آرشیف

2016-9-21

سیستم تک کــــرسـی در نـظــام انتخاباتی افغانستان

نخسین بار طرح سیستم تک کرسی در نظام انتخاباتی از طرف رئیس جمهور  اشرف غنی تایید و از طرف معاون دومش مورد نقد قرار گرفت که از همان روز  به بعد نظریه ها واندیشه ها درین مورد دو قطبی شد  و تفاوت قومی وزبانی بر قضاوتها تا ثیر خودرا داشته است، چنانچه برادران اهل تشیع ملاحظه ای جناب  سرور دانش معاون  دوم رئیس جمهور را یک الهام بیدار گر دانسته و دیگران را نیز به موضع گیری درین زمینه تشویق کردند. این در حالیست که جناب دانش بدون هیچنوع مخالفت در مجلس کا بینه  آنرا تا ئید و توشیح رئیس جمهور را با نگاه مثبت نظاره گر بود مثل اینکه به مردم بگوید زور مان نمیرسد شما مقاومت کنید که یکنوع هم اندازی غیر رسمی بحساب میاید. حال از بازی رئیس جمهور ومعاونش میگذاریم وبدون اینکه از روابط قومی وزبانی متا ثر شویم به نکات مثبت ومنفی هردو سیستم  (عمومی وتک کرسی)  بدون  افراط و تفریط طور فشرده تماس میگریم.
 اگر سیستم تک کرسی  در نظام انتخابات که بر اساس تناسب نفوس صورت میگیرد مستلزم شمارش دقیق نفوس کشور و اصلح ساختار واحد های اداری و تعریف شهروندی باشد اقدام شایسته و نیکوست، امید واریم این طرح سبب تسریع توزیع تذکرۀ برقی و تثبیت نفوس کل کشور شود. اینکه برخی دوستان به نسبت نا مساعد بودن اوضاع امنیتی طرح تک کرسی شدن  حوزه های انتخاباتی را نا ممکن میدانند باید بدانند که  بحران امنیتی بالای هردو سیستمِ عمومی و تک کرسی تاثیر یکسان دارد، حتی سیستم عمومی در شرائط نسبتا امن گذشته تجربه شده که تا هنوز دود آن چشم مردم مارا اشک آلود دارد. اینکه عدۀ با ذکر مفاهم کلی و ارائۀ مجهولات مردم را از پیاده شدن سیستم تک کرسی  وحشت زده ساخته اند یک نوع افراط بی توجیه و تفلسف جا طلبانه است. مثلا:

۱ آقای امر الله صالح مینویسد:  نظام تک کرسی از نقطه نظر اجتماعی حوزه ترور می‌باشد
این جملات چقدر هولناک و وحشتناک ارائه شده در حالیکه در سیستم عمومی باید کاندید به نقاط دور سفر کند و خطرات زیادی را تحمل کند اما در این سیستم محیط  انتخابات مشخص و مؤکلین هم شناخته شده و معرفت هم بیشتر است، لذا خطر بمراتب کمتر از سیستم عمومی است. ما از انتخابات و یا پروسه رقابتی صحبت میکنیم نه از جنگ و خصومت و دشمنی. ما چه وقت ازین دا ئره بیرون میشویم تا بجای فرضیه ترور و جنگ استقبال و تبریک گو ئی را پیشبینی ومطرح کنیم؟ لذا این نوشته محترم امرالله صالح فرضیه حولناکی است که در سیستم عمومی بیشتر کار برد دارد. دوم آقای صالح تشویش دارد که تعداد ولسوالیها 375 و تعداد وکلاء 249 است، اما فراموش کرده که در سیستم تک کرسی حوزه های انتخاباتی بالای نفوس تقسیم میشود نه واحد های اداری لذا حوزه های انتخابا تی جدا از واحد های اداری خواهد بود که به خط کشی  نیازی نیست. و در یک قسمتی از نوشته شان  نا امنی را مانع اصلی بر سر تطبیق این بر نامه میداند وباز بر میگردد به منطقۀ امن  خیر خانه و بر دشواری های تقسیم حوزه های انتخاباتی بالای یک  ملیون نفوس  این منطقه مشکل شماری میکند همه بر مبنائی فرضیه است ویا همان مشکلات که در سیستم عمومی هم وجود دارد. مثال هایکه ایشان  در مورد ادغام وتفکیک  و تجرید در حوزه های غرب کابل و خاک جبار گفتند هیچ کدامی منطق ندارد و لزومی هم ندارد که ما در یک پروسه انتخاباتی  قومی فکر کنیم و مشکلات قومی را پیشروی مردم قرار دهیم.
 
سیستم تک کرسی به نفع کاندیدان بی واسطه است:  در سیتم تک کرسی به تناسب نفوس حوزه ها مشخص میشود ومردم قبل از بر گزاری انتخابا مطمئن هستند که وکیل دارند. اگر یک ولسوالی شرائط یک حوزه انتخاباتی را تکمیل نکند دو ولسوالی حتما واجد شرائط حوزه میباشند که خیلی مهم است. مثلا ولایت غوراز شومی سیستم عمومی سه وکیل از یک ولسوالی دارد و سه وکیل از نه (9) ولسوالی دیگر که خیلی آزار دهنده است. چون در سیستم عمومی کنترول و نظارت خیلی ضعیف است و شما نمونه و مثال آنرا در سالهای قبل مشاهده کردید. وهمچنین در سیستم عمومی کسا نیکه پول دارند و یا در حوزه های انتخاباتی واسطه و نفوذ دارند بیشتر چانس پیروزی دارند و حتی میشود دو برادر و چند نفر از یک فامیل در شورای ملی راه پیدا کنند (مانند سید منصور نادری و یک پسر و یک دخترش) ویا از یک ولسوالی حتی کم نفوس چند نفر کا میاب شود و بی واسطه ها نفهمند آرای شان بکجا شد. وعلاوه از آن دادن پول ورشوت بکسانیکه نمی شناسی کاهش میابد، همچنان میان حکومت و ملت ارتباط تأمین میشود، شمارش آراء رقبا چندین مرتبه سریعتر صورت میگیرد ونتائج هم شفاف تر وزود تر اعلان میشود  کنترول ونظارت  مدیریت آن هم آسان تر است. از طرف دیگر طرح جدید مقتضی تصویب چند قانون نو است که به نفع مردمان و ولایات محروم تمام میشود. مثلا تثبیت نفوس و بازنگری و اصلاح تشکیلات اداری کشور که بتواند به پروسه انتخابات کمک کند که این بخش هم به نفع ولایات محروم وعقب مانده است.  در سیستم نو قبل از آغاز انتخابات احصا ئیه و شمارش دقیق نفوس شرط  است که به این تر تیب  ما بواقعیت های می رسیم که سالها از آن محروم بوده ایم.
در سیستم تک کرسی شناخت ومحبت است نه ترور ووحشت: دوستان گرامی از نظر ما سیستم تک کرسی در نظام انتخاباتی نسبت به سیستم عمومی مزا یای بیشتری دارد. هیچ یکی ازین دو روش بخودی خود رحمت  و یا وحشت به همراه ندارد مگر اینکه ما برای شان بسازیم. در سیستم تک کرسی ازرهگذر تخنیکی وکیل هر منطقه معلوم می‌باشد، مؤکلین هم وکیل را درست میشناسند، میان وکیل و مؤکل ارتباطات قوی می‌باشد، برعکس در سیستم عمومی  وکلا طوری انتخاب میشوند که تا آخر مؤکل خودرا نمیشناسند مثلا شکریه بارکزی در کابل وکیل کدام مردم است جزء اینکه بگو ئیم هوایی کا میاب شده و یا آقای حفیظ منصور؟ میتواند جزء اقوام پنجشیر کسی دیگری را مؤکل قبول کند؟
مشکل امنیت و نمایندگان زن: در هر دو سیستم بحران امنیتی تا ثیر مشابه دارد البته مدیریت حوزه های تک کرسی اسانتر است که مفصلا در بالا ذکر شد اما مشکل زنان باید طوری حل شود که مشکل  دیگری نزاید. این راه حل که باید برای زنان 25 فیصد چوکی داده شود در یک پروسه دموکرا تیک خیلی مشکل زا و ناعاقبت اندیشانه و غیر دموکراتیک است. لازم نیست بنام 25  فیصد غیر قانونی  یک پروسه را نیمه انتخابی ونیمه انتصابی سازیم بهترین را ه حل این است تا برای زنان احترام قائل شویم واستعداد وتوانمندی شانرا ارج بگذاریم نه جنس لطیف شان را.
باید قبل از بر گزاری انتخابات چند کار عملی شود:

1. تعدیل مواد قانون اساسی از طریق تدویر لویه جرگه

2. اصلاح ساختار تشکیلاتی واحدد های اداری افغانستان

3. اصلاح ماهیت نظام  سیاسی و اداری و دادن صلاحیت بیشتر به نهاد های محلی.

4. توزیع سند تثبیت هویت یا تذکره وتثبیت نفوس کل کشور.

 
قبل از انجام مکلفیت های فوق پروسه انتخابات ونتائج آن همیشه ناقص وپر تنش  خواهد بود.
 
با محبت
اوشانی