام ازجانب شهنواز تنی علیه حکومت دکتور نجیب الله صورت گرفت  . کودتا شکست خورد وشهنوازهمراه اعضای خانواده اس ؛نیازمحمد مهمند جنرال عبدالقادرآکا باچند نفرهمراهانش گریخت به پاکستان رفت  دوهلیکوپترویک فروندطیاره ترانسپورتی نظامی برای پاکستان با خود هدیه برد . درپاکستان درمحل نظامی زیرنظزسازمان استخبارات نظامی کشورپاکستان باگلبدین حکمتیار ملاقات نمود گلبدین حکمتیارازکودتا پشتبانی کرده به اعضای حزب خودستورداد درهزجائی که هستند ودرهرموقف که قراردارند  ازکودتا ونیروهای تحت شهنواز تنی حمایت کنید ولی کودتا  ناکام گردید شهنوازتنی دریک هوتل مجلل دراسلام اباد مربوط سازمان اسخبارات نظامی پاکستان جابجاه شده اما همراهانش درزندان رفتند . دکتورنجیب الله براوضاع مسلط گردید حالت اضطرارلغو نمود وبه ۷ جون ۱۹۹۰ فضل الحق خالقیار بحیث صدراعظم پیشنهاد وازپارالمان رای اعتماد گرفت این بار پافراترازگذشته  مانده وتعداد اعضای کابینه خودازشخصیتهای بیرون حزبی نیز شامل ساخت ونظر به ضرورت زمان بتاریخ ۲۸ جون ۱۹۹۰ دومین لویه جرگه قانون اساسی دایروروی قانون اساسی وتعدیلات درماده های قانون اساسی بحث وگفتگونمایند که درنتیجه بعضی تعدیلات دراساسی کشورنظر به ضرورت زمان ایجادکردند. برعلاوه  تدابیرسیاسی جهبات جنگ نیزداغ بود  بتاریخ ۱۷ مارچ ۱۹۹۱ ولایت خوست بدست مجاهدین سقوط نمود دولت کابل حف؛‌اظت ازبعضی ولایات عملیات گسترده علیه نیروهای مجاهدین مانند لوگر هرات  وپپنجشیردرجون ۱۹۹۱ آغازنمود که به هردوجانب تلفات وارد گردید باوجود ادامه جنگ وخون ریزی درکشور تلاشاها درعرصه داخلی وخ جامعه جهانی به ویژه درسطح سازمان ملل متحد ادامه داشت بتاریخ ۲۱ می ۱۹۹۱سرمنشی سازمان ملل متحد پرز دکویار،  براي حل اساسی مسألۀ افغانستان اعلامیۀ پنج مادهاي صادر کرداین اعلامیه موارد ذیل را شامل میشد

: 1 به رسمیت شناختن حاکیمت ملی افغانستان

 2: تأکید بر حق مردم افغانستان براي انتخاب حکومت و سیستم سیاسی 
   3 
ترتیبات اداره وقت و ایجاد میکانیزم قابل اعتماد براي نظارت از انتخابات و حکومت با پایه هاي وسیع 

 4: آتش بس تحت نظارت سازمان ملل

؛ کمک مالی براي عودت مهاجرین و بازسازي اقتصادي و اجتماعی

به اساس توافقات ژنیو وزرای خارجه شوروی وایالات متحده امریکا طی اعلامیه متعهد گردیدند صدور اسلحه به جانبین درگیر درمعضله افغانستان قطع مینمایند . درنتیجه سیاست گلاسنومیخائیل گرباچف دیگربه آن فضائی بسته شوروی وداع وبه گورستان تاریخ سپرده شد دریک پشت پرده میان سران تنظیم های جهادی  ورهبران شوروی به نقش مرکزی که جی بی بتاریخ ۱۱ نوامبر ۱۹۹۱ هیت ازنمایندهگان جهادی به ریاست پروفیسوربرهان الدین ازمسکوبازدید نموده بین هیت مجاهدین مقامات شوروی تبادل نظرصورت گرفته با نشریک اعلامیه هیت مجاهدین به پاکستان بازگشتند دربهار۱۹۹۱ فشارهای سیاسی ودپلوماتیک درمنطقه وجهان بخاطر حل وفصل قضیه افغانستان زیاده بنن سیوان به طرف های درگیردرجنگ افغامستان سخت مصروف گفتگوومذاکره بود ازطریق رسانه گفته شده بود که طرفین قضیه افغانستان به یک لست دوره موقت به توافق رسیدند قرار بر این شده بود که دکتور نجیب الله قدرت را به حکومت موقت که  تحت  نظرسازمان ملل متحد دریک دوره انتقالی رفتن بسوی انتخابات آزاد را رهبر ی خواهند کرد تسلیم میدهد اما درزیرپرده زدوبند های قومی وزبانی موجب آن میشود که گروهای قومی تنظیم های جهادی به رهیری جنرال دوستم بقاوت نموده اعضای ح د خ ا اعم ازنظامی ملکی طرفداران ببرک کارمل یکجاه شده جنبش ملی اسلامی را تاسیس بتاریخ ۱۸ مارچ ۱۹۹۲ شهرمزارشریف ازکنترول دولت خارج شاختند بتاریخ ۱۴ اپریل ۱۹۹۲ آصف دلاورلوی درستیزقوای مسلح میدان هوای به نیروهای احمدشاه مسعود تسلیم نمود . شهرکابل وکمربند امنیتی آن توسط قوماندان گارنیزیون کابل دگرجنرال نبی اعظیمی اداره ورهبری میشد درآن وقت یعنی درآستانه سقوط حکومت دکتور نجیب الله نقش وزرای دفاع وداخله منتفی شده بود .داروندارنظام ودولت تحت امر دگرجنرال نبی قوماندان گارنیزیون کابل  قرارداشت وضعیت ازهم پاشیده معلوم میگردید رسانه های آزاد افغانستان تبلیغا ت وسیع درسقوط حکومت انجام داده ومردم به ویژه کارمندان دولت دریک ترس وهراس قرارداشتند هرکس درتلاش این بود که جایپای برای خود پیداء‌ بتاریخ ۱۶ اپریل ۱۹۹۲ وکیل وزیرخانه درپروان با آحمد شاه مسعئود ملاقات نمود ودرشام همان روز عبدالوکیل وزیرامورخارجه طی  یک کنفرانس خبری به مطبوعات گفت دکتورنجیب الله خودرا مبتکرمصالحه مگفت در اصل دشمن آن است فراربه محل نامغلوم است .وبعدا معلوم شده که ازهراس وبه اثرفشارورهنمائی بینن سیوان به دفترملل متحد رفته است