آرشیف

بعد از سقوط حکومت کابل واقتدار طالبان افغان  تحریک طالبان پاکستان شعار سر نگونی حکومت پا کستان واقامه امارت اسلامی در پاکستان را سر داد همز مان بلا تشدید عملیات تحریک طالبان پا کستان ارتش پاکستان هم مناطق مختلف ولایات شرق وجنوب شرق افغانستان را به بهانه پایگاه های نظامی تحریک طالبان پاکستان بمبارد کرد واین تقابل در خاک افغانستان با عث شد تا خلیفه سراج حقانی وزیر داخله حکومت طالبان بین طرفین میانجی گری کرد وسر انجام آتش بس نا محدود بین طرفین امضا شد اما از شواهد وقرآین بر میآید که آتش بس بین تحریک طالبان وحکومت پا کستان شکننده ودور نمائی آن اگر تاریک نباشد لا اقل خاکستری است.که در نوشته زیر به دلائل شکنندگی این مذاکرات وآتش بس اشاره میکنیم.

دلیل اول اینکه تا هنوز هیچنوع شرط روشنی از طرف تحریک طالبان ارائه نشده وارتش پاکستان هم کدام امتیاز روشنی برای تحریک طالبان قائل است واز همین روست که طرفین از احتمال شکست آتش بس سخن میگویند چون  تحریک طالبان پا کستان ادعا دارد بدون از رهائی چند زندانی دیگر هیچ شرطی بطور کامل عملی نشده وطرف حکومت  هم میگوید هیچ شرط ووعده فرا تر از قانون اساسی پاکستان برای تحریک طالبان داده نشده ازینکه ادعای دو طرف در تقابل است احتمال در گیری وتقابل فزیکی نیز افزایش میابد.

تبعات این تناقض گو ئی: نور ولی محسود رهبر طالبان به افرادش اعلان آماده باش داده وگفته هیچ شرطی از طرف ارتش پاکستان عملی نشده بجزء رهائی چند زندانی که دو نفر در نزد طالبان افغانستان زندانی اند. وچند تن رها شده اند اما شروط اساسی تحریک طالبان پاکستان چیست. آنچه از نتیجه مذاکرات طولانی بین نمایندگان ارتش پاکستان وتحریک طالبان پاکستان به وسا طت خلیفه سراج الدین حقانی وزیر داخله حکومت طالبان وحضورهیئت متشکل از ۵۰ نفر از چهره‌های قبیله‌ای از جمله یک وزیر و دستیار ویژه سروزیر ایالت خیبرپختونخوا  در کابل بر آمد فقط اعلان آتش بس نا محمدود  بدون ذکر خواستها وپذیرش شرط های طرفین است به همین دلیل دور نمایی این مذاکرات خیلی خاکستری مبهم ونا مطمئن به نظر میرسد.

جهت رسیدن به نتیجه  درک چند مسئله مهم است ، اینکه تحریک طالبان پاکستان چه وقت وچرا تا سیس شد؟ آیا تحریک طالبان پاکستان رهبری واحد دارد ویا اختلاف دارند ؟ خواستهای اساسی این جنبش نظامی همکار امارت اسلامی افغانستان  چه است؟

تحریک طالبان پاکستان چگونه تشکیل شد؟

تحریک طالبان نتیجه اتحاد 13 گروه اسلامی افراطی است که از دهه هشتاد میلادی در جنگ های أفغانستان شرکت داشتند.واین 13 گروه همه از یک منبع تغذیه میشدند که در رآس القاعده بود. در اوایل دهه  هفتاد ه.ش “حافظ محمد سعید” و “عبدالله عزام” دو تن از اساتید “اسامه بن لادن” رهبر گروه تروریستی القاعده، گروه تروریستی دیگری به نام “لشکر طیبه” و “مولانا صوفی محمد” گروه “نفاز شریعت محمدی” را در پاکستان ایجاد نمودند که اعضای این گروه به همراه اعضای القاعده برای مبارزه با شوروی به افغانستان فرستاده شدند.

بعد از پیروزی مجاهدین أفغانستان  لشکر طیبه ئالقاعده در خاک افغانستان چندین پایگاه آموزش نظامی ساختند.تمامی اعضای این گروه‌ها در فتح افغانستان سهیم بودند، زیرا اعضای این گروه‌ها در جهاد علیه حکومت کمونیستی افغانستان شرکت کرده بودند و برای موفقیت امارت اسلامی طالبان هم  در این کشور قربانی داده بودند سر انجام در سال ۱۳۸۶ ه.ش مسلحین ۱۳ گروه شامل گروه “ملا نذیر” در وزیرستان شمالی، گروه تحریک نفاز شریعت محمدی به رهبری “صوفی محمد”، جیش محمد، لشکر طیبه، القاعده، اعضای فراری طالبان افغانستان و… با نژادهای مختلف به رهبری “بیت الله محسود” از وزیرستان شمالی تحریک طالبان پاکستان را پایه گذاری کردند. آنها هدف خود را دفاع از شریعت محمدی، مبارزه با ارتش پاکستان و آمریکا و برپایی امارت اسلامی با محوریت قوم پشتون در پاکستان اعلام کردند.

بررسی و شناخت جنبش طالبان پاکستان بدون رجوع به تاریخچه طالبان در افغانستان میسر نیست. زیرا از یک سو این دو گروه به لحاظ ساختار سیاسی و عقیدتی به همدیگر پیوند خورده‌اند و از سویی دیگر پناهگاه‌ها، نیروی انسانی و رهبران معنوی و نظامی این دو گروه در خط مرزی دیورند با یکدیگر ارتباطی نزدیک دارند.

خواستها وتفاوتهای تحریک طالبان پاکستان وطالبان أفغانستان.

• تفاوت اول اینکه طالبان پاکستان با حکومت شان مذاکره ومصالحه میکنند اما طالبان أفغان گاهی هم با حکومت أفغانستان وارد مذاکرات صلح نشدند
• خواست اصلی تحریک طالبان پاکستان لغو ادغام مناطق قبیله‌ای تحت اداره فدرال خیبر پشتونخواه است.این یک خواست خیلی مهم است که مسیر أهداف طالبان أفغان وپاکستان را از هم جدا میسازد بخاطر اینکه طالبان أفغان با خود مختاری هر بخش أفغانستان دمخالف اند.
• امارت اسلامی طالبان أفغانستان هدفش را ایجاد حکومت اسلامی به شیوه امارت بیان میکند در حالیکه طالبان پاکستان میگویند ما طرفدار خود مختاری قبائل آزاد هستیم ولغو ادغام مناطق قبائلی تحت اداره حکومت فدرال.وآزادی زندانی ها مارا به صلح نزدیک میسازد
• تحریک طالبان پاکستان فقط در مناطق قبا ئلی ادعای حاکمیت دارند ، در حالیکه امارت اسلامی طالبان أفغان ادعای امارت بر تمام خاک أفغانستان دارند وحاکمیت هیچکس را در هیچ گوشه أفغانستان نمی پذیرند.
• تحریک طالبان پاکستان با گشایش مکاتب دخترانه واشتغال زنان مخالف نیست در حال که طالبان أفغان در شرایط جنگ وبعد از جنگ مخالف گشایش مکاتب دخترانه وفعالیت زنان اند.

• رهبران طالبان أفغان مخالف جنگ علیه حکومت پاکستان اند اما رهبران طالبان پاکستان جنگ علیه حکومت های أفغانستان را وجیبه دینی خود میدانند.هم خود شان در أفغانستان می جنگند وهم طالبان أفغان را به جنگ علیه حکومت های أفغانستان وحتی اقوام دیگر تشویق وحمایت میکنند.
• طالبان أفغان بخاطر صلح بین طالبان پاکستان وحکومت حکومت پاکستان میا نجی گری میکنند اما طالبان پاکستان دوشادوش طالبان أفغان علیه حکومت أفغانستان جنگیدند وحملات انتحاری وانفجاری انجام دادند وهنوز هم در پنجشیر وبغلان ولایات شمال یکجا با طالبان علیه مخالفین طالبان عملیات نظامی اجرا میکنند.
• تفاوت آخر اینکه: طالبان أفغانستان از اثر حمایت حکومت وتحریک طالبان پاکستان أفغانستان را تصرف کردند اما بر خلاف حکومت پا کستان با وقت کوشی زمینه بر اندازی تحریک طالبان را مساعد میسازد وحالا منتظر موقعیت طالبان أفغانستان است .

آیا آتش بس ادامه پیدا خواهد کرد؟

در هفته که گذشت لحن دو طرف تحریک طالبان وحکومت پاکستان گیله آمیز بود رهبر تحریک طالبان پا کستان گفت هیچ شرط بطور مکمل عملی نشده اگر وضعیت این چنین ادامه پیدا کند احتمال نقض آتشبس وجود دارد.از طرف پارلمان پاکستان خواستار وضاحت ارتش شده که در مذاکرات صلح بخاطر که وعده وامتیاز برای تحریک طالبان داده اند؟ ارتش گفته هیچ وعده فرا قانونی برای تحریک طالبان نداده یعنی مسئله لغو ادغام اجنسی ها که خواست تحریک طالبان پاکستان است در دستور کار ارتش وحکومت پا کستان نیست .درین صورت تحریک طالبان آتش بس را بیهوده وبی نتیجه پنداشته احتمالا دو باره حملات خودرا علیه ارتش پا کستان از سر بگیرند.

چرا حکومت پاکستان آماده مذاکره با تحریک طالبان پاکستان شده؟

مفتی محسود معتقد است که به دلیل افزایش حملات آن‌ها بر نیروهای امنیتی پاکستان، دولت این کشور مجبور شده است که به مذاکره با این گروه تن دهد ازینکه ارتش پاکستان حاکمیت واقعی این کشور را در دست دارد و تحریک طالبان پاکستانی در حال حاضر به طور مستقیم با جنرال فیض حمید، رئیس پیشین سازمان استخبارات ارتش پاکستان (آی‌اس‌آی) و فرمانده کنونی قول اردوی ارتش این کشور در پشاور در حال مذاکره است

امارت اسلامی در بین دو دوست:

اگرمذاکرات صلح بین تحریک طالبان وحکومت پاکستان به بن بست برسدودوباره حملات طالبان پا کستان از سر گرفته شود امارت اسلامی أفغانستان از بین دو دوست کدام را انتخاب خواهدکرد؟ .به احتمال زیاد با هردو طرف مدارا کند وازینکه امارت اسلامی طالبان در نقش یک حکومت کار میکند با دپلوماسی به آتش بس وختم جنگ کوشش کند .این چیزیست که حکومت پاکستان را راضی میسازد.

اگر اقتدار امارت اسلامی  طالبان أفغان باعث جسارت تحریک طالبان پاکستان شود وهمیشه با جنگ وحمله ارتش پاکستان را دچار درد سر کند درانصورت حکومت پاکستان چه خواهد کرد؟ مسلما هر حکومت واداره قوی در کابل نه خواست پاکستان است ونه هم به نفع پا کستان است واینکه یک حکومت از جنس مخالفین حکومت پاکستان در أفغانستان رشد کند قطعا به نفع پاکستان نیست  به همین دلیل پاکستان با نفوذ در بدنه حکومت طالبان کوشش میکند طالبان پالیسی ومسیری را انتخاب کنند تا از جامعه جهانی دور وقسما تحریم باشند .حکومت قوی در أفغانستان به معنی ضعف وناتوانی پا کستان خواهد بود وحکومت ضعیف ونا توان در کابل با عث تقویت حکومت اسلام آباد خواهد شد.اگر تحریک طالبان آتش بس را نقص وبه حملات خود ادامه بدهند پاکستان بخاطر شکستن پل های عقبی وبر داشتن تکیه گاه تحریک طالبان پاکستان زمینه جنگ وشورش وسقوط حکومت کابل را بر نامه ریزی میکند.

علاوه ازجنگجویان  تحریک طالبان پاکستان یک نیروسیاسی اجتماعی دیگر بنام  تحریک لبیک به رهبری سعد حسین رضوی نیز حکومت پا کستان را به مخاطره انداخته است.

هواداران حزب “تحریک لبیک” پاکستان (TLK) رو به افزایش است حزب تحریک لبیک در سال ۲۰۱۵ و پس از گسترش تظاهرات اعتراضی به خاطر انتشار کاریکاتورهای پیامبر اسلام در مجله ظنز فرانسوی شارلی ابدو تاسیس شد.با گذشت هر روز طرفداران این تحریک در پاکستان افزایش میابد. گذشته از تحریک لبیک یک شاخه پر قدرت دیگر طالبان پا کستانی  بنام  جمعیت‌ الاحرار به رهبری عمر خراسانی است.از قدرتمند ترین شاخه های تحریک طالبان پاکستان است که گرایش به داعش دارد ودر آینده به یک تهدید بالفعل تبدیل میشود.