آرشیف

بـــــــــــــود فــــخــــرم، دیـــــار بـــاســتـــــانــــــــم           زغــــــور و غـــــــوریــــــان، اصــــــل و نــشــانــم
اگــــــــــر امــــروز، در «قــطـــغـــن » زمـــیــــنـــم           ولـــی هــــــرجــــــــــا، بــفــکـــر، غـــوریــــانــــم
فـــــــــــــراق مـــلــــک آبــــایــــــم، گــــــرفـــــتـــه          بـــیـــــاد او، ســـخــــــن در شـــعـــــــر رانـــــــــــم
خــــــــــدا آنـــــــــروز، کــــــــی دارد نـــصــــیـــبـــم           کـــه پــــای ســنــــگ غـــــورم، جـــــان رســــانــم
بـــــه تـــوصـــیـــف کـهـــن، کـــوهــپـــایـه هـایــش           قــلــــم صـــــورتـــــگــــــر، قـــلـــــب و زبـــــانــــم
بـــه « ورســـاد » عـــــــزیـــــزم، پـــــا گـــــــذارم            بـــه آن دشـــــت و دمــــــن، پــیــــونـــــد جــــانـــم
زبــــــــرج و  بــــاره اش دمــســـــاز گـــــــــــــردم            کـــنـــــــــــــم تــــــازه، بــدیـــــــدارش روانــــــــــم
« یـــخــــن » را بــــا مـــحـــــاط، کـــوهـســــارش           بـــگــــــــــردم پـــای تــخــــت، «مــلــکــــانـــــــم»
از آن مــنـــــظــــــــر، بـگـیــرم چـنـــد تــصــــویــر           بـــیـــــــاد نـــــــام و نــســــــل و دودمــــــــانــــــــم
بـــه « پــشـتــه شـهــر » و آثـــار، قـــدیـــمـــــش            زهـــــــی، درس و کــتـــــــاب  امــــتــــحــــانــــــم
ز « بــــرج شــیــــر پــلـــنــگ » و قــــامــــــت او           پـــیــــــام « قـــبـــه » را از ســــر بـــخــــوانـــــم
بـــه تـعــظـــیــــم « چـهــل ابـــدالان »، شـتـابـــم            فــــرودش، « پــایـحـصــار » و « عــاشـقــانـم »
زلــیــن « شــاه عـــروس » و « مـیـردرویــش »           دم مـنـــــزل، بـــه « زرنـــی » مــیــــرســــانـــــم
بـــــــه پــیــمـــایـــــم، هــمـه اکـنـاف « نــیــلـی »           بـــه « ســیــــن » آن زادگـــــاه عـــــارفــــــانــــم
پــس از دیـــدار، « ســور » و « سـوریـــان » را          ســفـــر بـــا « خــرنـــک » و « یامان » کـشـانـم
شـــکـــــــــوه « تــیـــــوره » غـــور کــهــنـســال           هــــــــوایـــش، ســبــــــز مـیـــدارد، بــیـــــانـــــم
بـبــــــالـم « لــعــل ســرخ » و « سـرپـنـک » را           « یـخـــن عــلــیـــا » نـــمــــــــــودی، آشــیــانــم
« سـوی شـیـنکـوت » و « سـمنگان » رهسپارم           دعـــــــــا بـر « حــضــرت آثــم » بــــخـــــوانـــم
بــگـــردم، « کــاکــــری» و « خـــواجــه روف»           مــــحـــــــال نـــــامـــــــــــدار آســتــــــانــــــــــــم
بـــــه « قــیـســار » وقـــــــــلاع آهـــنـــیـــنــــش          غــــــــرور« کــلــــزایـــــی»، از وی ســتـــــانــم
بـه « غـور مشکان » و « لــربـنـد » میکشم بـر          مــــــزار « پـــرچـــمـــن » از « پــیـــر امــانـم»
خـــوشـــا گـــر رخـــت بــنـدم، سـوی«نــزگــان»           بــــود آنــــجــــــا، نــــــــژاد ســـــوریــــــانــــــــم
بــــه « مـنـدیـش » و بـلـنـدیـهــای « زار مرغ »          دوازده بـــــــــرج ســــــال از او بـــــــــدانـــــــــم
ز « ســــاغــــر » قـــطــــره، زان آب نـــوشــــم           کـــــه بـــاشــد چـشمـه آب، « طـــوطـــیــــانــم »
دمــــــــی در« پــنــــج ده »، راحــــت نــمـایـــــم           ز « تـــــزری» تــا بــه « کـنـعـان» رهـکـشـانـم
غـــــــــرور « تـــولـک » و نـسـل، سـلــحـشــور          بـــتــــاریـــخــــش بــبـــــالـــــــد داســـتـــــانـــــم
« تـگـــاب ایــشـــان» بـــود نـــــــــام مبـــــارک           « جـــواجـــــه » مـســکـــــن، قـــوم یــلانـــــــم
« فـیــــروزه کــــوه » بــــــــــــود، سرتـــاج تاریخ           « مـــنـــــار جـــــام » فـــــخـــــر جــــاودانـــــــم
ز«شهرک»، «خواجه گان» تا ملک «اوشـان»          زیــمـــن قــــــــوم خــــود، هـــــر ســو امـــانـــم
عـبـــــــور از «قـلـعــهء نــقـشـی» بـه «دهـک»          روانـــــه رهــســپـــــــــار، « چـــغــچـــرانــــم »
زشــاه ســــــــــوری ام نــــام و نــشـــان اســـت          شـهـــــوداش « قـــلــعــــــه آهـــنـــگـــرانـــــم »
ز «دولــت یـــار» و «کــشـرو» بــــــاز گـــــردم          سـفـــــر بـــا «کــاسـی» و «غـلـمـیـن» کـشـانـم
بــپــــــــــای «قـــلــعـــه گــهــــــر» نــشـــیـــنـــم          کـــــه او کـــــاخــیـســـت از شــــاهــنـشـهــانـــم
زمــیــن «چـــارســــده» تـــــــــا پای «کـنــداخ»          بـــــــود وادی بــــه «مـــرغــــــاب» زمـــــانــــم
شــوم بــــــــــــــا «لـعـل و ســر جنگل»روانــــه          ســــوی «گـــرمـــاب» عـــنـــان سـیــر روانــــم
نـــــــــژاد و نـــــام غـــــــورم در امــــان بــــــاد          هـــمــــه اقـــــــوام بــــاشــــد جــــان جــــانـــــم
خیــــال و فــکـــر مـــن پــهــنـــای غــور اســت          چـــــــــو مــن غـــــوری تـــبـــــار بـــی زیـــانـم
بــخــــــود آئــــیــــــد ای قــــــــوم ابــــــر نـــــام           نــمــانـــده جـــــای غــفـلــــت در جــــهــــانـــــم
 
 

نوت:
 
این فهرست اسماء بعضی ازمحلات غور باستان را که پدرم به یاد داشتند برایم ارزانی نمودندو من این فهرست پر بها را در چوکات نظم آورده ام در نواقص معذرت ام را بپذیرید.
 
 

 
1-    «قطغن»: نام تاریخی ولایات مربوط به زون شمال شرق کشورکه یکی از آنها ولایت بغلان سکنی فعلی ام می باشد.
 
2-    «ورساد»: نام تاریخی قریهء زادگاه پدری ام که اکنون بنام «ورس» یاد میشود و  مربوط ولسوالی تیوره ولایت غور فعلی است.
 
3-    «یخن»: نام قریهء زاد گاه مادری ام که دارای برج های شکوهمند تاریخی، محل باشکوه بنام سنگ قلعه، برج شیر پلنگ و غیره می باشد، این قریه نهایت خوش منظر است و باشنده گان آن از قوم اصیل غوری و بنام ملکان معروف و مشهوراند. یخن سفلی و یا یخن پایان نیز به این قریه میگویند و مربوط ولسوالی تیوره ولایت غور می باشد.
 
4-    «ملکان»: لقب شاهان غور و بازماندگان ملک الجبال (قطب الدین محمد غوری) است که قوم باشنده در قریه تاریخی یخن سفلی از همین سلسله اند، مردم بومی و خبره غور این ادعای من را تصدیق خواهند کرد. طوریکه مادر جانم (دخت ارشد مرحوم قاضی کل اختیار خان غوری) توضیح میدهد شخصیت های معاصر قریه تاریخی یخن و سلسله داران آگاه سلاطین غور مرحوم (میرزا محمد خان مستمند غوری)معاصر امیر غازی (شاه امان الله خان)، مرحوم وکیل فخرالدین خان غوری نماینده مردم ولسوالی تیوره در سه دوره پارلمان کشور، مرحوم میرزا محمد خان داعی غوری برادر بزرگ مرحوم قاضی کل اختیار خان غوری مورخین و نویسندگان ولایت غور که از دهه اول الی شصت (هجری شمسی) میزیسته اند، نام و نشان آنها و پیوند قوم یخن را به سلاطین و ملکان غور اسناد و مدارکی انکار ناپذیر تاریخی داشته اند.
 
5-    «پشته ای شهر»: دشت وسیع در دامنه کوههای یخن سفلی،دارای زمین های آبی و آثار شهر ی است و مکتب لیسه قبه در فراز پشته شهر موقعیت دارد.
 
6-    «برج شیر پلنگ»: برج مخروطی و دارای ارتفاع حدود (20) متر خواهدبود و در وسط قراء یخن و قبه واقع است.
 
7-    «قبه»: قریه تاریخی، در مسیر قریه یخن سفلی میباشد، دارای آثار تاریخی است و مربوط ولسوالی تیوره می باشد.
 
8-    «چل ابدالان»: نام کوه مرتفع و تاریخی در تیوره غور است و قراه زیادی را در دامنه اش آبیاری و نگهداشته است.
 
9-    «پایحصار»: قریه تاریخی در ولسوالی تیوره است که در کنار«چهل ابدالان» قرار دارد و قلعه حصار در همین قریه بوده است.
 
10- «عاشقان»: قریه تاریخی مربوط ولسوالی تیوره و در دامنه چهل ابدال موقعیت دارد، زادگاه مرحومین ارباب علم خان و دو فرزند ارشد او میرزا عند الملک خان غوری و وکیل دین محمد خان غوری همین قریه عاشقان است.
 
11- «شاه عروس»: برج زیبائی در فراز تپه قرمزی رنگ موازی با قریه ملا اعلی که دارای برج های متعدد میباشد قرار دارد.
 
12- «میر درویش»: نام کوه مرتفع د رولسوالی تیوره است و یک راه صعب العبور داردکه د رفرازش بالامیشودو به قول شکاریان در بالای این کوه آثار برج و باره دیده میشود.
 
13- «زرنی»: نام قریه تاریخی در ولسوالی تیوره است و آثار شهری در این قریه که نمایانگر شکوهمندی تاریخی اش میباشد، هنوز دیده میشود.
 
14- «نیلی»: نام قریه تاریخی و خوش منظر در تیوره  غور است.
 
15- «سین»: به فتح (س) و سکون(ی) قربیه تاریخی مربوط ولسوالی تیوره و زادگاه عارفان شهیر، از جمله حضرت صاحبی صاحب میباشد و این عارفان از سلسله سادات غور اند.
 
16- «سور»: نام قریه ایست مربوط ولسوالی تیوره که در دامنه کوه چهل ابدال موقعیت دارد و زادگاه امرای و سلاطین سوری است.
 
17- «سوریان»: یکی از اقوام غور اند که سلسله نامی آنها همچون امیر کرور سوری، امیر محمد«سوری»و دیگران بوده اند.
 
18- «خرنک»: قریه تاریخی در تیوره غور است و زادگاه سلطان شهاب الدین خرنک میباشد.
 
19- «یامان»: قریه تاریخی دیگری در تیوره غور میباشد که دارای بروج و باره های متعدد قلعه ملک انتر نیز در همین قریه میباشد.
 
20- «تیوره»: تیوره یا غور کهنسال از جمله مراکز تاریخی و شهیر غور است، دارای آب و هوا، مناظر و موقعیت زیبا است و مرکز پیشین حکومت اعلی غور و مرکز فعلی و لسوالی تیوره غور است.
 
21- «لعل سرخ»: قریه زیبا و تاریخی و متصل بمرکز ولسوالی تیوره میباشد.
 
22- «سرپنک»: قربیه زیبا  در وادی رود غور و متصل با قرا لعل سرخ و یورسمه میباشد.
 
23- «یخن علیا»: قریه خوش منظر و زیبای ولسوالی تیوره و زادگاه شخصیت های معاصر غور مرحومین (وکیل عبدالوهاب خان و استاد محمد رسول خان فگار)میباشد.
 
24- «شینکوت»: محل در فراز قریه تاریخی خواجه وهاج الدین و مرکز فعلی ولسوالی پسابند غور است.
 
25- «سنگان»: قریه تاریخی در دامنه کوه مرتفع سنگان و مزار حضرت صاحبی  در جوار همین قریه است و مربوط ولسوالی پسابند غور میباشد.
 
26- «حضرت آثم»: میر سید عبدالخالق «آثم»مشهور به صاحبی صاحب عارف والا مقام غور است و از سلسله عرفای سادات سین میباشد و در جوار قریه سنگان دارالبقا این  ولی الله (ج) قراردارد و زیارتگاه عام و خاص میباشد.
 
27- «کاکری»: قریه تاریخی و پر نفوس در ولایت غور، مربوط ولسوالی پسابند میباشد و لیسه صاحبی صاحب در همین قریه موقعیت دارد.
 
28- «خواجه روف»: یا خواجه رئوف یکی از قراء تاریخی غور مربوط ولسوالی پسابند است و دارای برج و باره میباشد.
 
29- «قیسار»: یا خیسار محلی در غور است که قلعه آهنین و مستحکم تاریخی در فراز کوه قیسار موقعیت داشته، آثار و علایم آن دیدنی است.
 
30- «کلزایی»: عبدالله کلزایی یکی از امیران مقتدر و با شهامت غور د رقلعه قیسار می زیسته و با تیمور گورکانی مصاف داده و تا آخر سر تسلیمی با او خم نکرده است.
 
31- «غورمشکان»: محل نامدار و تاریخی غور که بعضی ها غور مژگان نیز به آن میگویند و سالهای زیادی مرکز ولسوالی پرچمن بوده است.
 
32- «لربند»: محل زیبا و تاریخی غور قدیم است که د روسط غور مشکان و پرچمن موقعیت دارد و دره مسکوکات د رجوار همین قریه موقعیت دارد، مردم آن قوم سوری غوراند.
 
33- «پر چمن»: محل زیبا ، تاریخی و خوش منظری در دامنه کوههای قیسار، دارای اب و هوای گوارا و سرشار از میوه جات است و مرکز فعلی ولسوالی پرچمن غور قدیم است.
 
34- «مژگان»: قریه تاریخی، پر نفوس، خوش آب و هوا مربوط ولسوالی پرچمن است و باشنده گان آن از قوم سوری غور اند.
 
35- «مندیش»: نام محل تاریخی است که فعلاً بنام «مناک» یاد میشود، مرکز حکمروایی امیر کرور سوری و غیره بوده است مربوط ولسوالی ساغر غور است.
 
36- «زارمرغ»: نام کوه مرتفع غور است که مندیش تاریخی در دامنه همین کوه موقعیت دارد و دوازده برج که روزها ، ماهها و فصل های چهارگانه سال را به نمایش میگذاشته در فراز همین قریه بوده و آثارش موجود است.
 
37- «ساغر»: محل زیبا و دیدنی در غور است  مرکز ولسوالی ساغر میباشد، موقعیت زیبا و میوه جات وافر این محل مشهور است و تاریخ مندیش را همین محل رقم میزند.
 
38- «طوطیان»: نام قریه و یاده مشهور و زیبا ی ولسوالی ساغر است که در کنار (3) ده دیگر مرکز ولسوالی ساغر قرار دارد و چشمه مشهور ماهیان در جوار همین قراردارد.
 
39- «پنجده»: نام قریه تاریخی، زیبا و سرسبز مربوط ولسوالی ساغر غور میباشد.
 
40- «تزری»: نام قریه تاریخی و زیبای دیگر مربوط ولسوالی ساغرغور میباشد.
 
41- «کنعان»: نام یکی از دهات پرنفوس و چهار گانه ولسوالی ساغر و فعلاً مرکز این ولسوالی نیز میباشد.
 
42- «تولک»: نام تاریخی یکی از محال غور است که شهامت مردم این خطه د ربرابر قشون چنگیز ثبت تاریخ غور میباشد، مرکز ولسوالی تولک به همین نام گره خورده است.
 
 
43- «تگاب ایشان»: قریه تاریخی و زیبایی در غور است و مربوط ولسوالی تولک میباشد.
44- «جواجه»: نام قریه تاریخی دیگر غور مربوط ولسوالی تولک است.
 
45- «فیروزکوه»: یا فروزه کوه همان نام باشکوه و تاریخی و مرکز بزرگ امپراطوری غوریها بوده  وبنام حضرت فیروزکوه یاد شده است.
 
46- «منارجام»: همان منار تاریخی (69) متری است که در زمان سلطان غیاث الدین غوری اعمار گردیده و فعلاً از جمله عجایب دنیا میباشد.
 
47- «شهرک»: محال تاریخی  غور و مرکز ولسوالی شهر ک میباشد.
 
48- «خواجه گان»: قریه تاریخی در غور و مربوط ولسوالی شهرک است.
 
49- «اوشان»: نام قریه تاریخی و خوش منظر غور مربوط ولسوالی شهرک میباشد.
 
50- «قلعه نقشی»: نام قریه ای در غور مربوط ولسوالی دولینه میباشد، نامش نشان دهنده تاریخ آن میباشد.
 
51- «دهک»: نام قریه در دامنه جنوبی سیاه کوه است که مربوط ولسوالی دو لینه غور میباشد.
 
52- «چغچران»: مرکز فعلی ولایت غوراست که دریای هریرود از بطن آن میگذرد و نام تاریخی اش کاسی است.
 
53- «قلعه آهنگران»: همان قلعه تاریخی در دامنه شمالی سیاه کوه موقعیت داشته مرکز حکمروایی امیر محمد «سوری»بوده است.
 
54- «دولتیار»: نام تاریخی محل در غور است که اکنون مرکز ولسوالی دولتیار دراین منطقه قرار دارد.
55- «کشرو»: دره سرسبز، تاریخی و زیبای در غوراست و مربوط ولسوالی دولتیار میباشد.
 
56- «کاسی»: همان نام تاریخی در غور است که فعلاً بر پایه یک قریه و جوار چغچران موقعیت دارد.
 
57- «غلمین»: نام قریه تاریخی و زیبای غور میباشد که آثار تاریخی اش اکنون هم هویداست و مربوط مرکز ولایت است.
 
58- «چارسده»: محل تاریخی د رغور است که بعضاً «چهارصده» نیز نوشته میشود و اکنون مرکز ولسوالی چهارسده میباشد.
 
59- «کنداخ»: قریه تاریخی با مناظر زیبا و میوه جات فراوان میباشد، در فصل تابستان مدت (3) ماه توت تازه اش دوام می آورد و مربوط ولسوالی چهار سده است.
 
60- «مرغاب»: محال تاریخی و خوش آب و هوای غور و در وادی دریای مرغاب موقعیت دارد.
 
61- «لعل و سر جنگل»: دو قریه همجوار در غور که دارای تاریخ کهن و مرکز ولسوالی لعل و سر جنگل غور است.
 
62- «گرماب»: قریه تاریخی غور مربوط ولسوالی لعل و سر جنگل میباشد.