آرشیف

بعدازاینکه امپراطوریهای بزرگ وحکومتهای محلی , کوچک ,پراگنده وملوک الطوایفی روبه زوال گردید وجای آنرا دولتهای ملی گرفتند , واژه منافع ملی بصورت رسمی درقرن 16 و17 م کم کم ودرسال1776م پس ازانقلاب امریکا ودر1789 م بعدازانقلاب فرانسه وارد ادبیات سیاسی گردید .
منافع ملی مفهوم پیچیده ودارای تعاریف مختلف ومتعددی است , ممکن به معنای امنیت ملی ,حاکمیت ملی , تمامیت ارضی ,استقلال ,رفاه اقتصادی ,حفظ وافزایش قدرت ,اعتبار وپرستیژ تعریف شود.
منافع ملی رهنما وانگیزه اصلی اعمال کشورها درروابط بین الملل است یعنی هرگام که درراستای تامین روابط بین کشورها برداشته میشود درمطابقت وبادرنظرداشت منافع ملی شان باید باشد وبه جز منافع ملی هیچ چیز دیگر مقدم تر وبرتر از این راندارد.
چنانچه پالمرستون صدراعظم برتانیه در1865 م گفت : "مامتحد ابدی نداریم ؛بلکه منافع ملی برای ما امرابدی ووظیفه ما پیروی از آن است" .
برای تامین وحفظ منافع ملی هدف اساسی سیاست خارجی, امنیت است .
درحقیقت سیاست خارجی هرکشور نمایانگر قدرت ملی آنکشور میباشد. اگرکشوری نتواند این هدف را تامین نماید ؛به دیگراهداف خود نظیر حفظ تمامیت ارضی ,استقلال سیاسی ورفاه اقتصادی مردم مبادرت نخواهد ورزید . 
بنابراین تمام ملتها چاره ی جز این راندارند که موجودیت مادی ,سیاسی وفرهنگی خودرادرمقابل تجاوز وتعدی دیگران حفظ کند .
بنآ حفظ موجودیت وبقای کشور مولفه اصلی منافع ملی راتشکیل میدهد .
یکی ازمولفه های که ضامن حفظ منافع ملی است او عبارت از قدرت است وعوامل آن قرارذیل است :

ــ سازمان 2- امکانات 3- مدیریت
ــ بنابراین قدرت ملی = سازمان + امکانات + مدیریت

سازمان: بطور عام همه تشکیلات مدنی موجود در یک کشور ، اعم ازقوه قضائیه ، مقننه ، مجریه و همهء ارگانهای دولتی و غیر دولتی همچون احزاب ، اتحادیه ها , انجمن ها و … سازمان یک کشور راتشکیل میدهند.

امکانات : عبارت ازوسعت سر زمین , میزان نیروی انسانی وکیفیت آن ( متخصص وغیر متخصص , باسواد وبی سواد ) , میزان بالقوه ثروت معدنی ,سطح دانش وفن آوری , توان تولید صنعتی وکشاورزی ,موقعیت جیو ستراتِیژیک وجیوپولیتیک ,اقلیم , ارتباط بادریاها , سابقه تاریخی وتوان فرهنگی ……

مدیریت : عبارت از توان ایجاد هم آهنگی بین دو عامل فوق (سازمان وامکانات) وهدایت آن درجهت ارتقای کیفیت ورشد ساختار وهمچنین مصوون نگهداشتن دوعامل فوق است .
افزایش قدرت ملی , ضریب حفظ منافع ملی را افزایش میدهد .
تجربهء تاریخی نشان داده است که از بین سه عامل تعیین کننده ء قدرت ملی
(سازمان , امکانات و مدیریت ) ، عامل مدیریت ، مهمترین و تعیین کننده ترین عامل درایجاد قدرت ملی و بنوبهء خود حفظ منافع ملی است. ضعف در این عامل ، ضعف در عامل سازمان را در پی خواهد داشت و ضعف در عامل سازمان ، ضعف در بهره برداری از امکانات را بدنبال خواهد آورد . و باز هم از منظر تاریخی ، ثابت شده است که کشور ی هر گاه از نظر مدیریت ارتقاء پیدا کرده ، بلافاصله با توجه به توان و امکانات بالقوه ، به سرعت قدرت ملی خود را افزایش داده و بخوبی توانسته است از منافع ملی خویش دفاع کند.
اگربه عبارت دیگرگفته شود: ملت هااست که منافع ملی خودراتعیین وتشخیص نموده ودرجهت حفاظت وتوسعه آنهاسعی وتلاش می ورزند ومنافع ملی است که نماد قدرت مندی واعتبارملت هاشمرده می شود.
ولی بایدتوجه داشت که ملت یک مفهوم اعتباری است ودرحقیقت امر دولت نماینده وکارگذار او در اداره داخلی ودرصحنه ی بین المللی میباشد.
بنابرین نقش دولت ها منحیث عامل مدیریت سازمان درتحفظ منافع ملی با ارزش بوده ونحوه انجام این مکلفیت،بستگی به نوع حکومت هانیزدارد؛
حکومتی مبتنی بر دیموکراسی وحقوق بشر که موفق به جلب رضایت عمومی درسایۀ تامین منافع ملی باشد؛ حکومت نیک گفته میشود .
تامین,حفظ,استمراروافزایش صلح,امنیت,توسعه اقتصادی,پویایی فرهنگی ,علمی ,اجتماعی ,عدالت قانونی ویکپارچگی جغرافیایی درسطح داخلی وتامین امنیت ,صلح وپاسداری درصحنه بین المللی , اهداف عمده وبلافاصله یک نظام سیاسی برای تحقق منافع ملی است ( اهداف ملی).
درمورد مفهوم منافع ملی نظریات متعددومختلفی ازطرف دانشمدان ارائه وهنوزهم درموردابعاد مختلف آن تحقیقات ومطالعات ادامه داشته وسعی بعمل می آید تا تعریف جامع وواضح ازآن صورت گیرد.