آرشیف

2022-2-11

علم عبدالقدیر

نگاه گذرا برتاریخ ظهور و وجود تحریک طالبان  افغانستان.

 

 

نام  جنبش طالبان در  روز های اول ظهور تا پیروزی در سال 1375 تحریک  طالبان بود ولی در سال های اخیر بنام امارت شهرت یافت وحالا بنام امارت اسلامی افغانستان شهرت دارند.

تاریخ ودلیل ظهور تحریک طالبان:  تا بستان 1373 خورشیدی مطابق اگست 1994 مردم محل نزد ملا عمر از یک قوماندان شکایت کردند که قوماندان دختران مارا بزور برده ملا محمد عمر باسی طالب بالای قرارگاه قوماندان حمله کرودختران را نجات داد  بعدا شعار جنگ علیه تفنگ سالار دزد وزور گوئی را شعار داد واین حرکت باعث محبوبیت آن در محل شد .

بعدا   بتاریخ 4 نومبر 1994 مطابق 13 عقرب 1373 است.ا  زمان که سی عراده موتر حامل کالای تجارتی پاکستان از مرز سپین بولدک به طرف آسیائی میانه میرفت اما در بین راه سپین بولدک وقندهار از طرف گروپ های مسلخ چور وچپاول شد.دران وقت شخصی ملا عمر که ملای مسجد در مسیر همین راه بود با تعداد از طالبان خود سلاح گرفت وسارقین را دستگیر واموال را از ایشان گرفت.این قیام وی حمایت پاکستان را جلب ومردم محل را خوشحال ساخت او به کمک مردم محل گروپی مسلح تشکیل داد که نامش را تحریک طالبان گذاشت و هدفش را پاک کردن راه ها از دزدان وقطاع الطریق ها اعلان کرد وطی یک هفته راه سپین بولدک تا شهر قندهار را از وجود پسته ها وپاتک های تفنگداران غیر مسئول پاک کرد ومردم که  در مسیر راه سپین بولدک قندهار از دست تفنگداران  وزور مندان به عذاب بودند ازتحریک طالبان حمایت کردند. به همین تر تیب تحریک طالبان برهبری ملا عمر شکل گرفت.

 ملا عمرکی بود؟

 

 

 ملا محمد عمر(مجاهد) فرزند مولوي غلام نبي، نواسه مولوي محمد رسول در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی مصادف با ۱۹۶۰ میلادی در قریه  چاهِ همت در ولسوالی خاکریز ولایت قندهار تولد شد .او از قوم هوتک یعنی غلجائی بوده است. بعضی محل تولد آنرا ترینکوت مرکز ارزگان گفته اند.

در سال 1375 یا 1996 به تعداد یک هزار نفر در قندهار جمع شدند وبه ملا عمر من حیث امیر المؤمنین بیعت کردند. تشکیلات آنوقت  امارت، شورای رهبری، قوه قضائیه، کمیسیون های ۹ گانه اجرائیه و ۳ ادارۀ دیگر بود.. طالبان بتاریخ 6 میزان 1375  کابل را به تصرف خود در آوردند.

مهمترین کار های شان اعدام داکتر نجیب وبرادرش بود واجرائی احکام سختگیرانه اسلامی  مانند قطع دست وسنگساران وتیر باران زنان بود.پیروزی ها وشکست های شان در جنگ های شمال ده ها هزار کشته بجای گذاشت. بجز بدخشان وقسمت های از پنجشیر وتخار دیگر همه أفغانستان را تصرف کردند، دران وقت اسامه بن لادن رهبر القاعده  من حیث مهمان عزیز طالبان بود.

تا  اینکه بتاریخ 9 سیمپتمبر 2001  احمد شاه مسعود فر مانده مخالف طالبان با انفجار بمب   کشته شد. متعاقبا  از طرف القاعده برهبری اسامه بن لادن  حمله ترورستی به برج های تجارت جهانی در نیویورک صورت گرفت واین حمله باعث شا تا ایالات متحده امریکا اواخر 2001 به افغانستان حمله کندبتاریخ 15 نومبر 2001 طالبان از کابل بیرون رانده شدند اما بعد از سه سال دوباره  شروع به فعالیت کردند .

طالبان در سال 2007 عملیات جنگی وانتحاری را در قریه ها وشهر ها شروع کردند برخی مناطق دور دست وچند ولسوالی را در ولایات هلمند، نورستان وارزگان وقندهار به کنترول خود در آوردند.هر روز ساحه نفوذ شان وسیعتر شد..

.تا اینکه حکومت با تشکیل شورائی عالی صلح  از طالبان خواست وارد مذاکره شوند.

در مارچ 2013 دفتر سیاسی طالبان در قطر افتتاح شد . در همین سال ملا عمر رهبر طالبان  مرده بود اما خبر مرگ ملا عمر دو سال  یعنی در سال 2015 اعلان شد .اینکه ملا عمر چگونه مرد روشن نیست.بعضی گفتند در اثر مریضی تبر کلوز در شفاخانه های پاکستان مرد.اما پسرش گفته که پدرش بعد از سال 2001 افغانستان را ترک نکرد بلکه در زابل در کنار پایگاه نظامی امریکا ئیها زندگی میکرد تا اینکه از اثر مریضی وفات کرد.

بعد از ملا عمر ملا اختر محمد منصور رهبری طالبان را به عهده گرفت..

رهبر دوم طالبان : ملا اختر محمد منصور.از 2015-2016

ملا اختر محمد منصور در سال 1347 در ولسوالی میوند قندهار تولد شد او بعد از یکسال رهبری که با اختلاف همراه بود در دماه می 2016 در مرز ایران وپاکستان با حمله طیاره بی سر نشین  کشته شد. بعد از اختر محمد منصور شورائی کویته ملا هبت الله را بحث رهبر وامیر المؤمنین طالبان تعین شد.

رهبر سوم طالبان .آخند زاده ملا هبت الله .2016….تا حالا.

بعد از کشته شدن ملا اختر محمد منصور شورائی کویته ملا هبت الله را بحیث امیر وملا محمد یعقوب فرزند ملا عمر وسراج الدین حقانی فرزند جلال الدین حقانی را بحیث معا ونین آن تعین نمودند.

بیوگرافی آخند زاده ملا هبت الله رهبران طالبان.

هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، متولد ۱۹۶۰ (۶۰ ساله) در منطقه پنجوائی قندهار است. او از قوم نورزَی و پشتون است. او بیشتر به عنوان یک چهره مذهبی شناخته می‌شود و به نظر می‌رسد سابقه‌ای در شاخه نظامی طالبان ندارد. با قدرت گرفتن طالبان در اوایل دهه ۱۳۷۰ وقتی طالبان ولایت فراه را تصرف کرد او به عنوان قاضی محلی در این منطقه تعیین شد. بعد از آن او مسئول دادگاه نظامی طالبان در قندهار و مدتی بعد مسئول دادگاه نظامی در ننگرهار شد. با قدرت گرفتن طالبان در افغانستان مقام او هم بالاتر رفت و مسئول دادگاه‌های نظامی طالبان و معاون رئیس دادگاه عالی شد.

بعد از حمله آمریکا به افغانستان، هبت‌الله آخوندزاده رهبر “شورای علمای مذهبی طالبان” شد و گفته می‌شود که بیشتر فتواهای طالبان را او صادر کرده است.گفته شده که او مدرسه‌ای را در نزدیکی کویته پاکستان اداره می‌کرده که بسیاری از فرماندهان ارشد طالبان در آن تحصیل کرده‌اند و تا پیش از آنکه در سال ۱۳۹۵ به عنوان رهبر گروه طالبان تعیین شود آزادانه در آن مدرسه مشغول تدریس بوده است.

به نظر می‌رسد که هبت‌الله آخوندزاده موفق شده در طول سال‌های اخیر، جریان‌های مختلف طالبان را متحد کند؛ به‌ویژه که گفته می‌شود پس از مرگ اختر محمد منصور، درگیری بر سر قدرت میان طالبان اوج گرفته بوده است.

ایمن الظواهری، رهبر القاعده، او را “امیرالمومنین ” خوانده و با وی بیعت کرده است، موضوعی که می تواند جایگاه و اعتبار او را نزد گروه‌های مسلح اسلام‌گرای تندرو تقویت کند. .واین بیعت با عث شد تا روابط دو جانبه بین رهبری طالبان والقاعده تقویت شود..

معاو نین ملا هبت الله:

1…………………………….                                                           2.

ملا یعقوب پسر ملا عمر معاون ملا هبت الله…………………….. سراج الدین حقانی معان ملا هیبت الله

1-ملا یعقوب  پسر ملا عمر  متولد سال 1991 است وی در کراچی وکویته درس خوانده وگفته میشود زمانی شاگرد ملا هبت الله نیز بوده است.او در سال 2015 مستول نظامی ولایات غرب وجنوب غرب افغانستان تعین شد وزیر نظر ابراهیم صدر کار میکرد وبعدا در سال 2020 مسئول نظامی کل شد شخص میانه رو وطرفدار مذاکرات صلح وختم جنگ است.

2 خلیفه سراج الدین حقانی: سراج‌الدین حقانی حدود ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۰ به عنوان فرزند جلال‌الدین حقانی، یک پشتون مجاهد و رهبر نظامی طرفدار نیروهای طالبان در افغانستان و پاکستان،است او دوران کودکی خود را در میران شاه، وزیرستان شمالی پاکستان گذراند و در حوزهٔ اسلامی دیوبندی دارالعلوم حقانیه در اکوره ختک واقع در خیبر پختونخوا پاکستان درس خواند. برادر کوچکترش، محمد حقانی نیز عضو این شبکه بود که در حملهٔ هواپیماهای بدون سرنشین در ۱۸ فوریه ۲۰۱۰ در دنده درپاخل روستایی در وزیرستان شمالی کشته شد.

نام «حقانی» از دارالعلوم حقانیه گرفته شد که بسیاری از چهره‌های پیشرو در شبکهٔ حقانی در آن تحصیل کرده‌اند. بسیاری از موقعیت‌های برجسته در شاخهٔ پاکستان و افغانستان طالبان نیز در دست فارغ‌التحصیلان از این حوزه علمیه است.

سراج الدین حقانی فعلا وزیر داخله حکومت طالبان است  اما از جمله ترورست های تحت تعقیب اف بی آئی آمریکاست.که برای رد یابی ومحل سکونت اش ده ملیون  دالرجائزه نقدی تعیین شده است..

 

 

 

 

افتتاح دفتر طالبان در قطر 2013 وامضای موافقت نامه امریکا وطالبان فبروری 2020.

طالبان از همین دفتر من حیث گروه سیاسی  به جهان معرفی شدند.نماینده امریکا همیشه  با این گروه هفته ها وما ها  جلسه داشت تا راه صلح در افغانستان را هموار کند، اما آنچه  در قطر اتفاق افتاد امضای معاهده صلح بین طالبان ونما یندۀ امریکا بود نه طالبان وحکومت افغانستان. در حقیقت این دفتر با عث افزایش مورال جنگی طالبان واعتبار سیاسی شان در منطقه وجهان شد وبر عکس مورال نیرو های حکومت کابل واعتبار سیاسی حکومت کابل را کاهش داد.

تاریخ امصای موافقت نامه صلح بین طالبان ونماینده امریکا در دوحه پایتخت قطر.19 فبروری 2020

دوحه در حقیقت محل معرفی طالبان به جهان بود که گویا نیروی سیاسی اند واما امضای معاهده امریکا وطالبان بر اعتبار طالبان افزود..این معاهده آغاز رشد دپلو ما تیک طالبان ودلیل کاهش انگیزه جنگ در مقابل آنها بود.

همز مان با آغاز خروج نیرو های امریکا از افغانستان ولسوالی ها وولایات افغانستان به سرعت بدست طالبان سقوط کرد حتی قبل از زما ن خروج کامل آمریکا  از افغانستان کابل پایتخت بتاریخ 16 اگست 2021  بدست طالبان سقوط کرد وحالا تمام افغانستان در کنترول طالبان است . فعلا به استثائی چند دره کوچک در بلندی های پنجشیر دیگر تمام افغانستان در کنترول طالبان است.

.

ساختار ظاهری وبا طنی طالبان

.طالبان ظاهرا دارائی یک رهبر یا امیر المؤمنین بنام آخند زاده ملا هبت الله ودو معاون  بنام های ملا یعقوب وسراج الدین حقانی ودارائی حکومتی بنام رئیس الوزراء واعضای کا بینه است  که در رسانه ها اعلان شد. اما واقعیت چنین نیست طالبان  دا رائی پنج شاخه بزرگ ودچار اختلافات درونی است که در نوشته زیر به شاخه های آن اشاره میکنیم وبعد کا بینه را به معرفی میگیریم.

شاخه اول طالبان: شبکه حقانی برهبری سراج الدین حقانی از شاخه های قدرتمند طالبان است که در ولایات جنوب وشرق أفغانستان نفوذ دارد ومدعی فتح کابل است.

این شاخه طالبان با آی اس آی پاکستان، القاعده ، گروه های افراطی پاکستان مانند لشکر طیبه، لشکر جنگوی، داعش ساخت پاکستان ارتباط دارد.

2- شاخه مجاهد خالص پسر مولوی خالص است این شاخه طالبان در ولایات شرقی أفغانستان نفوذ دارد وارتباط آن بیشتر با آی اس آی وشبکه القاعده است..پایگاه اصلی شاخه مولوی خالص کوه های تور بوره است جا ئیکه اسامه بن لادن نگهداری میشد.

3- شاخه ملا هبت الله رهبر طالبان. ساحه صلاحیت ونفوذ ملا هبت الله .لایت ارزگان، هلمند، قند هار، فراه وزابل است.ملا هبت الله همراه نظامیان پاکستان مقیم کویته رابطه نزدیک دارد.روابط خوب با آی اس آی وهم سپاه پاسداران ایران دارد.شورائی نظامی کویته هم بوی نزدیک است.

4- شاخه صدر ابراهیم. .یا مولوی ابراهیم صدر.

صدر ابراهیم قبل از ملا یعقوب مسئول عمومی نظامی بود وساحه نفوذ آن هلمند، خصوصا موسی قلعه وزمینداور، نیمروز، هرات وبادغیس وفاریاب وجوزجان  است.شاخه صدر ابراهیم در داخل قوت زیاد دارد.با پاکستان خیلی رابطه ندارد وبیشترین ارتباط را با ایرانی ها دارد.در 14 ولایت بیشترین نفوذ وقدرت را دارد.او با مذاکرات صلح با امریکا مخالفت کرده بود.

5- شاخه ملا عبدالقیوم ذاکر :

ملا قیوم ذاکر ولد دولت خان باشنده ولسوالی کجکی ولایت هلمند از قوم علی زی است او یکی از مهره های پر نفوذ تحریک طالبان است .ذاکر  اول با ایران ارتباط داشت .ازینکه صدر ابراهیم با ایران تماس گرفت ذاکر قیوم قهر شد ورابطه را با ایران قطع وحالا با شبکه حقانی نزدیک وبا آی اس آی پاکستان ارتباط نزدیک دارد.در 18 ولایت أفغانستان نفوذ دارد.او یک زمان در گوانتا ناما نیز زندانی بوده است.

6- شاخه ملا برادر : ملا برادر از معاونین ملا محمد عمر بود وحالا مسئول سیاسی مارت طالبان است.ملا برادر ملا فاضل را مرظف ساخت تا یک تشکیلات نظامی قوی مربوط خودش بسازد.ملا برادر وملا فاضل وامیر خان متقی دارائی یک ساختار وتشکیلات اند.ملا فاضل در بخش نظامی وملا متقی در بخش سیاسی وفر هنگی فعال است.هر کدام به نفع خود کار میکند.

کا بینه جدید طالبان بعد از پیروزی

 

ملا محمد حسن آخند رئیس الوزراء یا صدر اعظم..

محمد حسن آخوند، متولد ولایت قندهار خاستگاه گروه طالبان است و از قوم پشتون و شاخه درانی است.

او از چهره‌های نزدیک به ملا محمد عمر، رهبر پیشین گروه طالبان بود و گفته می‌شود که اکنون هم با ملا هبت‌‌الله رهبر فعلی نزدیک است. در دهه نود میلادی، او به عنوان معاون وزیر خارجه طالبان کار می‌کرد.

سرپرست نخست‌وزیر طالبان در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارد. در این فهرست از او به عنوان مشاور و دستیار نزدیک رهبر طالبان یاد شده است.

2-ملا عبدالغنی برادر.

 

 

 

ملا عبدالغنی برادر در سال ۱۹۶۸ در ولسوالی دهراوود ولایت ارزگان در جنوب افغانستان متولد شد واز سلسله قوم درانی است. اودر دهه هشتاد علیه شوروی سابق جنگسد واز دوستان نزدیک ملا عمر رهبر طالبان بود ولقب برادر را ملا عمر به او داده است.او در دور اول والی هرات ونیمروز ودر آخیر معاون وزیر دفاع  حکومت طالبان بود. بعد از سال 2002 کا طالبان از کابل بیرون رانده شدند ملا برادر بحیث معاون ملا عمر ایفای وظیفه میکرد..در سال 2010 توسط نیرو های خاص امریکا وپاکستان در پاکستان دستگیر وبه زندان انداخته شد اما در سال 2018 دوباره رها شد ومن حیث رئیس هیئت طالبان  در دوحه در مذاکرات صلح شرکت کرد.سر انجام در فبروی 2020 با نما یندۀ امریکا معاهده صلح امضا کرد وپس از امضای توافق صلح، با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا گفتگو نمود و اولین رهبر طالبان شد که مستقیماً با رئیس‌جمهور آمریکا ارتباط برقرار کرد.وحالا من حیث معاون نخست وزیر حکومت طالبان ایفای وظیفه میکند..

چالش های پیشروی طالبان: برای فعلا داعش شاخه خراسان از چالش های جدی پیشروی طالبان است.بر أساس گزارش های امارت میدا تا هنوز صد ها تن از اعضای داعش در ولایات ننگر هار وکنر به طالبان پیوسته اند که این ارقم درشتی تعداد داعش را در أفغانستان نشان میدهد . روز گذشته 10 فبروری 2022 نیز دوتن اتباع انگلیستان در مرز حیرتان با اسناد ومدارک داعش گر فتار شدند که این خود یک هوشدار برای طالبان است که بدانند پیر کهن شمارا فراموش نکرده ساختن هر گروه در أفغانستان گر سنه کار دشواری نیست.

دوم جبهه مقاومت شمال: جبهه مقاومت شمال نسبت نداشتن رهبر وبر نامه در شرائط فعلی  بیشتر یک روایت تاریخی است تا واقعیت عینی ولی باز هم زمینه بالقوه یک شورش ومقاومت به دلائل سمتی وقومی وجود دارد .

خطر سوم خطر زبانه کشیدن آتش اختلاف در بین جناح های طالبان است که جزء از تاریخ سنتی أفغانستان است.طالبان بر خلاف دور اول که رهبری مقتدر ویکپارچه داشتند حالا مشکلات فراوان دارند که ظاهرا بزبان نمی آورند.

خطوط قرمز طالبان باعث عدم شنا سائی شان در جامعه جهانی شده وحالا یک ملک در جهان وجود دارد که عضو پیکر جامعه جهانی نیست ولی باز هم از لطف شان بی بهره نمانده گاه نا گاه کمک های بشر دوستانه به أفغانستان میرسد که برای حیات یک ملت در مانده مانند افغانها قوت لا یموت بحساب میآید..واین عدم شنا سائی میتوانند دامنه اختلافات درونی وتهاجمات بیرونی را بر طالبان افزایش دهد…

هر چند استراتیژی حکومت داری امارت اسلامی طالبان آن چیزی نیست که بنام اسلام وامارت عنوان میشود ولی بازتحمل ومدارا وسازش زیر نام هر حکومتی برای افغانها بهتر از آغاز یک جنگ فاجعه آمیز دیگر است.خوب است یک عده با اغماض وچشم پوشی از یک سلسله مسائل درد ناک ادعا کنند همه ما فرزند یک آدم هستیم قوم وزبان وجود ندارد زبان وسیله تفهیم وقوم علامه شناخت است.میشود همه به یک زبان صحبت کنند ویکدیگر را درک کنند واگر انسانیت باشد ده زبان هم مشکلی ندارد.یا هو