آرشیف

زکریا بارکزی، سرکنسول افغانستان در استانبول در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار آناتولی ادعای اخیر سازمان عفو بین الملل مبنی بر اخراج اجباری پناهجویان افغان از ترکیه و اخذ تعهدنامه به زبان ترکی از آنها برای عدم بازگشت را تکذیب کرد.
وی در این گفتگو همچنین اظهار داشت:
بازگشت پناهجویان افغان به‌ صورت داوطلبانه و در هماهنگی با نمایندگی های سیاسی افغانستان در ترکیه انجام شده است. ادعای اخیر سازمان عفو بین الملل مبنی بر اخراج اجباری پناهجویان افغان و امضا و توزیع برگه هایی به زبان ترکی از سوی پلیس ترکیه را رد می‌کنم. این یک دروغ محض است.

برگه‌های توزیع شده به زبان‌های دری، پشتو و انگلیسی بوده است و هیچ برگه ترکی از سوی مقامات ترکیه توزیع نمی‌شود. بین کسانی که به صورت غیرقانونی وارد ترکیه می‌شوند و خواهان برگشت به کشورشان هستند از سوی نمایندگی‌های افغانستان در آنکارا و استانبول برگه های «عودت به وطن» توزیع می‌شود.

ما اسناد و تصاویری در اختیارتان می‌گذاریم که نشان می دهد تیم‌های ما به مراکز نگهداری مهاجران در نقاط مختلف ترکیه رفته و با آنها از نزدیک دیدار کرده اند. تصاویری از آنها مبنی بر برگشت داوطلبانه ثبت کرده ایم. ما می‌دانستیم که ممکن است چنین ادعاهایی از سوی برخی نهادها صورت گیرد.

تمام ادعاها در مورد اینکه افغان‌ها به طور اجباری به افغانستان اعزام می‌شوند را کاملا رد می‌کنم. باید بگویم یگانه چیزی که درباره مهاجران غیرمطلوب است، استفاده آن‌ها به عنوان ابزار سیاست خارجی است. نباید از مهاجران افغان در ترکیه به عنوان ابزار سیاسی به ویژه سیاست خارجی استفاده شود. 

– برخی محافل در ایران، افغان‌ها را برای سفر به ترکیه تشویق می‌کنند

دریافتی‌های ما این است که برخی محافل در ایران مهاجران را تشویق می‌کنند که به سوی ترکیه بروند. وعده‌های مبالغه آمیزی توسط قاچاقچیان انسان مانند "اگر خود را به ترکیه برسانید به زندگی رویایی دست می‌یابید" و چشم پوشی برخی محافل در ایران باعث افزایش مهاجرت غیرقانونی به ترکیه می‌شود.

طبق آمار رسمی، در سه ماه اخیر بیش از 27 هزار مهاجر غیرقانونی افغان از طریق ایران وارد ترکیه شدند. مبارزه مشترک ترکیه،‌ ایران و افغانستان با شبکه های قاچاق انسان ضروری است ایران میان دو کشور افغانستان و ترکیه قرار دارد و به همین دلیل دارای اهمیت مضاعف است.

– حدود 1500 مهاجر غیرقانونی افغان طی سه هفته برگه بازگشت گرفتند

آماری در دست داریم که نشان می دهد در سه هفته گذشته حدود 1500 مهاجر افغان به صورت داوطلبانه به سرکنسولگری ما در استانبول جهت بازگشت به کشور درخواست دادند و گفتند که ما را به افغانستان بفرستید.

شبکه‌های قاچاق انسان بسیار زیرکانه می خواهند از وضعیت کنونی ناگوار که جوانان ما در افغانستان به دلیل جنگ، اقتصاد بد و بیکاری رنج می برند، سؤاستفاده کنند، پیام من به تمام جوانان و مردم افغانستان این است که فریب قاچاقچیان را نخورند.

به طور مثال صبح امروز یک خانم با چهار کودکش به سرکنسولگری ما آمدند و گفت که ما می خواهیم به افغانستان برگردیم. وی گفت که «قاچاقچیان از ما 19 هزار یورو برای انتقال به اروپا گرفتند، اما در استانبول رهای مان کردند. حدود یکسال است که بلاتکلیف هستیم». این خانم پس از دریافت بلیط رایگان و برگه به کشورش بازگشت.

-افغان‌ها، ترکیه را به عنوان کشور دوم خود انتخاب کرده اند

افغانستان با ترکیه روابط دیرینه دارد. به منظور مبارزه با شبکه های قاچاق انسان لازم است که شرایط قانونی بازدید شهروندان افغانستان از ترکیه را که سال‌ها و قرن‌ها روابط تاریخی داریم، فراهم شود. دو کشور از قدیم الایام روابط مستحکمی داشته اند.

افغان‌ها ترکیه را کشور دوم خود می دانند. به همین دلیل پیشنهادات مشخصی را به مقامات ترکیه ارائه کردیم و آنها نیز پذیرفتند. همچنین قرار است به زودی کمیته مشترک چنده منظوره توسط اداره مهاجرت ترکیه و وزارت مهاجران افغانستان در این زمینه ایجاد شود.

-هماهنگی با بنیاد همیاری‌های بشری ترکیه «ای.ها.ها»

درباره وضعیت مراکز نگهداری مهاجران و کمک‌های بهداشتی به عنوان سرکنسولگری افغانستان با مسئولان دفتر هماهنگی بنیاد همیاری‌های بشری ترکیه «ای.ها.ها» در مورد کمک که جوانانی که به کشورشان بازگشته اند، گفتگو کردیم.

با هماهنگی وزارت مهاجران افغانستان، سرکنسولگری با این نهاد بشردوستانه طرحی به منظور توزیع کمک‌هایی مالی، بلیط هواپیما و پوشاک برای خانواده های مهاجر تا یک هفته دیگر در جریان است. امیدوارم که بتوانیم کمک‌های نهاد خیریه «ای.ها.ها» را نیز جلب کنیم.

هیئت بلندپایه تحت ریاست معاون وزیر امور مهاجران افغانستان طی دیدار با مقامات اداره مهاجرت ترکیه روی دو موضع به توافق رسیده اند. اول اینکه بازگشت مهاجران باید تحت یک برنامه قابل مدیریت، داوطلبانه و آبرومندانه باشد.

طرفین این موضوع را به عنوان یک اصل پذیرفتند. موضوع دوم نیز بر لزوم ایجاد گروه کاری مشترک توافق صورت گرفت که در چارچوب این توافق افغان‌های که بخواهند به هدف تحصیل، بهداشت، گردشگری یا به دلایل مختلف به منظور سرمایه گذاری و خرید خانه به ترکیه سفر می‌کنند، تسهیلات فراهم شود.

-اقدامات سازمان ملل متحد در مورد مهاجرت بروکراتیک و کند است

روند و اقدامات سازمان ملل متحد در مورد مهاجرت خیلی بوروکراتیک و کند است. امیدوارم که این سازمان و سازمان‌های وابسته به آن در زمینه مهاجران به ویژه افغان‌های خواهان بازگشت از ترکیه به کشورشان زودتر اقدام کند.

افغانستان پیش از کودتای کمونیستی 1357 شمسی کشوری فقیر بود، اما هیچ مهاجری در خارج نداشت. ما می توانستیم با پاسپورت افغانستان به هر کشوری بدون ویزا سفر کنیم، اما متاسفانه حدود چهل سال جنگ تحمیلی از مردم قربانی گرفته است.

شمار زیادی از مردم افغانستان به دلایل ناامنی، فقر ناچار به مهاجرت می شوند. شبکه‌های قاچاق انسان با تبلیغات خود مردم در روستاها و مناطق مختلف را تشویق و ترغیب به ترک وطن می کنند".

لازم به ذکر است چندین مهاجر افغان که جهت بازگشت به سرکنسولگری افغانستان در استانبول مراجعت کرده بودند نیز به آناتولی گفتند:

"ما به خواست خود خواهان بازگشت به افغانستان هستیم و هیچ فشاری برای خروج ما از ترکیه وجود ندارد. آنها به جوانان افغان توصیه می‌کنند که از راه های غیرقانونی اقدام به مهاجرت نکنند".

استانبول/خلیل سلحشور/خبرگزاری آناتولی