آرشیف

در مورد کارنامه های سیاسی امیران، شاهان و رئیس جمهوران افغانستان زیاد نوشته شده است اما کمتر کسی به دانش و توانایی های علمی آنها اشاره کرده است، شاید دلیل اساسی اش این باشد که از اکثریت مطلق حاکمان افغانستان هیچ اثر مکتوب بجا نمانده، نامه های رسمی را هم کاتبان می نوشتند. تنها برخی نامه های شخصی و فامیلی را خود شان می نوشتند. حالا به دست خط برخی از این حاکمان نگاه کنید.

‏1. نامه عبدالرحمن خان به پسرش حبیب الله خان (سالهای ۱۸۹۰ میلادی):

« هو
نورچشما از احوال صحت‌مندی شما
شکر خداوند را بجای اوردم
من هم بهتر استم
فقط امیر عبدالرحمن خان»

*****

2. نامه عبدالرحمن خان به غلام محمد میمنه‌گی:
"غلام محمد میمنگی بداند که شما بدروغ خد را از کار کوتی باغچه ارک کشیده بهانه می کنید که خرد اید کی کار نقشه این قدر بود که شما یله گردی می کنید بزودی بالای کار خد بروید. 

فقط امیر عبدالرحمن خان دستخط کردم
۱۳۱۰ ه ق
فقط "
*****

3. ‏نامه حبیب الله خان به پدرش عبدالرحمن خان (سالهای ۱۸۹۰ میلادی):

«فدای حضور مبارک حضرت قبله ام شوم
مقصد اصلی سلامتی وجود مبارک میباشد ثانی احوال غلام الحمدلله تعالی
دیروز و امروز بخیریت است و حرارت و تب و گراتی برطرف شده
انشاالله صحت کامل شدم. امیدوارم که غلام خود را از مژده صحت مزاج
مبارک سرافراز دارند. دستخط غلام حضور والا [امضا] یوم پنجشنبه ۱۷ ماه ربیع‌الاول سنه ۱۳۱۹» 

*****

4. نامه امان الله خان به خواهرش (سالهای ۱۹۲۰م):

«چشمترا قربان شوم – خطکت رسید.
دانستم. برادرکت امیر آمان الله. احترام»

*****

5.‏ نامه‌ محمد ظاهر شاه به پسرش احمد شاه (سالهای ۱۹۵۰)

«رویت را می بوسم و از خدای بزرگ تمنا دارم تا در
برابر مسئولیت های امروزی خود و آرزوهای که پدرت در دل می‌پروراند
موفق و کامگار باشی
پدرت دعاگویت. ظاهرشاه»

*****

6. دست خط سردار محمد داوود خان: 
این نامه به تاریخ ۲۹ سرطان ۱۳۵۳ یعنی در اولین سالگرد کودتای محمد داوود خان علیه ظاهر شاه به ضیا مجید نوشته شده است.
نامه اینگونه آغاز می شود:
"دوست و رفیق عزیزم ضیا خان
یکسال از شب ۲۹ سرطان یعنی انقلاب ما میگذرد و خالق بی نیاز را سپاس گذارم که سالگرد آنرا طوری که شاید تجلیل نمودیم.
در ظرف این یک سال تمام‌ مساعی که برای استقرار نظام جمهوری… "
محمد داوود / ۲۹ سرطان ۵۳

*****

7. دست خط پروفیسور برهان الدین ربانی:
این نامه را برهان الدین ربانی به تاریخ ۲۰ قوس ۱۳۷۶ به امیر اسماعیل خان نوشته است. آن زمان امیر اسماعیل خان در بند طالبان بود.

*****

8. دست خط حامد کرزی:
به تاریخ ۱۳ جوزا سال ۱۳۹۲ حامد کرزی، داکتر اسپنتا، ثریا دلیل و سیما سمر در "کمپاین جمع‌آوری یک میلیون امضا برای رفع خشونت علیه زنان" اشتراک نموده و طومار را امضا کردند. اگرچه آقای اسپنتا، بانو سمر و بانو ثریا دلیل یادداشت های کوتاه در کنار امضا خود نوشته اند ولی حامد کرزی در زیر امضا اش تنها نام خود را نوشته که از روی آن میشه فهمید آقای کرزی خوش خط است یا بد خط.

*****

9. دست خط اشرف غنی:
اشرف غنی به تاریخ ۲۱ قوس ۱۳۹۴ استعفانامه رحمت الله نبیل و به تاریخ ۲۹ عقرب ۱۳۹۸ استعفانامه ادیب فهیم را را منظور کرده است.

در پایان استعفانامه نبیل چنین نوشته: 
"محترم انجینیر صاحب نبیل
با تشکر از خدمات تان در تامین امنیت ملی کشور
استعفی تان منظور است."

در پایان استعفانامه ادیب فهیم چنین نوشته:
"با تشکر از خدمات محترم ادیب فهیم، استعفای شان منظور است. برای شان برای خدمت به وطن آرزوی موفقیت می نمایم."

_

پ‌‌ن‌: به نظر شما دست‌خط کدام زیباتر است و آیا با مطالعه این نامه های کوتاه و خصوصی می توان در مورد شخصیت و توانایی های علمی  شان نظر داد؟