آرشیف

پروفیسور علی احمد جلالی سابق وزیر داخله در دولت جمهوری اسلامی افغانستان شنبه شب با تلویزیون خصوصی آریانا مصاحبۀ اختصاصی انجام داد .وی درین مصاحبه  برخی واقعیت هارا بر جسته ساخت که ذکر وتو ضیح آن درین مقطع زمانی عاری از خیر نخواهد بود.

مسئله کاندیداتوری احتمالی.

مسئله مذاکره وصلح با طالبان.

عوامل تشدید بحران.

راه حل ها

ضعف های موافقت نامه بن.

ضرورت اعتماد ملی وبین المللی .

محترم علی احمد جلالی در مصاحبۀ که انجام داد از بسیاری حقایق پنهان پرده برداشت وخطوط اساسی راه حل ها وبیرون رفت از بحران کنونی را تر سیم نمود که با واقعیت های عینی جامعه کاملا منطبق بوده وخواست اکثریت  تحلیلگران سیاسی وساکنان کشور را تمثیل میکرد.

وی در پاسخ به این سوال که در گزارش  سالانه کنگره سنای آمریکا آمده است که شما کاندید ایندۀ ریاست جمهوری میباشدو گفت این گزارش یک احتمال را منعکس سا خته وآن هم متأثر از خواست وتقاضای هسته وکتله های مردمی وسیاسی داخل افغانستان است وبه همه حال من خودرا کاندید نکرده ام ولی به نظر مردم ارج میگذارم.وهمین احتمال را نفی هم نمیکنم.

 

وی در پاسخ سوال مذاکره ومصالحه با طالبان گفت : بلی همه جنگ ها وکشمکش ها از طریق مذاکره ومصالحه به پایان رسیده است اما صلح با طالبان صلح باکی و به چه قیمتی؟.من گمان میکنم طالبان آن بهای را میخواهند که آیندۀ آن بسیار خطر نا ک است.دولت وتیم کاری آن نسبت به گذشته بسیار ضعیف وبر عکس طالبان قوی شده اند لذا در صلح مسئله امتیاز دهی وامتیاز گیری مطرح است وامتیاز که طالبان میخواهند بسیار گزاف وسنگین است که بدون شک پایان عمر حکومت را به دنبال خواهد داشت.صلح وقتی ممکن است که طرفین به صلح من حیث یک نیاز ملی باور داشته باشند وهردو یک امتیاز را به ملت واگذار شوند. حال تنها جهت دولت بر آن تأکید دارد نه طالبان.

 

جلالی افزود: همه ازصلح ومذاکره صحبت میکنند مثلا دولت افغانستان، پارلمان ،جرگه ها وبرخی شخصیت های سیاسی افغانستان .ناتو آمریکا وانگلیس همه ولی  هیچکدام اجندای مشخص ندارد ودر محتوی اجندا هم آهنگی وجود ندارد.اول مذاکره با کی وبه چه قیمتی؟ مثلا آمریکا از مذاکره با طالبان منظور خاص خودرا دارد. طالبان هدف جدا گانۀ دارند وبه همین تر تیب دولت وپارلمان افغانستان هر کدام دیدگاه خاص خودرا دارند که یکجا کردن این همه اجندا وقت زیاد را بکار دارد.

وی در مورد عوامل تشدید بحران گفت عوامل داخلی تشدید بحران هم کم نیست که نقش مهمانان خارجی زیاد است. اما مسئله افغانستان یک مسئله منطقوی وحتی جهانی است.طوریکه اثرات جنگ هند وپاکستان ،مخالفت های ایران وآمریکا  وبه همین تر تیب ناتو وروسیه روی مسئله افغانستان اثر گذاشته است. وهمین ها باید در حل بحران افغانستان به اجماع عمومی برسند. والا حل بحران کنونی کار مشکل است.

اینکه راه حل ها چیست: وی در مورد کاهش خشونت ها وراه حل ها گفت باید اول پاکستان متقاعد شود راهی را که در ارتباط به تربیه طالبان تعقیب میکرده اشتباه بوده ولی من گمان نمیکنم پاکستان به این حقیقت پی برده باشد از قرائن معلوم میشود که تا هنوز سیاست گذشته در قبال افغانستان از قوت کافی بر خوردار است. دوم باید کمک های جامعه جهانی در همه عرصه ها منسجم وهم آهنگ شود.در بخش نظامی در بخش باز سازی وتقویه اردوی ملی افغانستان. وتقویه نهاد های مدنی…

 

در پاسخ این سوال که شاید بجای انتخابات یک لویه جرگه برگزار شود؟ گفت بلی لویه جرگه نه یک عنعنه که یک نهاد رسمی افغانستان و در قانون اساسی تسجیل است.من طرفدار آن نیستم که باز هم کشور های خارجی لویه جرگه را راه اندازی کنند باید خود مردم افغانستان درین زمینه تصمیم بگیرند.به همه حال مشکلات زیاد پیشروی انتخابات قرار دارد باز هم به نظر من انتخابات ناقص بهتر از لویه جرگه دموکراسی را تمثیل وبه نظام مشروعیت می بخشد.

 

جرگه جدید شبیه موافقتنامه بن: وی به ضعف های موافقت نامه بن اشاره کرد که از برخی مردم دعوت بعمل نیامد وازان گذشته در مورد سر نوشت پاکستان هیچ تصمیم گرفته نشد اگر تصمیم اساسی در مورد پاکستان گفته میشد برای طالب محل امن برای رشد وانسجام مجدد وجود نمیداشت.

 

بحران إعتماد ملی: ضعف مدیریت، فساد اداری، بحرانی شدن شرایط امنیتی، گسترش فقر و بیکاری، بی عدالتی و نا کار آمدی در اجرای برنامه های بازسازی و عقیم شدن روند دمکراسی در کشور از یکسو، دولت را درحوزه داخلی با بحران اعتماد مواجه کرده است و از سوی دیگر، موقعیت استراتژیک، صلاحیت مدیریتی وخلاقیت و ابتکار سیاسی ـ نظامی این دولت را درمیان رقبای منطقه ای و حامیان بین المللی متزلزل نموده است.

 درین مورد اضافه نمود که در پهلوی أعتماد ملی ما به إعتماد بین المللی هم نیاز داریم.اگر وضعیت افغانستان هر روز بد تر شود بدون تر دید کشور های کمک کننده مأیوس و از ادامه کمک معذرت میخواهند.شما ببینید اگر مکت از دولت مأیوس شود دیگر دولت را حمایت نمیکنند و به همین تر تیب جامعه جهانی پس بر دولت است تا با مدیریت درست إعتماد مردم ودنیارا جلب نماید والا وضع بطرف نا مطلوب در حرکت است.

در آخر از آقای جلالی پرسیده شد که آیا کاندید ریاست جمهوری هست ویا خیر؟: گفت کاندید شدن درین پست بزرگ آمادگی های زیاد میخواهد که من تا هنوز به این آمادهگی ها دست نیافتم ودر کابل هم که چند روز را سپری کردم همه گپ بوده ومشوره هیچ گام  عملی بر داشته نشده است.

 

نتیجه:نکات مثبت این مصاح������ه:

* دولت فعلی نهایت ضعیف شده باید تقویه شود.تا تصامیم آن به نفع ملت باشد دولت ضعیف باید بخاطر بقای خود به دیگران بهای سنگین به پردازد. که به نفع ملت نیست.

*مذاکره با طالب باید با یک اجندای مشخص واحد واز موقعیت قوی صورت گیرد.

*در جلسۀ بن باید در مورد پاکستان تصمیم گرفته میشد.

*جامعه جهانی عمدا دولت را ضعیف ساخت. طور پراگنده تصمیم گرفتند دولت را نیز ضعیف ودر دامن کسانی انداخت که صلح را به نفع خود نمیدانستند.

*جناب جلالی به مسئله مهم اشاره نمود که باید ساختار نظام یک ساختار بر مبنی عدالت اجتماعی ووحدت ملی باشد تا باور وإعتماد ملت وجامعه جهانی را جلب نماید. والا دوام نظام مشکل است.

مسئله افغانستان یک معضل منطقوی وبین المللی است وباید جامعه جهانی با یک استرتیزی مشترک وهم آهنگ حل سازد.

* ودر نهایت کاندید شدن در پست ریاست جمهوری شایستگی های زیاد میخواهد .نمیشود هر کس خودرا بدون داشتن یک تیم مدیر وکار شکته وتجربه نظام داری بریاست جمهوری کاندید نماید.

 

 محمد نادر{ علم}