آرشیف
معرفی گیاهان مفید دارویی: بخش چهارم
شرف الدین مقصودی
گل گاوزبان Borage نام علمی Borage officinalis
كليات گياه شناسي
گل گاو زبان گياهي است علفي و يكساله كه ارتفاع ساقه آن تا 60 سانتيمتر مي رسد ساقه آن شيار دار و خاردار مي باشد . برگهاي اين گياه ساده و پوشيده از تارهاي خشن است . گلهاي آن برنگ آبي ، سفيد ، بنفش و آبي مي باشد .
گل گاو زبان احتمالا از شمال آفريقا بنواحي ديگر راه يافته و امروزه در منطقه مديترانه ، نواحي شمال آفريقا و قسمت هايي از خاورميانه مي رويد . گل ، برگ و سرشاخه هاي گلدار آن به مصرف دارويي مي رسد .
تركيبات شيميايي:
گل گاو زبان و برگ هاي آن داراي لعاب فراوان است . اين گياه داراي نيترات پتاسيم ، رزين ها ف مالات كلسيم ، منگنز ، منيزيوم ، اسيد فسفريك و آلانتوئين مي باشد .
خواص داروئي:
گل گاو زبان از نظر طب قديم سرد است
1)گل گاو زبان و برگ هاي آن تصفيه كننده خون است
2)آرام كننده اعصاب است
3)عرق آور است
4)ادرار آو ر است
5)كليه ها را تقويت مي كند
6)سرماخوردگي را برطرف مي كند
7)براي از بين بردن سرفه از دم كرده گل گاو زبان استفاده كنيد
8)در درمان برونشيت موثر است
9)بي اختياري دفع ادرار را درمان مي كند
10)التهاب و ورم كليه را درمان مي كند
11) در درمان بيماري سرخك و مخملك مفيد است
12)ضماد برگ هاي گل گاو زبان براي رفع ورم موثر است
13)برگهاي گل گاوزبان را بپزيد و مانند اسفناج از آن استفاده كنيد
14)برگهاي تازه گل گاو زبان داراي مقدار زيادي ويتامين C مي باشد و در بعضي از كشورها آنرا داخل سالاد مي ريزند .
مضرات :
گاوزبان بعلت داشتن آلكالوئيد براي زنان حامله و كودكان مضر است
زرشك Barberry نام علمی Berberis
كليات گياه شناسي
زرشك درختچه اي است داراي ساقه اي خاردار كه ارتفاع آن تا 4 متر نيز ميرسد . چوب اين درخت قهو ه اي ، قرمز و يا زردرنگ مي باشد . برگهاي آن بيضي شكل با دندانه هاي اره اي و گلهاي آن خوشه اي و زردرنگ است
شاخه هاي زرشك تيغ زيادي دارد . ميوه زرشك قرمز رنگ ، گوشتي بيضوي شكل و داراي طعمي ترش است
قسمت مورد استفاده اين گياه ريشه ، پوست ریشه و ساقه ، برگ گل و ميوه آن است .
تركيبات شيميايي:
در تمام قسمت هاي اين گياه آلكالوئيدهاي بربرين Berberine ، اكسياكانتين Oxyaconthine ، بربامين Berbamine وجود دارد . مقدار آلكالوئيد در پوست ريشه زرشك بيشتر از قسمت هاي ديگر اين گياه است .
ميوه زرشك داراي حدود 4% مواد قندي ،% 65 اسيد ماليك و اسيد تارتاريك و مقداری صمغ مي باشد .
زرشك گونه هاي مختلف دارد كه مهم تر از همه آنها دو نوع است كه يكي بنام زرشك بي هسته و ديگري زرشك با هسته (داراي دو هسته) ميباشد .
خواص طبي زرشك
زرشك از نظر طب قديم سرد و خشك است ميوه زرشك خواص زير را درد:
1)قابض است
2)تقويت كننده قلب و كبد است
3)بواسير خوني را درمان مي كند
4)خونريزي را برطرف مي كند
5)براي برطرف كردن بيماريهاي كبدي مفيد است
6)صفرا بر است
7)دم كرده زرشك را براي برطرف كردن ناراحتي هاي دهان غرغره كنيد .
خواص ريشه و پوست ساقه
1)صفرا بر و مسهل است
2)كبد را پاك و تقويت مي كند
3)اعمال دستگاه گوارش را منظم مي كند
4)سوء هاضمه را از بين مي برد
5)بي اشتهايي را برطرف مي كند
6)براي رفع يبوست مفيد است
7)در درمان يرقان و زردي موثر است
8)نقرس و رماتيسم را برطرف مي كند
9)خانم هائيكه بين دو عادت ماهيانه خونريزي دارند بايد براي برطرف كردن آن از ريشه و ساقه زرشك استفاده كنند .
10)آنهائيكه مبتلا به ورم طحال هستند مي توانند براي معالجه از اين گياه كمك بگيرند .
11)واريس را درمان مي كند .
12)براي معالجه بواسير نافع است .
13)براي برطرف كردن سوزش ادرار مفيد است .
14)فشار خون را پائين مي آورد
15)براي شست وشوي چشم مي توانيد از جوشانده ريشه و ساقه و زرشك استفاده كنيد .
خواص برگ زرشك
1-آب آوردگي بدن را برطرف مي كند .
2-اسهال هاي مزمن را درمان مي كند .
3-برگ زرشك داراي مقدار زيادي ويتامين C مي باشد بنابراين در درمان بيماري اسكوربوت اثر مفيد دارد .
4-جويدن برگ زرشك باعث محكم شدن لثه و دندان مي شود .
5-درموقع آنژين و گلو درد ، دم كرده برگ زرشك را غرغره كنيد .
طرز استفاده:
جوشانده زرشك : مقدر 20-10 گرم پوست ريشه يا ساقه و يا ميوه زرشك را در يك ليتر آب ريخته و آنرا بجوش بياوريد سپس آنرا از روي اجاق برداشته بگذاريد براي مدت 10 دقيقه بماند . اين جوشانده را صاف كرده و با شكر يا عسل شيرين كنيد . مقدار مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بين غذاهاست .
تنطور زرشك : اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريداري كنيد . مقدار مصرف آن 20-10 قطره سه بار در روز مي باشد .
دم كرده زرشك : مقدار 40 گرم زرشك را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد مدت 10 دقيقه بماند سپس آنرا با شكر يا عسل مخلوط كنيد . مقدار مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بين غذاهاست .
مضرات :
مصرف مقدار زياد زرشك و يا ساقه و برگ آن براي زنان حامله مناسب نيست زيرا رحم را تحريك مي كند و ممكن است باعث سقط جنين شود.
جو Barley نام علمی Hordeum vulgare
كليات گياه شناسي
جو گياهي است علفي و يكساله كه ارتفاع آن بسته به انواع مختلف آن تا يك متر مي رسد . برگهاي آن متناوب باريك و دراز و به رنگسبز تيره مي باشد .
جو از نظر كاشت به دو دسته تقسيم مي شود : جو بهاره و جو پائيزه .
جو بهاره در بهار كشت مي شود و احتياج به سرماي زمستان ندارد و قبل از زمستان دانه مي دهد در حاليكه جو پائيزه در پائيز كشت مي شود و محتاج سرماي زمستان است .
تركيبات شيميايي:
در صد گرم جو مواد زير موجود است :
آب 11 گرم
پروتئين 8گرم
مواد نشاسته اي 78 گرم
كلسيم 16 ميلي گرم
فسفر 189 ميلي گرم
آهن 2 ميلي گرم
سديم 3 ميلي گرم
پتاسيم 160 ميلي گرم
ويتامين ب 1 0/12 ميلي گرم
ويتامين ب 2 0/5 ميلي گرم
ويتامين ب 3 3 ميلي گرم
ضمنا جو داراي مقدر بسيار كمي آرسنيك مي باشد
خواص داروئي:
جو معمولا به سه صورت در بازار عرضه مي شود
جو پوست نكنده كه هنوز سبوس آن جدا نشده
2)جو پوست كنده كه پوست آن گرفته شده است
جو سفيد كه پوست و سبوس آن را گفته شده است و بنام جو مرواريدي معروف است .
جو از نظر طب قديم سرد و خشك است
مواد مقوي آن كمتر از گندم بوده ولي قابض و خشک كننده است .
ماده غذايي بسيار مقوي براي افراد ضعيف است .
2)خاصيت نرم كننده دارد .
3)در قديم از جو براي سقط جنين استفاده مي كردند .
4)براي نقرس مفيد است .
5)جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه است .
6)ماء الشعير براي درمان سل ،زخم هاي ريوي و سردرد گرم مفيد است .
7)ماء الشعير خون ساز است و زود هضم مي شود.
8)ماء الشعير را با خشخاش كوبيده براي سردرد مفيد است .
9)براي درمان نقرس پماد پودر جو را با آب بر روي قسمت هاي دردناك بگذاريد .
10)پودر جو را با شكر مخلوط كرده غذاي خوبي براي اطفال است .
11)بيسكوبيت جو بهترين دارو براي درمان يبوست است و حتي نفخ و شكم درد را از بين مي برد.
12)سرد مزاجان بايد جو را با شكر بخورند.
13)كشك الشعير براي مزاج هاي گرم و اسهال هاي صفراوي مفيد است .
14)براي برطرف كردن گلو درد و ورم گلو كشك الشعير را قرقره كنيد .
15)براي پائين آرودن كلسترول از جو استفاده كنيد .
طرز استفاده:
سمنو يا مالت جو : جو را مي توان مانند ديگر غلات خيس كرده و در حرارت معتدل نگاهدري كنيد تا جوانه بزند و هنگاميكه جوانه به حد معيني رسيد از آن مالت نگهداري كنيد . مالت جو داراي ويتامين Cاست .
ماء الشعير : جو پوست كنده و جو پوست نكنده را خوب مي شويند سپس آن را در آب جوش ريخته و چند دقيقه مي جوشانند و آنقدر آنرا مي پزند تا دانه هاي جو كاملا باز شود و بعد آنرا با پارچه بدون اينكه له شود صاف مي كنند و مي گذارند تا سرد شود و از آن استفاده مي كنند .
كشك الشعير : جو پوست كنده را با آب مخلوط كرده و آنرا آنقدر مي جوشانند تا كاملا باز شود سپس آنرا له مي كنند و صاف مي كنند كه خود جو نيز داخل آب شود كشك الشعير شبيه آَش جو مي باشد .
عصاره مالت جو : از جوشاندن مالت جو در آب و غليظ كردن مايع حاصل در خلاء عصاره مالت جو بدست مي آيد كه داراي مقدار 60 درصد مالتوز ، 10 درصد ساكاروز ، 20 درصد دكسترين و مقداري مواد معدني و ويتامين هاي B1 و B2 است و داراي پروتئاز مي باشد بنابراين از سرطان جلوگيري مي كند .
مضرات :
مضرات خاصي گفته نشده است .
چغندر BEETS نام علمی Beta vulgaris
كليات گياه شناسي
چغندر را از قديم شناختند و حتي در حدود چهار قرن قبل از ميلادمسیح به خواص درماني آن آَشنا بوده و از آن استفاده مي كرده اند .
چغندر بطور بومي در ناحيه مديترانه و شرق اروپا وجود داشته است و در حال حاضر در بيشتر نقاط دنيا كشت مي شود .
چغند دو نوع مي باشد يك نوع آن چغندر معمولي است برنگ بنفش تيره و يا قرمز است و نوع ديگر آن چغندر قند است برنگ زرد روشن مي باشد كه به مقدا ربسيار زياد در نقاط مختلف دنيا براي استفاده از شكر آن کشت مي شود .
چغندر خوب ،آن است كه زياد در خاك نمانده باشد و يا به اصطلاح جوان باشد زيرا چغندري كه زياد رسيده باشد سفت مي شود .چغندر پير معمولا گردني باريك دارد و شيارهايي روي آن بوجود مي آيد .
تركيبات شيميايي:
چغند ر بسيار مغذي است و سرشار از مواد معدني و ويتامين ها است .
در جدول زير مقدار مواد آن در صد گرم چغندر آمده است .
انرژي 33 كالري
پروتئن 1/2 گرم
چربي 0/6 گرم
هيدرات كربن 7/2 گرم
كلسيم 11/1 ميلي گرم
فسفر 20 ميلي گرم
آهن 0/8 ميلي گرم
ويتامين آ 5000 واحد
ويتامين ب 1 0/15 ميلي گرم
ويتامين ب 2 0/25 ميلي گرم
ويتامين ب 3 0/33 ميلي گرم
ويتامين ث 17/62 ميلي گرم
خواص داروئي:
برگ چغندر خواص درماني بسياري دارد
1-بعنوان ملين و رفع يبوست بكار مي رود
2-تقويت كننده كليه است
3-درمان كننده التهاب مجاري ادرار است
4-بعنوان مصرف خارجي براي پانسمان زخم و درمان تاول مصرف مي شود.
ّ5 چغندر مخلوط با آ ب هويج دفع كننده سنگ كيسه صفرا نيز هست .
6 شربت چغندر بهترين نوشابه و تقويت كننده بدن و دافع سموم بدن است .
طرز استفاده:
براي درست كردن شربت چغندر با آب ميوه گيري آب سه تا چهار چغندر خام را بگيريد و آنرا با يك ليوان آب معدني گاز دار مخلوط كنيد اين شربت بسيار خوشمزه و انرژي زا است .
مضرات :
مضرات خاصي گفته نشده است
این مطلب ادامه دارد
نوشتن دیدگاه
دیدگاهی بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
مطالب مرتبط
پر بیننده ترین مقالات
مجلات و کتب
پیوند با کانال جام غور در یوتوب
صفجه جام غور در فیس بوک
Problem displaying Facebook posts.
Type: OAuthException
Subcode: 460
گزارشات و مصاحبه ها
-
قاری رحمت الله بنیان گزار گروه داعش و سرکرده گروه طالبان ولایت غورطی یک عملیات نیروهای امنیتی افغان در ولایت فاریاب کشته شد
-
کارگاه سه روزه آموزش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه برای نیروهای امنیتی و دفاعی در ولایت غور
-
گرامیداشت شانزدهمین سالروز تأسیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در ولایت غور
-
امضاء تفاهمنامه نشر برنامه های حقوق بشری با چهار رادیو در ولایت غور