آرشیف

                                                                  
ولسوالی دورافتاده وخطرناکِ پسابند  که با ولایت نا امن هلمند مرزمشترک  دارد. چندین سال است . که صدها پدر ومادر را درغوربه غم واندوه  نشانده است . در شرایط کنونی هر روزه قربانی می گیرد. طالبان نیروهای امنیتی هردو استراتیژی جنگ وفرار را دنبال می نمایند.  وتعداد قربانیان این منطقه هروز روبه افزایش است. نیروهای امنیتی هروز قربانی می دهند واین جنگ تبدیل به یک نبردی نا تمام شده وهم چنان آدامه دارد .  خواستم تحقیقی  راجع به این قایله ی نا پایان داشته باشم،  به راستی مشکلِ اصلی در پسابند غور چیست ؟ پاسخ به این سوال  شاید تا حدی ما را به درک این فرضیه نزدیک بسازد .
 موقعیت مهم واستراتژیک ولایت غور ؟
همسایگی با هلمند نا امن ؟
عدم توجه دولت مرکزی  ؟
گذرگاه ترانزیت وقاچاق مواد مخدر ؟
موقعیت مهم واستراتژیک ولایت غور :
موقعیت مهم و جغرافیای تخسیر نا پذیر ودشمن شکن  غور همیشه در طول تاریخ برگِ برنده مردمان این سرزمین بود است . این جغرافیا باعث شده بود که مرد مان این سرزمین نه تنها آزاد ومستقل زنده گی کنند بل خارچشم جهان گشایانی چون امیر تیمور وچنگیزخان شده بودند.
جهانسوز : خطاب به بهرامشاه چنین می گوید:
   تــــــرا چــــــرخ   ،  پــیــــلان انــــبــــوه داد  :   شـکـوه مـــرا تـــکـــیــه بــر «کـــــــوه» داد
زکــهــســــار مــــن کــمــتــریــــن بـــازهـــا    :   زگــــــــردون شـــود بـــر، بـــه پـــروازهـــا
ولایت غور در مرکز جغرافیایی افغانستان و با هشت ولایت کشور مرز مشترک دارد و به عنوان دهلیز ارتباط بین مرکز وجنوب مرکزو شمال مرکز وغرب  مرکز شرق ،نقش مهم وحیاتی را به خود اختصاص داده است .
 این امر خودِ غور را تبدیل به یکی از مناطق مهم وارزنده برای مخالفان دولت ساخته است .
و اینکه چرا پسابند  هدف اصلی طالبان مبدل گشته است.  می‌پردازیم به دلایل اصلی تمرکز طالبان بر پسابند که ازین قرار است .
طالبان برای دو هدف می جنگند : در جنگ پسابند طالبان هم انگیزه دارند وهم هدف.انگیزه وعوامل انتخاب جنگ نزدیک بودن پسابند به مرکز نظامی و ومافیایی طالبان یعنی باغران است وهم این‌که پسابند از چهار طرف محاصره بوده و احتمال سقوط آن‌را بهتر پیش‌بینی می‌کنند و اما هدف استراتیژیک واساسی  توسعه ی ساحه ی حاکمیت و ایجادِ سهولت  به خاطر انتقال وترافیک قاچاق مواد مخدر از شمال به جنوبِ افغانستان است.  بناء ایشان با اشغال ولسوالی پسابند می‌توانند به این دو هدف خود بهتر برسند هم‌چنین وصل شدن نیرو های طالبان از جنوب به شمال وتهدید آسیای میانه،
با اشغال پسابند به طور دراما تیک وسریع ولسوالی دولینه سقوط وراه های مواصلاتی بین مرکز ولایت و ولسوالی های دیگر هم قطع می‌شود واین امر با عث سقوط تدریجی ولسوالی تیوره وپرچمن هم می‌گردد. واین در حالی است که طالبان ولسوالی گلستان در بین دلارام وپرچمن را سال گذشته تصرف کردند .البته سقوط سایر ولسوالی ها از قبیل ساغر تا تولک و وصل شدن این منطقه به شرق هرات وجنوب باد غیس وفاریاب به مثابه یک جغرافیای بزرگ برای شان از اهمیت خاصی بر خوردار است. لذا طالبان با تصرف پسابند می‌توانند جغرافیای بیشتری از ساحه ی حاکمیت دولت را در کنترول خود داشته باشند. که در چانه زنی های سیاسی  برای شان مشروعیت میدهد.
از نظر دلا لان قاچاق مواد مخدر تریاک شمال افغانستان از کیفیت خیلی بلند بر خوردار است. طالبان این تریاک را از مناطق تحت اشغال شان رایگان بدست آورده ودر بازار های بین المللی به قیمت گِران می‌فروسند که می‌توانند هزینه ی مصارف جنگ های طولانی را پوره کند.
در کنار توسعه ی حاکمیت در قلمرو افغانستان و کنترولِ به قبضه گرفتن تجارت مواد مخدر نزدیک شدن به کشور های آسیای میانه نیز در دستور کار شان است.
واکنون سطح بلندِ گمان ها نشان می‌دهد. که غور به عنوان دهلیز ارتباطی مخالفان دولت نقش مهم وحیاتی دارد .
موقعیت غور در دوران سیاهِ طالبان به خوبی برای همه معلوم است ونظامیان و جیو
استراتژیک های پا کستانی که نقش مهم در رهبری طالبان دارند به خوبی از این موقعیت غور اگاه اند  و روی این ولایت تمرکز خاص دارند .
در دوران حاکمیت طالبان و القا عده  امریکایی ها با رها با احمد شاه مسعود تماس گرفتند وخواهان حمله به اسامه توسط داکتر ابراهیم  ملک زاده شدند، امریکایی ها به این باور بودند که ولایت غور بنا به داشتن مرز مشترک با هلمند و فراه می‌تواند شکارگاه خوبی برای به دام انداختن ویاهم ترور اسامه باشد.
 غور در هم‌جوار بزرگ‌راه فراه و هلمند مرز طولانی دارد درآن زمان  فرمانده ملک زاده نقش مهم و کلیدی را دراین مناطق داشت .
امریکایی ها تصمیم داشتند که به تربیه ی واحدِ خاصی از افرادِ فرمانده ملک زاده  اسامه را در بزرگ‌راه هلمند و فراه شکار نمایند . ولی به دلیل اختلاف نظر بین قهرمان ملی وامریکایی ها این طرح به وقوع  نپیوست. مسعود خواهان مبارزه وحمایت امریکایی ها  به محور طالبان القاعده وپا کستان بود وی عقیده داشت طالبان ، پا کستان والقاعده هرسه مشکلِ اصلی افغانستان اند.  ولی امریکایی ها دراین موضوع با مسعود اختلاف نظر داشتند. چون هدف اصلی امریکایی ها شکارِ اسامه بود نه براندازی رژیم طالبان (1 )

         همسایه‌گی با هلمند نا امن ؟

هلمند بزرگ‌ترین ولایت در جنوب کشور و یکی از نا امن ترین ولایات کشور است. اين ولايت مرکز قاچاق‌چیانِ مواد مخدر و مهم‌ترين پاي‌گاهِ گروه های تروریستی است. وجود قاچاق‌چیان داخلی و بين المللی درين ولايت باعث شده است. که اين ولايت مهم‌ترين مکان برای تأمين نيازمندی های گروه طالبان و ديگر گروه های تروریستی قرار گيرد.
زيرا، گروه طالبان از فروش مواد مخدر در اين ولايت سود می‌برند. به همين خاطر، گروه طالبان در سال های گذشته حد اکثر سعی و تلاش خود را کردند تا نفوذ خود را در اين ولايت گسترش دهند.
فشارهای اقتصادی غرب به خصوص دولت امریکا برپا کستان این کشورا وادار به حمایت هرچه بیشتر طالبان در هلمند نمود است .
  پا کستان وسایر حامیان خارجی طالبان  دوست دارند شورای کویته را به هلمند انتقال دهند .
 جنگ پسابند خود نیز جزء این هدف طالبان است، تسلط کا مل به این منطقه خیال طالبان را از مناطق مرکزی تا حدی زیاد راحت می سازد . وهم‌چنان مناطق پُرخم و پیچ غور از لحاظ جنگِ چریکی برای طالبان بهترین منطقه است  وطالبان به خوبی می‌دانند که درجنگ  چریکی دراین مناطق می‌توانند تلفات زیادی به نظامیان کشور وارد کنند .  و برای جنگ درازمدت و اهداف کلان‌تر  طالبان نیز مهم  است .  چون نفوس طالبان درغور به معنی رسیدن در مرزهای ولایات امن چون بامیان و دایکندی است . وگسترش جبهات جنگی طالبان در مناطق مرکزی کشور، وسایر مناطق دیگراست با انتقال شورای کویته از پا کستان به هلمند پا کستانی ها دوست دارند.
 جنگ کنونی را جنگی بین الا فغانی  بسازند وخود را تا اندازه برات دهند . جنگ پسابند برای ثبات وامنیت هلمند نیز ضروری است.  کنترول طالبان بر پسابند تا حدی زیادی امنیت پایتخت آینده  طالبان را ازسمت غور تضمین خواهد کرد .
عدم توجه دولت مرکزی به غور "
غوری ها نقش مهم در مبارزه علیه نظام سیاهِ طالبان داشتند اما بعداز برچیدن این نظام آن‌طوری که توقع می رفت مبارزه و شهادت طلبی غوری ها ثمره ای برای ایشان نداشت. .
وغوری ها نه تنها به فراموشی سپرده شدند بل پاداش مبارزه و جان طلبی های  مردم غور همه نادیده گرفته شد دولت مرکزی  نگاه تعصب آمیز به مردم مبارز وشجاع غورکرد، این تعصبات باعث  فقر و مشکلات زیاد در غور شده است . تا هنوز مردم غور از سهولت های اولیه ی زنده‌گی یعنی سرک و برق محروم اند . در دوران پسا طالبان با وارد شدن ملیارد ها دالر پروژه های مهم در سراسر کشور به اجرا گذشته شد. ولی مردم غور ازین نعمت محروم ماندند . بدبختانه این روی‌کرد تعصب آمیز تاکنون در مقابل مردم محروم غور ادامه دارد. چندی پیش دولت مرکزی صدها ملیون دالر برای اسفالت جاده های  مناطق بامیان ،وردک و دایکندی اختصاص داد.  این پروژه حتا ولسوالی های درجه سه را نیز به مرکز ولایات  وصل می‌کند. ولی بزرگ‌راه غور که محل عبور و مرورِ تقریبن یک ملیون شهروند غور است.  نادیده گرفته شده است این سیاست های  باطل  وتعصب آمیزی دولت مرکزی باعث موجی از نا رضایت های مردم غور وخوش‌حالی مخالفان دولت شده است.  سیاست های تعصب آمیز دولت مرکزی در مقابل مردم محروم و فراموش شده ی غور باعث بروز افکار ضد نظام شده،  گفته می‌شود طالبان بیشترین سود را ازین نارضایتی ها  برده اند.
  گذرگاه ترانزیت وقاچاق مواد مخدر
در اوج تلاش ها برای مبارزه با مواد مخدر، افغانستان هنوز هم بیشتر از نود درصد مواد مخدر جهان را عرضه می  دارد.
ولایات جنوبی در تولید خشخاش بیشترین نقش را داشته اند. براساس آمارهای دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد، ولایات هلمند، اروزگان، قندهار و فراه، با سطح کشت سالیانه بیش از 10 هزار هکتار زمین بیشترین مقدار تولید را داشته اند. هلمند به تنهایی 60%  تولید در صدر قرار دارد .
بسیاری از کارشناسان فعال در سازمان های بین المللی معتقدند که گردش مالی مواد مخدر سالانه 1600 میلیارد دلار است که در مقایسه با  بودجه ی مالی کشور که 61 میلیارد دلار است، 26 بار بزرگتر است. این حجم گردش مالی از تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورهای صنعتی نیز بیشتر است. شاید برخی گمان کنند که سود تولید هروئین به جیب کسانی می رود که آن را تولید می کنند، درحالیکه این‌گونه نیست و به گفته ی ابراهیم ازهر معاون وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان، از این مقدار تنها 5 درصد عاید کشاورزان و قاچاقچیان سطح پایین کشور می شود.
طالبان نقش مهم در کشت و قاچاق مواد مخدر در سطح کشور دارند. به گفته ی آگاهان قاچا ق وکشت  مواد مخدر نقش مهم در تمویل وتجهز گروه طالبان وسایر شورشیان دارد .
در این موضوع طالبان با گروه های مافیایی بزرگ کشور منافع مشترک دارند . ولایت غور هم به دلیل نا امنی محل خوبی برا ی کشت و قاچاق مواد مخدر است . سالانه صدها تُن تریاک از غور به هلمند قاچاق می‌شود .
مناطق سینه و سنگان مربوط به ولسوالی پسابند. دروازه ی اصلی ورود مخالفان دولت از جنوب کشور به ولایت غوراست ویکی از مراکز بزرگ  قاچاق و فروش تریاک و بازار گرم اسلحه برای طالبان و مافیای مواد مخدر است. حضور مافیای بزرگ اسلحه و مواد مخدر در پسابند این منطقه را  تبدیل به یکی از کلیدی ترین مناطق برای طالبان وسایر گروهای شورشی نموده است .
 وحتا گفته می‌شود . که فرماندهان عالی رتبه ی طالبان نیز در این منطقه حضور دارند. طالبان و مافیای بزرگ مواد مخدر هم‌چنان نقش مهم در بازار اسلحه در غور دارند.  این قاچاق‌بران از هلمند اسلحه وارد نموده.
وسودِ زیادی از از این بابت به دست می‌آورند. خرید و فروش اسلحه در غور هم بازار طالبان را رونق
داده است وهم دامنه ی ناامنی را در غور افزایش داده است.
 در اخیر نتیجه گیری ما منتج به این می گردد که :
عدم توجه دولت مرکزی به غور آگاهی پایین مقامات دولتی به خصوص نظامیان عالی رتبه ی کشور از جغرافیای راهبردی غور و ضعف در مدیریت حکومت محلی،
 کم بود نیروهای امنیتی ونداشتن تجهزات لازم و مدیریت نا سالم جنگ وقاچاق مواد مخدر، باعث این همه مشکلات درغور به خصوص پسابند شده است.
در کنار این حاکمیت عرف مصلحت در ادارت دولتی و جا بجایی سلیقوی مهره ها در نهادهای دولتی  تنش ها  بین نماینده گان غور در کابل  و نماینده گان شورای ولایتی و در غور و نبودی هماهنگی لازم در سکتورهای امنیتی غور باعث خرابی اوضاع امنیتی درین ولایت شده است
تقدیم : به تمام آزاد مردانی که نیک می اندیشند و عقل و منطق را پیشه خود نموده و جز رضای الهی و پیشرفت و سعادت جامعه، هدفی ندارند.
سپاس گزارم از همه دوستانی که در جمع آوری مطالب، بنده را یاری کردند بدون شک که حمایت شان در تکمیل این تحقیق سخت اثر گذار بود. دراخیر از تمامی اندشمندان قلم بدستان قبل از قبل پوزش می‌خواهم باور دارم خالی از اشتباه نیست تشکر  بدورد
 http://www.armanemili.com/detail.php?pid=2896
http://www.mashreghnews.ir/fa/news/458167/%D8
1 _ (برگرفته از کتاب بعداز مسعود نگارنده امر الله صالح)
کابل – تاباستان -1395
احمد قیام