آرشیف
وضعیت منابع طبیعی در غور
استاد محمود بی پروا
درحال حاضر منابع طبیعی درولایت غور تقریبا درحال نابودی قرار دارند. از 3 فیصد ساحات تمام جنگلداری ولایت غور 2.3 فیصد آن از کوه ها، تپه ها وسواحل رودبارها ناپدید شده اند. چراگاه هاکه 40 سال قبل حدود 45 فیصد کل مساحت ولایت غوررا تشکیل میداد، اکنون 18 فیصد آن به زمین های للمی تبدیل شده، 13.5 فیصد دیگر دراثر چرای مفرط به بیابانهای خشک وبی گیاه مبدل شده اند. تنها 13.5 فیصد چراگاه ها بحالت خود باقیمانده اند که این یک رقم بسیار درشت حالت بحرانی چراگاه هارا نشان میدهد.
دامن درختان وگیاهان مختلف خودرو از سلسله کوه های سفید کوه وسیاه کوه تا خارج از مرزهای ولایت غور یعنی کوه بابا برچیده شده است واین بدینمعنی است که همه ساحات چوب زارهای باز وچراگاه های معتنابه تا کوه های بابا از وجود گیاهان متعدد پاک شده اند درنتیجه حیات وحش از ولایت غور رخت بر بسته وراهی دیار ابدی شده اند.
چنانچه چهل سال قبل گله هایی از گوسفندان وبزهای کوهی در کوه های سفید کوه درشمال دریای هریرود وسیاه کوه درجنوب آن به چرش وجست وخیز مشغول بودند اما امروز نشانی از آنها دیده نمیشود. شکارچیان زیادی درآنوقت با سگ های شکاری وتفنگ های دهن پر وموش کش بقصد شکار آنها درکوه ها می برآمدند وروزها وشب هاراپشت شکار میگذرانیدند لیکن درحال حاضر نه شکاری وجود دارد ونه شکارچی یی حتی از خرگوش هم که درآنوقت بوفرت موجود بود، کسی سراغی ندارد.
پرنده گان ومرغان آبی که بوفرت درسواحل دریاهای مرغاب، هریرود وفراه رود وسلسله کوه های بلند اینجامشغول پرواز وشنا وپریدن ونشستن بودند، حالابچشم دیده نمیشوند. بازهای بلند پرواز وچرخ های شکاری یکجا باعقابان تیز پروازازاین ولایت کاملا نابود گردیده اند.
ازاینکه وفور گیاهان ودرختان گوناگون درگذشته باعث بارندگی های وافر دربالای کوه ها وروی دشت ها ودامنه ها بود، بهمین خواطرازهرجر واز هر دامن تپه وکوهی چشمه ساری درجوش وخروش وموج زدن بود، هرناوه وشله حاوی نهر بزرگی از آب پاک وخالص وزندگی بخش بود که درهردو کنار آن درختان مختلف شغز، بادام، تاغم ، امرودچه، خنجک، گز وبید بپا استاده بودند اما حالا آن ناوه ها همه خشکیده وازدرختان کنار شان اثری مشاهده نمیشود. درحال حاضر سطح آب دریاها پائین آمده، از مقدارآبهای زیر زمینی کاسته شده وسطح آنها از 6 متر درده سال پیش به 15 – 30 متردرزمان حاضر درعمق فرو رفته است.
علاوتا محو منابع طبیعی( پوشش گیاهی) باعث گردیده است که بارندگی مسیر اصلی وطبیعی خودرا ازدست داده حالا بشکل ناموزون وبی وقت درسرزمین غور نازل میشود که علاوه برآنکه مفیدیتی ندارد، سبب بروز سیلاب های مدهش شده که ازاین ناحیه خسارات تباه کن وجبران ناپذیری همه ساله به دهاقین ، مالداران وباغداران اینجا وارد میشود چنانچه درحال حاضر 4فیصد زمین های آبی از استفاده خارج شده اند یعنی یا از اثر سیلاب ها درزیر سنگ وریگ ناپدیدشده اند ویا سربندها، جویها وترازهای آنها کاملا تخریب وازاستفاده خارج شده اند ودرضمن خاک های حاصلخیز که درسطح زمین قراردارند، از طریق این نوع سیلاب ها کاملا شسته شو گردیده واز مرز غور خارج شده اند که از همین لحاظ قوت حاصلخیزی خاک ها از بین رفته ودیگر حاصل مورد دلخواه دهقان بدست آمدنی نمی باشد.
مشکلات وچالش ها: علل واتفاقاتی که منابع طبیعی دچار چنین حالتی گردیده اند ذیلا بطور فشرده بیان میشوند:
• نبود امنیت: مشکل اساسی نبود امنیت میباشد. چون امنیت کامل وجود ندارد واتوریته دولت به آن حد نیست که مردم قوانین ودستورالعمل های دولت را پذیرا باشند، هرفرد خودسرانه وبدون ترس از محاکمه وقانون شکنی دست به قطع درختان ومحو چراگاه ها زده هر چه میل دلش باشد انجام میدهد وکسی را یارای آن نیست که حرفی برایش بگوید درغیر آن مورد اهانت ولت وکوب وحتی قتل واقع میشود.
• تصاحب گیری ساحات چراگاهی وجنگلی توسط افراد زورمند: تقریبا میتوان گفت که اکثریت قریب به کل چراگاه ها وساحات جنگلی را قدرتمندان تصاحب کرده واز طریق خویش یا آنهارا به زمین های للمی زراعتی تبدیل ویا با رمه های مواشی متعدد خویش طوری چرانیده اند که هیچ گیاهی را باقی نگذاشته اند.
• ازدیاد نفوس وجمعیت: دراثر ازدیاد نفوس ، دره ها ومناطق مختلف چراگاهی وجنگلی تحت اعمار قریه ها ومحلات بودُ باش درآمده که درنتیجه گیاهان خشبی بخاطر تهیه محروقات زمستانی وپخت وپز قطع وجای آنهارا زمین زراعتی للمی ویا ریگزارهای بی گیاه تشکیل داده است.
• نبود منبع معتبر انرژی: ازاینکه درولایت غور کدام منبع معتبر انرژی همچون زغال ویا برق آبی وجود ندارد، ساکنین مناطق مختلف غور از درختان وگیاهان کوهی استفاده نموده بهمین منظور کوه ها وتپه هارا از وجود هرنوع گیاه پاک وخالی ساخته اند. باآنکه درولایت غور سه دریای بزرگ هریرود، مرغاب وفراه رود باداشتن مقادر آب فراوان درجریان اند که اگر دولت توجهی دراعمار بندهای برق می نمود، امروز باشنده گان ولایت غور بعوض گیاهان از انرژی برق آبی مستفید شده و دست از قطع درختان وگیاهان کوهی برداشته واین معضله را به بار نمی آوردند.
• موجودیت تعداد کثیری از کوچی ها: سرازیر شدن تعداد زیادی از کوچی های بادغیس ، قندهار، هلمند ، فراه وشیندند هرات در مواسم بهار وتابستان درنقاط مختلف ولایت غور باعث محوو نابودی درختان کوهی وگیاهان چراگاهی شده اندواین پروسه ادامه دارد.
• عدم تثبیت چراگاه ها: مطابق به قانون جدید چراگاه ها تاکنون چراگاه های مردمی، منطقوی ودولتی تعیین وتثبیت نشده اند که این خود به زورمندان وتفنگ داران موقع داده است تا منابع طبیعی وساحات آنرا غصب وتصاحب نمایند.
راه های حل:
• تامین امنیت دراولویت قراردارد. هرگاه دولت بکمک مردم امنیت را تامین کرده نتواند، واضح است که کاری ساخته نمیشود. چون امنیت نیست، بناء راهی برای حفاظت از منابع طبیعی وجود ندارد.
• بنا بر عقیده وبرداشت ساکنین غور، یگانه راه احیا ی مجدد منابع طبیعی درقدم اول ایجاد وتاسیس بندهای برق بمنظور تهیه انرژی آبی وآبیاری زمین های زراعتی میباشد. درصورت تطبیق این کار، مردم دیگر گیاهان را بمنظور تسخین وپخت وپز قطع نکرده ودر پهلوی آن به زمین های آبی دسترسی پیدا نموده دیگر بسراغ قطع درختان وبته ها نبرآمده درنتیجه دامنه های کوه ها وتپه ها سر از نو برای رشد ونموی گیاهان کوهی که تاکنون فرصت محو کامل تخمیانجات آنها دیده نمیشود،آماده میشوند.
• هرگاه چراگاه ها وساحات جنگلی طبق قانون جدید چراگاه ها تفکیک شوند، اهالی قریجات از طریق قرق ومحافظت نقش مهمی را دراحیای جنگلات وچراگاه ها بازی خواهند کرد چنانچه حالا اکثریت قریجات تحت حاکمیت دولت، ساحات اطراف محل های بودوباش خودرا الی مساحت 40 هکتار شدیدا تحت حراست ونگهداری قراداده واز مزایای آن برخوردار شده اند اما ازاینکه چراگاه ها مشخص و معین نگردیده است، مردم به تشویش بوده بیم آن دارند که درصورت احیای مجدد، دولت آنهارا مورد استفاده کوچیان ویا قریه های مجاور واهداف دیگر قرار خواهد داد.
• حل مسئله کوچی ها از طریق قانون وجابجائی آنها درساحاتی که آسیبی به چراگاه های دیگران ومنابع طبیعی نرساند.
• دادن آگاهی های لازم بمردم وتوظیف آنها درجهت احیای چراگاه ها وایجاد دوبارۀ جنگلها درساحات نابود شده.
• تامین ارتباط میان ظرفیت چراگاه با تعداد بز وگوسفند. بدینمعنی که متناسب با ظرفیت تولیدی چراگاه ها مردم تعداد بز وگوسفند برای خود داشته باشند.
ختم
نوشتن دیدگاه
دیدگاهی بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
مطالب مرتبط
پر بیننده ترین مقالات
مجلات و کتب
پیوند با کانال جام غور در یوتوب
صفجه جام غور در فیس بوک
Problem displaying Facebook posts.
Type: OAuthException
Subcode: 460
گزارشات و مصاحبه ها
-
قاری رحمت الله بنیان گزار گروه داعش و سرکرده گروه طالبان ولایت غورطی یک عملیات نیروهای امنیتی افغان در ولایت فاریاب کشته شد
-
کارگاه سه روزه آموزش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه برای نیروهای امنیتی و دفاعی در ولایت غور
-
گرامیداشت شانزدهمین سالروز تأسیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در ولایت غور
-
امضاء تفاهمنامه نشر برنامه های حقوق بشری با چهار رادیو در ولایت غور