آرشیف

براساس گزارش‌های سازمان های حقوق بشری بین المللی و نهادهای مدنی در افغانستان، از زمان اشغال اين كشور توسط ایالات متحده در ماه اکتبر سال 2001 تاکنون هزاران غيرنظامی کشته و ده‌ها هزار تن ديگر زخمى شده اند.
پس از با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ و اعلام راهبرد جدید واشنگتن در افغانستان، حملات هوایی پنتاگون در اين كشور دو برابر شده است.
جنگ و حملات هوایی نیروهای ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا به افغانستان به دنبال حادثه 11 سپتامبر سال 2001 و متعاقب آن، و سقوط حکومت طالبان را می‌توان «طولانی‌ترین جنگ بدون وقفه» تاریخ ایالات‌متحده دانست.
نبرد آمريكا در مقايسه با حضور ارتش سرخ شوروی در افغانستان حدودا دو برابر به طول انجاميده است. اين مداخله از حدود شانزده سال پيش تاکنون پس از استراتژی جدید واشنگتن با کشته شدن دو هزار و 408 نظامی آمریکایی و تحمیل هزینه‌های سرسام آوری به اقتصاد اين كشور همچنان ادامه دارد.
کارشناسان نظامی و سیاسی بر این باورند كه اگر چه جنایت‌های جنگی زیادی توسط سربازان ارتش آمریکا علیه غیرنظامیان افغانستان صورت گرفته اما واشنگتن همواره تلاش کرده در کنار رسانه‌های غربی بر روی این حوادث ضد بشری سرپوش گذاشته و آن را در نطفه خفه کند.
براساس برآوردهای دقيق خبرنگار آناتولی ده‌ها هزار غیرنظامی از زمان آغاز حملات هوایی آمریکا در سال 2001 میلادی به این سو جان باخته و زخمی يا ناچار به فرار از سرزمین خود شده اند. در واقع نیروهای آمریکا در افغانستان اصول اساسی حقوق بشر را آشکارا زیر پا گذاشته‌ اند.
در طول حضور نظامی شانزده ساله آمريكا در افغانستان، غيرنظاميان بارها هدف حملات هوایی کورکورانه و عملیات جستجوی شبانه منازل قرار گرفته اند. اين حملات خشم و انزجار مردم، اعتراض مقامات ارشد دولت کابل را برانگیخته است. یکی از دلایل اصلى تنش میان حامد کرزی رئیس‌جمهور سابق افغانستان با واشنگتن اين بود كه او حملات مذكور را "جنایت بزرگ بشری" و "نقض حاکمیت ملی" عنوان کرد.
دولت وی با تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب برای حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در بمباران مناطق مشکوک به این نتیجه رسید که شمار زیادی از این حملات باعث تلفات جانی و آسیب‌ به افراد غیرنظامی شده است.

-حملات سنگین موشکی و هوایی آمریکا و انگلیس در سال 2001
ارتش آمریکا و انگلستان یکشنبه شب 7 اکتبر 2001 برای نخستین بار اهدافی را در ولایت‌های کابل، قندهار، ننگرهار، قندوز، جوزجان، لوگر، تخار، نیمروز، فراه و غزنی با جنگنده‌های B-52 و موشک‌های کروز مورد حمله قرار دادند. در سه هفته اول این حملات بیش از هزار نفر در این مناطق کشته شدند.
به گزارش خبرگزاری ژاپن کیودو، در 17 اکتبر 2001 حداقل 29 غیرنظامی در روستایی در نزدیکی قندهار در حمله يك جنگنده آمریکا کشته شدند. 
در همان روز، بر اساس اعلام طالبان جنگنده آمریکایی، یک کامیون حامل غیرنظامیان در حومه این ولایت را هدف قرار داد که در اثر آن 12 غیرنظامی کشته و 25 تن دیگر زخمی شدند. 
به گزارش روزنامه «گاردین»، کاروانى متشكل از دوازده خودروی حامل نمایندگان قبایل ولایت شرقی که به دعوت حکومت موقت کابل به منظور شرکت در مراسمی در حال حرکت به سوی پایتخت بودند توسط هواپیمای AC-130 ارتش آمریکا هدف قرار گرفته و 65 نفر کشته شدند.
همچنین سازمان ملل متحد در 21 دسامبر همان سال اعلام کرد که در 29 دسامبر 2001 جنگنده‌های ارتش آمریکا یک روستا در نزدیکی شهر گردیز مرکز ولایت پکتیا را بمباران کرده اند. در اين حمله حداقل 52 غیرنظامی افغان از جمله تعدادى زيادى زن و کودک کشته شدند. سخنگوی پنتاگون در آن زمان مدعی شد که انبار مهمات طالبان در روستای مذکور منهدم شده است.

-شمار تلفات غیرنظامیان افغان در سال 2001-2002 از مرز تعداد قربانيان 11سپتامبر گذشت
شبکه بی.بی.سی طی گزارشی در 3 ژانویه 2002 اعلام کرد شمار تلفات غیرنظامیان افغان در حملات هوایی آمریکا از تعداد قربانیان حادثه یازدهم سپتامبر در اين كشور بیشتر است.
پروفسور مارک هیرالد استاد توسعه اقتصادی، امور بین الملل و مطالعات زنان در دانشگاه نیوهمشایر آمریکا در گزارش تحقیقی خود تحت عنوان "پرونده ای برای قربانیان غیرنظامی در بمباران آمریکا در افغانستان" نوشته است: 3800 افغان از 7 اکتبر الی 7 دسامبر 2001 به قتل رسیده اند.
سرهنگ راجر کینگ سخنگوی ارتش ایالات متحده در اول ژوئیه 2002 ضمن تایید کشتار 48 غیرنظامی و مصدوميت 118 نفر در حمله هوایی آمریکا به مراسم عروسی در روستایی در ولایت ارزگان مدعی شد که این حمله در پاسخ به شلیک پدافندی به بالگرد ائتلاف بین المللی صورت گرفته است.
خبرگزاری آسوشیتیدپرس آمريكا طى گزارشی در 3 دسامبر 2001، تحت عنوان «بمب ايالان متحده روستای زراعى را با خاك يكسان کرد» از کشته‌ شدن 155 تا 300 تن از ساکنان روستای کامه ادو در ننگرهار خبر داد. روزنامه دیلی‌گراف انگلستان نیز به تاریخ 20 دسامبر 2001 در گزارشی تحت عنوان «غیرنظامیان بهای بمب‌های منحرف شده آمریکا را می‌پردازند» اعلام كرده كه ده‌ها تن كشته شده اند.
خبرگزاری پژواک و رسانه های بین المللی دیگر نیز در 25 اکتبر 2006 از کشته‌ شدن حدود 90 غیرنظامی در روستای پنجوایی قندهار خبر دادند. نیروهای آمریکایی با بمباران این روستا فاجعه بزرگی آفریدند، اما هرگز از این قتل‌عام ها عذرخواهی نکردند.

-ما مردم افغانستان نيز مانند آن‌ها انسان هستیم
براساس گزارش دولت افغانستان در ماه مه 2007 طی دو روز بمباران جنگنده‌های آمریکایی به روستایی در نزدیکی هرات، دست‌کم 42 نفر، از جمله تعدادى زن و کودك قتل‌عام شدند. در این بمباران 100 خانه ویران و حدود 1600 نفر بی‌خانمان شدند.
حامد کرزی، رئیس‌جمهور وقت افغانستان با ابراز خشم خود و مردم کشورش نسبت به این کشتار گفت: "ما مردم افغانستان هم مانند آن‌ها انسان هستیم"، اما سرهنگ جرمی مارتین سخنگوی پنتاگون تنها به اين سخن اكتفا كرد :"ما همه اقدامات لازم را برای کاهش تلفات انسانی اتخاذ کرده‌ایم".
در پی حمله طالبان به دو دستگاه خودرو نظامی آمريكا در 28 ژوئن 2007 در حیدرآباد ولایت هلمند به درخواست اين كشور بمباران سنگینی توسط ناتو در پاسخ به آن حمله آغاز شد.
دولت کابل هیئتی را برای تحقیق درباره این حادثه فراخواند. بنا به اعلام این هیئت حداقل 45 زن و کودک در میان 100 قربانيان غیرنظامی بودند. کریس بلچر سخنگوی نیروهای ائتلاف اظهار داشت كه هدف اصلی آنها شبه نظامیانی بوده که در میان این روستا مخفی شده بودند.

-کشتار غیرنظامیان در روستای عزیزآباد در شهرستان شیندند ولایت هرات
در پی حمله هوایی روز 22 اوت 2008 به روستای عزیزآباد در شهرستان شیندند ولایت هرات، ساکنان محلی و منابع دولتی افغانستان گفتند که در این حمله حدود نود غیرنظامی کشته شده اند، اما نظامیان آمریکایی با انتشار گزارشی شمار کشته شدگان غیرنظامی را هفت نفر اعلام کردند. با این حال مقامات سازمان ملل متحد گفتند که ویدیوئی از بمباران عزیزآباد در دسترس آنها قرار گرفته و در این ویدیو اجساد چندین کودک دیده می شود که در این حملات کشته شدند.

-کشته شدن 145غیرنظامی از جمله 92 کودک و 22 زن در ولایت فراه
مقامات امنیتی افغانستان 4 مه 2009 اعلام کردند که حملات هوایی ناتو به رهبری آمریکا در منطقه گرانای ولایت فراه باعث کشته شدن 145غیرنظامی از جمله 92 کودک و 22 زن شد. ارتش آمریکا مدعی شد که مشکلات فنی زیادی به وجود آمد که باعث مرگ این افراد شد. خبرگزاری استرالیا نیز اعلام کرد که این بیشترین تعداد کشته‌شدگان بی‌گناه توسط نیروهای ناتو به رهبری آمریکا در تاریخ جنگ افغانستان بوده است.

-تایید کشته شدن دانش آموزان در کنر
به دنبال کشته شدن 10دانش‌آموز افغان توسط نیروهای ویژه ایالات متحده در ولایت کنر، ریاست جمهوری افغانستان هیئتی را به ریاست اسدالله وفا در 30 دسامبر 2009 به منطقه اعزام کرد. این هیئت پس از تحقیقات گزارش داد که این حمله هنگامی اتفاق افتاد که نیروهای ویژه آمریکا از داخل بالگردی فرود آمده و وارد مدرسه‌ای در روستای شهرستان نارنگ ولایت کنر شدند و نوجوانان 12 تا 18 ساله را از سه اتاق مجزا از داخل مدرسه‌ای به یک اتاق جمع‌آوری کردند و به دانش‌آموزان دست بند زدند سپس آنها را به رگبار بستند. سپس با اجساد آنها عکس گرفته، یکی از نوجوانان را تحت بازجویی قرار دادند و متواری شدند. دولت کابل خواستار محاکمه این سربازان شد اما پنتاگون هیچ‌ واکنشی نشان نداد.

-کشته شدن بیش از 52 زن و کودک بی‌گناه در ننگرهار
حملات هوایی آمریکا در 23 ژوئیه 2010 به منطقه سنگین ولایت ننگرهار باعث کشته شدن بیش از 52 زن و کودک بی‌گناه شد. بیش از 400 نفر در خیابان‌های کابل به تظاهرات پرداخته و این حمله را محکوم کردند. هیئتی از کابل برای تحقیق به منطقه اعزام شدند. براساس بررسی‌های هیئت، تمامی کشته شدگان زنان و کودکان بودند. نیروهای ناتو و آیساف پس از گذشت چندین هفته طی اعلامیه ای از انجام این حملات ابراز تاسف کردند.
مجله «رولنگ ستون» در 27 مه 2011 چندین تصویر وحشتناکی از قتل عام گروهی در قندهار توسط سربازان آمریکایی مشهور به «جوخه کشتار» را منتشر کرد که با واکنش تندی در سراسر جهان مواجه شد. در این تصویر که در 15جنوری 2010 گرفته شده یک سرباز آمریکایی را نشان می‌دهد که در حال خنده در کنار جنازه گل‌الدین، پسر یک دهقان اهل قندهار عکس یادگاری می‌گیرد.

-اعتراف سرباز آمریکایی به قتل 16 افغان
رابرت بلز در دادگاه نظامی "سیاتل" در واشنگتن اعتراف کرد که در عملیات یازدهم مارس 2012 پس از خروج از پایگاه نظامی قندهار در افغانستان به ساکنان دو روستای نزدیک این پایگاه حمله کرده و 16 شهروند که بیشترشان زن و کودک بودن را به قتل رسانده است.
در این جنایت بیشتر قربانیان از ناحیه سر هدف قرار گرفتند و این سرباز جنایتکار آمریکایی اجساد برخی قربانیان را سوزاند. وکلای بلز مدعی شدند که وی جدا از این اقدام خود پشیمان است و او در شب حمله دچار حالت جنون و افسردگی بوده است !! وى در یکی زندان‌های ارتش اين كشور در ایالت کانزاس نگهداری شده و مقامات آمریکایی تعهد دادند که روند محاکمه این سرباز شفاف خواهد بود. اما جزئیاتی بیشتر تاکنون در مورد این سرباز اعلام نشده است.
یکی از شهروندان افغان که شماری از نزدیکانش را در این حمله از دست داده گفته است: این سرباز آمریکایی 16 نفر از ما را به قتل رساند ولی آنان حتی یکی از سربازان خود را به دلیل جنایت‌هایشان اعدام نکرده اند. اگر ما 16 آمریکايى را به قتل برسانیم، آنها ما را می بخشند! دولت افغانستان هم این حادثه محکوم کرد و خواستار محاکمه علنی در حضور خبرنگاران برای سرباز آمریکایی شد.

-حمله هوایی به بیمارستان قندوز
نیروی هوایی ایالات‌ متحده آمریکا در 3 اکتبر 2015، با جنگنده لاکهید AC-130U بیمارستان قندوز در شمال افغانستان را هدف حمله قرار داد. در این حمله دستکم 42 غیرنظامی کشته و 30 نفر مجروح شدند. سازمان پزشکان بدون مرز پس‌ از این فاجعه اعلام کرد که پیش‌تر کلیه هشدارها راجع به موقعیت مکانی بیمارستان به نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا داده‌ شده بود و این حمله عمدی صورت گرفته است. این سازمان در ادامه حمله به بیمارستان را نقض حقوق بین‌الملل عنوان کرد و تمامی کارمندان خود را از این شهر خارج کرد.
در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما زمانی که صلاحیت‌های فرماندهان آمریکایی و حملات هوایی افزایش یافت، تلفات غیرنظامیان در افغانستان نیز بیشتر شد. اکنون نیز شاهد تکرار این حادثه در استراتژی جدید ترامپ هسیتم.
اخیرا پنتاگون ناوگان هوایی متشکل از جنگند‌های «تندربولت» و بمب افکن‌های استراتژیک «بی 52 » را راهی افغانستان کرده است. در نخستین ماه اجراى این استراتژی تلفات غیرنظامیان افزایش یافته و حدود 100 تن از آنها در افغانستان کشته شده‌اند.
با این حال کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از نیروهای خارجی خواسته تا تدابيرشان را در جلوگیری از کشتار غیرنظامیان در جریان حملات هوایی بیشتر کنند. 
این هشدار در حالی صورت می گیرد که آمارها حاکی از سه برابر شدن تعداد بمب‌های پرتاب‌شده از سوی نظامیان ائتلاف به رهبری آمریکا در افغانستان در سال جاری، نسبت به سال پیش است. 
براساس يك گزارش تحقیقی تحت عنوان "هزینه‌های جنگ"، كه توسط مؤسسه مطالعات بین المللی واتسون دانشگاه براون ایالات متحده آمریکا درباره تلفات جنگ و آوارگان پاكستان و افغانستان تهيه شده از سال 2001 میلادی که نیروهای تحت رهبری آمریکا حکومت طالبان را ساقط كردند تا اوت 2016 نزدیک به 173 هزار نفر در اين كشور کشته و به همین میزان زخمی شده اند.
از سوی دیگر، کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در تازه ترین گزارش خود از افزایش میزان حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در سال گذشته میلادی در افغانستان خبر داده و خواستار تحقیق و بررسی مستقل و بی طرف درباره حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در افغانستان، پاکستان، یمن و برخی دیگر کشورها شده است.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی پنتاگون، در پی تشدید حملات هوایی در سال جاری هواپیماهای آمریکایی بیش از 3500 بمب را در افغانستان پرتاب کرده‌اند. فرماندهی نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان همواره کشته شدن غیرنظامیان افغان در حملات هوایی این کشور را انکار کرده و گفته می شود که مقامات افغان نیز در بسیاری از موارد دست به پنهان کاری می‌زنند.

استانبول/ خلیل سلحشور/ خبرگزاری آناتولی