آرشیف

خاطره های ماندگار از روز های برگزرای نوروز و بهار
 
به پیشواز نوروز 1385خورشیدی و بهــار پــربارآن
 
میـله های تخت صــفر
 
اگر چه  چندین سال شده که دردیار غربت و دور از دامان پرمهر وطن زندگی دارم، اما هیچ گاه آنروز های شادی آفرینی  را که میله های نوروزی بمن بخشیده است را  از یاد نخواهم برد. خوب بیاد دارم که دوهفته قبل از نوروز میله های تخت صفر به پیشواز نوروز و بهار آغاز میگردید.
تخت صفر منطقه تفریحی میباشد که در دامنه ی کوه ها و میدان وسیع و سرسبزی درشمال شهرهرات واقع گردیده است. از آنجا که هوای آن نسبت به دیگرمناطق شهر گرم تر است، دراوایل ماه حوت درختان ازخواب طولانی زمستانی بیدار و شروع  به سبز شدن مینمایند، بناها ً مردم شهر و اطراف در ولایت هرات دوهفته پیش از فرارسیدن نوروز، روزهای پنجشنبه و جمعه  بسوی تخت صفر هجوم میبرند  تا با  برپایی جشن ها ومـیـله های باشکوه  فرارسیدن بهار و نوروز را گرامی بدارند.
 هنوزهم آواز تعداد زیادی از فروشنده های دوره گرد که با تبنگ های پر از میوه های خشک شان مردم را بخرید دعوت مینمودند از یاد نبرده ام. آنها با خیمه و خرگاه یکروز قبل عازم تخت صفر میشدند و برای برگذاری مـیــله بزرگ آماده گی میگرفتنند. گروه های زیادی از هنر مندان محلی  که بخاطر اجرای کنسرتهای دلنشین داخل خیمه های مجلل چهارزانو مینشستند و هرکدام شان بانواختن آله های موسیقی محلی چون دوتار، طبله، رباب، هارمونیه و چنگ، چنگ به دلها میزدند و برخوشی مردم میفزودند.
             محمود خوشنواز آواز خوان محلی هرات و نوازنده گان گروه او که در محفل های خوشی مردم شرکت مینماید.
 سماوار های بزرگ برنجی غــُل غــُل میجوشیدند و مردم چه در داخل خیمه ها و چه در بیرون چای سیاه و یا چای سبز مینوشیدند،  به آواز موسیقی گوش میدادند و سر میجنباندند.
  بسیاری ازمردم که با فامیلهای خود عازم تخت صفر میشدند کوشش مینمودند که هرچه زود تر بخاطر بچنگ آوردن جای مناسبتر خود شانرا به میـله گاه برسانند.  فـِـش فـِـش دیگهای بخار،  بوی متبوع کباب گوشت گوسفند، شور و شعف طفل ها، آواز فروشنده های دوره گرد که بخاطر جلب مشتری های بیشتر تلاش میکردند، آواز موسیقی های رنگارنگ از هرگوشه وکنار فضای خاصی از صمیمیت و دوستی را بنمایش میگذاشت و بر خوشی فامیل ها میفزود.
کباب غذای دوست داشتنی برای همه خصوصا ً در روزهای میله
اسب دوانی، بایسکیل رانی، کـُشتی گیری جوانان که بشکل عنعنوی از سالیان درازی بین مردم هرات رواج دارد از مشغولیتهای بود که مردم در این روزهای شادی آفرین بدان روی میاوردند و چهار روز در دوهفته ی پیش از نورز و بهار دامنه تخت صفر را مملو از شور و شادی میساختند.
و اما تماشای نشست خورشید ( غروب) آنهم از بلندای کوه ها چه لذتی دارد، هر بار که من تخت صفر میرفتم بدون تماشای غروب زیبا واپس نمیرفتم. روی سنگی مینشستم و خورشید را نظاره مینمودم که آهسته آهسته فرو مینشست و گاهی بنظرم میرسید که خورشید نمیخواهد پشت کوه ها نشست کند و از این بابت ناراحت است و خون میگرید، چون میدیم که تمام وجود خورشید مثل خون سرخ بود.
نمایی از شهر هرات و غروب غم انگیز آن ازبالای دامنه کوه های تخت صفر
آماده گی برای تجلیل از نوروز
     تجلیل از روزهای خوشی و برپایی جشن ها از روزهای تاریخی یکی از شایسته ترین خصوصیات است که نسل اندر نسل از نیاکان ما از دوران شاهان و امیران آریایی  و خراسانی  میراث مانده است. یکی هم از این روزهای ماندگار که جزء فرهنگ غنامند مردم ما شده است، تجلیل باشکوه از نوروز و میله های به پیشواز نوروز و بعد از نوروز میباشد.
تجلیل از نوروز باستانی در مناطق  مختلف کشور عزیز ما افغانستان به طرز های مختلف برگذار میگردد. من تصمیم دارم از میله های نوروزی در شهر هرات حکایتگر باشم که هم زادگاهم است و هم خاطرات بس شیرین و فراموش نشدنی از آن روزها دارم. 
تقریبا ً همه ی مردم هرات را عقیده براین است که سال نورا با پاکی و صفایی، صمیمیت و دوستی باید تجلیل کرد. بنا ها ًچند روز پیش از نوروز خانه تکانی ها شروع  میشود، لباسها شسته و اطراف خانه رفته میشود. شب نوروز تهی دست ترین مردم هم غذاهای نوروزی میپزند و اکثر خانواده ها میوه هفت سین آماده میسازند و سفره هفت سین پهن میسازند. 
 پختن سمنک نیز ازچمله مراسمی است که هم کلان سالها و هم کودکان با شور و اشتیاق منتظرآن میباشند. { درینجا پخش آهنگ سمنک در جوش  که من آنرا روان خواهم کرد مناسبت خوبی خواهد داشت).
پختن جلبی، خجول و دیگه خوردنی های که با شکر پخته و آماده خوردن میگردد نیز از رواج های است که اکثر فامیل ها بدان پای بند اند.
خــجول، جلبی و سایر خوردنی های شیرین که مورد علاقه فروان شهریان هرات در شب نوروزاست
 یکی دیگر از مراسم ویژه در روزهای نوروز نهال شانی میباشد که بتعداد هزاران نهال بخاطر سرزبزی شهر و اطراف آن غرص میگردد و این کاری است که به اصطلاح محلی بیگاری [ کار دوطلبانه] گفته میشود.
همچنان در بسیاری جای ها روز نوروز را بنام روز دهقان نیز جشن میگیرند.
روز نوروز که مصادف است با اول حمل مردم گروه گروه به پارک ها و مناطق تفریحی میروند و  یا برای دید و بازدید به خانه های دوستان و اقارب شان میروند وتجدید دیدار مینمایند. بعدا ًجالب ترین روز میله بنام  ( چهارشنبه اول سال) یاد میگردد که خانم ها این روز را با برپایی میله ها و رفتن به باغ زنانه که پار بزرگی است با درختان سربه فلک کشیده ناجو و  در شمال غرب  شهر هرات  موقعیت دارد از این روز تجلیل مینمایند. همچنان چهارشنبه اول سال را مردم با تجمع خود در زیارت های متبرک در شهر و اطراف نیز تجلیل مینمایند. برپایی میله ها و تجلیل از نوروز و بهار الی 13 نوروز ادامه مییابد. سیزدهم نوروز، روزیست که دامن صحرا سبز میگردد و درختان شگوفه های زیبای شانرا به نمایش میگزارند و خانم ها را عقیده بر این است که اگر کسی روز سیزدهم نوروز روی سبزه قدم زند سال نیک و پر برکتی انتظارش را میکشد. 
   و اما با گذشت روز سیزدهم  نوروز میله ها ختم نمیگردند وروزهای جمعه دردوهفته اخیر ماه حمل را مردم به میله گاه ( پل مالان ) کنار هریرود جمع میشوند و باز هم باهمان شور و غوغا وبا تماشای امواج خروشان هریرود که در موسم بهار پر آب میباشد روز جمعه شانرا به خوشی میگزرانند. بدینترتیب  الی اخیر موسم بهار میله ها در جاهای مشهور دیگری چون پارک شیدایی، میرداود، امام شش نور، پل پشتون… ادامه مییابد.
به امید سال پر برکت، شادی آفرین و سال صلح و دوستی بین تمام مردم افغانستان.