آرشیف

2024-2-19

علم عبدالقدیر

شگفتی انکار طالبان از حضور در نشست دوحه!

 

خیلی شگفت انگیز است  حکومت که از طرف جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده باز هم دعوت سر منشی ملل متحد را دست کم میگیرد واز اشترک در نشست عمومی سازمان ملل در مورد أفغانستان أبا میورزد . باریکی سخن در این است که امارت طالبان قبل از شرکت در این نشست میخواهد طور ضمنی برسمیت شناخته شود وطور رسمی در نشست ساز مان ملل متحد دردوحه شر کت کند که طبعا یک تقاضای قبل از وقت به نظر میرسد.

نشست دو روزه سازمان ملل درباره افغانستان با حضور نمایندگان ویژه کشورها امروز (یکشنبه، 29 دلو) با حضور دیپلمات‌های 25 کشور جهان و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان در دوحه، پایتخت قطر بر گزار شد و نخستین روز نشست دو روزۀ دوحه در بارۀ افغانستان با میزبانی آنتونیو گوترش، سرمنشی سازمان ملل متحد و با حضور نمایندگان ویژۀ کشورها و سازمان‌های مختلف در امور افغانستان پشت درهای بسته آغاز شد. در نشست دوحه برعلاوۀ دیگر موضوعات روی تعیین یک نمایندۀ ویژه دیگر سازمان ملل متحد برای افغانستان بحث صورت خواهد گرفت که طالبان از قبل با این موضوع مخالفت نشان دادند.  همچنان از اهداف این نشست دستیابی به اجماع بین‌المللی در مورد چگونگی تعامل با طالبان در مورد موضوعاتی مانند حقوق بشر- به ویژه حقوق زنان و دختران، تشکیل حکومت فراگیر، مقابله با تروریزم و قاچاق مواد مخدر عنوان شده بود.

در این گردهمایی دو روزه، که به میزبانی دبیرکل سازمان ملل متحد برگزار شده است، افزایش تعامل با افغانستان تحت کنترل طالبان و پاسخ هماهنگ‌تر به بحران بشردوستانه در این کشور به بحث گذاشته خواهد شد.نما یندۀ ساز مان ملل از طالبان نیز دعوت کرد تا درین نشست مهم وتاریخی شر کت کنند اما طالبان نسبت به دلائل وسلیقه های منحصر بخود شان در این نشست شر کت نکردند که ظاهرا از دست دادن یک چانس بحساب می آید. شاید طالبان توقع بیش از حد انتظار دارند ومیخواهند به تنها ی به صفت حکومت مشروع ورسمی از أفغانستان نمایندگی کنند وهیچ أفغان دیگر در کنار شان نباشد.

طالبان میخواهند خود شان من حیث نما یندۀ رسمی أفغانستان در نشست حاضر باشند وبه تنهای از أفغانستان نما یندگی کنند ، طالبان میخواستند در اجندای مجلس مداخله کنند که این هم قابل قبول نبود  وهمچنان طالبان قبل از شروع این همایش با سرمنشی  سازمان ملل متحد نشستی داشته باشند که پذیرفته نشد ..در حقیقت  ادارۀ که تشنه شنا سائی رسمی از طرف جامعه جهانی است دعوت رسمی سر منشی ملل متحد را نپذیرفت .

امیر خان  متقی سر پرست وزارت خارجۀ امارت طالبان دلیل عدم اشتراک در نشست دوحه را چنین بیان کرد:( در صورتی که امارت اسلامی به‌عنوان یگانه طرف مسئول به نمایندگی از افغانستان شرکت می‌کند و زمینه برای گفتگوهای واضح در سطح عالی میان هیئت افغانستان و سازمان ملل متحد در مورد تمامی مسائل مساعد شود؛ اشتراک مفید خواهد بود،واگر من حیث مهمان که تنها مخاطب ومکلف باشد شرکت نخواهد کرد)

به نظر میرسد طالبان بر مقوله عافیت نرسد گوشه تنهای را تکیه کرده اند واز روبرو شدن با جامعه جهانی بیزار اند و این اقدام طالبان نشان می‌دهد که ایشان در تعامل با جهان چندان علاقه ای ندارند و با این تصمیم فرصت خوبی برای بحث درباره راه‌های برون‌رفت از بحران أفغانستان واحتمال برسمیت شناختن را قصدا  از دست میدهند ، علی‌رغم حضور طالبان در این نشست  نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان برای رسیدن به توافق بر سر نقشه راه درباره حل بحران این کشور سرگرم گفت‌وگو هستند، هر چند نبودن طالبان ممکن است این روند را به چالش بکشد.

تا ثیر عدم حضور طالبان بر فضای این نشست مهم وتاریخی.

از آنجا ئیکه بعضی کشور ها مانند چین ایران، ازبکستان وروسیه  وپا کستان بیشتر از سائر کشور ها  خودرا به طالبان نزدیک کرده اند انتظار میرود دیدگه های مختلف وپر تنش در این نشست مطرح شود وعدۀ در صدد انزوا وعدۀ در تلاش تعامل بیشتر با طالبان باشند ، اما عدم حضور طالبان سطح تنش های داخل مجلس را کاهش میدهد واحتمالا کشور های نزدیک به طالبان خیلی پر خاش نکنند وخودرا به دیدگاه دیگران نزدیکتر بسازند..

از آن جا ئیکه شرکت کنندگان این نشست نمایندگان کشورهای مهم کمک کننده به أفغانستان است و اشتراک کنندگان، در مورد وضعیت کنونی بشردوستانه در افغانستان که با بزرگترین بحران انسانی روبرو است بحث و گفتگو میکنند. بهتر بود طالبان قطع نظر از برسمیت شناختن حکومت شان بخاطر جلب کمک بیشتر به مردم در این نشست اشترام می ورزید  تا در حضور نما یندگان کشور های  کمک کننده  ضمن اظهار همکاری  در مورد توزیع کمک های در فضای امن اطمینان میدادند که طبعا مایه دلچسپی دونر ها وبا عث افزایش کمک ها میشد اما حالا این نگرانی وجود دارد که آیا طالبان  همکاری میکنند ویا خیر؟

موقعیت أفغانستان وامنیت أفغانستان بعد از چهار دهه بر اهمیت جیو پو لیتیک وجیو اکونو میک أفغانستان افزوده  واین باعث میشود تا عدۀ که به ذخائر أفغانستان وموقعیت آن چشم دارند بر طالبان سخت نگیرند چون طالبان یاغی بهترین نیرو نیابتی برای شکست ابر قدرت ها شده بود وحالا که ذخائر ومعادن آن نیز با عث دلگرمی بازی گران منطقه وجهان شده است..

تعیین نما یندۀ ویژه سازمان ملل در أمور أفغانستان ومخالفت طالبان: طالبان نمیخواهند کسی در أمور سیاسی، اداری وحتی اقتصادی شان مداخله کند اما این درک وبر داشت هم درست نیست که نمایندۀ ویژه ملل متحد تنها اعمال صلاحیت میکند بلکه پیام راسان ووسیله رابط خوبی هم خواهد بود نماینده ویژه به میزانی که می تواند موجب فشار برامارت طالبان باشد می تواند تسهیل کننده تعاملات جهانی با این گروه نیز باشد. گزارش های او می تواند در به رسمیت شناختن طالبان کمک کند و حتی می تواند بعنوان یک اهرم فشار در اختیار شورای امنیت قرار بگیرد. تنها نقص که دارد این است که  نماینده ویژه قطعا در زمین غرب بازی خواهد کرد و میدان عمل کشورهای منطقه و همسایه را تنگ تر خواهد ساخت به همین دلیل برخی کشور ها با تعیین این نما ینده دل خوشی ندارند.