آرشیف

2022-2-9

علم عبدالقدیر

نگاهی به بحران اقتصادی وامنیتی پاکستان

بحران اقتصادی وتهدیدات امنیتی پاکستان.

پاکستان یک کشور اتومی با داشتن بیش از 180 ملیون نفوس وداشتن  یک ونیم ملیون فوج در شرق أفغانستان وجنوب غرب آسیا از ابعاد مختلف  به تهدیدات جدی امنیتی وبحران فرا گیر اقتصادی مواجه است، بحران که میتواند در آیندۀ نه چندان دور با عث تجزیه ویا  جدا شدن قسمت های از پا کستان شود، پاکستان علاه از داشتن مشکلات قوم مهاجر در سند وکراچی دو پینه نیم بند دیگر بنام بلوچ وپشتون در قبائی تما میت ارضی خود دارد که هر لحظه احتمال سست شدن وافتادنش متصور است واینکه چرا چنین احتمال مطرح میشود نگاهی می اندازیم به وضعیت آشفته اقتصادی، اجتماعی وبحران امنیتی پاکستان.

وضعیت اقتصادی: پاکستان در بین کشور های جنوب آسیا   بیشترین قرض  وبیشترین هزینه نظامی واستخباراتی را دارد، مثلاقروض خارجی پاکستان به علاوه 16قرض  ملیارد دالری که در سال 2021 از بانک جهانی گرفته بالغ بر 50 تر یلیون  روپیه پاکستانی است به این حساب پاکستان کسر بودجه شدید مواجه است.

وضعیت اجتماعی: وضعیت اجتماعی پاکستان نسبت به هر زمان دیگری نا مطمئن ودر حال انفجار است چون پاکستان بخاطر مزاحمت  دوامدار به همسایه ها حدودا  27 گروه ترورستی وافراطی را در داخل خاکش اجازه فعالیت داده نیمی ازین گروه ها امنیت پاکستان را تهدید مکیند نیمی بلای جان همسایه هاست وعدۀ جهان را تهدید میکنند. مثلا القاعده، تحریک طالبان پاکستان، طالبان أفغانستان ،داعش، انصار الإسلام غازی فورس لشکر طیبه سپاه صحابه لشکر چهنگوی وگرو های وابسته به اقاعده وداعش که منصوب به کشور های ازبکستان وتا جکستان است .هرچند پاکستان این گروه هارا جهت تهدید همسایه ها وباجگیری از کشور های منطقه وجهان تا سیس وحمایت کرده است اما در نهایت این گرو ها با داشتن دیدگاه خلافت اسلامی  علیه حکومت پاکستان نیز وارد عمل میشوند چنانچه امروز تحریک طالبان پاکستان با هم پیما نان شان دوباره به مرز های پاکستان بر گشته اند وتهدید جدی برای امنیت پاکستان بحساب میآیند.

تهدید گروه های جدائی طلب در دو صوبه پاکستان..

موضوع اثر گزار دیگر بر بحران امنیتی واقتصادی پاکستان وجود نا رصائتی قومی وشعار جدائی طلبی در شمال غرب وجنوب غرب پاکستان است که در صورت ادامه بحران  وتشدید در گیری ها دو ایالت بلوچستان وخیبر پشتونخواه با شعار استقلال وجدائی تمامیت ارضی واستقلال سیاسی پاکستان را تهدید میکند. گروه های قومی مورد تبعیض مانند بلوچ ها وپشتونها خواستار آزادی  وحتی خواستار جدایی از پاکستان اند. در هفته های اخیر بلوچهای پاکستان حملات تهاجمی علیه مراکز نظامی  پاکستان در نقاط مختلف ایالت بلوچستان انجام دادند که تلفات طرفین بیش از صد نفر نظامی ارتش پاکستان وجنگجویان بلوچ بود واین زخم با گذشت هر روز عمیق تر، خو نین تر ومتعفن تر شده احتمالا از کنترول خارج شود چون ایالت بلوچستان،وسیع ترین ومحروم ترین ایالت پاکستان است که مردمش بخاطر محرومیت ناشی از تبعیض  از حکومت مرکزی پنجاب نا راض اند واین نا رضا ئتی باعث تشکیل جدید گروه نظامی وسیاسی مخالف حکومت پاکستان شده.

ایالت خیبر پشتونخواه با داشتن قبا ئل وگروه جنگجو شبیه طالبان أفغانستان یک زنگ خطری دیگری است که امنیت پا کستان را تهدید میکند وتما میت ارضی آنرا به خطر مواجه میسازد تحریک طالبان پاکستان با الهامگیری از پیروزی طالبان أفغانستان در مرز های های غربی پاکستان ومناطق قبا ئلی از چترال تا ژوب در حال سنگر گیری وصف آرائی  در مقابل ارتش وحکومت پا کستان اند .هر چند طالبان افغانی حمایت از طالبان پاکستان را رد کرده اند ، اما این ادعا برای ناظرین أوضاع قابل قبول نیست چون تحریک طالبان پاکستان طی بیست سال جنگ در کنار طالبان أفغان با حملات تهاجمی واجرائی عملیات انتحاری وانفجاری علیه حکومت کابل ونیروی های خارجی جنگیده اند وحال نوبت طالبان أفغان است تا این دین را ادا کنند. حمایت طالبان أفغانستان از تحریک طلبه پاکستان یک امر حتمی واجتناب نا پذیر است.اگر پاکستان به خواستهای بلوچها پاسخ مثبت ندهند احتمالا در گیری ها به کراچی وبندر تجارتی گوادر سرایت کند وبلوچها میتوانند راه سند بسوی کراچی شهر تجارتی پاکستان را مسدود کنند به همکین تر تیب طالبان پاکستان راه تجارتی گلگت بسوی چین را به کنترول خواهند آورد که درین صورت پاکستان به دمشکلات بزرگ مواجه خواهد شد.

مسئله سوم تنش پاکستان با دو همسایه شرقی وغربی آن است که بیشترین مرز مشترک  را دارد.روابط  پاکستان با دو همسایه شرقی وغربی اش یعنی هند وافغانستان  حیثیت آتش زیر خاکستر دارد که هر لحظه امکان شعله ور شدن اتش وجود دارد.همین حالا بیش از یکصد هزار اردوی پاکستان در مرز های طولانی 3310 کیلو متری بین هند وپاکستان در حال آماده باش قرار دارند  به عین تر تیب تنش بین طالبان وپاکستان در مسائل مرزی از نظر کسی پو شیده نیست. حدود هشتاد هزار نیروی مسلح ومجهز پاکستان 2460 کیلومتر مرز مشترک أفغانستان وپاکستان را زیر پوشش دارد که خود یک تنش وبرخورد بالقوه را تحریک میکند.با ملاحظه مشکلات مرزی ونا رضائیتی های داخلی وشکنندگی اقتصاد پاکستان به این نتیجه میرسیم که پاکستان در آینده نه چندان دور قربانی تلاش های بی ثبات کننده خود در منطقه میشود. پایان