آرشیف

2023-9-25

محمدسلیم سلیمان

نشت فرمت مسکو چه سودی برای افغانستان خواهند داشت؟

 بتاریخ ۲۹ سپتامبر ، ۷ ماه ميزان  گفت‌وگوها در مورد اينده سياسی افغانستان بنام (فرمت مسکو) در شهر کازان روسیه برگزارمی شود که در این نشت نماینده گان روسیه، ایران ، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، چین، هند، و پاکستان شرکت خواهند کرد  و به خاطر این که سرپرست وزارت امورخارجه طالبان نیز به دعوت روسیه در این گفت‌وگوها حضور خواهد داشت ، این نشت از نشت های قبلی متفاوت کرده است چون که در نشت های قبلی این نشت ها از طالبان دعوت نشده بود.

این نشت اتی بنظر میرسد در سطحه منطقه از اهمیت خاص برخودار است و بر اهمیت وزن سیاسی این دور از مذاکرات در قالب مسکو تاکید دارد و در پايان نشت فرمت مسکو در شهر کازان انتظار میرود که يک بيانیه مشترکی از سوی حاضرین به تصویب برسد.

از سخنان روز های گذشته ضمیرکابلوف (نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان) و همچنین  ماریا زاخارووا  سخنگوی وزارت خارجه روسیه معلومدار است که در این جلسه به روی موضوعات مهم و اينده ساز افغانستان مثلا (ایجاد یک دولت موقت و فراگیر قومی – سیاسی ) بحث صورت خواهد گرفت.

یکی دیگر از مسئله  احتمالی در نشست وضعیت حقوق بشر در افغانستان و مسئله آموزش دختران و کار زنان است و نماينده گان کشورها که در اين نشت حضور دارد  بار دیگر دیدگاه های خود را در این زمینه تکرار خواهند کرد و بر روی ان تاکید خواهند کرد.

و به خاطر این هم (فرمت مسکو) مهم و از اهمیت خاص برخوردار است که مدت پيش احمد مسعود مسئول جبهه مقاومت به مسکو رفت و از استقبال گرم  توسط معاون رييس مجلس (دوما) و رييس يک حزب سیاسی روبرو شد، و از اين معلوم ميشود که  گفت‌وگو در باره وضعيت سياسي افغانستان در نشت روزهای اينده (فرمت مسکو)  خیلی مهم و تقريبا پيش از پيش در باره اين نشت به همه جوانب بحث ها صورت گرفته است.

و احتمال می‌رود به منظور مذاکرات بین‌الافغانی، غیر از نمایندگان کشورهای منطقه در امور افغانستان و همچنین سرپرست وزارت امورخارجه طالبان، برخی شخصیت‌های سیاسی دیگر افغانستان هم در نشست فرمت مسکو شرکت داشته باشند.

هرچند بعد از سفر احمد مسعود به مسکو برخی از صاحب نظران گفتند که سیاست روسیه در باره مساله افغانستان تغییر کرده است، اما در حال حاضر این تحلیل واقعی نیست و هیچ نشانه‌ای از تغییر رویکرد روسیه در مورد طالبان دیده نمی شود؛ از یک‌ طرف به این دلیل ‌که طالبان به طور کامل به جغرافیا سیاسی افغانستان مسلط است و امنیت افغانستان در دست گرفته و از سوی دیگر جبهه مقاومت هم با مشکلات داخلی روبرو بوده  و دست اوردها  تا هنوز ندارد ؛ بناء به نظر روسیه در شرایط کنونی افغانستان هیچ گونه بدیل و جایگزینی برای طالبان وجود ندارد.

اما موضوع بسیار مهم دیگر نگرانی های مرزی کشورهای آسیای میانه و روسیه است، فعالیت گروه های تروریستی و مسائل و نگرانی های مربوط به قاچاق مواد مخدر از افغانستان به این اسیایی ميانه است که حتماً در نشست مسکو مورد بحث قرار خواهد گرفت.

اگرچه طالبان نگرانی کشورهای آسیای میانه را در مورد مسائل امنیتی اين کشورها بی اساس خوانده و آنها را به دلیل عدم وجود تهدید جدی از سوی افغانستان، مشکلات مرزی و فعالیت گروه های تروریستی و مواد مخدر عنوان کرده است، اما بر رفع نگرانی ها در مورد قاچاق تاکید شده است.

همچنین موضع کشورهای آسیای ميانه و روسیه می تواند گام بزرگی در به رسمیت شناختن طالبان از سوی جامعه جهانی باشد، وحضور موثر طالبان در نشست مسکو و تقویت همکاری های روسیه و افغانستان، چانس حذف طالبان از فهرست سیاه  را تقویت می کند.

مشکل جدی در این زمینه که از سوی طالبان و همچنین مقامات ارشد امنیتی روسیه به آن اشاره شده است، حمایت خارجی و حمایت اطلاعاتی از گروه های تروریستی در افغانستان به ویژه (گروه داعش) است. آمریکا که بناء بر شواهد در رأس این حمایت قرار دارد و با حمایت گروه داعش در افغانستان به دنبال بی ثبات کردن آسیای مرکزی ،چين، و روسیه است . در این راستا نیاز است که همکاری نزدیک بین روسیه، کشورهای آسیای میانه و رژيم طالبان وجود داشته باشد.

در عین حال گر چه ایالات متحده و غرب بر رهبری طالبان فشار می آورند تا نمایندگان مهم طالبان در نشست های بین المللی شرکت نکنند و تهدید به کاهش کمک های مالی و اقتصادی به آنها برای رسیدن به خواسته های خود کنند.

اگرچه هنوز راه درازی در پیش است و هنوز نیاز به گفت وگوهای فراوان و بحث های زياد وجود دارد و راه حل سیاسی برای اینده درخشان در افغانستان به این زودی امکان پذیر نیست و طالبان به این راحتی با همه این گفتگوها موافقت نمی کنند و نه تا هنوزآماده است و نه تا هنوز هیچ نشانه ی برای ایجاد یک دولت فراگیر در آینده نزدیک وجود دارد، اما همچنان یک نشت مهم برای حل مسایل سیاسی و مسائل حقوق بشر در افغانستان است. و گامی مهم  برای شروع این مجموعه نشت ها گذاشته شده است و امید است که این گفتگو به منظور حل سیاسی افغانستان و مشکل حل حقوق بشری و حقوق زنان افغانستان ادامه یابد.