آرشیف

2015-1-24

محمد رفیع موج

تــــــوبرکلوز

 
Tuberculosis

تبرکلوز یک مرض انتانی ساری است که سالانه انسان های زیادی را مبتلا و خساره مند میسازد.  این بیماری یک پرابلم صحی نیست بلکه یک پرابلم اقتصادی اجتماعی است.این مرض باوجودیکه شش ها را گرفتار مینماید ، سایراعضای بدن مثل عقدات لمفاوی، استخوان وحتی اعضای حیاتی مانند مغز وغیره به سل مبتلا شده میتواند.
کمتر مرض انتانی را میشناسیم که این اندازه به سلامت ، سرنوشت و تاریخ بشر گره خورده است.
از نظر تاریخچه در مومیائی های باقی مانده از مصر قدیم آثار سل ستون فقرات مشهود است.
تا یک قرن قبل عامل مرض ناشناخته بود تا اینکه در 24 مارچ عامل مرض ، باسیل کخ ، توسط رابرت کخ انگلیسی کشف گردید.
از اینرو این روز،24 مارچ بنام روز جهانی تبرکلوز یاد و در تاریخ تجلیل میگردد.
 یک ثلث مردم جهان آلوده به میکروب سل بوده و WHO مطابق احصائیه اخیر
سالانه 8 ملیون واقعه جدید سل بوجود میاید.
در افغانستان 120 هزار واقعه فعال سل وجود دارد که سالانه 60 هزار واقعه جدید بوجود می آید و 15 هزار نفر وفیات را دریک سال در قبال دارد.
این بیماری از طریق تنفسی سرایت مینماید ، همچنان از طریق شیر خام گاو،تماس  و طرق ولادی نیز سرایت کرده میتواند.
بیمار مصاب به تبرکلوزاز سرفه ،خستگی، کسالت، کاهش وزن ، تب شبانه ، عرق شبانه، گاهی عدم تمرکز حواس ،بلغم،دردصدری، عسرت تنفس،توقف عادت ماهانه  ضعیفی وغیره شکایت دارد.
کسانیکه اضافه از دو هفته سرفه همراه با بلغم دارند حتما باید تبرکلوز نزدشان جستجو گردیده و معاینات خویش را تکمیل نمایند .
حتی افرادی که اضافه از سه هفته سرفه دارند اگر سیگاری هم باشند از نظر تبرکلوز باید معاینه شده و این بیماری نزد شان رد گردد.
معاینه بلغم مطمئن ترین،آسانترین، وارزانترین طریقه تشخیص سل است.
وقایه از این بیماری شامل سه بخش است:
1 _ تداوی اشخاص مریض: مجادله با منبع مرض ، جلوگیری از تماس اطفال ، همچنان دادن تعلیمات صحی به مریض که در حین سرفه نمودن و عطسه زدن ، دهن بینی خود را با یک دستمال گرفته تا از انتشار مستقیم میکروب به اطرافیان جلوگیری شود و در ضمن بلغم خود را در هر جای تف ننموده یعنی در یک بلغم دانی جمع کرده تا بعدا در زمین بصورت عمیق دفن گردد.
میکروب تبرکلوز در حرارت 37 درجه سانتی گراد نشونما میکند در حرارت های بلند بزودی از بین میرود. که میتوان از این طریق برای ازبین بردن ان  استفاده نمود.
مدت 4 دقیقه مواجه شدن به شعاع مستقیم آفتاب باعث از بین رفتن میکروب تبرکلوز میگردد. همچنان شعاع ماورای بنفش به مدت 2-3 دقیقه باعث تلف شدن میکروب میگردد. بعضی از انتی سپتیک ها نیز در محو میکروب موثر استند.
2_ یکی دیگر از طرق تداوی: تطبیق واکسین بی سی جی است ،که در سنین 9-3 ماهگی در نزد اطفال تطبیق میگردد.
: Chemoprophylaxis 3_
شامل تداوی دوائی است که در حالات خاص مانند کسانیکه  به تماس مبتلایان بوده اند ، کسانیکه تست توبرکولین مثبت داشته اند  و غیره درنزد شان این تداوی انجام مبگردد.
البته امروز بیماری خانمانسوز سل در شمار امراض علاج پذیردر آمده و کشور های که واکسین آنرا نزد اطفال به موقع بکار میبرند و در معالجه  توجه لازمه را مینمایند اطمینان DOTSمسلولین با استفاده از استراتیژی
دارند که در آینده دور این مرض از جامعه ریشه کن شده و یا حداقل تعداد واقعات بسیار ناچیز خواهد شد.
DOTS strategy (Directly Observed Treatment Short Course)
اولین بار توسط یک طبیب هالندی که خودش مصاب مرض سل بود روی کار آمد و امروزه یک استراتیژی مطلوب و پذیرفته شده در اکثر کشور های جهان است که موفقیت های چشم گیری را در پی داشته است.
من به عنوان یک طبیب برخواسته از بین مشکلات و نابسامانی های جامعه ما و همکار صحی شما توصیه میکنم که توجه به صحت وظیفه همگانی ماست و ما باید دوش بدوش و همگام با هم در تامین و بجاآری آن سعی جدی نمائیم تا جامعه عاری از همچو امراض خانمانسوز داشته باشیم