آرشیف

دوست محمد خان بخاطر دست یابی به قدرت در اوج مبارزه ومقاومت آزادیخواهان وطن دوست برضد انگلیس، دست به امضا معاهده جمرود می زند!

معاهدۀ جمرود میان سردار غلام حیدر خان ولیعهد دوست محمد خان و « سرجان لارنس » حاکم عمومی پنجاب در 30 مارس 1855. در جمرود به امضا رسید ، براساس این معاهده نامه مناطق سرزمین‌های شمال سند وبلوچستان رسماً به انگلیسها تسلیم گردید.

«برنامه ی تسلیم شدن و امضای یک توافق نامه با انگلیس ها را دوست محمد خان درست در زمانی نزد خود طرحه ریزی می کند که رهبری و قیادت این مبارزه و مقاومت ضد انگلیس ها را درشمالی بزرگ میر مسجدی خان کوهستانی ، و دیگر یارانش بدوش داشتند و انگلیس ها در این جنگ شکست خورده و تلفات خیلی فاهش داده بودند ».

در این جنگ دوست محمد خان ناگهان از صفوف مبارزان و مقاومت گران جدا شده و به صورت پنهانی مستقیماً به کابل می رود و شمشیر خود را به مکناتن نمایندهٔ انگلیس تسلیم می نماید وخود به هند فرار می کند/پناه می برد . بعد از اینکه دوست محمد خان چنین خیانت را انجام میدهد این معامله پنهانی در بین صفوف مبارزین و‌مقاومت گران سبب بروز مشکلات گردیده و سبب توقف پیش روی مجاهدین مبارز می گردد ، این خیانت دوست محمد خان برای مجاهدین سبب تدوام حاکمیت شاشجاع می گردد .

بعد از اینکه مبارزین و مقاومت گران دوباره منسجم میشوند و‌ برعلیه امیر گماشته شده انگلیس (شاشجاع) به مجاهدت می پردازند و …سرانجام شاشجاع کشته میشود ، انگلیس از همان مهره از قبل تربیه شده خود (دوست محمد خان) استفاده کرده و ایشان را از هند به کابل می فرستد تا قدرت را تصاحب گردد ، با رسیدن دوست محمد به کابل دوباره قدرت را تصاحب میشود ، (چنان معلوم میشود که در میان مجاهدین بودند افراد و اشخاص تربیه شده انگلیس که زمینه برای تطبیق اهداف انگلیس را مساعد می ساختند ) .

از اینکه دوست محمد خان پنهانی با انگلیس ها معامله ای داشته تا زمینه امضا یک توافق نامه ( معاهده ) میان امارت خود و انگلیس را مساعد سازد ، ساخت و اینجا است که معاهده جمرود به امضا می رسد 

این نخستین عهد نامهٔ حاکمیت محمدزایی ها بود که به دیکتهٔ انگلیس‌ها توسط نمایندهٔ دوست محمد خان بدون چون وچرا و حتی بدون تصحیح یک واژه آن امضاء گردید. 

در این معاهده چنین توافق صورت گرفت : 

مادهٔ اول:

 مابین آنریبل ایست اندیا کمپنی و جناب امیر دوست محمد خان والی کابل و آن مناطق که در قبضهٔ او می‌باشد ، و ورثای امیر مذکور صلح و دوستی دوامی«دوامدار» خواهد بود.

مادهٔ دوم: 

آنربیل ایست کمپنی معاهده می‌نماید که احترام آن علاقه جات را که حالا در تصرف امیر مذکور می‌باشند، بکنند و در آنها مداخله ننمایند.

مادهٔ سوم: 

جناب امیر دوست محمد خان والی کابل و آن علاقه جات که حالا در قبضهٔ او می‌باشند، عهد می‌نماید ازطرف خود و از طرف ورثای خود علاقه جات آنریبل ایست کمپانی را احترام نماید و ابداً در آنها مداخله ننمایند ، و با دوستان #آنریبل ایست اندیا کمپانی #دوست باشند و با #دشمنان کمپانی مذکور #دشمن باشند.

امضا این معاهده با انگلیس ها سبب تقویت و تداوم حاکمیت دوست محمد خان گردید 

داریوش نجرابی

فرستنده، محمد عثمان نجیب