آرشیف

بسم الله الرحمن الرحیم

رضاعت و شیرخوارگی رویکردیست ، که عملاً در جوامع اسلامی کمتر بدان عنایت شده ، در حالیکه شیر آدمی در ایجاد محرمیت ، در دو سال اول عمر اولاد آدم ، نقش نسب را ایفا می کند . این مسئله ، در قرآن کریم و سنت نبوی ، از اساسی ترین مسائل فقهی در باب احکام که موجب ایجاد محرمیت بین شیر ده و شیرخوارو اقارب مربوطه میگردد ، یادآوری شده است . عدم توجه به احکام  تکلیفی ووضعی رضاعت و شیر خوارگی ، و از کنار آنها به سادگی گذشتن ، نتیجه عدم اطلاع کافی امت مسلمه است . بنده درین مختصر کوشش نمودم مسائل و موضوعات و احکام شیر خوارگی را به زبان ساده فارسی ، از کتب معتبر فقهی ، با توجه به دیدگاه مذاهب مختلفه اسلامی ، جمع آوری نموده و در اختیار خوانندگان محترم ، قرار دهم . از هر خواننده تقاضا دارم مرا از دعای خیر خود فراموش ننماید

رضاع

رضاع در لغت نوشیدن شیر است از پستان آدمی ، گاو و گوسفند و مانند آن . جرجانی در تعریف لغوی رضاع گفته که ، رضاع عبارت از مکیدن شیرخوار است ، شیر مادر را ، در دوران شیر خوارگی . در فقه علی المذاهب الاربعه آمده که :- رضاع در لغت اسم است برای مکیدن پستان ، فرقی نمی کند پستان آدمی باشد یا پستان حیوان یا مانند آن ، اما در اصطلاح عبارت از رسیدن شیر آدمی است ، به معده و شکم طفلی که سنش از دو سال زیادتر نباشد . یعنی احکام رضاعت از زمان تولد تا پایان دوره شیر خوارگی ، (دوسال ) در صورت شیر خوردن طفل ثابت میگردد . 
قرابت رضاعی
نسبت فامیلی که ، از طریق شیر خوردن طفل در دوران کودکی به وجود می آید، قرابت رضاعی نام دارد . ممکن است اولیاء طفل ، بدلیل مرگ و یا نا توانی جسمی مادر، فرهنگ جامعه و امثالهم ، مجبور شوند طفل شانرا به زن دیگری بسپارند یا او را جهت شیر خوردن به نزد زن دیگری ببرند ، این طفل به این زن و خانواده او قرابت رضاعی پیدا می کند ، بنابراین قرابت رضاعی ، قرابتست که با شیر خوردن طفل در دوران دو سال اول عمرش ، از زنی که مادر طبیعی او نیست،حاصل می گردد . تأثیر این نوع قرابت ، فقط در منع ازدواج ، حصول محرمیت بین شیرده و شیر خوار و اقارب متعلقه است ،اما آثار دیگر قرابت نسبی ،از قبیل ارث بردن ،انفاق و امثالهم در آن مطرح نیست

تأثیرات شیر مادر

حد اقل سه أثر را می توان بوضوح در شیر مادر مشاهده نمود
1: – تأثیرات جسمی: – طوریکه ثابت شده ،شیر مادر،مطابق سن طفل مواد غذایی کامل و همه جانبه دارد ، که از لحاظ مادی و جسمی ، برای رشد کودک بسیار اثر گذار است
 2 :- تأثیرات روان شناختی و روحی: – شیر مادر در سلامت روحی و روانی کودک ، نهایت تاثیر گذار است . می دانید که کمبود های جسمی ،به روح و روان تاثیر گذار است و بواسطه سلامت و صحتمندی درست جسمی ، کودک سلامت عاطفی و روحی بدست می آورد ، از همین جهت در قرآن و سنت نبوی ، روی استفاده از شیر مادر، تاکیدات فراوانی شده است
3- ارتباط عاطفی: – از مسلمات است که شیر مادر، ارتباط متین و قوی عاطفی و صمیمیت بین مادر و فرزند بر قرار می نماید
زنان محرم
لغات کلیدی: 
مصاهرت   :- داماد شدن ، شوهر دختر یا خواهر کسی گردیدن ، با کسی خویشی کردن . دامادی علاقه است که میان زن و شوهر و اقربأ یکدیگر ایجاد می شود که موجب حرمت نکاح عده ی میگردد
رضاع  : – شیر خوردن کودک از پستان ، شیر خوارگی 
ام     :- مادر . 
اب    :  – پدر 
خواهر اعیانی    :ـ خواهری که از پدر و مادر خواهر انسان باشد . 
خواهرعلاتی : ـ  خواهر پدری ، یعنی خواهری که تنها از طرف پدر خواهر است . 
خواهر اخیافی :  ـ خواهری که فقط از طرف مادر خواهر است . 
عصبه : ـ   خویشاوندان عرقی ونسبی ، مانند پدر ، فرزند ، برادر ، کاکا و امثالهم . 
اصول : ـ  ریشه ها و بنیاد ها ، کسانی که سبب بوجودآمدن انسان در دنیا گردیده اند . 
فروع :  ـ  ریشه های که از یک بیخ بر آمده است ، کسانی که از انسان بوجود می آید. مانند اولاد . 
ذوی الارحام :-   خویشان و خویشاوندانی که رابطه عرقی و عصبی ندارند مانند ماما ها . 
محرم : ـ  حرام گردانیده شده ، خویشاوندان نزدیک که نکاح آنان روا نباشد . وطی: –   انجام دادن عمل جنسی ، مباشرت کردن ، مجامعت کردن . 
دخول :-   داخل کردن آله تناسلی ، انجام دادن عمل جنسی . 
حلیله :ـ    زن شرعی مرد ، همسر
ماما   :- دائی
کاکا   :- عمو
قبل از ورود به بحث رضاعت واحکام آن و محارم رضاعی ، لازم میدانم جهت توضیح بهتر مطلب ، نگاه اجمالی به عموم  محارم داشته باشیم  .
 محرم :
محرم در لغت از ریشه حرم، به معنای حرام قرار داده شده است . و جمع آن محارم می باشد . و در اصطلاح فقه اسلامی ، شامل آن عده از خویشاوندان نزدیک می شودکه ، ازدواج با آنها حرام است . در تعریف دیگر آمده است که محرم کسی است که ازدواج با او حرام و باطل است ، اما نگاه و تماس بدنی با او، با محدودیتی که نسبت به سایر افراد هست ، وجود ندارد . و نامحرم کسی است که نگاه کردن به او، به جز موارد استثنا حرام و ازدواج با او حلال است 
اسباب محرمیت :
اسباب حرمت دو نوع اند ، یکی آنکه موجب حرمت ابدیست و دیگری سبب حرمت موقت میگردد ؛ به همین دلیل زنان محرم بنام  ،  محارم ابدی و محارم موقت نامگذاری شده اند 
محارم ابدی :
 محارم ابدی کسانی اند که به خاطر سببی که دائم بین آنها وجود دارد، محرم شده اند مانند مادر،خواهر،برادر و امثالهم . و محارم موقتی کسانی اند که به خاطر سببی که بطور موقت بین آنها وجود دارد محرم اند ، و در صورت زوال سبب ، محرمیتی بین ایشان ، باقی نمی ماند مانند خواهر زن و شوهر خواهر و امثالهم  . 

موجبات تحریم موقت امور آتی اند: 
  1-  ازدواج صحیح:
 یکی از تحریم های موقت  ؛ که از ایجاد عقد نکاح صحیح بین زن ومرد بدست می آید؛ حرام بودن نکاح بعضی از اقارب نزدیک زن بطور موقت بر شوهرش  می باشد، بنابرین
حلال نیست اینکه میان دو خواهر ، یا دو زنی که اگر یکی از آنانرا مرد فرض نمائیم ، نکاح بین شان حرام باشد ، جمع شود . مثلاً نکاح خواهر همسر یا عمه یا برادرزاده اش و امثالهم
 2 – شرک – مسلمان با مشرک نمی تواند تا مشرک باشد، ازدواج نماید
 3 – طلاق ثلاثه  – زنی که سه طلاق داده شده ؛ تا زمانی که شوهر دیگری نگیرد ، برای طلاق دهنده ، حلال نمی شود
 4 – زن منکوحه یا معتده غیر – زنی که تحت عده یا نکاح شخصی قرار دارد – تا زمانی که تحت عده یا نکاح او باشد ، ازدواج با او مجاز نیست
 5 – داشتن چهار زن – تا زمانی که هر چهار تا تحت نکاح یا عده او باشد ، حق ازدواج با زن دیگری را ندارد

تحریم ابدی:
تحریم ابدی یا از جهت نسب است و یا از واسطه سبب و یا به خاطر رضاع و شیر خوردن می باشد . بناً  اسباب حرمت مؤبده سه چیز است . ۱‌- قرابت ۲ – مصاهرت ۳ـ رضاعت 
اول محارم نسبی:
محارم نسبی کسانی اند که ازدواج با آنها بطور همیشه حرام است و چهار نوع اند 
الف: اصول انسان:
اصول شخص عبارت از مادر و مادر بزرگان اوست ، یعنی مادر مادر و مادر پدر به بالا ، زیرا لفظ ( ام ) که در قرآن کریم ذکر شده ، در لغت به معنای اصل است و اصل شامل مادران پدری و مادری می شود . دلیل این حرمت آیه 23 سوره مبارکه نساء است  .   حرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ‏   .   خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با مادرانتان
ب- فروع انسان: 
یعنی دختران و زنانی که انسان سبب وجود آنها است . اینان عبارت اند از، دختر، دختر دختر تا آخر. و همینطور دختر پسر اگر چه پایان تر باشد . خداوند ج در سوره مبارکه نساء درین مورد فرموده: وَبَنَاتُكُمْ     . ‏خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با دخترانتان
ج- فروع پدر و مادر ویا یکی از آنان 
 اگر چه درجه قرابت دور باشد ، اینان عبارت اند از ، خواهران اعیانی ، خواهران علاتی ، خواهران اخیافی و دختران اینان تا آخر، و دختران اولاد برادران و خواهران اعیانی ، علاتی و اخیافی تا آخر. خداوند ج در باره حرمت ایشان چنین فرموده: وَأَخَوَاتُكُمْ    . خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با خواهرانتان     .   ودر ادامه میفرماید    : وَبَنَاتُ الأَخِ وَبَنَاتُ الأُخْتِ     .‏ وخداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با برادرزادگانتان ، خواهرزادگانتان
د – طبقه اول و مباشر از فروع پدر بزرگان و مادر بزرگان :
آنان عبارت اند از عمه ها و خاله ها ، فرقی نمی کند عمه ها و خاله های شخصی یا عمه ها و خاله های پدر یا مادر، یا یکی از پدر بزرگان و مادر بزرگان انسان باشد ، زیرا خداوند ج فرموده: وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالاَتُكُمْ ‏   . خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با ، عمّه‌هايتان و خاله‌هايتان
اما طبقه دوم و غیر مباشر، ازین فروع حرام نیست مانند دختران عمه ها و خاله ها و کاکا ها و ماما ها ، زیرا اینان در مضمون این آیات قرآن عظیم الشأن داخل اند. وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاء ذَلِكُمْ    .   براي شما ازدواج با زنان ديگري جز اينان ( يعني جز زنان مؤمن حرام ) حلال گشته است
حکمت تحریم بطور خلاصه :
حکمت در تحریم اقارب درجه یک و نزدیک ، اقامه نظام خانوادگی بر اساس محبت و دوستی خالص است ، به نحوی که خالی از هر گونه مصلحتی باشد . واضح است که ازدواج با یکی از اینان به سبب آنچه که معمولاً بین زن و شوهر، منازعه صورت می گیرد، به قطع صله رحم منجر می گردد و چیزی که منجر به قطع صله رحم شود ، حرام است ، زیرا سبب حرام هم حرام می باشد . افزون بر آن ازدواج با محرمات که عبارت از نزدیکان درجه اول انسان اند ، سبب ضعف نسل ، ایجاد امراض گوناگون ، بوجود آمدن فرزندان ناقص الاعضاء ، خواهد گردید . دین مقدس اسلام که دین وسط و مطابق فطرت و طبیعت انسان است ،طبعاً سبب نجات انسانیت از مشکلات دنیوی و اخروی گردیده ، با احکام تحریمی وتحلیلی خود، باعث دفع مضرات و جلب منافع برای بشریت شده ، وراه مستقیم را جهت ایجاد جامعه سالم و انسان های سلیم فرراه بشر قرار داده است ، که این خود یکی از اعجاز قرآن است . امروز اطبأ و متخصصین توسط آزمایشات به این نتیجه رسیدند که ازدواج با اقارب نزدیک ، آثار سوء دارد ، در حالیکه اسلام هزار و چهارصد سال قبل ، این مشکل وراه حل آنرا بیان نموده است .
دوم – حرمت مصاهره : 
محرمات ابدی که توسط مصاهرت حاصل می گردد ، نیز چهار نوع است 
الف – همسر اصول : 
اگرچه درجه قرابت بالا باشد ، عصبه باشند یا ذوی الارحام ، همبستری و دخول کرده باشند، یا تنها عقد نکاح بین شان قائم شده باشد ، مانند زن پدر ، زن پدر کلان ، لفظ پدر کلان ، شامل پدر پدر و پدر مادر می‌شود ، حرام بودن نکاح همسران اصول ، بدلیل این فرموده خداوند متعال است که می‌فرماید: 
سوره نساء آيه 22
‏متن آيه : ‏ 
‏ وَلاَ تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاء إِلاَّ مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتاً وَسَاء سَبِيلاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و با زناني ازدواج نكنيد كه پدران شما با آنان ازدواج كرده‌اند . چرا كه اين كار ، عمل بسيار زشتي است و ( در پيش خدا و مردم ) مبغوض بوده و روش بسيار نادرستي است‌ ؛ مگر آنچه گذشته است ( و در زمان جاهليّت بوده است كه مورد عفو خدا قرار مي‌گيرد ) .‏

‏توضيحات : ‏
‏« سَلَفَ » : گذشت . « فَاحِشَةٌ » : كار بسيار زشت و ناپسند . « مَقْتاً » : خشم شديد . در اينجا مصدر به جاي وصف به كار رفته است ، همان گونه كه مي‌گويند : زَيْدٌ عَدْلٌ . « سَبِيلاً » : تمييز است
 و مراد به نکاح در فرموده خداوند ج (ما نکح) عقد نکاح است یعنی فقط عقد نکاح سبب تحریم ابدی است و درین جا همبستری و دخول شرط نمی باشد. و کلمه (اب) بطور مطلق به معنای پدر است و لغتاً برای پدر ، پدر بزرگ و پدر پدر بزرگ و بالاتر از آن اطلاق می‌شود. نا گفته نباید گذاشت که ثبوت محرمیت به این آیه فقط برای زن پدر و پدر بزرگ و بالاتر از آن است ، اما دختر و مادرش برای پسرشوهر حرام نیست ، بنابراین جواز دارد که شخصی زنی را به نکاح بگیرد و فرزندش دختر آن یا مادرش را به عقد نکاح خود درآورد و حکمت و سبب تحریم همسران اصول ، تکریم و احترام پدران و تحقق صلاح خانواده و منع فساد است . چون معمولاً پدر و فرزند در یک خانه زندگی می کنند و یا رفت آمد آنها زیادتر از دیگر اقارب است . 
ب – همسر فروع :
ازدواج انسان با همسر فروعش حرام است ، اگرچه درجه قرابت پایین باشد و یا بواسطه طلاق ووفات جدا شده باشند ، و همینطور فرقی نمی کند که همبستری یعنی دخول بین آنان ، صورت گرفته باشد یا خیر . مانند زن پسر شخص ، یا زن پسر پسر یا زن پسر دختر و همینطور پایان تر از آن . خداوند ج می فرماید : وَحَلاَئِلُ أَبْنَائِكُمُ ‏ الَّذِينَ مِنْ أَصْلاَبِكُمْ             . خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با همسران پسران صلبي خود
در منکوحه پدر و حلیله (خانم) پسر حرمت به نفس عقد ثابت می گردد ، مشروط بر اینکه عقد نکاح ، عقد صحیح باشد . 
احناف افزون بر تحریم مذکور ، عقیده دارند که اگر اصل و یا فروع انسان ، بازنی زنا کرد و یا به عقد نکاح فاسد ، عمل جنسی انجام داد ، در هر دو صورت تحریم ابدی ثابت می گردد ،یعنی زنی راکه اصل یافروع انسان  ، با وی عمل زنا انجام داده و یا به نکاح فاسد با او همبستری کرده اند، مانند خانم منکوحه، حکم تحریم ابدی دارد ، زیرا درنزذ آنان فقط انجام دادن عمل جنسی وهمبستری در ثبوت تحریم کافیست . 
در مورد اولاد ، تفاوتی ندارد که پسر نسبی انسان باشد ، یا رضاعی بنابراین زن پسر یا پسر دختر رضاعی بر پدر و پدر کلانش، به تحریم ابدی حرام است، چنانچه از نسب همینطور است .خداوند ج فرموده: وَحَلاَئِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلاَبِكُمْ           .  ‏خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با همسران پسران صلبي خود ‏
و رسول خدا ص گفته است «يحرم من الرضاع ما يحرم من النسب» رواه الجماعة عن عائشة، وهذا لفظ ابن ماجه (نيل الأوطار: 317/ 6)حرام می شود از واسطه رضاعت وشیرخوردن آنچه که حرام می شود بخاطر نسب .
ج – اصول همسر:
اصول همسر اگرچه بالا باشند : ، چه با زنش جماع کرده باشد یا خیر . مانند مادر همسر و مادر بزرگش ، فرقی ندارد که مادر بزرگ از جهت پدر باشد یا از جهت مادر ، فقط به مجرد عقد نکاح صحیح ، اصول منکوحه بر شوهرش حرام می گردد ، وبطور ابد نمی تواند با آنان ازدواج کند، اگرچه بعد از طلاق همسر یا فوت او باشد. این آیه متبرکه در بیان محرمات از جهت مصاهره است وَأُمَّهَاتُ نِسَآئِكُمْ            .     خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با مادران همسرانتان
د – فروع همسر:
فروع همسر اگرچه پایین باشند : این حرمت یک شرط دارد و آن شرط این است که شوهر همراه همسرش، جماع کرده باشد، یعنی بعد از دخول ، فروع همسرش بطور ابدی بر وی حرام می گردد ، اما اگر با خانم خود جماع نکرده باشد ، و به سبب طلاق یا موت از همدیگر جدا شده باشند ، دختر آن زن و هیچ یک از فروعش بر شوهرش حرام نیست .احناف اصول و فروع زنی را که با او زنا شده و یا به عقد نکاح فاسد و یا بطور اشتباه ، دخول صورت گرفته باشد ، مانند تحریم اصول و فروع زن منکوحه ، بر زانی و نکاح کننده عقد نکاح فاسد و اشتباه کننده ، حرام می دانند . طوریکه ملاحظه گردید ، عقد نکاح به تنهایی در باب حرمت مصاهره به استثنای فروع همسر ، همه را به حرمت ابدی حرام می سازد، اما در ایجاد محرمیت در فروع همسر، دخول و انجام عمل جنسی بین زن و شوهر شرط است . فقها درین باب این قاعده مشهوررا دارند  (العقد علی البنات یحرم الامهات – و الدخول بالامهات یحرم البنات)  عقد بر دختران ، حرام می سازد مادران را – و دخول بر مادران حرام می سازد دختران را . و شاید سبب اختلاف حکم ، بین مادر و دختر در این است که ، انسان اولادش را مانند خود دوست دارد، بنابراین اگر بعد از عقد نکاح مادر و طلاق وی با دخترش ازدواج نماید ، خیلی متأثر نخواهد شد ، و این قضیه کاملاً بخلاف صورتی است که با مادرش ازدواج نماید .
 حکمت تحریم در مصاهرت ، منع تنازع و تخاصم بین اقارب است
ملحقات حرمت مصاهره :
احناف ، موارد زیر را به عقد نکاح صحیح در ایجاد محرمیت ، اضافه نمودند :
 1 : حالت همبستر شدن به زن، در عقد نکاح فاسد، مانند ازدواج بدون شاهد. مثلاً شخصی بعد از انجام عقد نکاح فاسد، عمل جنسی انجام می دهد
 2 – حالت بر قرار نمودن ارتباط جنسی، به طور اشتباه : مانند کسی که به عوض زن نکاح شده وی ، زن دیگری نزد او  بیآورند و بگویند این زن ، زن توست و او هم با آن همبستری کند و دخول صورت گیرد و بعداً معلوم می‌شود که زنش نبوده است . این دخول ، دخول به شبهه ، نام دارد
 3 – زنا و مقدمات آن : به زنا ومقدمات آن ، مانند بوسیدن و مساس نمودن به شهوت، نزد احناف ، حرمت مصاهره ثابت می شود. ایشان می گویند ، حرمت مصاهره به زنا ، مس و نظر به شهوت در حالیکه نکاح ، ملک و شبهه وجود ندارد ، ثابت می گردد ، زیرا مس و نظر به شهوت، سبب زناست، پس احتیاطاً به منزله زنا می باشد.حنبلی ها هم حرمت مصاهره را در زنا ثابت می دانند.

بطور خلاصه باید گفت که حنیفی ها ،مجرد عقد نکاح فاسد را موجب حرمت مصاهره نمی دانند ، فقط موجبات حرمت مصاهرت ، نزد ایشان چهار چیز است .
 1 – عقد نکاح صحیح
 2 – وطی یعنی انجام عمل جنسی ، چه به عقد نکاح صحیح باشد یا فاسد و یا بصورت زنا
 3 – مساس کردن
 4 – نگاه مرد بداخل فرج زن ، و نگاه زن به آلت تناسلی مرد .
 شرایط وطی از دیدگاه احناف:
 حنیفی ها در وطی سه چیز را شرط می دانند
 1 – زنی که با او عمل جنسی انجام می شود ، باید زنده باشد
 2 – مشتهاته باشد ، وآن زنی است که سنش نه سال و یا زیادتر از آن باشد
 3 – اینکه وطی از جلو صورت گیرد و در دبر نباشد .
 شرایط مس:
 حنیفی ها در مساس کردن هم شروطی دارند که قرار ذیل است .
 1 – بدون حائل یا با حائل خفیفی باشد که مانع احساس حرارت بدن نگردد
 2 – مساس به موهای رها کرده نباشد ، فقط مساسی اعتبار دارد که به موهای ملاصق سر و یا سائراعضای بدن باشد
 3 – مساس کردن همزمان با شهوت باشد
 4 – به گمان غالب مرد ، حرف های زن در مورد اینکه می گوید از مس لذت برده ، تصدیق گردد
 5 – اینکه لذت بردن مقارن لمس باشد
 6 – بواسطه مس انزال نشود
 7 – زن لمس شده از نه سال کمتر سن نداشته باشد.
 شرایط نگاه کردن از دیدگاه حنیفی ها:
 1 – اینکه نگاه مرد بداخل فرج مدور زن باشد و این در صورتی تحقق پیدا می کند، که زن تکیه کند ، ایستاده و یا نشسته نباشد ، و اگر زن ناظر است باید به آلت تناسلی مرد نگاه کند ، نگاه او به دیگر اعضای بدن مرد ، و نگاه زن به سائر اعضای بدن مرد ، موجب حرمت نمیگردد
 2 – نظر به شهوت همزمان به نگاه صورت گیرد
 3-  خود فرج مدور زن را ببیند نه صورت آنرا ، مثلاً اگر به صورت فرج مدور زن که در آب یا آینه ، افتاده بود ، نگاه کرد ، حرمت ثابت نمی گردد
 4 – شهوت همزمان به نفس نظر باشد
 5 – انزال نشود
 6 – زن صغیره غیر مشتهات و یا مرده نباشد، چنانچه مرد هم باید مراهق نباشد ،  وجود شهوت در مرد  در تحریم ، شرط است . نا گفته نباید گذاشت که در مس و نظر به شهوت ، قصد، اکراه و نسیان ، فرقی ندارد ، همه موجب حرمت می گردد . طوریکه گفته شد ، نزد حنیفی ها ، حرمت مصاهرت،به زنا ثابت می گردد،و طبق نظر شان،اصول وفروع زنا شده ، بر زانی،و اصول و فروع زانی بر زنا شده حرام می گردد ، اما در نزد شان اصول و فروع زنا شده ، بر اصول و فروع زانی وبالعکس ، حلال است ، مثلاً پسر زانی می تواند ، دختر زنی را به نکاح بگیرد که پدرش با آن زن زنا کرده است به شرط اینکه آن دختر از آب منی پدر بوجود نیامده باشد
 
حنبلی ها  ، حرمت مصاهره را به سبب لواط هم ثابت می دانند و لواط را به زنا قیاس می نمایند . می گویند زنا که حرام محض است ، حرمت به آن ثابت می گردد در حالیکه فرقی بین زنا در قبل و دبر(جلو و عقب)وجود ندارد و هر دو در حرام بودن یکی است، بنابراین هر دو در ایجاد حرمت مصاهره هم ، یکی می باشد ، حتی ایشان حرمت مصاهره را در لواط با پسر هم ثابت می دانند ، می گویند ، اگر با پسر هم لواط صورت گرفت ، حرمت مصاهره ثابت می شود لکن درشرح مقنع گفته شده که صحیح در مذهب حنبلی این است که لواط موجب حرمت شده نمی تواند .
   استدلال حنیفی ها و حنبلی ها :-
احناف و حنابله بدو دلیل استدلال می نمایند
 1 – استمساک به روایتی دارند که مردی گفت : ای رسول خدا ص من در جاهلیت با زنی زنا کردم ، آیا می توانم با دخترش ازدواج نمایم ؟ رسول خدا ص فرمود : من این کار را مجاز نمی دانم ، و مصلحت نیست با زنی ازدواج کنی و به اسرار او آگاه شوی ، که قبلاً به اسرار مادر او آگاه شده ای ( روی ان رجلاً قال یا رسول الله انی قد زنیت بامرأة فی الجاهلیه افانکح ابنتها ؟ قال لا اری ذلک و لا یصلح ان تنکح امرأة تطلع من ابنتها علی ما تطلع علیه منها ، اخرجه البیهقی عن عایشة و ضعفه و اخرجه ابن ماجه عن ابن عمر )
 2 – زنا سبب بوجود آمدن بچه است و هر چیزی که سبب به وجود آمدن بچه باشد ،جزئیت و بعضیت راثابت می سازد ، بنابراین اثبات حرمت بدلیل قیاس به غیر زنا می باشد ، زیرا در بوجود آمدن نسل و اثبات جزئیت و بعضیت بین زن و مرد ، فرقی بین زنا و نکاح دیده نمی شود ، و حرام بودن زنا درین خصوص تاثیری ندارد چنانچه به اتفاق ، حرمت مصاهرت در عقد نکاح فاسد بدخول و همبستری ثابت می گردد ، در حالیکه این دخول و همبستری ، حرام است . 
عقیده جمهور :
عقیده جمهور فقها این است که ، این قیاس ، قیاس مع الفارق می باشد زیرا در زنا حد وجود دارد و نسب ثابت نمى گردد ، در حالیکه در همبستری و مجامعت در ازدواج این طور نیست . امام شافعی رح این جملات زیبا را درین مورد به محمد ابن حسن گفت (ان الزواج امر حمدت علیه – و الزنا فعل رجمت علیه ، فکیف یشتبهان ؟ )  ترجمه :-   ازدواج امریست که تحسین شده و زنا فعلیست که مورد رجم قرار گرفته است ، پس چگونه با هم شباهت دارند . در مجموع نظر امام شافعی صاحب و نظر مشهور مذهب مالکی بر این است که به زنا ، لمس و نگاه کردن ، حرمت مصاهرت ، ثابت نمی شود بنابراین اگر کسی با زنی زنا کرد ، مادر و دختر آن زن برایش حرام نیست ، و زن زنا کار بر اصول و فروع زانی حرام نمی باشد ، واگر شخصی همراه مادر زن یا دخترش ، زنا کرد خانمش بر او حرام نمیگردد و لواط با مرد هیچ نوع حرمتی را بدنبال ندارد ، لکن ازدواج با اینان کراهیت دارد . 
استدلال جمهور:
 جمهور فقها به چهار دلیل استدلال نمودند :
 1 – ان النبی صلی الله علیه و سلم سئل عن رجل زنی بامرأة فاراد ان یتزوجها او یتزوج ابنتها ، فقال لا یحرم الحرام الحلال انما یحرم ما کان بنکاح اخرجه البیهقی عن عایشة و اخرجه ابن ماجه عن ابن عمر ، ترجمه: نبی مکرم اسلام ص از مردی سئوال شد که با زنی زنا کرده و می خواهد آن زن یا دخترش را به نکاح بگیرد ، رسول خدا ص فرمود حرام نمی کند حرام ، حلال را ،به تحقیق که حرام می نماید آن چه که توسط نکاح صو رت گرفته باشد . حدیث فوق به صراحت دلالت دارد بر اینکه به زنا حرمت مصاهرت ، ثابت نمیگیرد . احادیث دیگری هم همین مطلب را تائید می نماید من جمله این فرموده پیامبر اسلام ص الزانی المجلود لا ینکح الا مثله رواه احمد وابوداوود و قال فی الفتح رجاله ثقات . ترجمه : زناکار تازیانه خورده ، به نکاح نمی گیرد مگر مثل خود را . و رسول الله صلی الله علیه و سلم بر شخصی که اراده ازدواج با زانیه را داشت این آیه سوره مبارکه نور را قرائت نمودند (الزانیة لا ینکحها الا زان او مشرک )رواه احمد والطبرانی فی الکبیر و الاوسط ، قال الهیثمی و رجال احمد ثقات والمرأة یقال لها ام مهزول . زن زناکاررا  به نکاح نمیگیرد ، مگر زانی یا مشرک .وخداوند ج درهمین سوره مبارکه نور میفرماید : سوره نور آيه 26
‏متن آيه : ‏ 
‏ الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ أُوْلَئِكَ مُبَرَّؤُونَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏زنان ناپاك ، از آنِ مردان ناپاكند ، و مردان ناپاك ، از آنِ زنان ناپاكند ، و زنان پاك ، متعلّق به مردان پاكند ، و مردان پاك ، متعلّق به زنان پاكند . ( پس چگونه تهمت مي‌زنيد به عائشه عفيفه رزين ، همسر محمّد امين ، فرستاده ربّ‌العالمين‌ ؟ ! ) آنان از نسبتهاي ناموسي ناروائي كه بدانان داده مي‌شود مبرّا و منزّه هستند ، ( و به همين دليل ) ايشان از مغفرت الهي برخوردارند و داراي روزي ارزشمندند ( كه بهشت جاويدان و نعمتهاي غيرقابل تصوّر آن است ) .‏

‏توضيحات : ‏
‏« الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ ، وَ . . . » : مراد نوريان مر نوريان را طالبند ، ناريان مر ناريان را جاذبند ، و . . . « مُبَرَّؤُونَ » : پاكان و بيگناهان . « لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ » : ( نگا : انفال‌ / 4 و 74 ) . يادآوري : هيچ يك از همسران پيامبران به طور قطع انحراف و آلودگي جنسي نداشته‌اند ، و منظور از خيانت در داستان نوح و لوط ، جاسوسي كردن به نفع كفّار است‌ ؛ نه خيانت ناموسي ( نگا : تفسير نمونه ، جلد 14 ، صفحه 425 ، و تفسيرالميزان عربي ، جلد 15 ، صفحه 102 )
2 : حرمت مصاهرت نعمت است ، زیرا اجانب بواسطه آن اقارب می گردد ودر حدیث آمده (المصاهرة لحمة کلحمة النسب )  – مصاهرت گوشتی است مانند گوشت نسب ، در حالیکه زنا شرعاً ممنوع و محظور است ، بنابراین سبب نعمت شده نمی تواند وحرمتی بدنبال ندارد.
 3 – قصد از اثبات حرمت مصاهرت ، ایجاد الفت و محبت بین زن و شوهر و اقارب متعلقه است و اینکه در جمع شدن ایشان شک و شبهه بر طرف گردد . اما در زنا ، زن زناکار هیچ نوع نسبتی شرعاً با مرد زانی ندارد، تکالیفی هم از قبیل نفقه ، وراثت و امثالهم بین آنها نیست و راهی برای ملاقات کردن هم ندارند ، پس مانند بیگانه اند ، ووقتیکه مانند بیگانه هستند ، دلیلی برای اثبات حرمت مصاهرت بین آنان دیده نمی شود
 4 – خداوند ج درسوره مبارکه نساء زنان محرم را ذکر نموده و فرموده که غیر  از زنان ذکر شده ، ازدواج با زنان دیگربرای شما مجاز است 
 سوره نساء آيه 23
‏متن آيه : ‏ 
‏ حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالاَتُكُمْ وَبَنَاتُ الأَخِ وَبَنَاتُ الأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللاَّتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَآئِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللاَّتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ اللاَّتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُواْ دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلاَئِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلاَبِكُمْ وَأَن تَجْمَعُواْ بَيْنَ الأُخْتَيْنِ إَلاَّ مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللّهَ كَانَ غَفُوراً رَّحِيماً ‏

‏ترجمه : ‏
‏خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با مادرانتان ، دخترانتان ، خواهرانتان ، عمّه‌هايتان ، خاله‌هايتان ، برادرزادگانتان ، خواهرزادگانتان ، مادراني كه به شما شير داده‌اند ، خواهران رضاعيتان ، مادران همسرانتان ، دختران همسرانتان از مردان ديگر كه تحت كفالت و رعايت شما پرورش يافته و با مادرانشان همبستر شده‌ايد ، ولي اگر با مادرانشان همبستر نشده باشيد ، گناهي ( در ازدواج با چنين دختراني ) بر شما نيست ، همسران پسران صلبي خود ، و ( بالاخره اين كه ) دو خواهر را با هم جمع آوريد ، مگر آنچه گذشته است ( كه با ترك يكي از آن دو خواهر ، قلم عفو بر اين كار كه در زمان جاهليّت واقع شده است ، كشيده خواهد شد ) . بيگمان خداوند بسي آمرزنده است ( و گذشته را ناديده مي‌گيرد ، و ) مهربان است ( و در آنچه برايتان وضع مي‌كند حال شما را مراعات مي‌دارد ) .‏

‏توضيحات : ‏
‏« رَبَآئِبُكُمْ » : جمع ربيبة ، تربيت‌يافتگان . مراد دختران همسرانتان از شوهران ديگر است . « أَللاّتِي فِي حُجُورِكُمْ » : آنان كه غالباً با مادرانشان تحت رعايت و كفالت شما قرار مي‌گيرند ، والاّ چنين دختراني مطلقاً حرام مي‌باشند ، چه تحت كفالت و رعايت انسان باشند و چه زير نظر و تحت مراقبت ديگران پرورده شوند . « حُجُور » : جمع حجر ، آغوش . مراد رعايت و پرورش است . « حَلآئِل‌ » : جمع حَليلَة ، همسران . « أَلَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ » : پسران صلبي شما ؛ نه پسر خواندگانتان  و در آیه بعدی میفرماید : وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَاء ذَلِكُمْ. براي شما ازدواج با زنان ديگري جز اينان ( يعني جز زنان مؤمن حرام ) حلال گشته است
این آیه قرآن صراحتاً دلالت می کند که ازدواج با زنانی که در آیه مذکوره ، ذکری از آنان به میان نیامده است ،حلال می باشد و می دانیم که زنی که با او زنا شده ، از جمله زنانی نیست که در آیه شریفه از آن نام برده شده باشد. 
 سوم  حرمت رضاع و شیر خوارگی :
طوریکه بیان شد هر یک از محارم نسبی و سببی (مصاهرت) چهار نوع بود ، که جمعاً هشت نوع می شد ، مجموع همین هشت نوع ، از جهت رضاع وشیر خواری هم حرام است. بنا براین محرمات رضاعی هشت نوع اند . دلیل حرمت این هشت نوع قرآن کریم و سنت نبوی است ، خداوند ج می فرماید : وَأُمَّهَاتُكُمُ اللاَّتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ  ‏خداوند بر شما حرام نموده است ازدواج با مادراني كه به شما شير داده‌اند ، وخواهران رضاعيتان  . و رسولخدا ص فرمودند :ان الله حرم من الرضاعه ما حرم من النسب صحیح البخاری . خداوند متعال آن چه را که از واسطه نسب حرام گردانیده ، از رضاعت و شیر خوردن نیز حرام نموده است، ، بناً محرمات رضاعی و شیر خوارگی همان محرمات سببی و نسبی است ، همانطورکه اقارب رضاعی حرام است ، اقارب رضاعی مصاهرت هم به اساس قیاس بر نسب و آنچه از مفهوم آیه شریفه قرآن کریم و احادیث نبوی ، دانسته می‌شود ، حرام است  بناً (يحرم بسبب الرضاع ما يحرم بسبب النسب وسبب المصاهرة  . حرام می شود بواسطه رضاعت وشیر خوردن ، انچه که حرام میشود به سبب نسب و سبب مصاهرت ) به صورت اصل وقاعده مطرح شده است
انواع محارم رضاعی
 1 – اصول انسان از جهت رضاع وشیر خواری: اینان عبارت اند از مادر رضاعی ، مادر مادر رضاعی و مادر بزرگان به بالا . منظور از مادر بزرگان درین جا ، مادر شیر دهنده و مادر شوهر شیر دهنده است
 2 – فروع رضاعی : دختر رضاعی ، دختر دختر رضاعی ، دختر پسر رضاعی و دختر دختر پسر رضاعی به پایین ، فروع رضاعی شخص است ، که برایش حرمت ابدی دارد .
 3 – فروع پدر و مادر از جهت رضاع : – خواهران رضاعی و دختران برادران و خواهران رضاعی به پایین ، فروع پدر و مادر از جهت رضاع اند 
 4 – فروع مباشر پدر بزرگ و مادر بزرگ از جهت رضاع: اینان عمه ها و خاله های رضاعی اند . عمه رضاعی ، خواهر شوهر شیر دهنده و خواهر شیر دهنده ، خاله رضاعی است . اما دختران عمه ها ،دختران کاکا ها ، دختران خاله ها و ماما ها ، حرام نیست. چنانچه از نسب هم حرام نمی باشد
 5 – مادر همسر ومادر بزرگانش از جهت رضاع : مادر همسر ومادر بزرگانش از جهت رضاع مانند نسب حرمت ابدی دارد ، چه با همسرش مجامعت کرده باشد یا نکرده باشد
 6 – زن پدر و پدر بزرگ از جهت رضاع ، چه پدر و پدر کلان با زنان شان مجامعت کرده باشد یا نکرده باشد ، مانند نسب ، حرمت ابدی ثابت است
 7 – زن پسر وزن پسر پسر دختر از جهت رضاع به پایین : در این جا هم مانند نسب در تحریم همسران اولاد ، دخول و مجامعت شرط نیست ، فقط نکاح صحیح در تحریم کافی است
 8 – دختران رضاعی همسر و دختران اولاد آن هر قدر از لحاظ درجه پایین باشند ، مشروط بر اینکه با همسرش جماع و همبستری کرده باشد اگر با خانمش عمل مجامعت را انجام نداده بود ، می تواند با فروع رضاعی همسرش ، ازدواج نماید چنانچه در نسب هم همین طور
 استثنائات 
از قاعده کلی (یحرم من الرضاع ما یحرم بسبب النسب و سبب المصاهره .حرام می شود بواسطه رضاعت وشیر خوردن ، انچه که حرام میشود به سبب نسب و سبب مصاهرت)، استثنائاتی وجود دارد که در آنجا ، حکم نسب و رضاع با هم اختلاف دارد
 1 – جواز نکاح مادر برادر یا مادر خواهر از جهت رضاع : شخص می تواند با مادر برادر و یا مادر خواهر رضاعی خود ازدواج نماید ،در حالیکه با مادر برادر و یا مادر خواهر نسبی ازدواج حرام است
 2 – خواهر پسر یا خواهر دختر رضاعی – برای پدر جواز دارد که همراه خواهر پسر رضاعی یا خواهر دختر رضاعی خود ازدواج نماید ، در حالیکه از لحاظ نسب چنین جوازی وجود ندارد مثلا زنی طفلی را شیر می دهد ، برای شوهر این زن جواز دارد که با خواهر این طفل ، ازدواج کند و پدر طفل مذکور می تواند دختر شیر دهنده را به نکاح بگیرد ، در حالیکه ازدواج خواهر پسر یا خواهر دختر نسبی حرام است
 3 -خواهر برادر رضاعی – مادر شیر خوار ، و شیر دهنده : 
شخص می تواند با خواهر برادر رضاعی خود و خواهر برادر نسبی اش ازدواج کند ، و همینطور برای شوهر شیر دهنده حلال است مادر نسبی شیر خوار را به نکاح بگیرد و پدر نسبی شیر خوار هم می تواند شیر دهنده را به عقد نکاح خود درآورد 
مثال خواهر برادر رضاعی : طفلی از زنی شیر می خورد ، برای برادر این طفل که شیر نخورده است ، جواز دارد که با دختر شیر دهنده ازدواج کند در حالیکه این دختر ، خواهر برادر رضاعی اوست و مانند آن خواهر خواهر رضاعی ، 
اما صورت خواهر برادر نسبی : مثلا دو برادر از یک پدر و دو مادر اند ، یکی از آنان خواهر مادری دارد که از شوهر قبلی مادر اوست ، برای برادرش جواز دارد که با این خواهر برادر خود ازدواج نماید ، زیرا آن دو با هم بیگانه اند ، نه قرابت نسبی دارند و نه قرابت رضاعی ، فقط دختر زن پدرش است که دختر مذکور پدر دیگری دارد ، و همینطور اگر دو برابر از یک مادر و دو پدر باشند و یکی از آنها خواهری از شوهر قبلی مادر خود داشته باشد ، در این صورت برادرش می تواند با خواهربرادرش ازدواج نماید ، زیرا بین آنها کدام قرابتی ، وجود ندارد ، و برای شوهر شیر دهنده حلال است که همراه مادر نسبی شیر خوار ازدواج نماید ، زیرا شیر خوار پسر رضاعی اوست چنانچه انسان می تواند با مادر پسر نسبی خود ازدواج نماید ، پدر نسبی شیر خوار هم می تواند با شیر دهنده ازدواج نماید چون مادر  رضاعی پسراوست و مانند مادر پسر نسبی انسان است 
بطور خلاصه دراخیر می توان گفت که :
محارم نسبی زن عبارت اند از ، پدر ، پدر بزرگ پدری و مادری به بالا ، پسر ، نوه ،نتیجه ، نبیره به پایین ، برادر ، پسر خواهر و پسر برادر و فرزندان و نوادگان آن ها ، کاکا ، ماما وکاکا ها و ماما های پدر و مادر، و کاکا ها و ماما های اجداد
 محارم نسبی مرد
 مادر ، مادر بزرگ مادری و پدری به بالا ، دختر ، نوه های دختری و پسری به پایین ، خواهر ، دختر برادر و خواهر و نوادگان آن ها ، عمه و خاله و عمه ها و خاله های پدر و مادر ، و عمه ها و خاله های اجداد
 محارم سببی (مصاهرت)
محارم سببی زن ، پدر و پدر بزرگ های شوهر به بالا ، پسر شوهر و پسر پسر او تا آخر ، شوهر مادر و نوه های پسری و دختری شوهر 
محارم سببی مرد 
 مادرزن ، مادر بزرگ زن به بالا ، دختر زن و نوه های او تا آخر ، زن پدر ، زن پسر ،نواده های پسری زن تا آخر ، خواهر و خواهر زاده ها و برادر زاده های زن
محارم رضاعی 
محارم رضاعی عبارت از مجموع محارم نسبی و محارم سببی است ، یعنی مجموع محارم نسبی وسببی ، از جهت رضاعت و شیر خوارگی ، حرام اند
مآخذ :
 الفقه علی المذاهب الاربعة 
الفقه الاسلامی و ادلته 
تفسیر نور