آرشیف

2023-8-31

علم عبدالقدیر

دور نمای روابط کجدار ومبهم ایران وطالبان

 

مقدمه : ایران وطالبان بطور استراتیژیک با هم مخالف واما روابط تکتیکی شان بربنیاد مصالح ومنافع طرفین محطاطانه ادامه دارد . درست است که رهبران طالبان وایران شیخ های فانی وشخصیت های مذهبی وسنختگیری اند اما اختلافات ایران وطالبان در ابعاد مختلف استراتیژیک ،عمیق ، ریشه دار و تعامل وهمکاری شان تکتیکی ومقطعی گاهی هم واکنشی ومتاثر از سیاست کشور های غربی دررأس امریکاست .حضور پر رنگ کاظمی قمی نماینده خاص رهبر ایران در تمام نشست های جامعه تشیع افغانستان وگسترش پروژه های عمرانی ونمایشگاه های تجارتی ایران در افغانستان ، در مقابل  تحویل سفارت افغانستان در تهران به طالبان ورفت <امد هیئت های دو کشور حکایت از روابط صمیمانه مشترک بین این دو همسایه تحریم شده  از جانب غرب دارد اما این تعامل وروابط در واقعیت یک تعامل عارضی وواکنشی است.

حمایت ایران از طالبان در زمان حضور امریکا در أفغانستان هم  یک حمایت واکنشی در مقابل تجاوزامریکا بود ، طالبان هم بر بنیاد نیاز های که دران زمان داشتند از ایران کمک گرفتند وبزودی این کمک هارا فراموش نمیکنند  حالا هم از منظر امریکا در شرائط مشابه قرار دارند، اما اینکه مداخله ونفوذ درداخل أفغانستان عمق استراتیژی ایران باشد برای ایران هم قابل قبول نیست ،چون کار شناسان ومتخصصین ایرانی به درستی میدانند که رهبری طالبان وایران از رهگذر مذهبی اختلافات عمیق  واستراتیژیک دارند ، واز رهگذر زبانی وقومی وفرهنگی  سیاسی توام با زخم خونین اگست 1998 یا اسد 1377 مزارکه به قتل حدود ده دپلومات ایرانی انجامید راه دراز بخاطر اعتماد سازی  وهمدلی دارند ، اینکه در شرائط فعلی گاهی دست بگردن معلوم میشوند فشار ظاهری جامعه جهانی و امریکا واروپا  بر هردو همسایه است ، که نظام سیاسی هردو کشور را نظام های دیکتا توری، غیر دموکراتیک وحامی تروریزم میشناسد.

همانطوری که ایران میداند طالبان بخاطر ضرورت روز به آنها میدان داده است تا در مناطق مختلف اسپ خودرا جولان دهند طالبان هم میدانند که ایران علاوه از فعالیت های اقتصادی  در پی تقویت تشیع ، فعالیت های استخباراتی وحتی سر باز گیری از بین جوامع تشیع أفغانستان است واین مسئله را با دقت واحتیاط زیر نظر دارند.وگاهی نسبت به فعالین سیاسی وفر هنگی ایران در داخل أفغانستان نگاه منفی دارند چنانچه  هفته گذشته  یا تاریخ 20 اگست 2023 حسن ولایتی عکاس رسانه رسمی تسنیم مربوط به سپاه پاسداران  ایران که به کابل رفته بود حین بر گست از أفغانستان در میدان هوائی کابل باز داشت وبه زندان منتقل شد .احتمالا حسین ولایتی عکاس نشریه تسنیم به اتهام جا سوسی وعکس بر داری از اماکن ممنوعه زندانی شد ولی با نرمش وکرنش سیاسی از جانب کاظمی قمی نما ینده خاص خامنه ای در کابل رها شد. وبدون سر وصدا به ایران منتقل شد.

نقش کاظمی قمی در نفوذ بین طالبان:

جمهوری اسلامی ایران با تجربه ترین سیاستمدار کشورش را من حیث نما ینده خاص رهبر وسفیر ایران در کابل معرفی نموده کسیکه در دوران بحران وجنگ داعش در عراق  در کنار قاسم سلیمانی  پایگاه وحضور ایران  را در آن کشور خیلی وسیع ودرانجا جبهه مقاومت قوی طرفدار ایران را ساخت ومیخواهد دبا استفاده از همان تجربه در أفغانستان نیز نقش بازی کند  به همین دلیل همه خواستهای طالبان را می پذیرد تا جای پایش را محکم کند.

ایران در تعامل با طالبان چندین مشکل دارد که فعلا آب را پف کرده با مسامحه ومدارا سیاست میکند. طالبان آن آن ازادی عمل سابق را به شیعیان نمیدهند، طالبان نحوه سر باز گیری مهره های ایرانی را بنام لشکر فاطمیون نظارت میکنند، طالبان به حق آبه ایران  از در یائی هلمند هیچ اعتنائی ندارند ، طالبان بخاطر تماس برخی مقامات ایران با جبهه مقاومت نسبت به ایران مشکوک اند،طالبان گاه وبیگاه با پاسگاه های مرزی ایران دچار در گیری میشود، گاهی طالبان از تردد اعضای داعش بین هلمند تا مرز های ایران وحتی همکاری داعش با انصار فرقان وجیش العدل ایران چشم پوشی میکند واینکه قاچاق چیان مواد مخدر در داخل أفغانستان با برخی سران طالبان تماس دارند واز طرف طالبان حمایت  نظامی میشوند اینها همه مواردی اند که جمهوری اسلامی ایران را واداشته تا در برابر طالبان از سیاست باز دارندگی استفاده کند یعنی سیاست که طالبان بجای افتادن در آغوش پاکستان وامریکا باید کمی مستقل باشند ودر برابر ایران عکس العمل منفی نشان ندهند.

 حالا ایران تا چه زمانی در برابر طالبان کرنش خواهد کرد؟

ایران تا آخر خط میرود ،مگراینکه طالبان با دیدن چراغ سبز از طرف عربستان سعودی وامریکا وپاکستان مغرور شود و بر رخ ایران  شمشیر بکشند،  ایران نیاز های زیاد دارد در قدم اول باید روابط طالبان وامریکا تیره نگهدارد  دوم بخاطر منافع اقتصادی وسیاسی خود باید با طالبان روابط گرم داشته باشد، ایران أفغانستان را مسیر عبور نفت وگاز بسوی پاکستان انتخاب کرده، ایران أفغانستان را بازار مصرف تولیدات بی کفیت خود حساب کرده ، ایران به خاطر تقویت جبههات سوریه ویمن به نیروی های رزمی وبا تجربه أفغانستان نیاز دارد تا ایشان را در چوکات لشکر فاطمیون در جبهات مقاومت محور ایران در کشور های منطقه بفرستد.ایران تلاش میکند تا طالبان به شرائط کشور های غربی نه بگوید وروابط بین طالبان وکشور های غربی همچنان تیره باشد .

ترس دیگر ایران این است که مبادا  طالبان به منظور به رسمیت شناخته شدن خود از جانبه آمریکا و جامعه جهانی با ایران وارد در گیری وکشمکش شود. اگر مبنا چنین باشد و گروه طالبان مأموریت نیابتی را در دستور کار خود بدهد به نظر می رسد آینده نگران کننده ای در روابط دو کشور وجود خواهد داشت.

یکی از دلایل عدم مخالفت جدی ایران با گروه طالبان، تهدید ناشی از فعالیت داعش شاخه خراسان  در منطقه است که اعلام کرده ایران و شیعیان افغانستان (قوم هزاره) در نوک پیکان حملات این گروه خواهد بود.

ایران بخاطر رقابت ها ئیکه با تر کیه وامارات متحده عربی دارد به طالبان امتیاز میدهد تا به سمت آنها نغلتند

نکات مشترک بین طالبان وایران وجود دارد چون هردو تحریم اند لذا طالبان میکوشند نیاز مندی های خودرا از طریق تعامل با همسایه ها حل کنند وایران هم بخاطر فرار از تحریم ها ببازار أفغانستان وحمایت طالبان نیاز دارند وهمین حالا ده ها پروژه عمرانی وانکشافی از طرف ایران زیر کار است وده ها نمایشگاه تجارتی در آستانه افتتاح است.

در نهایت این تکتیک ها ومنفعت طلبی های غرض آلود نقطه پایان دارد و طالبان بخاطر گر فتن انگیزه داعش فعالیت های ایران را در داخل أفغانستان کاهش میدهد.وهم اگر نشانه های کمک ایران به جبهه مقاومت معلوم شود این ریسمان خواهد گسست.

تعامل ونرمش طالبان در مقابل ایران تا شنا سائی شان از طرف جامعه جهانی وکشور های غربی است ، حالا طالبان در مضیقه عدم شنا سائی از طرف جامعه جهانی قرار دارندهرگاه طالبان به رسمیت شناخته شدند آنوقت نقاب از چهره بر میدارند تا ایران وروسیه آنهارا بشناسند. آن وقتی است که طالبان بخاطر گر فتن انگیزه داعش فعالیت های ایران را در داخل أفغانستان کاهش میدهد. طالبان  تجار وسر مایه گزاران ایرانی  را در مناطق حساس اجازه نخواهند داد؟ واین وضعیت به تنش می انجامد.

روابط ایران وطالبان تا شناسائی اداره طالبان از طرف جامعه جهانی همچنان گرم باقی میماند .واگر طالبان من حیث حکومت برسمیت شناخته شوند آنوقت چهره اصلی خودرا به همسایه ها خصوصا ایران  نشان خواهند داد.

 

 

 

مقدمه : ایران وطالبان بطور استراتیژیک با هم مخالف واما روابط تکتیکی شان بربنیاد مصالح ومنافع طرفین محطاطانه ادامه دارد . درست است که رهبران طالبان وایران شیخ های فانی وشخصیت های مذهبی وسنختگیری اند اما اختلافات ایران وطالبان در ابعاد مختلف استراتیژیک ،عمیق ، ریشه دار و تعامل وهمکاری شان تکتیکی ومقطعی گاهی هم واکنشی ومتاثر از سیاست کشور های غربی دررأس امریکاست .

حمایت ایران از طالبان در زمان حضور امریکا در أفغانستان هم  یک حمایت واکنشی در مقابل تجاوزامریکا بود ، طالبان هم بر بنیاد نیاز های که دران زمان داشتند از ایران کمک گرفتند وبزودی این کمک هارا فراموش نمیکنند ، اما اینکه مداخله ونفوذ درداخل أفغانستان عمق استراتیژی ایران باشد برای ایران هم قابل قبول نیست ،چون کار شناسان ومتخصصین ایرانی به درستی میدانند که رهبری طالبان وایران از رهگذر مذهبی اختلافات عمیق  واستراتیژیک دارند ، واز رهگذر زبانی وقومی وفرهنگی  سیاسی توام با زخم خونین اگست 1998 یا اسد 1377 مزارکه به قتل حدود ده دپلومات ایرانی انجامید راه دراز بخاطر اعتماد وهمدلی دارند ، اینکه در شرائط فعلی گاهی دست بگردن معلوم میشوند فشار ظاهری جامعه جهانی و امریکا واروپا  بر هردو همسایه است ، که نظام سیاسی هردو کشور را نظام های دیکتا توری، غیر دموکراتیک وحامی تروریزم میشناسد.

همانطوری که ایران میداند طالبان بخاطر ضرورت روز به آنها میدان داده است تا در مناطق مختلف اسپ خودرا جولان دهند طالبان هم میدانند که ایران علاوه از فعالیت های اقتصادی  در پی تقویت تشیع ، فعالیت های استخباراتی وحتی سر باز گیری از بین جوامع تشیع أفغانستان است واین مسئله را با دقت واحتیاط زیر نظر دارند.وگاهی نسبت به فعالین سیاسی وفر هنگی ایران در داخل أفغانستان نگاه منفی دارند چنانچه  هفته گذشته  یا تاریخ 20 اگست 2023 حسن ولایتی عکاس رسانه رسمی تسنیم مربوط به سپاه پاسداران  ایران که به کابل رفته بود حین بر گست از أفغانستان در میدان هوائی کابل باز داشت وبه زندان منتقل شد .احتمالا حسین ولایتی عکاس نشریه تسنیم به اتهام جا سوسی وعکس بر داری از اماکن ممنوعه زندانی شد ولی با نرمش وکرنش سیاسی از جانب کاظمی قمی نما ینده خاص خامنه ای در کابل رها شد. وبدون سر وصدا به ایران منتقل شد.

نقش کاظمی قمی در نفوذ بین طالبان:

جمهوری اسلامی ایران با تجربه ترین سیاستمدار کشورش را من حیث نما ینده خاص رهبر وسفیر ایران در کابل معرفی نموده کسیکه در دوران بحران وجنگ داعش در عراق  در کنار قاسم سلیمانی  پایگاه وحضور ایران  را در آن کشور خیلی وسیع ودرانجا جبهه مقاومت قوی طرفدار ایران را ساخت ومیخواهد دبا استفاده از همان تجربه در أفغانستان نیز نقش بازی کند  به همین دلیل همه خواستهای طالبان را می پذیرد تا جای پایش را محکم کند.

ایران در تعامل با طالبان چندین مشکل دارد که فعلا آب را پف کرده با مسامحه ومدارا سیاست میکند. طالبان آن آن ازادی عمل سابق را به شیعیان نمیدهند، طالبان نحوه سر باز گیری مهره های ایرانی را بنام لشکر فاطمیون نظارت میکنند، طالبان به حق آبه ایران  از در یائی هلمند هیچ اعتنائی ندارند ، طالبان بخاطر تماس برخی مقامات ایران با جبهه مقاومت نسبت به ایران مشکوک اند،طالبان گاه وبیگاه با پاسگاه های مرزی ایران دچار در گیری میشود، گاهی طالبان از تردد اعضای داعش بین هلمند تا مرز های ایران وحتی همکاری داعش با انصار فرقان وجیش العدل ایران چشم پوشی میکند واینکه قاچاق چیان مواد مخدر در داخل أفغانستان با برخی سران طالبان تماس دارند واز طرف طالبان حمایت  نظامی میشوند اینها همه مواردی اند که جمهوری اسلامی ایران را واداشته تا در برابر طالبان از سیاست باز دارندگی استفاده کند یعنی سیاست که طالبان بجای افتادن در آغوش پاکستان وامریکا باید کمی مستقل باشند ودر برابر ایران عکس العمل منفی نشان ندهند.

 حالا ایران تا چه زمانی در برابر طالبان کرنش خواهد کرد؟

ایران تا آخر خط میرود ،مگراینکه طالبان با دیدن چراغ سبز از طرف عربستان سعودی وامریکا وپاکستان مغرور شود و بر رخ ایران  شمشیر بکشند،  ایران نیاز های زیاد دارد در قدم اول باید روابط طالبان وامریکا تیره نگهدارد  دوم بخاطر منافع اقتصادی وسیاسی خود باید با طالبان روابط گرم داشته باشد، ایران أفغانستان را مسیر عبور نفت وگاز بسوی پاکستان انتخاب کرده، ایران أفغانستان را بازار مصرف تولیدات بی کفیت خود حساب کرده ، ایران به خاطر تقویت جبههات سوریه ویمن به نیروی های رزمی وبا تجربه أفغانستان نیاز دارد تا ایشان را در چوکات لشکر فاطمیون در جبهات مقاومت محور ایران در کشور های منطقه بفرستد.ایران تلاش میکند تا طالبان به شرائط کشور های غربی نه بگوید وروابط بین طالبان وکشور های غربی همچنان تیره باشد .

ترس دیگر ایران این است که مبادا  طالبان به منظور به رسمیت شناخته شدن خود از جانبه آمریکا و جامعه جهانی با ایران وارد در گیری وکشمکش شود. اگر مبنا چنین باشد و گروه طالبان مأموریت نیابتی را در دستور کار خود بدهد به نظر می رسد آینده نگران کننده ای در روابط دو کشور وجود خواهد داشت.

یکی از دلایل عدم مخالفت جدی ایران با گروه طالبان، تهدید ناشی از فعالیت داعش شاخه خراسان  در منطقه است که اعلام کرده ایران و شیعیان افغانستان (قوم هزاره) در نوک پیکان حملات این گروه خواهد بود.

ایران بخاطر رقابت ها ئیکه با تر کیه وامارات متحده عربی دارد به طالبان امتیاز میدهد تا به سمت آنها نغلتند

نکات مشترک بین طالبان وایران وجود دارد چون هردو تحریم اند لذا طالبان میکوشند نیاز مندی های خودرا از طریق تعامل با همسایه ها حل کنند وایران هم بخاطر فرار از تحریم ها ببازار أفغانستان وحمایت طالبان نیاز دارند وهمین حالا ده ها پروژه عمرانی وانکشافی از طرف ایران زیر کار است وده ها نمایشگاه تجارتی در آستانه افتتاح است.

در نهایت این تکتیک ها ومنفعت طلبی های غرض آلود نقطه پایان دارد و طالبان بخاطر گر فتن انگیزه داعش فعالیت های ایران را در داخل أفغانستان کاهش میدهد.وهم اگر نشانه های کمک ایران به جبهه مقاومت معلوم شود این ریسمان خواهد گسست.

تعامل ونرمش طالبان در مقابل ایران تا شنا سائی شان از طرف جامعه جهانی وکشور های غربی است ، حالا طالبان در مضیقه عدم شنا سائی از طرف جامعه جهانی قرار دارندهرگاه طالبان به رسمیت شناخته شدند آنوقت نقاب از چهره بر میدارند تا ایران وروسیه آنهارا بشناسند. آن وقتی است که طالبان بخاطر گر فتن انگیزه داعش فعالیت های ایران را در داخل أفغانستان کاهش میدهد. طالبان  تجار وسر مایه گزاران ایرانی  را در مناطق حساس اجازه نخواهند داد؟ واین وضعیت به تنش می انجامد.

روابط ایران وطالبان تا شناسائی اداره طالبان از طرف جامعه جهانی همچنان گرم باقی میماند .واگر طالبان من حیث حکومت برسمیت شناخته شوند آنوقت چهره اصلی خودرا به همسایه ها خصوصا ایران  نشان خواهند داد.