آرشیف

ماشیر بچه گان گوهر یکدانه غوریم
ما از دل جان عاشق و دیوانه غوریم
چون مست و خراباتیم که آبش می ناب است
مست ازمی لعل لب پیمانه غوریم
چون جوجه شاهینیم و بازان شکاری
پر ورده این خاک دور دانه غوریم
این آب و هوا پر زی غرور است به سری ما
مغرور از اقلیم مستانه غوریم
ما نسل جوانیم و در پی علم روانیم
سازنده و آینده هر خانه غوریم
هر چند که افتاده ایم از چشم همه کس
آن گنجینه هانیم که در ویرانه غوریم
تاریخ بود شاهد علم و هنر ما
ما مفتخر از همت شاهانه غوریم
یارب بده توفق همه نسل جوان را
ما چشم به راه سر و سامانه غوریم
گویند و جوانان همه لفظ رسولی×
ما سر به کفن دشمن بیگانه غوریم
 
× شعر از محترم محمد رسولی آواز خوان محلی منطقه الله یار
 
 

غور

غور ولایت است، کوهستانی، صعب العبور و سرد سیرکه در قلب افغانستان یعنی در بین سیاکوه  و فیروز کوه مو قیعت دارد. غور سر زمین امپراطور غوری ها، شاهان و سلاطین نامدار کشور مان افغانستان میباشد.
همچنان میتوان گفت که غور یکی از محروم ترین ولایات افغانستان بشمار میرود, علل این محرومیت از بی توجهء دولت مردان کشور و هم جنگ های قومی و نژادی علت عمده این بی مهری و قهر طبیعت در طول ادوار تاریخ بوده است.از این لحاظ درین ولایت کاری صورت نگرفته و علت کم توجهء دولت و مؤسسات کمک رسانی شاید سوال باشد بی پاسخ اما کوهستانی بودن عدم سرک های تدارکاتی و زمستان طولانی بایخبندان وسرمایی سرد باعث شده تا حاصلات دهاقین و زارعت به عقب بماند. غور در حال حاضر در تشکیلات اداری کشور یکی از ولایات سه گانه مرکزی به شمار میرود. مرکز این ولایت شهر فیروزکوه «چغچران» میباشد. غوربه ارتفاع (2250)مترازسطح بحربلند افتیده و مساحت عمومی آن 41000  کیلومتر مربع است غور هفتمین  ولایت افغانستان ازنظر مساحت بشمارمیرود و باداشتن )450066)نفرجمعیت از جمله ( 333387 ) ذکور  و ( 311619 ) اناث میباشد  که در(2150)قریه سکونت دارندکه این ترکیب کثافت نفوس 16 الی 64 نفردرفی کیلومترمربع میباشد این ولایت کوهستانی دارای نه(9) واحد اداری بوده که فاصله ازمرکز شهر «فیروزکوه» الی هر ولسوالی از ین قرار است: ساغر(225Km )، تولک190Km، دولینه 75Km، پسابند 170Km، چهارسده100Km، دولتیار65Km، لعل وسرجنگل150Km  و تیوره 220Km میباشد. غور از شمال به جوزجان، فاریاب وبادغیس از غرب به هرات وفراه از جنوب و جنوب شرق به هلمند وارزگان و از شرق به بامیان و دایکندی هم مرز است. زبان مردم غور پارسی دری و با رسومات و لهجه محلی مناطق مختلف غورمیباشد.
اقوام ساکن دراین ولایت عبارت اند از: تاجک، ایماق، غوری، ترسان، اسفرمان،پهلوان ،ملایان، زه رضأ، زه حسین ، یارفولاد ، میری ، تایمنی ، امله ، سردار، ده مرده ، مرغابی ،الله یار،خدایار،سلطانیار،خانزاده،هزاره، خواجه، غورقند، باین، قپچاق، کورسیا، کورَک، زه حکیم، گودر،کاکر، بلوچ، سادات، چشتی و کمی هم پشتون(وردک) و غیره سکونت دارند. در ولایت غور یک باب دانشکده تعلیم تربیه که شامل فورم های کانکور1391 شد ، یک باب دارالمعلمین عالی مرکزی ؛ دو باب دارالمعلمین  الحاقیه یک در باب در ولسوالی لعل وسرجنگل و یک باب در ولسوالی تیوره  ،یک باب دارالعلوم عالی ابوحنیفه ، ده (10)باب مدرسه ،(66) باب لیسه  ( 388 ) باب مکتب ابتدائیه ( 175 ) باب مکتب متوسطه ( 1 ) باب دارالحفاظ  (1 ) باب لیسه مسلکی زراعت وجود دارد. ولایت غوردارای (34) کلینیک ،یک شفاخانه ولایتی ویک شفاخانه درولسوالی تیوره میباشدکه توسط موسسه CHAتمویل میگردد و برنامه های همبستگی ملی دربیشترازمناطق ولایت غورتطبیق گردیده که به تعداد(845)شورا ایجاد و(1680) قریه تحت پوشش آن قرارگرفته است . تعدادبیشترازساکنان مرکز ولایت ومراکزولسوالی ها مصروف اجرای وظایف درادارات دولتی وموسسات میباشند ویامصروف کارهای تجارتی هستند ومردم قرأ اطراف به کسب معلمی و عهده هم مصروف زراعت ومالداری اشتغال دارند. اما تعداد ازجوانان این ولایت نسبت عدم موجودیت کاربه کشورهای همسایه مهاجرمیشوندخصوصاً جوانانیکه فارغ التحصیل صنوف دوازده و بی نتیجه از امتحان کانکور مانده اند و30 فیصداززمین های این ولایت را آبی و 70 فیصد آن را للمی پوشانده است .
درین سرزمین بیش از 200 ابادات تاریخی شناخته شده است که مهم ترین آن منار جام است که شهرت جهانی دارد این منار در ولسوالی شهرک در منطقه جام به کنار در یای خروشان هریرود موقیعت دارد که مؤسیس آن سلطان غیاث الدین غوری امپراطور برزگ و یکی از سلاطین وشاهان غوری در زمان سلطنت غوری ها بنا شده است که این منار از نگاه قدامت معمار تاریخی آن نسبت به دور منار مشهور دیگر یعنی قطب منار دهلی و منار بخارا برتری دارد که در قسمت بالایی آین منار آیات از قرآنکریم نگاشته شده است که به تقدس منار جام اشره دارد. اما جای تأسف است که در قرن 21 سیاحین و جهانگردان با صد نا امیدی از رسمان روی دریا عبور میکنند تا این منار سر بفلک کشیده شاهان غور را از نزدیک دیدن نمایند. طوریکه مهندسان و انجینران میگویند منار جام به طول یک و نیم متر طرف دریا هریرود میلان شده که اگر ترمیم و توجه دولتمردان  صورت نگیرد دور یا نزدیک این منار نابود خواهد شد، دیگر قلعه غور ،قلعه های دولتیار ،مرغاب،  سیفرود خیسار ، قلعه سور ، ملک انتر ،قلعه های منطقه الله یار ( چهل دختران، قلعه رحیم، قلعه سرسنگ غار سفلی، قلعه زیر تنگی غار،کوشک های اسپین غر،  آهن کشان، سنگ اژدر و …، قلعه آهنگران،مسجد غیبی، مسجد جامع و تپه عیدگاه تیوره وغیره. این سر زمین دارای علما ، دانشمندان ،دانشوران، شعرآ ، نویسنده گان ،دکتوران، متخصیصان، نقاشان ، حکاکان ، خطاطان ، مهندسان،انجینران ، سنگ تراشان ، زرگران و سلاح سازان و غیره اهل علم و هنر وجود دارد.
غور سر زمین وسیع الوساحت و کوهستانی با راه های صعب العبور است که این فراخی و وساحت باعث مختلف بودن اقلیم آب وهوا و موسوم مناطق را دارد. طوریکه دربرخی از مناطق نهایت گرم، برخی مناطق نهایت سرد و بعضی مناطق هم نسبتاً معتدل میباشد. غور اگرچه دور از سطح بحر اما کوهستانی است که دارای چشمه ها و دریا های پر از آب مانند فراه رود ، دریای مرغاب ، دریای هریرود و سایر در یاهای دیگر…
ادامه خواهد داشت ….
 
نویسنده : لعل میر دانشور مرادی
حوت 1390
غور شهر فیروز کوه